Toczenie – rodzaj obróbki skrawaniem stosowany najczęściej do obrabiania powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotów w kształcie brył obrotowych. Podczas toczenia obrabiany materiał obraca się, a narzędzie wykonuje ruch płaski.

Podstawowymi odmianami toczenia są:

-wzdłużne (kierunek ruchu noża jest równoległy do osi obrotu obrabianego przedmiotu) - zewnętrzne (tzw. obtaczanie) lub wewnętrzne (tzw. wytaczanie),

-poprzeczne, tzw. planowanie (kierunek ruchu noża jest prostopadły do osi obrotu przedmiotu), kopiowe (wg wzornika sterującego ruchem posuwowym noża w zasadzie po dowolnej linii) oraz obwiedniowe.

-Skośne -toczenie stożków tor ruchu nachylony pod kątem do osi obrotu

-Kształtowe- krawędź narzędzia kształtuje powierzchnie elementu obrabianego

głębokość skrawania g [mm] odległość miedzy pow obrobioną a obrabianą dla 1 przejścia narzędzia

głębokość warstwy skrawanej -to wymiar warstwy mierzonej w kierunku prostopadłym do wektora prędkości ruchu głównego i od wektora ruchu pomocniczego.

Posuw f- to prędkośc ruchu posuwowego i może być określana jako:

-posuw czasowy-stosunek przebytej drogi do czasu

-posuw na obrót lub na skok- stosunek drogi przebytej w ciągu czasu jednego cyklu ruchu do tego czasu

-posuw na ostrze lub na ząb- w przypadku narzędzi wieloostrzowych. Stosunek drogi przebytej w czasie od styku z materiałem poprzedzającego do następującego ostrza, do tego czasu.

Struganie - obróbka skrawaniem stosowana głównie do obróbki płaszczyzn. Ruch skrawający może wykonywać narzędzie (struganie poprzeczne stosowane przy małych obrabianych powierzchni) lub obrabiany przedmiot (struganie wzdłużne stosowane przy dużych długościach obrabianych powierzchni).
Dłutowanie – rodzaj obróbki skrawaniem polegający na skrawaniu materiału nożem umocowanym do suwaka wykonującego pionowy lub poziomy ruch posuwisto-zwrotny. Dłutowanie stosuje się do obróbki kształtów nieobrotowych jak uzębienie kół zębatych, krzywki, rowki pod wpusty itp.

METODY TOCZENIA STOZKOW

-metoda kształtowa- wykorzystując nóż kształtowy. Nożem kształtowym można toczyć tylko krótkie stożki, wykorzystując przy tym posuw sań poprzecznych lub wzdłużnych.

-metoda z wykorzystaniem obrotnicy- stosowana jest głównie w przypadku dużej zbieżności stożka. Nóż tokarski przesuwa się wtedy wraz z saniami narzędziowymi po prowadnicach obrotnicy, skręconej pod kątem α. Długość stożka ogranicza długość śruby w imaku narzędziowym.

-metoda z przesunięciem konika- Toczenie to stosuje się do obróbki stożków o małej zbieżności. Po zamocowaniu przedmiotu obrabianego w kłach wrzeciona i konika przesuwa się korpus konika w kierunku poprzecznym o pewną wielkość. Zaletą toczenia z przesuniętym konikiem jest możliwość zastosowania mechanicznego posuwu wzdłużnego

-metoda z wykorzystaniem liniału- Za pomocą liniału można toczyć powierzchnie stożkowe wewnętrzne. Lineał połączony jest na stałe z imakiem narzędziowym. Można toczyć stożki o średniej długości i zbieżności od 10^o do -10^o

-metoda wykorzystywana w maszynach sterowanych numerycznie- polega na tym, że cały mechanizm sterowany jest komputerowo.

NACINANIE GWINTÓW:

Narzynki są wieloostrzowymi narzędziami kształtowymi, przeznaczone do obróbki gwintów zewnętrznych. Praca narzynki jest podobna do nakręcania nakrętki na śrubę. Krawędzie skrawające powstają w wyniku przecięcia wewnętrznej powierzchni gwintowej z otworami wiórowymi. Początkowe zwoje gwintu są zeszlifowane pod kątem przedstawienia na długości l. Jest to część skrawająca, która usuwa materiał z brudy nacinanego gwintu. Zwykle części skrawające skrawająca występuje po obu stronach narzynki. Cześć środkowa o długości l nazywana jest prowadzącą. Narzynki mogą być stosowane do obróbki ręcznej jak i maszynowej. Gwinty nacinane narzynkami nie odznaczają się wysoką dokładnością.

metoda kształtowa-zarys gwintu powstaje przez odwzorowanie zarysu narzędzia, a jego dokładność zależy od dokładności wykonania narzędzia. Linię śrubową gwintu uzyskuje się przez powiązanie kinematyczne przedmiotu.

Frezowanie gwintów

Frezowaniem wykonuje się gwinty zewnętrzne oraz wewnętrzne o większych średnicach. Główne odmiany frezowania gwintów to:

. frezowanie frezem pojedynczym,

. frezowanie frezem wielokrotnym,

. frezowanie głowicami frezowymi.

Frezowanie gwintu frezem pojedynczym (rys. 8.7) charakteryzuje się tym, że przedmiot obrabiany wykonuje powolny ruch obrotowy npo, natomiast narzędzie - ruch główny obrotowy nN oraz ruch wzdłużny f. Kąt o zawarty między osią narzędzia a osią przedmiotu obrabianego jest równy kątowi wzniosu linii śrubowej gwintu. Frezami pojedynczymi nacinane są gwinty długie, najczęściej o zarysie trapezowym, o dużych kątach pochylenia lub dużych średnicach. Ze względu na skażenie zarysu metodą tą mogą być obrabiane gwinty mało dokładne.

Frezem wielokrotnym gwint nacinany jest na całej długości jednocześnie. Frez wykonuje ruch obrotowy nN Gest to ruch główny), a przedmiot obrabiany - powolny ruch obrotowy npo oraz ruch wzdłużny f. Ponadto przedmiot obrabiany wykonuje ruch poprzeczny do momentu wcięcia frezu na pełną wysokość gwintu (oś frezu jest równoległa do osi przedmiotu obrabianego).

Frezowanie gwintu głowicami frezowymi charakteryzuje się tym, że narzędzie wykonuje ruch obrotowy i posuwowy, a przedmiot obrabiany - ruch obrotowy. W głowicach stosowane są noże płaskie promieniowe, styczne oraz krążkowe. Za pomocą głowic obrabia się głównie gwinty grube. Sposób ten cechuje duża wydajność oraz stosunkowo wysoka dokładność obróbki.