Politechnika Koszalińska Koszalin, 18.10.2014r.

Wydział Inżynierii Lądowej Środowiska i Geodezji

Geodezja i Kartografia

Geodezja gospodarcza

GOSPODARKA NIERUCHOMOŚCIAMI

Sprawozdanie nr 3.

Temat: Kompetencje w gospodarce nieruchomościami.

Data oddania sprawozdania: Prowadzący:

17.11.2014r. dr Joanna Cymerman

Wykonały:

Katarzyna Koniuch

Hanna Puzdrowska

1. Wprowadzenie

W sprawozdaniu w formie tabeli staraliśmy się opisać kompetencje poszczególnych organów strefy publicznej w gospodarce nieruchomościami.

Podział strefy publicznej:

2. Kompetencje w gospodarce nieruchomościami w samorządzie gminnym

Lp.	Organ	Rodzaj kompetencji	Ustawa i artykuł
1	Rada gminy	Do wyłącznej właściwości rady gminy należy: uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych, zasad przekazywania im składników mienia do korzystania oraz zasad przekazywania środków budżetowych na realizację zadań przez te jednostki, podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących: zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy,	Art. 18 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym
2	Rada gminy	Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały.	Art. 41 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym
3	Rada gminy	Podziału nieruchomości dokonuje się na podstawie decyzji wójta, burmistrza albo prezydenta miasta zatwierdzającej podział.	Art. 96 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
4	Rada gminy	O przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości decyduje rada gminy w drodze uchwały, określając w niej granice zewnętrzne gruntów objętych scaleniem i podziałem.	Art. 102 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
5	Rada gminy	Rada gminy podejmuje uchwałę o scaleniu i podziale nieruchomości.	Art. 104 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
6	Wójt	Gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.	Art. 25 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
7	Wójt	Wójt, burmistrz albo prezydent miasta składa we właściwym sądzie wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej przystąpienia do scalenia i podziału nieruchomości, a gdy nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej, o złożenie do istniejącego zbioru dokumentów odpisu uchwały, o której mowa w ust. 3.	Art. 102 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
8	Wójt	Terminy i sposób wnoszenia opłat adiacenckich ustala wójt, burmistrz albo prezydent miasta, w drodze ugody z osobami zobowiązanymi do ich zapłaty, przez podpisanie protokołu uzgodnień. W razie niedojścia do ugody, o terminie i sposobie zapłaty rozstrzyga rada gminy, podejmując uchwałę o scaleniu i podziale nieruchomości. Termin ustalony w uchwale nie może być krótszy niż termin wybudowania urządzeń infrastruktury technicznej. Opłatę adiacencką ustala wójt, burmistrz albo prezydent miasta, w drodze decyzji, zgodnie z ugodą lub uchwałą o scaleniu i podziale nieruchomości, o których mowa w ust. 3. W razie ustanowienia na nieruchomości ograniczonych praw rzeczowych decyzja o ustaleniu opłaty adiacenckiej stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej.	Art. 107 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
9	Wójt	Organ prowadzący kataster nieruchomości, w porozumieniu z właściwym terytorialnie wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta, wykłada mapy taksacyjne i tabele taksacyjne do publicznego wglądu na okres co najmniej 21 dni. Informację o wyłożeniu ogłasza się w formie obwieszczenia oraz w miejscowej prasie, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, określając miejsce i termin wyłożenia wraz z pouczeniem o możliwości zgłaszania zarzutów	Art. 169 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
10	Wójt	nabycie prawa użytkowania wieczystego oraz własności stwierdza w drodze decyzji wojewoda – w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub wójt, burmistrz albo prezydent miasta – w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność gminy;	Art. 200 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami

