Wykład 30.03.2011
Siedlisko to miejsce w którym ludzie żyją, pracują i korzystają z różnych świadczeń. Jest systemem społecznym, który zmienia się, aby promować zdrowie. Oznacza to, że obiektem interwencji w promocji zdrowia są systemy.
Cechy siedliska i podejścia siedliskowego:
Są organizacjami mającymi specyficzną strukturę, zasoby, funkcje i różnorodny zasięg
Jest wielu partnerów, charakteryzujących się specyficznym językiem i kulturą
Posiadają specyficzne agendy, których działania mogą być związane ze zdrowiem lub ukierunkowane na zdrowie, niektóre z tych ostatnich można określić jako „promowanie zdrowia w siedlisku” inne jako „siedlisko promujące zdrowie”
W podejściu siedliskowym, zamiast podejścia paternalistycznego, stosuje się podejście uczestniczące
Projekt „Zdrowe Miasta” opracowany i wprowadzony Biuro Światowej Organizacji Zdrowia w celu dostarczenia możliwości oceny zastosowania zasady „Zdrowia dla Wszystkich” . każde miasto przystępujące do projektu samo wytycza sobie lokalne cele zadania do realizacji, ale generalnie za priorytetowe uznaje się profilaktykę i wczesne wykrywanie chorób układu krążenia, nowotworów.
Do Polski trafił w 1991 r. Powstała wtedy Polska Sieć Polskich Miast, która 2 lata później przekształciła się w Stowarzyszenie Zdrowych Miast Polski z siedzibą w Łodzi. Obecnie skupia 39 miast i gmin zamieszkanych przez ok. 7 mln mieszkańców. Organizuje konferencje, konkursy.
„Zdrowie dla wszystkich” opiera się na 6 przesłankach:
Nierówności w zdrowiu pomiędzy krajami i wewnątrz krajów powinny być redukowane
Poprzez promowanie zdrowia i zapobieganie chorobom dostarczać należy ludziom osiągnięcie pełni ich możliwości fizycznych, umysłowych i społecznych
Różne dziedziny życia winny współpracować w celu zapewnienia ludziom dostępu do warunków krzewienia zdrowia oraz ochrony przed czynnikami ryzyka środowiskowego
Udział społeczności lokalnej jest zasadniczym elementem działania w celu uzyskania zdrowia dla wszystkich
System opieki zdrowotnej musi się koncentrować na podstawowej opiece zdrowotnej, która ma dostarczać świadczeń zdrowotnych osiągalnych w miejscach pracy i zamieszkania
Współpraca międzynarodowa winna służyć rozwiązywaniu problemów zdrowotnych, które przekraczają granice państwa
Zdrowe miasto to takie miasto, które poprawia swoje warunki środowiskowe i rozszerza jego środki działania, tak aby ludzie mogli wspierać się wzajemnie w uzyskiwaniu możliwie największego potencjału tych działań.
Miasto powinno starać się zapewnić własnemu społeczeństwu następujące zmiany jakościowe:
Czyste, bezpieczne i wysokiej jakości środowiska wraz z poprawą warunków mieszkaniowych
Możliwości osiągnięcia takiego ekosystemu i utrzymania go jak najdłużej
Uzyskanie warunków do wzajemnego wspierania się i spokojnego życia
Znaczny udział i wpływ na decyzje dotyczące życia społecznego, zdrowia i samopoczucia
Zaspokojenie podstawowych potrzeb (wody, żywności, mieszkań, pracy, dochodów i bezpieczeństwa)
Umożliwienie korzystania z różnych świadczeń i zasobów z możliwością bezpośredniego kontaktu, oddziaływania i porozumiewania się w kraju i za granicą
Zapewnienie urozmaiconych, życiowo ważnych i nowoczesnych warunków ekonomicznych miasta
Zapewnienie ciągłości kulturowej
Zdrowe miasto to powszechna świadomość społeczności lokalnej, że miasto może być miastem zdrowym.
Zdrowe miasta cechują się:
Angażowaniem się w sprawy zdrowia
Podejmowanie decyzji politycznych
Działaniem międzysektorowym- - oznacza proces dzięki którym instytucje i organizacje działające poza sektorem zdrowia zmieniają swoje działanie, tak aby ich udział w sprawach zdrowia był coraz większy
Uczestnictwem społeczności lokalnej
Innowacjami
Zdrowotną polityką społeczną
Proces rozwoju zdrowego miasta w 3 fazach:
Przygotowawcza- tworzenie grupy inicjatywnej, zgłębienie idei zdrowego miasta, poznanie cech, potrzeb i możliwości miasta, określenie finansowania
Organizacyjna – ustanowienie zespołu kierującego i zasad jego działania, analiza środowisk działania, zdefiniowanie zadań
Podejmowania działań – wdrażanie działań, promowanie innowacji
Tworzenie zdrowych miast opiera się na zasadach:
Upowszechnienie wiedzy o zdrowiu/wartościowanie zdrowia
Rozwijanie zasady indywidualnej troski o zdrowie
Poznawanie lokalnych uwarunkowań zdrowia/nierówności w zdrowiu
Opracowanie zdrowotnej polityki społecznej
Rozpatrywanie spraw zdrowia na tle środowiska przyrodniczego
Reorientacja służb opieki zdrowotnej i ochrony zdrowia
„Zdrowe miejsce pracy” to działania wykraczające poza obowiązki pracodawcy w zakresie ochrony zdrowia pracowników oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Promocja zdrowia podejmowana jest po to, aby pracownicy czuli się dobrze w swoim miejscu pracy.
Grupy pracownicze zorganizowane są w określone zespoły. Zespoły te znajdują się w konkretnych pomieszczeniach firmy, w ustalonych godzinach pracy. W każdym zakładzie pracy można wyłonić lokalnych liderów promocji zdrowia.
Korzyści dla:
Pracodawcy:
Poprawa relacji społecznych wśród pracowników
Zmniejszone koszty absencji chorobowej
Zmniejszone koszty związane z fluktuacją kadr
Budowanie dobrego publicznego wizerunku firmy
Pojmowanie przez pracodawcę zdrowia jako kapitału
Pracowników:
Zmniejszenie wystąpienia chorób
Zmniejszenie kosztów ubezpieczeń zdrowotnych
Szkoła promująca zdrowie pracownicy i uczniowie:
podejmują starania, aby poprawić swoje samopoczucie i zdrowie
uczą się jak zdrowiej żyć i jak tworzyć zdrowe środowisko
Należy:
kształtować poczucie odpowiedzialności za zdrowie u każdej osoby
zachęcać do zdrowego stylu życia
umożliwiać uczniom rozwój ich potencjału fizycznego, psychicznego i społecznego
zapewnić sprzyjające zdrowiu środowisko do pracy i nauki
włączyć do działań szkoły służbę zdrowia
Taką szkołę promującą zdrowie tworzą:
uczniowie
nauczyciele
rodzice
inni pracownicy szkoły
inne osoby ze społeczności lokalnej
Tworzenie takich szkół jest długotrwałym, w zasadzie nie kończącym się procesem.
Edukacja wsteczna- wtedy gdy dzieci edukują osoby starsze np. rodziców.