OTYŁOŚĆ    CZY MOŻNA Z TYM SCHORZENIEM WALCZYĆ I JAKIMI SPOSOBAMI?

Motto:
„Pożywienie dobierane jest zgodnie z harmonijnym porządkiem, 
który poddaje ciało myślom, a myśli wybierają pokarm.
Tak więc to, co pragniesz jeść ucieleśnia 
twoje postrzeganie rzeczywistości w danej chwili”  
Richard France

Medycyna klasyczna określa otyłość jako efekt zachwiania równowagi przemiany energetycznej organizmu z racji występowania nadwyżki energii zawartej w spożywanych pokarmach, w stosunku do rzeczywistych potrzeb. Dochodzi wówczas do odkładania tego nadmiaru w postaci tkanki tłuszczowej.

Otyłości towarzyszą liczne powikłania ze strony układu krążenia, w tym głównie serca i innych narządów wewnętrznych.

Wyróżnia się dwa typy otyłości:

1  pierwotna, pokarmowa powodowana:

• czynnikami genetycznymi -  rodzinna skłonność do lipoproteinemii czy cukrzycy, dziedziczeniem konstytucji psychofizycznej, rodzinnymi nawykami żywieniowymi, trybu życia,

• czynnikami fizjologicznymi - neurohormonalna regulacja łaknienia i sytości przede wszystkim przez centralny układ nerwowy i jego ośrodki. I tak na łaknienie wpływają głównie neurotransmitery: serotonina, która zmniejsza apetyt na węglowodany, noradrenalina (hormon strachu i mobilizacji) przeciwnie, zwiększa zapotrzebowanie na cukry. Czynnikiem hamującym apetyt na tłuszcze jest natomiast dopamina.

• czynnikami środowiskowymi - zwiększona podatność do tycia pod wpływem różnych czynników środowiska. 
   

2  wtórna, powstająca z powodu:

• defektów genetycznych,

•  różnych zaburzeń metabolicznych związanych z otyłością (dochodzi często do rozwoju cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, miażdzycy  i wielu innych chorób układu krążenia),

• chorób ośrodkowego układu nerwowego,

• stosowania leków, zwłaszcza glikokortykosterydów i leków hormonalnych, w tym antykoncepcyjnych.

 

Najczęściej jednak otyłość powstaje w wyniku:

• spożywania produktów zawierających nadmierne ilości zwierzęcych tłuszczów nasyconych, utwardzonych tłuszczów roślinnych,  kwasów tłuszczowych trans (np.mleko poddane działaniu wysokiej temperatury) a także cholesterolu (np. wieprzowina, jaja)

•  i często zbyt małej aktywności fizycznej.

Skutkiem tego jest wzrost w surowicy wartości: cholesterolu całkowitego, frakcji LDL (tzw. „złego cholesterolu”) i triglicerydów (TG).

Do powstawania nadwagi przyczynia się również spożywany w nadmiernych ilościach alkohol, zwłaszcza przez mężczyzn, a w przypadku kobiet – słodycze (tzw. puste kalorie w obu wypadkach).

U ludzi bardzo otyłych podczas odchudzania może pojawić się tzw. efekt „jo-jo”. Polega to na tym, ze po pierwszym skutecznym obniżeniu wagi następuje jej trwały przyrost, przez co dalsze próby jej obniżenia stają się niemożliwe do przeprowadzenia. Przyczyny takiego stanu pozostają dla medycyny akademickiej nieznane. 

 

 

Ogólne zalecenia - w tym i dietetyczne - przy odchudzaniu:

• unikanie spożywania tłuszczów, cukrów prostych, alkoholu,

• zwiększenie spożycia warzyw i owoców, roślinnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, białka (średnio 60g dziennie dla dorosłego człowieka),

• wprowadzenie większej aktywności fizycznej stosownie do wydolności organizmu i sprawności ruchowej,

• zastosowanie psychoterapii (lub/a także terapii kwiatowej dra Bacha - dop. WK)  »»» więcej w przypadku otyłości uwarunkowanej psychicznie - praca nad przebudową psychiki, zachowań, nawyków, nad wzmocnieniem samooceny i inne konieczne oddziaływania.