3. Kompetencje w gospodarce nieruchomościami w samorządzie powiatowym

Lp.	Organ	Rodzaj kompetencji	Ustawa i artykuł
1	Rada powiatu	Do wyłącznej właściwości rady powiatu należy: stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym statutu powiatu, podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu dotyczących: zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady powiatu jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad zarząd może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady powiatu.	Art. 12 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym
2	Rada powiatu	Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach rada powiatu stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze powiatu.	Art. 40 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym
3	Rada powiatu	Akty prawa miejscowego powiatu stanowi rada powiatu w formie uchwały, jeżeli ustawa upoważniająca do wydania aktu nie stanowi inaczej.	Art. 42 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym
4	Rada powiatu	Odstąpienie od odwołania darowizny następuje za zgodą odpowiednio wojewody, sejmiku województwa lub rady powiatu.	Art. 22 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
5	Rada powiatu	Wojewoda w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, a odpowiednia rada lub sejmik w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, mogą przyznać, odpowiednio w drodze zarządzenia lub uchwały, pierwszeństwo w nabywaniu lokali ich najemcom lub dzierżawcom, z wyłączeniem nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, art. 60 ust. 1 i art. 60a ust. 1.	Art. 34 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
6	Rada powiatu	Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mogą ustalić, odpowiednio w drodze zarządzenia lub uchwały, szczegółowe warunki korzystania z nieruchomości przez jednostki organizacyjne.	Art. 43 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
7	Rada powiatu	Wojewoda – w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, a odpowiednia rada lub sejmik – w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, odpowiednio w drodze zarządzenia lub uchwały, mogą zwolnić z obowiązku zbycia w drodze przetargu nieruchomości przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe lub na realizację urządzeń infrastruktury technicznej albo innych celów publicznych, jeżeli cele te będą realizowane przez podmioty, dla których są to cele statutowe i których dochody przeznacza się w całości na działalność statutową. Przepis ten stosuje się również, gdy sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz osoby, która dzierżawi nieruchomość na podstawie umowy zawartej co najmniej na 10 lat, jeżeli nieruchomość ta została zabudowana na podstawie zezwolenia na budowę. Przepisu tego nie stosuje się, w przypadku gdy o nabycie nieruchomości ubiega się więcej niż jeden podmiot spełniający powyższe warunki. Zawarcie umów użytkowania, najmu lub dzierżawy na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony następuje w drodze przetargu. Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mogą wyrazić zgodę na odstąpienie od obowiązku przetargowego trybu zawarcia tych umów.	Art. 37 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
8	Zarząd powiatu	Powiatowym zasobem nieruchomości gospodaruje zarząd powiatu.	Art. 25b ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami
9	Zarząd powiatu	W przypadkach, o których mowa w art. 95 pkt 3–5 (3) wydzielenia części nieruchomości, której własność lub użytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy prawa; 4) realizacji roszczeń do części nieruchomości, wynikających z przepisów niniejszej ustawy lub z odrębnych ustaw; 5) realizacji przepisów dotyczących przekształceń własnościowych albo likwidacji przedsiębiorstw państwowych lub samorządowych;), podziału nieruchomości można dokonać z urzędu albo na wniosek odpowiednio starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, zarządu powiatu albo zarządu województwa. Podziału nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa, powiatu lub województwa można dokonać z urzędu, po zasięgnięciu opinii odpowiednio starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, zarządu powiatu lub zarządu województwa.	Art. 97 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami

4. Kompetencje w gospodarce nieruchomościami w samorządzie województwa

Lp.	organ	Rodzaj kompetencji	Ustawa i artykuł
1	Samorząd województwa	1) wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność; 2) dysponuje mieniem wojewódzkim;	Art. 6 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa
2	Sejmik województwa	Do wyłącznej właściwości sejmiku województwa należy: 1)stanowienie aktów prawa miejscowego, w szczególności: b) zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim 3) uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego; 19) podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych województwa dotyczących: a)zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała sejmiku województwa jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad zarząd może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą sejmiku województwa,	Art. 18 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa
3	Zarząd województwa	gospodarowanie mieniem województwa, w tym wykonywanie praw z akcji i udziałów posiadanych przez województwo;	Art. 41 Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa
4	Zarząd województwa	Wojewódzkim zasobem nieruchomości gospodaruje zarząd województwa.	Art. 25d. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
5	wojewoda	6. Wojewoda w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, a odpowiednia rada lub sejmik w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, mogą przyznać, odpowiednio w drodze zarządzenia lub uchwały, pierwszeństwo w nabywaniu lokali ich najemcom lub dzierżawcom, z wyłączeniem nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, art. 60 ust. 1 i art. 60a ust. 1.	Art. 34 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
6	Wojewoda, sejmik województwa	Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mogą ustalić, odpowiednio w drodze zarządzenia lub uchwały, szczegółowe warunki korzystania z nieruchomości przez jednostki organizacyjne.	Art. 43 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami

