1 stycznia 1973 do wspólnot przystępuje Dania, Irlandia i Wielka Brytania

20 września 1976 Rada Ministrów wydaje akt o wprowadzeniu powszechnych i bezpośrednich wyborach do parlamentu Europejskiego, które się odbywają 1979.

1981 przystąpienie Grecji

14 czerwca 1985 państwa członkowskie wspólnot podpisują Traktat tzw. Traktat z Schengen mający na celu zredukować bariery na drodze do stworzenia unii gospodarczej. Traktat wszedł w życie 19 czerwca 1990. Do jego głównych postanowień warto zaliczyć:

• ograniczenie kontroli granicznej i celnej na granicach wewnętrznych wspólnot do kontroli wizualnej

• wprowadzenie wspólnych posterunków granicznych

• utworzenie Systemu Informacyjnego z Schengen będący systemem współpracy pomiędzy władzami policyjnymi państw członkowskich

1986 przystąpienie Hiszpanii i Portugalii do wspólnot

17 lutego 1986 podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego w Luksemburgu przez państwa członkowskie wspólnot. Wszedł on w życie 1 lipca 1987.Otworzył on nowy etap integracji. Zakładał on utworzenie w Europie rynku wewnętrznego do 1992 roku (tzw. Program „Europa ) oraz pobudzanie mechanizmów konkurencji. W wyniku przyjęcia JAE doszło do:

• zwiększenia uprawnień PE( wyrażanie zgody na przystąpienie i stowarzyszenie nowych państw)

• powiększenie liczby spraw, w których RUE podejmowała decyzję kwalifikowaną większością głosów(rynek wewnętrzny, transport morski i lotniczy, polityka socjalna, harmonizacja społeczno-gospodarcza, badania naukowe, rozwój technologiczny, ochrona środowiska)

• stworzono podstawy prawne do powołania Sądu I Instancji

• koordynacji polityki zagranicznej

7 lutego 1992 w Maastricht państwa wspólnot europejskich podpisały traktat o utworzeniu Unii Europejskiej (UE), który wszedł w życie 1 listopada 1993. Ujmował on UE jako konstrukcję zbudowaną z trzech filarów:

1. Wspólnota Europejska i Europejska Wspólnota energii Atomowej

2. Wspólna Polityka zagraniczna i Bezpieczeństwa

3. Współpraca Policyjna i Sądowa w Sprawach Karnych

Atr.2 TUE ustanawia następujące cele UE:

• popieranie postępu gospodarczego i społecznego oraz wysokiego poziomu zatrudnienia i doprowadzenie do zrównoważonego i trwałego rozwoju

• potwierdzenie swojej tożsamości na arenie międzynarodowej przez realizację wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa

• umacnianie ochrony praw i interesów obywateli państw członkowskich przez ustanowienie obywatelstwa UE

• utrzymanie i rozwijanie Unii jako przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości

• pełne zachowanie i rozwój wspólnotowego dorobku prawnego – acquis communautaire

5. Charakter prawny Wspólnot Europejskich

Wspólnota Europejska i Euratom wchodzą w skład I filaru UE(do 22 lipca 2002 istniała jeszcze trzecia Wspólnota-EWWiS).Charakter prawny wspólnot nie budzi żadnych kontrowersji. Wspólnoty są dwiema niezależnymi organizacjami międzynarodowymi o charakterze ponadnarodowym, wyposażonymi w osobowość prawną, wspólne instytucje i określone kompetencje. Wspólnoty posiadają zarówno osobowość prawnomiędzynarodową, jak i prawnokrajową. Do uprawnień wynikających z podmiotowości prawnomiędzynarodowej zaliczamy:

• prawo do zawierania umów międzynarodowych

• prawo do utrzymywania stosunków umownych i dyplomatycznych z państwami trzecimi i innymi organizacjami międzynarodowymi

• ponoszą odpowiedzialność prawnomiędzynarodową

Na osobowość prawnokrajową składają się:

• zdolność prawna zarówno w zakresie prawa prywatnego jak i publicznego

• zdolność do czynności prawnych

• zdolność sądowa i procesowa w systemach prawnych państw członkowskich i państw trzecich

Cechą szczególną Wspólnoty jest to, że ich państwa członkowskie przekazały na ich rzecz część swych suwerennych uprawnień, zwłaszcza sferze prawodawczej . Wspólnoty więc tworza więc prawo, które obowiązuję i jest skuteczne bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich oraz ma pierwszeństwo stosowania wobec prawa krajowego.