 A jakie spojrzenie na otyłość prezentuje medycyna holistyczna, inaczej zwana alternatywną lub niekonwencjonalną? 
Medycyna Wschodu, zwłaszcza Tradycyjna Medycyna Chińska, w przeciwieństwie do medycyny akademickiej określa otyłość jako skutek zaistniałej wcześniej nierównowagi organizmu, a nie jako powód rozwinięcia się w nim chorób. Samo zmniejszanie nadwagi bez poznania i usunięcia przyczyn jej powstania przynosi zazwyczaj mierne wyniki  (vide.: efekt „jo-jo”). To tak samo, jakbyśmy tłumili zgagę środkiem neutralizującym nadmiar wydzielonego kwasu żołądkowego lub hamowali jego wydzialanie nie dążąc do wyeliminowania czynnika, który tę zgagę spowodował.

Jak dochodzi do powstania otyłości? 
Chińczycy stwierdzili, że podobnie jak wychudzenie otyłość jest związana z osłabieniem z bardzo różnych powodów - o których niżej - głównego kręgu funkcjonalnego – Ziemi, czyli Żołądka/Śledziony/Trzustki. Wypada podkreślić, że narządy te pełnią główną rolę w przemianie materii, stąd jakość pożywienia ma kolosalne znaczenie w procesie utrzymania zdrowia, a co za tym idzie i odpowiedniej masy ciała.

Osłabienie tego kręgu ujawnia się w postaci utraty sił, wyczerpania, bezsenności i podwyższonej nerwowości. Człowiek czuje też, jakby ziemia usuwała mu się spod nóg. Z racji złego samopoczucia oddala się od ludzi, ale zaczyna mu z kolei doskwierać samotność. Czuje się opuszczony, niepotrzebny. Coraz częściej miewa stany depresyjne, pojawia się emocjonalne niezrównoważenie, kapryśność, wybuchowość, rozdrażnienie (niski poziom serotoniny, a wysoki noradrenaliny- dop. WK). Nie potrafi przezwyciężyć swoich problemów. Sam już nie bardzo wie, czego chce. Czuje jakiś bliżej nieokreślony niedosyt. I tu pojawia się alternatywa - coś smacznego, najlepiej słodkiego do jedzenia. Nie widząc sposobu wyjścia z niepokojącego stanu, który stał się nie do zniesienia, zaczyna się zastępczo „dopieszczać” smakołykami. Słodycz jedzenia  staje się dla niego substytutem szczęścia, którego zabrakło w innych sferach życia. Pod jej wpływem doświadcza też - choć na krótko - poprawy nastroju i zahamowania poczucia pustki.

Co prawda smak słodki (w sensie cukru, słodyczy) zasila w potrzebną energię krąg Ziemi, ale stosowany w nieumiarkowanych ilościach powoduje zastoje i zwiększa Wilgoć w całym organizmie. Nadmiar Wilgoci wytwarzanej przez krąg funkcjonalny Śledziony, w warunkach niedoczynności lewej Nerki z racji wyziębienia ciała, o czym niżej oraz z racjinadmiaru Ognia Wątroby powodowanego długotrwale tłumionymi emocjami, nadmiarem złości, nieodreagowanymi stresami,  przekształca się w lepki, gęsty śluz TAN. Ten nowopowstały produkt pęcznieje i powoli wypełnia wnętrze ciała.  Powoduje ciastowate obrzęki, zatyka  kanały przepływu energii, limfy, krwi w żyłach, tętnicach, naczyniach mózgowych, wypełnia jamę brzuszną, płuca – pojawia się trudność w oddychaniu i zaburzenia pracy serca. Wydzieliny jest wszędzie pełno; gromadzi się w zatokach, węzłach chłonnych, gardle, oskrzelach, gruczołach, organach płciowych. Opadając w dół powoduje obrzęki i ociężałość nóg. Niekiedy próbuje wydostać się na zewnątrz przez skórę powodując nie gojące się rany. Sprzyja też powstawaniu ociężałości umysłowej, zamulenia, zaburzeniom zapamiętywania i kojarzenia.

Usunięcie z organizmu śluzu TAN jest bardzo trudne, zarówno dla medycyny akademickiej, jak i alternatywnej.

