AQ BASE - POMOC

1. Informacje podstawowe

Program AQBASE w założeniu ma być prostą bazą danych do monitorowania warunków chemicznych

wody akwariowej. Ponieważ program powstawał "spontanicznie" udostępniam go w wersji "taki jaki jest",

licząc się z możliwością ewentualnych błędów lub niedociągnięć. Kończąc "samokrytykę" pragnę zapewnić

że dołożyłem starań aby wspomniane (możliwe) usterki nie miały poważnych skutków dla Twojego komputera.

2. Instalacja i struktura plików

Jak juz pewnie zauważyłeś, AQBASE nie posiada instalatora a wszystkie potrzebne pliki są tworzone

automatycznie podczas pierwszego uruchomienia programu. Program nie tworzy żadnych wpisów w rejestrze

Windows. Dodatkowo, wszystkie niezbędne pliki tworzone są w dokładnie tym samym folderze dyskowym

w którym umieściłeś plik AQBASE.EXE. Możliwe jest więc stworzenie dowolnej ilości "instalacji" pod warunkiem

umieszczenia każdej kopii programu w osobnym folderze dyskowym. Usunięcie instalacji polega na przeniesieniu

całego folderu do kosza. W katalogu prawidłowo pracującej bazy powinny znajdować sie następujące pliki:

- AQBASE.EXE - program główny,

- aq_base.pbb - plik przechowujący dane o monitorowanych zbiornikach,

- ph_base.pbb - plik przechowujący dane o wynikach pomiarów dla zbiorników zdefiniowanych

w aq_base.pbb,

- Licencja.rtf - licencja,

- Help.rtf - ten dokument.

Wszelkie wpisane do bazy dane pomiarowe przechowywane są w dwóch ściśle powiązanych ze

sobą plikach o rozszerzeniu *.pbb: aq_base.pbb i ph_base.pbb.

Ewentualna archiwizacja danych może polegać na "zabezpieczeniu" właśnie tych dwóch plików,

także istnieje możliwość dowolnego ich przenoszenia pomiędzy wieloma działającymi kopiami programu

(tzn. nadpisania nimi ich wersji utworzonych automatycznie w innej kopi). Dociekliwy użytkownik może w razie

potrzeby przeedytować zawartość plików *.pbb, nie będę jednak z uwagi na możliwość uszkodzenia ich

struktury omawiał ich formatu.

W trakcie pracy programu, gdy już istnieją wpisy w bazie, dodatkowo mogą zostać wygenerowane

pliki notesu i raportu z rozszerzeniem *.rtf:

- notes.rtf

- raport.rtf

Plik notesu jest generowany i aktualizowany automatycznie i każdorazowo po dokonaniu przez

użytkownika modyfikacji w treści notatnika. W założeniu, notes umożliwia prowadzenie cyklicznych zapisów

dotyczących np. obserwacji zwierząt w akwarium. Oczywiście nie istnieją żadne ograniczenia treści zapisów

w notesie.

W przypadku wykonywania archiwizacji plików bazy należy także wykonać kopię pliku notes.rtf. Plik

raportu raport.rtf jest generowany na żądanie użytkownika, a jego zawartość jest uzależniona od danych

zawartych w bazie oraz stanu filtrów bazy w chwili jego generacji. Zarówno plik notes.rtf jak i raport.rtf są

wpełni zgodne ze standardem Rich Text Document.

3. Start programu, definiowanie zbiorników

W czasie pierwszego uruchomienia użytkownik musi zaakceptować licencję. W następnym kroku

należy wprowadzić nazwę bazy (nie ma ona nic wspólnego z nazwami plików na dysku, jest to tylko informacja

dla użytkownika). Wprowadzenie nazwy bazy jest możliwe tylko podczas pierwszego uruchomienia.