10. Rada Europejska

O RE stanowi atr.4 TUE jest to jedyny organ Unii Europejskiej. Spotkania RE odbywają się w Brukseli co najmniej 2 razy w roku pod przewodnictwem szefa państwa lub rządu państwa członkowskiego, które przewodniczy Radzie. Spotkania przygotowują:

• organy krajowe państwa przewodniczącego

• Rada UE

• COREPER

• KE

• Sekretariat Rady

• Komitet Polityczny

RE obraduje w dwóch gremiach:

1. w składzie szefów państw lub rządów państw członkowskich oraz przewodniczącego KE

2. w składzie ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich i członka KE

Dodatkowo w obradach RE biorą udział: Sekretarz Generalny Rady, urzędnicy Sekretariatu Rady, sekretarz Generalny KE, przedstawiciele państw członkowskich akredytowani przy siedzibie wspólnot, przedstawiciele krajowych ministerstw spraw zagranicznych, gospodarki i finansów.

Pod koniec obrad RE spotyka się na posiedzeniu plenarnym, na którym się przyjmuje konkluzje dotyczące dalszego rozwoju i współpracy europejskiej i różnego rodzaju deklaracje. Następnie przedstawia to do publicznej wiadomości na konferencji prasowej. Po każdym spotkaniu RE musi zdać sprawozdanie PE. Rada także składa roczne sprawozdanie o postępach dokonanych przez UE.

Przedmiotem obrad są kwestie, które wykraczają po za zakres I filaru i obejmują II i III filar. Decyzje RE mają charakter ogólnych decyzji politycznych. Nie zabrania się działać RE w charakterze RUE. Zawierać też może umowy międzynarodowe jako gremium międzynarodowe.

RE jest najważniejszym organem decyzyjnym UE, wyznacza podstawowe kierunki działalności UE i jej rozwoju. Kompetencje RE wynikają z TWE i TUE (art.4). Do uprawnień RE zaliczamy między innymi:

• określenie zasad i ogólnych wytycznych WPZiB

• decyduje o wspólnych strategiach w dziedzinach, w których państwa członkowskie mają ważne interesy

• decydowanie o przyjęciu wspólnej polityki obronnej

• podejmowanie na wniosek członków RUE decyzji w sprawie ustanowienia wzmocnionej współpracy

• prowadzenie dyskusji nad ogólnymi kierunkami polityk gospodarczych państw członkowskich i Wspólnoty oraz nad stanem zatrudnienia we Wspólnocie i przyjmowanie konkluzji w tych dziedzinach

• przyjmowanie rocznych sprawozdań EBC z działalności ESBC i w sprawie polityki pieniężnej za rok ubiegły i rok bieżący

• rozstrzyganie kwestii spornych

• podejmowanie politycznych decyzji w sprawie rozszerzenia UE

• inicjowanie zwołania konferencji międzyrządowej, mającej na celu rewizję traktatów

11. Rada Unii Europejskiej

RUE składa się z przedstawiciel państw członkowskich szczebla ministerialnego upoważnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu rządu, po jednym z każdego państwa. W posiedzeniach RUE bierze także udział przedstawiciel KE. Skład Rady nie jest stały i zmienia się w zależności od rodzaju spraw będących przedmiotem obrad. Zdarza się że jeżeli sprawa jest wysokiej wagi to w RUE zasiadają szefowie państw lub rządów państw członkowskich. Niejednolity skład Rady daje jej możliwość obradowania w tym samym czasie w różnych miejscach i w różnych gremiach.

Skład Rady więc może być bardzo różnorodny, wyróżnia się Radę Ogólną i Spraw Zagranicznych oraz następujące rady techniczne:

• Finansów i Gospodarki (Ecofin)

• Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości

• Zatrudnienia, Polityki Socjalnej, Zdrowia i Konsumentów

• Konkurencji

• Transportu, Telekomunikacji i Energii

• Rolnictwa i Rybołówstwa

• Środowiska

• Edukacji, Młodzieży i Kultury

Rada Ogólna składa się z ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich, zajmuje się polityką zagraniczną Wspólnot. Rady techniczne odpowiedzialne za poszczególne dziedziny działalności Wspólnot. Największe znaczenie ma Ecofin zajmujący się harmonizacją podatków i koordynacją polityki gospodarczej państw członkowskich. Spotyka się raz w miesiącu.

Radę wspomaga Sekretariat Generalny, który sprawuje funkcje administracyjne. Na jego czele stoi Sekretarz Generalny, który pełni jednocześnie funkcję Wysokiego Przedstawiciela do Spraw WPZiB.