Co jeszcze powoduje osłabienie kręgu Ziemi i w konsekwencji całego organizmu? 
Aby organizm funkcjonował prawidłowo, winna być zachowana równowaga między jego przeciwstawnymi biegunami Yin/Yang (w uproszczeniu: zimno-Yin / ciepło-Yang) występującymi w każdym narządzie, między komplementarnymi narządami, tkance, komórce, czy nawet na poziomie atomu (proton/elektron- równowaga między ładunkiem dodatnim a ujemnym) itd. Do pewnych granic organizm, dzięki swoistym mechanizmom regulacyjnym, jest w stanie utrzymywać tę dynamiczną równowagę stabilizując tym samym zdrowie. Jeżeli jednak przez dłuższy czas będzie działać jakiś silny czynnik, np. konsumowanie pożywienia o naturze wychładzającej »»» więcej  względnie ze stałą przewagą jednego smaku w pożywieniu, np. słonego, kwaśnego czy ostrego, lub też jeśli będzie przeważać pożywienie o odczynie kwaśnym nad zasadowym, to równowaga zostanie zachwiana i to nie tylko w kręgu Ziemi, ale w całym organizmie.

W tym wypadku przyczyn powstawania otyłości  jako jednej z chorób przewlekłych należy upatrywać w zachwianiu równowagi biologicznej.

Naturalną reakcją organizmu na powstałe zaburzenie będzie spożywanie żywności o oddziaływaniu przeciwnym do dotychczas zjadanej, i to nie zawsze w sposób umiarkowany.

Na stan energetyczny zwłaszcza kręgu Ziemi i Nerek negatywnie wpływa późne spożywanie ostatniego posiłku »»» więcej oraz nieprzestrzeganie stałej, dodajmy wczesnejpory nocnego wypoczynku. »»» więcej Objawem każdej nieprzespanej nocy jest utrata siły, poczucie zmęczenia, rozbicia, niechęci do pracy, rozkojarzenie. Jest to sygnał zachwiania homeostazy we wszystkich układach i kręgach funkcjonalnych z powodu niedoboru energii.

Kolejny szkodliwy czynnik to wystawianie się na zimno, wiatr, wilgoć bez stosownego do pory roku okrycia ciała, co powoduje wychłodzenie, głównie prawej, tzw. gorącej Nerki (Yang), która odpowiada za utrzymywanie ciepła w całym organizmie. Wyziębienie Nerek, a w szczególności prawej,Yang przyczyni się do powstania niedoboru (niedoczynności)  w Nerce lewej, zimnej, Yin, skąd będzie czerpana energia Yang dla wyrównania jej niedoboru w Nerce prawej. Przy jednoczesnym niedostatku energii uzyskiwanej z pożywienia, nierównowaga w organizmie będzie się pogłębiać.

Ciepła odzież zabezpieczająca przed utratą cennego ciepła, zwłaszcza okolic nerek i śledziony oraz stóp, rąk i głowy to nie bezpodstawne wymysły naszych babek, a konieczność służąca zachowaniu zdrowia, a w konsekwencji właściwej masy ciała. Powtarzające się przechłodzenie ciała będzie również bodźcem do spożywania większej ilości dostarczającego energii pożywienia.

Tak samo osłabiająco na krąg Ziemi (Żołądek/Śledziona/Trzustka) i Wody (Nerki/Pęcherz moczowy) i spowalniająco na trawienie i krążenie będzie wpływać picie zimnych napojów prosto z lodówki, konsumpcja lodów czy owoców południowych o jakości Yin, zwłaszcza zimą (ta pora roku to tzw.wielkie Yin), spożywanie zimnych potraw, np. zjadanie wielokrotnie w ciągu dnia wychładzających kanapek zamiast talerza gorącej zupy czy spożycia jakiegoś ciepłego dania.

Aby zimny pokarm mógł być w żołądku poddany trawieniu, najpierw powinien być ogrzany do temperatury właściwej dla zapewnienia pełnej aktywności enzymów pokarmowych. Wymaga to dostarczenia dużej ilości energii. W przypadku niedoboru energii w pożywieniu, organizm czerpie ją z prawej, gorącej Nerki.

Jeśli nie zdoła uzyskać niezbędnego poziomu Qi i temperatura trawienia jest wciąż za niska, to masa pokarmowa nie rozłoży się całkowicie i będzie zalegać w jelitach, fermentować lub gnić. Manifestuje się to wzdęciami i gazami oraz odrażającym, cuchnącym oddechem. Problem niecałkowitego trawienia pogłębia również i to, że nagminnie popija się zjedzone pożywienie płynami rozcieńczając enzymy trawienne.

