Wysokie ceny działają na korzyść Zielonej Energii
Zielona energia w USA
Autor: Maciej Urbanek
(Nafta & Gaz Biznes - listopad 2004)
W ostatnich latach energetyka odnawialna zaczyna być coraz lepszą alternatywą dla konwencjonalnych źródeł energii. Przy obecnych cenach ropy naftowej, utrzymujących się na poziomie powyżej 50 USD, i wciąż rosnących cenach gazu ziemnego, niekonwencjonalne źródła energii okazują się być korzystniejszą opcją, nie tylko ze względu na wartości ekologiczne, ale również pod kątem ekonomicznym. Badania nad energią wiatrową, słoneczną, geotermalną i innymi "zielonymi" źródłami energii od dawna rozwijane są przez ludzi zainteresowanych ograniczeniem zanieczyszczenia oraz skutków globalnego ocieplenia klimatu. Do niedawna nośniki te były zbyt drogie w stosunku do konwencjonalnych źródeł energii i przez to nie mogły z nimi konkurować. Obecnie, w świetle rosnących cen paliw kopalnych, podejście do gospodarki energetycznej ulega zmianie. Odnawialne źródła energii stają się coraz bardziej opłacalne. Niestety, energetyka odnawialna nie przyniesie jak na razie korzyści kierowcom, ani firmom, które odnotowują straty z powodu cen ropy, bo na rynku nie ma jeszcze wydajnej alternatywy dla paliw. Biopaliwa, takie jak etanol, czy biodiesel nie są jeszcze rozpowszechnione, a pojazdy napędzane wodorem raczej nie będą dostępne na rynku jeszcze przez lata.
Odnawialna energia dla elektryczności
Natomiast na polu energii elektrycznej zielona energia, w szczególności energia wiatrowa, już teraz może konkurować z tradycyjnymi źródłami energii. Na dzień dzisiejszy, koszt produkcji 1 kWh przy pomocy wiatru wynosi już tylko 4,2 centa, dla porównania, taka sama ilość energii produkowanej z węgla kosztuje 4 centy, przy wykorzystaniu gazu ziemnego - 6,8 centa, dla ropy naftowej jest to już 9,1 centa, zaś koszt energii generowanej w elektrowniach atomowych wynosi 10 centów. (Dane podawane przez Rocky Mountain Institute, grupę badawczą zajmującą się rozpowszechnianiem ekologii w biznesie).
Nieopłacalność paliw kopalnych
Eksperci ds. energii twierdzą, że jeśli wielkość konsumpcji surowców energetycznych pozostanie na dzisiejszym poziomie, można się spodziewać, że w ciągu kilku następnych dziesięcioleci wyczerpią się światowe zasoby ropy naftowej i gazu ziemnego. Prawdopodobnie jednak jeszcze zanim wyczerpią się zasoby, ceny tych surowców wzrosną na tyle, że wykorzystanie ich na taką skalę jak obecnie przestanie być opłacalne. To, czy zasoby się skończą pozostaje kwestią sporną, ale już teraz pojawiają się inne problemy. "Zasoby nie wyczerpią się nigdy" - twierdzi Stephen Leeb, współautor książki 'The Oil Factor' - "jednak wyczerpać mogą się zdolności zaspokajania popytu, szczególnie w przypadku ropy naftowej". W swojej książce Leeb przewiduje, że z tego powodu już w 2010 r. cena baryłki może sięgnąć 100 USD. Przyglądając się problemowi z perspektywy krótkoterminowej, ceny paliw kopalnych są napędzane przez konflikty wojenne, niestabilność polityczną, katastrofy naturalne oraz wiele innych czynników, nie zawsze dobrze widocznych i łatwo rozpoznawalnych. Długookresowe czynniki wpływające na wzrost ceny tych paliw są bardziej klarowne - światowe możliwości podaży kurczą się wraz ze wzrostem zapotrzebowania, co jest szczególnie widoczne w Chinach i Indiach, gdzie w wyniku silnego i gwałtownego rozwoju gospodarczego popyt na paliwa rośnie w zastraszającym tempie.
Odnawialne trzeba promować
Obecne ceny powinny być dla nas ostrzeżeniem, że trzeba zacząć coś robić w kierunku promowania wydajniejszego zużycia energii oraz wykorzystywania energetyki odnawialnej - twierdzi Ralph Cavanagh, ekspert ds. energetyki w Krajowej Radzie Ochrony Zasobów Naturalnych. - Te ceny są ogromnym zagrożeniem dla gospodarki Stanów Zjednoczonych - dodaje. Odnawialne źródła energii już teraz zaczynają coraz pewniej wkraczać na rynek i docierać do szerszego grona odbiorców. Dzieje się tak dzięki ciągłym usprawnieniom technologicznym z jednej strony i poparciu prawnym od rządu z drugiej. Dzięki odpowiednim programom rządowym firmy wykorzystujące odnawialne źródła do produkcji energii mogą liczyć na korzyści podatkowe oraz niższe oprocentowanie kredytów na rozwój infrastruktury. Ta sytuacja dobrze rokuje na przyszłość cen energii, bo odnawialne źródła wytwarzają bazę energetyczną, która może wspomóc tradycyjne źródła energii. Realne korzyści z wprowadzenia nowych standardów docierają do władz stanowych i kuszą coraz większą część uczestników rynku. Już teraz szesnaście stanów, w tym Kalifornia, Nowy Jork i Teksas, przyjęło tzw. "Renewable Portfolio Standards", które zobowiązują przedsiębiorstwa do uzyskiwania określonego udziału energii ze źródeł odnawialnych w ich bilansie energetycznym. Zakłady takie, jak Pacific Gas & Electric Co., zaopatrujący w energię ogromną część północnej Kalifornii, kupują coraz więcej zielonej energii. Dzieje się tak nie tylko ze względu na wprowadzone programy rządowe i nowe standardy obowiązujące firmy, ale także dlatego, że producenci sami szukają sposobów na dywersyfikację źródeł energii. W przypadku PG&E - odnawialne źródła energii stanowią 13% całkowitego bilansu energetycznego firmy, ale zakład planuje zwiększać ten udział o 1% rocznie, aż do osiągnięcia poziomu 20%, wymaganego przez kalifornijskie prawo.