Siedzibą RUE jest Bruksela(kwiecień, czerwiec ,październik- Luksemburg). Obrady RUE są z reguły tajne. W posiedzeniach RUE oprócz jej członków, biorą udział także przedstawiciele KE i w określonych przypadkach EBC. Regulamin pozwala żeby podczas nieobecności jednego z członków RUE uczestniczył jego zastępca , który jednak nie może wziąć udziału w głosowaniu. Za nieobecnego może głosować może głosować inny upoważniony do tego członek RUE. Kompetencje RUE mają szeroki zasięg, można je podzielić następująco:

1. kompetencje prawodawcze

• wydawanie aktów prawnych wymienionych w art.. 249 TWE oraz różnego rodzaju aktów nienazwanych

• wzywanie KE do podjęcia określonych działań oraz do wykonywania prawa inicjatywy prawodawczej

• delegacja uprawnień na rzecz KE

• zmiana postanowień traktatów założycielskich

• podejmowanie decyzji w sprawie ustanowienia wzmocnionej współpracy

1. kompetencje w zakresie ustalania i realizacji polityki wspólnotowej

• sprawowanie ogólnego kierownictwa politycznego we Wspólnotach

• uchwalanie budżetu

• zawieranie umów z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi

3.kompetencje kreacyjne

• zmiana liczby członków KE

• przyjmowanie, sporządzonych zgodnie z propozycjami państw członkowskich. List członków Komitetu Ekonomicznego i Społecznego, Komitetu Regionów i Trybunału Obrachunkowego

4.kompetencje kontrolne

• wnoszenie skargi o stwierdzenie nieważności aktu prawa wspólnotowego

• wnoszenie skargi na bezczynność innych instytucji wspólnotowych

• stwierdzenie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez państwa członkowskie zasad na jakich ustanowiona jest UE oraz stwierdzaniu poważnego i stałego naruszenia przez państwa członkowskie tych zasad

12. System głosowania w ramach Rady UE

• większość członków przy podejmowaniu decyzji mniejszej wagi

• większość kwalifikowana – przyznanie każdemu państwu odpowiedniej liczny głosów ważonych. Rozkład głosów w Radzie UE jest nierównomierny i stanowi pewien wyjątek od zasady równości państw członkowskich(Polska ma 27 głosów)

1. uchwały Rady UE podejmowane na wniosek KE wymagają do ich przyjęcia co najmniej 232 głosów „za” z ogólnej liczby 321 głosów, oddanych przez większość państw członkowskich

2. uchwały Rady podejmowane bez udziału KE , większość kwalifikowana wynosi 232 głosy jeżeli za przyjęciem uchwały opowie się co najmniej 2/3 państw członkowskich

Podjęcie decyzji większością kwalifikowaną zależy od spełnienia trzech warunków:

-uzyskanie wymaganej większości głosów ważonych

-zgody ponad 50% państw

-reprezentacji co najmniej 62% ogółu ludności UE( członek RUE może żądać sprawdzenia)

• jednomyślność- wszyscy członkowie RUE muszą wziąć udział w posiedzeniu, wstrzymanie się od głosu nie stanowi przeszkody w podjęciu uchwały

13. Prezydencja

Art.203 TWE stanowi o prezydencji. Sprawuje ją kolejno przez okres 6 miesięcy każde państwo członkowskie reprezentowane w RUE , według porządku ustalonego przez Radę działającą jednomyślnie. Obecnie przewodniczy Finlandia.

Ciągłość prac RUE zapewnia tzw. Trójka w skład, której wchodzą: państwo, które pełni obecnie funkcję przewodniczącego w RUE , państwo, które poprzednio pełniło tę funkcję ora państwo, które w następnym okresie będzie przewodniczyć RUE. Państwo przewodniczące w RUE pełni następujące funkcję:

• przewodniczenie spotkaniom RUE

• zwoływanie spotkań RUE

• ustanawianie wstępnego porządku obrad, który trafia do pozostałych członków RUE

• przedkładanie propozycji stanowiska RUE do projektów aktów zgłoszonych przez KE

• kierowanie organami pomocniczymi RUE

• państwo przewodniczące RUE przewodniczy jednocześnie RE

• zwoływanie i prowadzenie posiedzeń RUE

• zwoływanie konferencji międzyrządowej w celu uzgodnienia zmian traktatów

• podpisywanie aktów uchwalonych przez RUE

• notyfikacja dyrektyw, decyzji i zaleceń RUE adresatom

• reprezentowanie RUE na zewnątrz

14. COREPER

Członkowie RUE nie mogą ciągle przebywać ciągle w Brukseli ze względu na sprawowane przez nich funkcje w kraju, dlatego też w 1958 Rada utworzyła Komitet Stałych przedstawicieli Państw Członkowskich (COREPER), Wspiera on RUE w powierzonych jej zadaniach. COREPER działa jako:

• COREPER I (zastępcy szefów przedstawicieli szefów państw członkowskich akredytowanych w Brukseli w randze ambasadorów; zajmuje się sprawami technicznymi)

• COREPER II (ambasadorzy, zajmuje się sprawami ogólnymi)

COREPER nie jest odrębną instytucją UE, lecz częścią RUE. Nie może podejmować samodzielnych decyzji. Pełni funkcję głównego organu pomocniczego RUE. Działa na zasadzie filtra przedkładanych decyzji RUE. Prowadzi on negocjacje z KE .Efektem prac COREPER są propozycje przedkładane RUE ujęte w liście A i B. Lista A znajdują się punkty obrad zaakceptowane przez COREPER i mogą być przyjęte przez RUE bez prowadzenia dyskusji. Lista B zawiera sprawy sporne, co do których COREPER nie wypracował wspólnego stanowiska.