Niepowodzeń w skutecznym odchudzaniu można upatrywać w  drastycznym ograniczeniu w diecie kalorii. Kiedy stosuje sie tylko warzywa i surowe owoce, soki, chude ryby, chude twarogi o jakości Yin, wychładza się krąg funkcjonalny Ziemi, a tym samym i całe ciało. Energia niezbędna do ogrzania w żołądku zimnej jakościowo żywności z konieczności jest wtedy czerpana ze skromnych zapasów prawej Nerki, co odbija się negatywnie na pracy innych narządów. Reakcją na taki stan rzeczy jest nadmierny i niepohamowany  apetyt dla uzupełnienia drastycznych niedoborów energetycznych. Sygnał głodu włącza się również i wtedy, kiedy żołądek jest co prawda całkowicie napełniony, ale niskokalorycznympokarmem. Wtedy z reguły zjadłoby się przysłowiowego konia z kopytami. I nic dziwnego, że trudno się temu oprzeć.

A przecież dla przeprowadzenia skutecznego odchudzania wystarczyłoby jeść do syta ciepłe, niskokaloryczne zupy, kasze, pełne ziarna zbóż, pieczone lub gotowane krótko warzywa  i owoce oraz, dla zachowania równowagi energetycznej, nieco lekkostrawnego, najlepiej gotowanego białka zwierzęcego lub roślinnego, również na ciepło, z dużą ilością rozgrzewających przypraw ziołowych jak imbir czy pieprz oraz z innymi usuwającymi wilgoć i gazy z organizmu, np. pietruszka czy kardamon.

Posiłki muszą być zrównoważone, zarówno smakowo jak i energetycznie. Błędem jest jedzenie żywności tylko o energii Yang lub tylko o energii Yin. Ta ostatnia, o czym była mowa wcześniej, stosowana jest przy klasycznych metodach odchudzania.

W wypadku spożycia pożywienia Yang, np. tłustego mięsa bez jarzynki organizm będzie się domagał czegoś Yin. Najłatwiej wtedy sięgnąć po cukierek, coca-colę, ciasteczko zamiast po gotowane lub pieczone słodkie warzywa. Jaki to przyniesie skutek zdrowotny, nie trzeba chyba pisać. 

Nierównowagę wprowadza też spożywanie raz posiłku bardziej Yang, a raz bardziej Yin, co może prowadzić do wstrząsów energetycznych, a w konsekwencji huśtawek emocjonalnych i zaburzeń łaknienia.

Spożywanie dużych ilości białek zwierzęcych, cukrów prostych i skrobii z białej, oczyszczonej mąki nie równoważonych produktami o odczynie alkalicznym (proso czy inne kasze, warzywa, surówki, jarzynki) prowadzi do zakwaszenia organizmu, co z kolei może powodować wiele poważnych chorób przewlekłych z otyłością i rakiem włącznie.

Ten temat  poruszany jest i w innych artykułach na portalu Natura-medica.

Do innych czynników mogących prowadzić w końcowym efekcie do otyłości są alergie na określone pokarmy. Alergia powstaje najczęściej we wczesnym niemowlęctwie i ciągnie się niezauważona bądź lekceważona latami. Często dochodzi do rozwinięcia się alergii wtórnej na wiele innych produktów, w tym i niejadalnych.

Wiadomym jest, że alergik musi zjadać to, na co jest uczulony, bo bez tego paradoksalnie czuje się źle. Jeśli konsumuje te produkty w sposób nieumiarkowany - może to być powodem powstania otyłości.

Alergii można się pozbyć przez całkowite usunięcie z jadłospisu na określony czas alergizujących produktów.

Często w  przypadku wystąpienia alergii pokarmowej dochodzi do rozwinięcia się  mykozy jelitowej. Produkty przemiany materii grzybów patologicznych są wysoce toksyczne dla organizmu żywiciela (człowieka), więc mogą działać niszcząco na metabolizm innych organów wewnętrznych, a przede wszystkim na delikatny układ nerwowy. Mykotoksyny mogą zaburzać neurohormonalną regulację poczucia głodu i sytości, nie mówiąc już o objawach emocjonalnych, np. skłonności do depresji czy wybuchach agresji.

Uważam, że alergie i mykozy są głównym problemem zdrowotnym dzisiejszego świata.