5. Kompetencje w gospodarce nieruchomościami w administracji rządowej

Lp.	organ	Rodzaj kompetencji	Ustawa i artykuł
1	Minister właściwy	Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa sprawuje nadzór nad Głównym Inspektorem Nadzoru Budowlanego.	Art. 9a ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej
2	Minister właściwy	Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa może inicjować politykę państwa w zakresie przekształceń własnościowych mienia komunalnego, jak również prowadzić działania związane ze wspieraniem rozwoju i promocją rynku finansowego w Polsce, w szczególności przez promocję inwestowania na rynku kapitałowym w ramach prowadzonych procesów prywatyzacyjnych;	Art. 25 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej
3	starosta	5) wykonują czynności związane z naliczaniem należności za nieruchomości udostępniane z zasobu oraz prowadzą windykację tych należności; 7) zbywają oraz nabywają, za zgodą wojewody, nieruchomości wchodzące w skład zasobu, z zastrzeżeniem art. 17; 7a) wydzierżawiają, wynajmują i użyczają nieruchomości wchodzące w skład zasobu, przy czym umowa zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony wymaga zgody wojewody; zgoda wojewody jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; 8) podejmują czynności w postępowaniu sądowym, w szczególności w sprawach dotyczących własności lub innych praw rzeczowych na nieruchomości, o zapłatę należności za korzystanie z nieruchomości, o roszczenia ze stosunku najmu, dzierżawy lub użyczenia, o stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie;	Art. 23 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
4	starosta	Starosta sporządza roczne sprawozdanie z gospodarowania nieruchomościami zasobu i przekazuje je wojewodzie w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy.	Art. 23 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
5	wojewoda	Wojewoda w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, a odpowiednia rada lub sejmik w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, mogą przyznać, odpowiednio w drodze zarządzenia lub uchwały, pierwszeństwo w nabywaniu lokali ich najemcom lub dzierżawcom, z wyłączeniem nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, art. 60 ust. 1 i art. 60a ust. 1	Art. 34 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
6	Minister właściwy	Przetarg ogłasza, organizuje i przeprowadza właściwy organ albo minister właściwy do spraw Skarbu Państwa w odniesieniu do nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, oraz do nieruchomości ujętych w ewidencji, o której mowa w art. 60a ust. 2 pkt 1.	Art. 38 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
7	Minister właściwy	Właściwy organ albo minister właściwy do spraw Skarbu Państwa w odniesieniu do nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, oraz do nieruchomości ujętych w ewidencji, o której mowa w art. 60a ust. 2 pkt 1, może odwołać ogłoszony przetarg jedynie z ważnych powodów, niezwłocznie podając informację o odwołaniu przetargu do publicznej wiadomości, w sposób określony w ust. 2. W informacji podaje się także przyczynę odwołania przetargu	Art. 38 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
8	wojewoda	Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mogą ustalić, odpowiednio w drodze zarządzenia lub uchwały, szczegółowe warunki korzystania z nieruchomości przez jednostki organizacyjne.	Art. 43 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
9	starosta	Na wniosek ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, organu założycielskiego lub organu nadzorującego starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wskazuje nieruchomości, które mogą być przeznaczone na wyposażenie państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej	Art. 52 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
10	Minister właściwy	5) dokonuje czynności faktycznych i prawnych związanych z utrzymaniem nieruchomości nieoddanych w trwały zarząd; 7) sprzedaje, a także wydzierżawia, wynajmuje, użycza albo przekazuje do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, nieruchomości, jeżeli stały się zbędne dla jednostek organizacyjnych wymienionych w ust. 1; 8) nabywa na własność lub w użytkowanie wieczyste nieruchomości na potrzeby jednostek organizacyjnych wymienionych w ust. 1, z zastrzeżeniem art. 17; 9) dokonuje zamiany praw własności, zamiany prawa własności na prawo użytkowania wieczystego lub prawa użytkowania wieczystego na własność, a także zamiany praw użytkowania wieczystego, w stosunku do nieruchomości będących w jego ewidencji, między Skarbem Państwa a jednostkami samorządu terytorialnego, na potrzeby jednostek organizacyjnych wymienionych w ust. 1; 10) podejmuje czynności w postępowaniach sądowych i administracyjnych, w szczególności w sprawach dotyczących własności lub innych praw rzeczowych na nieruchomości, o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie, dotyczących podziału nieruchomości, a także w sprawach ze stosunku najmu, dzierżawy lub użyczenia, w odniesieniu do nieruchomości nieoddanych w trwały zarząd; 12) ustanawia ograniczone prawa rzeczowe w stosunku do nieruchomości, o których mowa w ust. 1; 13) ustanawia nieodpłatnie trwały zarząd w sposób określony w ust. 3–6	Art. 60a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
11	Skarb Państwa	Nabywanie, zbywanie i obciążanie nieruchomości, udziałów lub akcji oraz emisja papierów wartościowych przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub inne państwowe osoby prawne następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie.	Art. 216 KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r.

6. Podsumowanie

Powyższe sprawozdanie umożliwiło nam dokładne poznanie strefy przestrzeni publicznej oraz kompetencje organów administracji rządowej i samorządowej w zakresie gospodarki nieruchomościami.

7. Literatura

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r (Dz. U. 1997r., nr 78, poz. 483)

2. Ustawa z dnia 8 Marca 1990r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. 2013r, poz. 594 ze zm.)

3. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (tj. Dz. U. 2013r, poz. 595 ze zm.)

4. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa (tj. Dz. U. 2013r, poz. 596 ze zm.)

5. Ustawa z dnia 4 września 1997r. o działach administracji rządowej (tj. Dz. U. 2013r, poz. 743 ze zm.)

6. Ustawa z dnia 23 stycznia 2009r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie

(tj. Dz. U. 2009r, nr 31, poz. 206 ze zm.)

1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (tj. Dz.U. 2014r, poz. 518 ze zm.)