15.Komisja Europejska

KE składa się z 25 członków zwanych komisarzami, po jednym z każdego państwa. Liczba komisarzy może ulec zmianie na skutek jednomyślnej decyzji RUE. Jej siedzibą jest Bruksela a służb administracyjnych Luksemburg.

Komisarze są wybierani na 5-letnią kadencję. Ich mandat jest odnawialny. Muszą być obywatelami państw członkowskiego i mieć ogólne kwalifikacje. Są oni całkowicie niezależni od swoich rządów. Komisarze posiadają status funkcjonariusza międzynarodowego. W czasie trwania swojej kadencji nie może podejmować żadnej zarobkowej lub nie zarobkowej działalności zawodowej. Komisarzom przysługują specjalne przywileje i immunitety(a jakie to powinniście już wiedzieć jeśli chodzicie na wykłady z karnego).

KE działa pod przewodnictwem politycznym przewodniczącego(obecnie Jose Manuel Durao Barroso). Kadencja przewodniczącego trwa 5 lat, a więc tyle ile kadencja samej KE. Przewodniczący decyduje o organizacji wewnętrznej KE mając na względzie zapewnienie spójności, skuteczności i kolegialności działań. Ustala również zakres obowiązków każdego z komisarzy, którzy są przed nim odpowiedzialni. Przewodniczący może zażądać od każdego z nich po uzyskaniu zgody kolegium podania się do dymisji. Przewodniczący również wyznacza swoich przewodniczących za zgodą KE.

Każdemu komisarzowi podlega jeden bądź więcej sektorów tzw. Dyrekcjami Generalnymi(jest ich bardzo dużo więc ich nie wymienię). Dyrekcjami Generalnymi zarządzają dyrektorzy generalni., którzy ponoszą odpowiedzialność przed komisarzami. Nie powinni być tej samej narodowości co komisarze. Dyrekcje Generalne dzielą się na dyrekcje te zaś na oddziały.

KE ma także służy specjalne m.in. Sekretariat Generalny, służba prawna, służba kontroli finansowej. W strukturze KE funkcjonują również gabinety komisarzy, składają się one z urzędników wybranych przez komisarzy i ponoszą oni odpowiedzialność przed nim. Działania KE wspierają dodatkowo komitety: transportowy, monetarny, ds. wspólnej polityki handlowej i EFS(dla nieuków Europejski Fundusz Socjalny).

KE jest organem kolegialnym i wszelkie decyzje podejmowane przez komisję są decyzjami wspólnotowymi, a nie poszczególnych komisarzy. KE ponosi odpowiedzialność za działania swoich komisarzy. Odpowiedzialność taką ponosi przed PE cała KE. Obrady KE są tajne. Decyzje są podejmowane:

• Na posiedzeniach plenarnych, które odbywają się raz w tygodniu w Brukseli

• W trybie obiegowym(chyba, że właściwe Dyrekcje Generalne lub służby prawne zgłoszą sprzeciw) – Sekretariat Generalny przesyła komisarzom projekt uchwał, wyznaczając termin na odpowiedź

• W procedurze delegowania –polega ona na upoważnieniu jednego lub kilku komisarzy do przygotowania aktu prawnego w imieniu KE i pod jej kontrolą

• Procedura komitetowa- RUE deleguje uprawnienia prawodawcze na KE

Według art.211 TWE , KE zapewnia sprawne działanie i rozwój wspólnego rynku. W Tm celu jest wyposażona w szereg kompetencji:

1. czuwa nad stosowaniem postanowień traktatów założycielskich i prawa pochodnego

a.)występowanie z wnioskiem do RUE o stwierdzenie istnienia ryzyka naruszenia przez państwo członkowskie obowiązków traktatowych oraz stwierdzenie poważnego i stałego naruszenia tych obowiązków

b.)wszczynanie postępowania przed ETS o naruszenie zobowiązań traktatowych

c.)wszczynanie postępowanie przed ETS o stwierdzenie nieważności aktu prawa wspólnotowego

d.) wnoszenie do ETS skargi o bezczynność RUE i PE

e.) nadzorowanie wykonania orzeczeń ETS

1. posiada wyłączne prawo inicjatywy prawodawczej

Prawo to przysługuje KE w pierwszym filerze na podstawie przepisów szczególnych . Prawo to nie przysługuje wyłącznie na zasadzie uznania. PE zgodnie z art.192 TWE może zmusić KE do wszczęcia procedury prawodawczej, dodatkowo RUE może żądać od KE by ta przedstawiła określony projekt aktu prawnego.

1. posiada uprawnienia prawodawcze

Uprawnienia prawodawcze KE są jej przyznane w niektórych dziedzinach WE. Może wydawać różne akty prawne m.in. rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, opinie i zalecenie.