Jednocześnie z wprowadzeniem nazwy bazy należy wprowadzić parametry zbiornika lub wielu zbiorników

które mamy zamiar monitorować. Na parametry zbiornika składa się jego nazwa, pojemność oraz preferowane

podstawowe warunki chemiczne. Preferowane warunki oznaczają tylko optymalne parametry jakie chcemy

uzyskać i utrzymać w danym zbiorniku. W chwili startu programu dostępny jest tylko wpis "WODA KRANOWA",

wpisu tego nie można usunąć ani zmienić - w założeniu ma on reprezentować pomiary dotyczące wody którą

dysponujemy wyjściowo tj. właśnie np. "kranówki". Z oczywistych względów w przypadku "kranówki"

nie można ustalać jej objętości... Każdorazowo dodając nowy zbiornik do listy musimy przed jego ostateczną

akceptacją zmienić automatycznie generowaną nazwę "NOWY ZBIORNIK" na inną - unikalną w liście.

W przypadku definiowania zbiornika, do dyspozycji mamy kalkulator pomagający obliczyć rzeczywistą

objetość wody w akwarium, jego ciężar całkowity, ciężar szkła, ciężar podłoża, orientacyjną objętość złoża

biologicznego w filtrze, wielkość przepływu wody przez filtr oraz objętość i częstotliwość podmian wody.

DANE Z KALKULATORA DOTYCZĄCE FILTRACJI I PODMIAN NALEŻY TRAKTOWAĆ JEDYNIE JAKO SUGESTIĘ,

PRZY ICH OCENIE NALEŻY KIEROWAC SIĘ WŁASNYM DOŚWIADCZENIEM I ROZSĄDKIEM.

W kalkulatorze mamy do wyboru kilka popularnych kształtów zbiorników, niezbędne dane o ich

wymiarach w każdym przypadku mogą być różne. Kalkulator jest dostępny w programie nie ylko przy

definiowaniu zbiorników, także można go wywołać z menu opcji (menu uaktywnia się dopiero po dodaniu

pierwszych wpisów do bazy).

Po zdefiniowaniu listy zbiorników i zamknięciu panelu konfiguracyjnego baza jest gotowa do dodania

pierwszego wpisu o pomiarach.

4. Główny panel programu, wpisywanie, modyfikacja i filtrowanie danych.

Myślę że w przypadku wprowadzania danych pomiarowych komentarza wymaga jedynie wybór

kategorii pomiaru i znaczenie ikonek "probówek" oraz "wskazanych" wartości. Mamy trzy zdefiniowane

podstawowe klasy pomiarów:

- Woda kranowa,

- Woda w akwarium,

- Restart akwarium.

Pierwsza kategoria wymusza automatycznie wpis w polu "zbiornik" o treści "WODA KRANOWA",

druga nie wymaga komentarza, trzecia symbolizuje pomiar kontrolny w czasie drastycznie nasilonej kontroli

parametrów wody właśnie takiej jak podczas dojrzewania nowego zbiornika.

Pola "wskazane" (wartości parametrów) sugerują optymalne wartości parametrów które ustaliliśmy

w konfiguratorze podczas definiowania parametrów zbiornika. W przypadku NO2 i NH3 których zerowe

wartości są narzucone odgórnie, zalecam jednak poważne traktowanie.

Ikonki "probówek" wskazują swoim kolorem jak bardzo wynik naszego pomiaru odbiega od wartości

"wskazanej". Kolor zielony jak zawsze oznacza że wszystko jest w porządku, pomarańczowy ostrzega

o małym odbiegnięciu od założonej normy. Czerwona próbówka powinna oczywiście dać trochę do myślenia...

Niewielkie czarne strzałki widoczne na ikonach próbówek określają tendencję wyników pomiaru

względem poprzednio uzyskanych wyników dla tego samego zbiornika. Wskaźniki tendencji pomagają szybko

ocenić jak zachowuje się wartość danego parametru wody. Tendencje domyślnie są określane jedynie na

podstawie nazwy zbiornika. Aby wyznaczyć tendencje uwzględniającą także rodzaj wykonanego pomiaru

należy zaznaczyć "checkbox" widoczny pod etykietą wyświetlającą numer wyświetlanego rekordu. Obok

"checkboxa" znajduje się etykieta wyświetlająca numer rekordu względem którego wyznaczono aktualną

tendencję. Aby szybko przejść do wyświetlania wybranego numeru rekordu należy "kliknąć" na znajdującej

etykiecie numeru rekordu (na zielonym polu), a następnie wpisać żądany numer i zatwierdzić go klawiszem enter.