Innym uzależnieniem skutkującym często nadwagą jest nałóg alkoholowy. Spowodowany jest najczęściej  poczuciem niskiej wartości zapijanej  alkoholem, co dodaje odwagi, śmiałości, pewności siebie, ale przy okazji powoduje tycie od przyswajania nadmiaru pustych kalorii. 

Inną, pokrewną  przyczyną  prowadzącą do alkoholizmu, a także do nałogu objadania się (bulimia) jest ucieczka przed konstruktywnym rozwiązaniem nawarstwionych problemów, tłumienie emocji, nadmierna skrytość i sztuczna wesołkowatość. Wyzwalające się przy tym napięcie jest tak silne, że osoba taka szuka jakiegokolwiek sposobu na jego rozładowanie sięgając po alkohol, narkotyki, papierosy lub po prostu objadając się.

Trzeba podkreślić, że przy  emocjonalnym podłożu różnych nałogów, w tym i otyłości, doskonale spełniają swoją leczniczą rolę odpowiednio dobrane do osoby esencje kwiatowe dra Bacha oraz, w razie potrzeby - psychoterapia.

Reasumując, należy najpierw ocenić stan swojego organizmu całościowo, zarówno sferę fizyczną, jak i psychiczną, przeanalizować przede wszystkim funkcjonowanie układu pokarmowego, wydalniczego, zadbać o przywrócenie im sprawności, a dopiero potem zająć się obniżaniem masy ciała. W zasadzie po prawidłowym dobraniu pożywienia stosownie do konstytucji i stanu energetycznego, po uregulowaniu trawienia, przyswajania i wydalania, przywróceniu równowagi sfery emocjonalnej, zabezpieczeniu ciała przed utratą ciepła, zapewnieniu stałej, lekkiej aktywności ruchowej oraz wytrenowaniu prawidłowego oddychania przeponą, masa ciała, bez jakichś szczególnych zabiegów, powinna sama wolno powrócić do normy. Trzeba tylko uważnie wsłuchiwać się w sygnały płynące z własnego organizmu, nie bagatelizować i uczyć się prawidłowo je interpretować.

Organizm zawsze uzewnętrznia zaistniałą nierównowagę w postaci różnych objawów klinicznych. Nie można wtedy tłumić bólu brzucha lekiem p.bólowym, neutralizować jakimś panaceum zgagę, hamować farmakologicznie biegunkę czy traktować czopkiem zaparcie, a zawsze szukać przyczyny. Leki poprawiające nastrój czy środki p.depresyjne to też nie sposób na rozwiązanie własnych problemów emocjonalnych, a usypiające czujność półśrodki. One tylko w pewnym sensie działają przyczynowo (najczęściej ingerują w proces neurotransmisji), podczas gdy powód dolegliwości nie zostaje ani zlokalizowany, ani usunięty. Stąd po odstawieniu takiego środka objawy wracają, a często są nawet bardziej nasilone.

Tak przybywa chorób przewlekłych, do których zalicza się i otyłość. Chyba nadszedł już czas, aby ten trend zahamować i odwrócić »»» zob.: Oferty - Terapia izopatyczna.

Wypadałoby wreszcie uświadomić sobie, że istnieje pilna potrzeba wytyczenia nowej drogi prowadzącej do zdrowia i smukłej sylwetki, bo ta, którą od wielu lat podążają miliony ludzi, po prostu nie sprawdza się. 


Autor:  © Wanda Karpińska
mgr farmacji, naturoterapeuta

Październik 2004


Wykorzystana literatura:  

1. Alagor Krystyna, W.A. ALAGOR, Medycyna Chińska (mechanizm otyłości), 

2. Beinfield Efrem Korngold Harriet, (1999), W.A.B. Medycyna Chińska 

3. Błaszczyk Tadeusz, (2002), ELKO , Podstawy Teoretyczne Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. 

4. Colbin Annemarie, Książka i Wiedza, 1998, Odżywianie a Zdrowie,

5. Gascoigne Stephen, (2001), DIOGENES, Tajniki Chińskiej Medycyny,

6. Kowalczyk Bogdan, lek.med., Klinika Medycyny Rodzinnej SPSK im W.Orłowskiego w Warszawie - Opracowanie nt. otyłości,

7. Wühr Erich, BIS, Warszawa 2001, Chińska Sztuka Leczenia.