1. stosuje prawo wspólnotowe względem jednostek

2. wykonuje na własną odpowiedzialność budżet Wspólnoty

3. zarządza funduszami wspólnotowymi

4. reprezentuje Wspólnoty w postępowaniu przed ETS

5. realizuje interesy wspólnotowe w zakresie stosunków zewnętrznych przez:

a.)negocjowanie umów z państwami trzecimi

b.)kontrolowanie zgodności z prawem wspólnotowym umów międzynarodowych zawartych przez państwa członkowskie

c.) przedstawianie propozycji zmian traktatowych

d.)opiniowanie umów akcesyjnych

e.)przedkładanie RUE na wniosek państw członkowskich, propozycji ustanowienia wzmocnionej współpracy

16.Procedura powołania i odwołania Komisji Europejskiej oraz poszczególnych komisarzy

1. Sposób powołania

Procedurę powołania całej KE rozpoczyna wybór kandydata na przewodniczącego KE, przez RUE w pierwszym gremium kwalifikowaną większością. PE n zgromadzenie musi wyrazić zgodę na nominację osoby przewodniczącego, następnie kandydat na przewodniczącego i RUE kwalifikowaną większością wyznaczają członków KE zgodnie z propozycjami państw członkowskich. PE może przesłuchiwać kandydatów na komisarzy oraz wyrażać zgodę na powołanie składu KE. Jeżeli PE zatwierdzi cały skład KE , przewodniczący i pozostali członkowie KE zostają mianowani przez RUE stanowiącą większością kwalifikowaną.

2. Sposoby odwołania

1. uchwalania votum nieufności przez PE na podstawie art. 210 decyzją 2/3 głosów

2. śmierć komisarza

3. dobrowolnej rezygnacji komisarza ze stanowiska

4. obligatoryjnej rezygnacji komisarza ze stanowiska

5. złożenia z urzędu orzeczeniem ETS na podstawie art.216 TWE

17. Parlament Europejski

Obecnie w skład PE wchodzi 732 parlamentarzystów , liczba ta jest ustalana za każdym razem po wstąpieniu państwa UE bądź na skutek innych zdarzeń. Siedzibą PE jest Strassburg, komisje parlamentarne spotykają się w Brukseli, a Sekretariat Generalny mieści się w Luksemburgu. Wybory do parlamentują bezpośrednie i powszechne.

Kadencja parlamentarzystów trwa 5 lat, w tym czasie nie mogą pozostawać w czynnie służbie urzędniczej w innych instytucjach wspólnotowych.. Nie mogą też być członkami rządów krajowych. Korzystają przy tym z licznych przywilejów i immunitetów. Parlamentarzyści reprezentują interesy swoich wyborców. Nie są związani żadnymi wskazówkami czy wytycznymi ze strony rządów państw członkowskich.. W PE zasiadają według kluczu partyjnego. Grupy polityczne składają się z posłów wybranych w co najmniej 1/5 państw członkowskich . do utworzenia grupy politycznej potrzeba min 19 osób. Utworzenie grupy trzeba zgłosić przewodniczącemu PE . Zgłoszenie jest publikowane w Dz. Urz. UE.

Struktura PE jest dość złożona. Prezydium PE tworzą przewodniczący, 14 wiceprzewodniczących i 5 kwestorów jako ciało doradcze. Członkowie prezydium są powoływani na okres 2,5 roku spośród grona parlamentarzystów. Obecnie przewodniczącym jest Josep Borrell Fontelles z Portugalii. Przewodniczący kieruje pracami PE. Otwiera sesję plenarną, przewodniczy ważniejszym debatom i głosowaniom, składa podpis przy zatwierdzeniu budżetu Wspólnot, sprawuje funkcje reprezentacyjne i administracyjne, w tym celu posiada własny gabinet. Do funkcji samego prezydium zaliczyć należy:

• sprawy finansowe i organizacyjne

• współpraca z innymi instytucjami Wspólnot

• decydowanie o składzie komisji parlamentarnych i ich kompetencjach

Oprócz prezydium mamy też inne jednostki organizacyjne w PE:

1. frakcje parlamentarne ( kierownictwo z zakresie organizacji wewnętrznej PE i stosunków zewnętrznych)

2. konferencja przewodniczących (przewodniczący PE, przewodniczący frakcji i 2 nie zrzeszonych delegatów; doprowadzenie do konsensusu w sprawach jej powierzonych, utrzymywanie kontaktu z innymi instytucjami WE, parlamentami państw członkowskich i trzecich

3. konferencja przewodniczących komisji

4. konferencja przewodniczących delegacji

PE obraduje w trybie sesyjnym- sesja trwa 1 rok. Decyzje zazwyczaj podejmuje większością oddanych głosów .Innymi rodzajami głosowania jest głosowanie kwalifikowaną większością lub podwójną większością kwalifikowaną(wotum nieufności dla KE).