Modyfikacja zapisanych w bazie danych pomiarowych nie odbiega w niczym od wpisywania danych,

zmiany można zatwierdzić lub odrzucić. Ponieważ program nie posiada opcji "kasuj" (w odniesieniu do

pojedynczego wpisu o pomiarze) dzięki modyfikacji możemy nadpisać nowymi danymi wpis którego chcemy się

z jakiś powodów pozbyć (co raczej ze względu na charakter bazy nie powinno się zdarzać).

Taka akcja może jednak wprowadzić niegroźne zamieszanie w numeracji wpisów i datach wpisu (datę

wpisu można poprawić, numer wpisu jest niezmienny).

Aby rozpocząć filtrację danych, należy kliknąć na widoczną z lewej strony głównego okna programu

ikonę "lejka".

Pierwsze kliknięcie wprowadza bazę w stan ustawiania wartości filtra, drugie powoduje wyświetlenie wyników

filtracji. Kolejne kliknięcie zdejmuje filtry i przywraca wyświetlanie całego zestawu danych zawartych w bazie.

Filtrowanie danych można wykonać tylko po dwóch polach: rodzaj pomiaru i nazwa zbiornika. Zmiana koloru

tła tych pól wskazuje na stan pracy na odfiltrowanym zestawie danych. Filtrowanie umożliwia przejrzenie

kolejno danych dotyczących tylko jednego z zdefiniowanych w liście zbiorników. Filtrację można zawęzić

dodatkowo do jednego zbiornika i jednego typu pomiaru. Dopuszczalne jest użycie symbolu gwiazdki

oznaczającego dopuszczenie dowolnej wartości w polu filtracji.

5. Główny panel programu, menu opcji.

Podczas pracy z programem, gdy został dokonany przynajmniej jeden wpis danych pomiarowych

dostępne jest menu opcji. Z menu można wywołać notes, konfigurator, kalkulator pojemności, kalkulator stężeń

i panel pomocy.

Notes w założeniu ma służyć do prowadzenia systematycznych zapisów związanych z stanem

zbiorników lub obserwacjami hodowanych zwierząt. W notesie są dostępne podstawowe funkcje edycji typu

wyświetlanej czcionki (bold / italic / podkreślenie), koloru czcionki oraz wyszukiwania zadanej frazy w tekście.

Treść notesu można także wydrukować. Podczas otwierania panelu notesu, jeżeli jest to jego pierwsze

uruchomienie w danym dniu, zostaje wygenerowany automatycznie nagłówek notatki zawierający bieżącą datę.

Wywołanie konfiguratora z menu opcji umożliwia dodanie lub usuniecie z listy dowolnego zbiornika

(wyjątek stanowi kategoria WODA KRANOWA), zmianę nazwy istniejącego zbiornika lub modyfikację

zdefiniowanych dla niego "oczekiwanych" parametrów pomiarowych. Przy usuwaniu zbiornika zostają usunięte

także wszystkie ewentualne dane pomiarowe zapisane w bazie. Dane te można odzyskać przywracając

zawartość plików *.pbb z plików *.bak (usunąć pliki *.pbb, zmienić rozszerzenie plików *.bak na *.pbb).

Kalkulator pojemności umożliwia obliczanie pojemności rzeczywistej zbiornika oraz oszacowanie

wartości innych parametrów bezpośrednio z nią związanych. Kalkulator stężeń ułatwia dokonywanie obliczeń

związanych np. z preparowaniem wody przeznaczonej na podmianę, dawkowaniem leków itp. Opcja "Pomoc"

wyświetla właśnie ten tekst.

6. Raporty.

Widoczna na pionowym pasie po lewej stronie okna programu ikona "drukarki" powoduje otworzenie okna

edytora i wygenerowanie treści raportu. Raport jest automatycznie zapisywany do pliku raport.rtf, a jego

poprzednia zawartość jest każdorazowo nadpisywana. Treść raportu zależy od stanu bazy i odpowiada

aktualnie dostępnemu zestawowi rekordów. Aby wygenerować raport o jednym konkretnym zbiorniku należy

najpierw użyć filtracji w celu zawężenia zakresu danych wyświetlanych w bazie.

20/06/06