PE posiada nie tylko kompetencje opiniodawcze, ale również decyzyjne:

1. kompetencje w procesie stanowienia prawa

   • współpraca

   • współdecydowanie

   • zgoda

   • konsultacje

2. kompetencje w zakresie uchwalania i kontroli wykonania budżetu

3. kompetencje kreacyjne

4. kompetencje kontrolne

5. pozostałe kompetencje

   1. wszczynanie postępowania przed ETS o stwierdzenie nieważności aktu prawa wspólnotowego

   2. wnoszenie do ETS skargi na bezczynność pozostałych instytucji

18. Komitet Ekonomiczno-Społeczny

KEiS jest organem doradczym RUE i KE . RUE kwalifikowaną większością mianuje kandydatów przedstawionych przez państwa członkowskie. Przy ustaleniu składu RUE konsultuje się z KE. Zgodnie z dyspozycją art. 258 TWE liczba członków EKiS nie może wynosić więcej niż 350(obecnie sobie liczy 317). Kadencja członków EKiS wynosi 4 lata .Mandat jest odnawialny. Członkowie spośród siebie wybierają przewodniczącego (Anne - Marie Siegmund z Austrii) i prezydium na okres 2 lat. Członkowie są podzieleni na trzy grupy:

1. pracodawcy

2. pracownicy

3. konsumenci

EKiS jest nośnikiem interesów poszczególnych grup społecznych

Zadaniem EKiS jest wydawanie opinii w przedmiocie planowanych aktów prawnych.

19. Trybunał obrachunkowy

Został powołany na mocy Traktatu Brukselskiego z 22 lipca 195 roku. W skład TO wchodzi jeden obywatel z każdego państwa członkowskiego ( Polska - Jacek Uczkiewicz) . Siedzibą jest Luksemburg Cały skład TO jest mianowany na okres 6 lat, sami członkowie TO ze swego grona wybierają przewodniczącego na okres 3 lat. Członkowie TO są funkcjonariuszami międzynarodowymi, ich statut jest zbliżony do statutu członków ETS czy SPI . W strukturze TO istnieją 4 grupy:

1. polityki rolnej

2. polityki strukturalna i wewnętrzna

3. działania zewnętrzne

4. środki własne, operacje bankowe, wydatki administracyjne instytucji i organów wspólnotowych

TO jest organem kolegialnym, podejmuje decyzje większością głosów swoich członków. Sprawuje kontrolę nad rachunkami wszystkich dochodów i wydatków Wspólnot oraz kontrolę rachunków wszystkich dochodów i wydatków utworzonych przez Wspólnoty. TO bada zgodność z prawem i prawidłowość wszystkich dochodów oraz wydatków i upewnia się co do należytego zarządzania finansami. Kontrola oparta jest na zapisach .

20. Komitet Regionów

Siedzibą KR jest Bruksela. RUE kwalifikowaną większością mianuje kandydatów przedstawionych przez państwa członkowskie. Przy ustaleniu składu RUE konsultuje się z KE. Zgodnie z dyspozycją art. 258 TWE liczba członków KR nie może wynosić więcej niż 350(obecnie sobie liczy 317). Kadencja członków KR wynosi 4 lata .Mandat jest odnawialny. Członkowie spośród siebie wybierają przewodniczącego (Michel Delebarrre z Francji) i prezydium na okres 2 lat. W skład KR wchodzą przedstawiciele wspólnot regionalnych i lokalnych, posiadający mandat wyborczy społeczności regionalnej lub lokalnej bądź odpowiedzialni politycznie przed wybranym zgromadzeniem. Przewodniczący KR zwołuje posiedzenia na wniosek RUE, KE lub z własnej inicjatywy. KR podzielona jest na 6 grup:

1. polityka spójności terytorialnej

2. polityka gospodarcza i społeczna

3. do spraw zrównoważonego rozwoju

4. kultury edukacji

5. do spraw ustrojowych i zarządzania Europą

6. stosunków zewnętrznych

KR jest organem doradczym i nie posiada kompetencji legislacyjnych. Zadaniem KR jest wydawanie niewiążących opinii.

14. Sąd I Instancji

SPI został powołany decyzją RUE z 24 października 1988 roku na postawie srt.225 TWE. Powodem jego utworzenia było odciążenie ETS od spraw mniejszej wagi, głównie pracowniczych. Początkowo SPI było traktowane jako część ETS, od Traktatu Nicejskiego stał się dopiero odrębną instytucją.

W skład SPI wchodzi co najmniej jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego. Obecnie SPI liczy 25 sędziów. Sędziowie są mianowani przez rządy państw członkowskich za wspólnym porozumieniem na okres 6 lat; co 3 lata następuje wymian połowy składu, ustępujący sędziowie mogą być minowani na to stanowisko ponownie. Istotną różnicą między ETS a SPI jest to że ten ostatni nie posiada rzeczników generalnych. Jednak sędziowie SPI mogą być powołani do wykonywania zadań rzeczników generalnych w ETS. Sędziowie SPI spośród siebie na okres 3 lat wybierają przewodniczącego , jego kadencja może być przedłużona . Prezes kieruje pracami sądowymi i administracyjnymi, przewodniczy także przesłuchaniom i naradom. SPI może obradować w następującym składzie:

• izbie trzyosobowej

• izbie pięcioosobowej

• izba jednoosobowa

• pełny skład

• Wielka Izba( 13 sędziów)

SPI mianuje swojego sekretarza na 6 letnią kadencję, Wspiera on prace SPI. Kieruje sekretariatem. Odpowiedzialny jest za przyjmowanie, przesyłanie i czuwanie nad pismami procesowymi i pieczęcią SPI. Odpowiada również za protokoły i publikacje SPI, ma obowiązek uczestniczenia w posiedzeniach SPI. Pod kontrolą prezesa zarządza finansami księgowością. Administrację SPI tworzy 5 dyrektoriatów:

1. Wydział biblioteczny i Wydział badań i dokumentacji

2. Dyrektoriat tłumaczeń

3. Dyrektoriat tłumaczenia symultanicznego

4. Dyrektoriat informacyjny

5. Dyrektoriat administracyjny

SPI obraduje w ciągu całego roku z wyłączenie ferii i wakacji świątecznych. Do kompetencji SPI możemy zaliczyć:

• spory pracownicze

• spory osób fizycznych i prawnych ze Wspólnotami z wyjątkiem spraw antydumpingowych i spraw antysubwencyjnych

• spory między KE a przedsiębiorcami w sprawie stwierdzenie nieważności decyzji

• skargi wnoszone przez państwa członkowskie przeciwko aktom lub zaniechaniu działania Komisji ( z wyjątkiem art.11a TWE)

• sprawy wnoszone przez państwo członkowskie przeciwko:

  1. decyzją RUE dotyczącym, uznania za zgodą ze wspólnym rynkiem pomocy państwa członkowskiego

  2. aktom RUE dotyczącym środków ochrony handlowej(art.133 TWE)

  3. aktom RUE na mocy których Rada przyznaje Komisji uprawnienia do wykonywania norm, ustanawianych przez RUE

• skargi na decyzje Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego i Wspólnego Urzędu Odmiany Roślin

• orzekanie w sprawach o wydanie orzeczenia wstępnego

• rozpatrywanie odwołań od orzeczeń izb sądowych

22. Europejski Trybunał Sprawiedliwości

Siedzibą ETS jest Luksemburg. W jego skład wchodzi jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego. Obecnie liczy 25 sędziów i 8 rzeczników generalnych. Sędziowie i rzecznicy generalni są powoływanie przez rządy państw członkowskich za ich wspólną zgodą. Czterech rzeczników generalnych zawsze mianują 4 największe państwa –U.K. Niemcy., Włochy i Francja. Okres kadencji wynosi 6 lat, a po 3 następuje wymiana połowa składu. Kadencja może także się skończyć ze względu na: śmierć, pisemnej rezygnacji lub z powodu zwolnienia. Sędziowie i rzecznicy są funkcjonariuszami wspólnotowymi, posiadają immunitet jurysdykcyjny. Sędziowie i rzecznicy nie mogą sprawować żadnych funkcji politycznych ani administracyjnych oraz nie mogą wykonywać żadnej innej zarobkowej lub nie zarobkowej działalności zawodowej. Musza mieszkać w Luksemburgów w czasie pełnienia swojej kadencji. Zadania prezesa ETS są takie same jak prezesa SPI. Podobnie jak sekretarza ETS są takie same jak sekretarza SPI. ETS orzeka w składzie:

• izby trzyosobowej

• izbie pięcioosobowej

• pełnym składzie

• Wielkiej Izbie( pod przewodnictwem prezesa ETS i wymagane kworum wynosi 9 sędziów)

Obrady ETS odbywają się cały rok po za wakacjami i feriami świątecznymi. Jurysdykcja ETS może mieć charakter sporny i niesporny. Do jurysdykcji spornej zaliczamy skargi:

• Przeciwko państwu członkowskiemu o nie wywiązywanie się z obowiązków traktatowych

• o stwierdzenie nieważności aktów prawa wspólnotowego oraz zaniechanie czynności prawodawczych

• skarga odszkodowawcza

• spory pracownicze

• orzekanie na podstawie luzu klauzuli arbitrażowej

Jurysdykcja nie spora:

• orzeczenie wstępne

• wydawanie opinii w sprawie zgodności przewidywanej umowy międzynarodowej z Przepisami TWE

38. Dyrektywa jako źródło prawa wspólnotowego.

Dyrektywa to akt prawny służący harmonizacji ustawodawstwa krajowego. Zgodnie z art. 249 TWE dyrektywa wiąże państwo, do którego jest skierowana w zakresie celów, jakie mają być osiągnięte, pozostawiając władzom państwowym swobodę wyboru metod i form ich realizacji. Dyrektywa jest pośrednią formą legislacji Wspólnot tzn. że tworzenie prawa odbywa się dwustopniowo. Pierwszy etap obejmuje ustalenie celów na poziomie wspólnotowym, przy pozostawieniu swobody państwom członkowskim swobody w ustaleniu środków i form jego osiągnięcia. Następnie w drugim etapie zawarty w treści dyrektywy cel poddany jest implementacji przez wydanie odpowiednich przepisów. Bezpośrednimi adresatami dyrektywy są tylko państwa członkowskie( może być adresowana do wszystkich państw lub tylko do kilku), a pośrednio do wszystkich ich organów uczestniczących w procesie tworzenia prawa. Dyrektywy są przyjmowane przez KE, RE samodzielnie lub przy współudziale PE

Dyrektywy przyjęte zgodnie z procedurą art. 251 TWE wchodzą w życie w terminie w nich wskazanym lub jego braku, 20-go dnia od publikacji w Dz. Urz. UE . Dyrektywy RUE i KE skierowane do wszystkich państw członkowskich są publikowane w DZ. Urz. UE, przypadku innych dyrektyw wystarczy ich notyfikacja adresatom i dopiero z tą chwilą wchodzą w życie. Od momentu wejścia w życie dyrektywy stają się częścią porządków prawnych obowiązujących w państwach członkowskich, a więc zaczynają bezpośrednio obowiązywać. Implementację dyrektywy i skutki jej nie implementowania omówię w pytaniach 41 i 42.

40. Rozporządzenie jako źródło prawa wspólnotowego

Rozporządzenie zgodnie z art. 249 TWE to akt prawny o zasięgu ogólnym, obowiązuje w całości i jest bezpośrednio stosowany we wszystkich państwach członkowskich. Mamy dwa rodzaje rozporządzeń podstawowe i wykonawcze. Te pierwsze są wydawane samodzielnie przez RUE samodzielnie lub przy współpracy z PE, drugie przez KE na podstawie upoważnienia od RUE. Rozporządzenia obowiązują we wszystkich państwach członkowskich. Oznacza to, że akty normatywne przyznają prawa lun nakładają obowiązki nie tylko państwom członkowskim i ich organów, ale również ich obywatelom i działającym na ich terytorium osobom prawnym. Rozporządzenie jest instrumentem ujednolicania prawa. Wchodzi w życie po opublikowaniu w DZ. Urz. UE w terminie wskazanym w treści rozporządzenia lub po 20 dniach od publikacji(nie potrzebna jest implementacja).

48. Decyzje jako źródło prawa wspólnotowego

Decyzja to akt indywidualny skierowany do konkretnego adresata ( państwa czy jednostki). Obowiązuje je w całości. Adresat w decyzji może być nazwany. Decyzja jest to instrument wykonawczej funkcji RUE i KE, którym posługują się one, udzielając instrukcji czy zezwolenia adresatowi decyzji. Decyzje podjęte przez PE i RUE ogłasza się w DZ. Urz. UE. Pozostałe decyzje SA notyfikowane stronom i nabierają mocy obowiązującej w wyniku notyfikacji. Z postanowień prawa pierwotnego nie wynika expressis verbis bezpośrednie obowiązywanie decyzji.. jednak jeśli decyzja jest we wszystkich częściach wiążąca Tomsi również wywiązywać bezpośredni skutek.

49. Zalecenia i opinie jako źródło prawa wspólnotowego

Oba te akty nie mają charakteru wiążącego, dlatego organy mogą je formułować zawsze, kiedy uważają to za stosowne. Organami właściwymi do ich wydawania są: PE wraz z RUE, KE, RUE.

Zalecenie dochodzi do skutku z inicjatywy własnej organu i sugeruje adresatowi dość autorytatywnie sposób zachowania. Opinia inspirowana jest działaniem innego Oranu i jest mniej stanowcza. Mimo, że ale zalecenia i decyzje nie maja charakteru wiążącego to sądy krajowe powinny uwzględniać zalecenia informujące o interpretacji przepisów wspólnotowych ETS, a organy państw członkowskich przy wykładni prawa krajowego.

Prawo pochodne w I filarze:
• Rozporządzenia- akty prawa o ogólnym zastosowaniu; adresatami są wszystkie państwa członkowskie i jednostki (osoby fizyczne i prawne);
• Dyrektywy- zastosowanie do prawa pracy, ochrona środowiska, konsumenta, prawo spółek, podatkowe; Rada wraz z Parlamentem oraz Komisja; adresatami państwa; funkcja: zblizenie przepisów państw członkowskich; są elastycznymi instrumentami harmonizacji prawa; nieobowiązuje bezposrednio w systemie prawnym każdego państwa;
• Decyzje- wiążą w całosci adresatów, do których są skierowane; przez Komisję, Radę i Parlament.