Niski udział zielonej energii
W Stanach Zjednoczonych udział energii odnawialnej, takiej jak wiatrowa, słoneczna, geotermalna, jak również pochodzącej ze spalania drewna i odpadków w Stanach Zjednoczonych, jest niższy niż 3%. Stan ten jednak prawdopodobnie ulegnie zmianie w związku z coraz wyższymi cenami paliw kopalnych. Około 50% energii elektrycznej w Stanach Zjednoczonych pochodzi ze spalania węgla, 20% generują elektrownie atomowe, 17% udział ma gaz ziemny, 7% to energia wodna, 3% jest wynikiem spalania ropy naftowej (dane z U.S. Energy Information Administration). Energia słoneczna zdobywa coraz większą popularność wśród gospodarstw domowych i małych firm, które chcą produkować energię na własny użytek. Nie jest jednak prawie w ogóle wykorzystywana przez wytwórców energii. Wykorzystanie energii geotermalnej nadal jest w dużym stopniu ograniczone przez czynniki geograficzne. Natomiast biomasa, choć według analityków posiada największy potencjał energetyczny spośród odnawialnych źródeł energii, nadal nie jest wykorzystywana na dużą skalę.
Wiatraki z odsieczą
Energia wiatrowa, której udział nadal stanowi mniej niż 1% krajowej produkcji energii, jest obecnie najszybciej rozwijającym się źródłem energii. W ciągu ostatniego pięciolecia w Teksasie, Kalifornii, Kansas, Wyoming i kilku innych stanach Ameryki powstały duże farmy wiatrowe. Zwolennicy energii wiatrowej wskazują na ogromne korzyści związane z wykorzystaniem tego właśnie źródła energii. Sygnalizują, że wiatr jest energią darmową i niewyczerpującą się, nie wytwarza produktów ubocznych takich jak smog, czy gazy cieplarniane, a jego cena jest bardziej stabilna niż cena gazu ziemnego. Nie znaczy to oczywiście, że wykorzystanie tej energii nie ma słabych stron. Wiatr nie wieje bez przerwy, a co ważniejsze, nie wszystkie regiony posiadają zasoby energii wiatrowej wystarczające do stworzenia ekonomicznie opłacalnych farm wiatrowych. Amerykańskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej przekonuje do korzystania z energii wiatru: "Energia wiatrowa jest dobrą inwestycją, ponieważ dla producentów i konsumentów może stanowić zabezpieczenie przed zmieniającymi się cenami paliw".
EIA (Energy Information Administration) dokonało obliczeń średnich cen - na podstawie kosztów paliw, budowy infrastruktury i kosztów produkcji/działania - różnych źródeł energii w perspektywie 20 lat, począwszy od roku 2010. Według tych szacunków, energia wiatrowa w przyszłości ma kosztować 50,54 USD za 1 MWh, w porównaniu z kosztami 61,32 USD dla energii jądrowej, 53,42 USD dla węgla oraz 49,66 USD dla energii generowanej przy wykorzystaniu gazu ziemnego. Nie często zaznacza się to w dyskusjach nad korzyściami i wadami energii "czystej" i "brudnej", ale fakty są takie, że "czysta" energia może okazać się tańsza. A jej ekologiczny wymiar jest dodatkową zaletą.
Pomimo ponownej fali wzrostu zainteresowania energetyką odnawialną, niektórzy analitycy twierdzą, że dzisiejsze wysokie ceny paliw kopalnych nie są wystarczającym bodźcem do znacznej zmiany podejścia do alternatywnych źródeł energii. Rządy krajów muszą dawać wyraźne sygnały i promować jej wykorzystanie, zwiększać standardy wydajności dla paliw i zachęcać do inwestycji w dalsze badania.
Zwolennicy odnawialnych źródeł energii zacierają ręce, bo zagrożenie dla portfeli producentów i użytkowników wywołuje powszechne odrodzenie zainteresowania zieloną energią. "Sytuacja ta zwraca uwagę na potrzebę dywersyfikacji amerykańskiego "portfolio energetycznego". Według National Renewable Energy Laboratory, "ludzie nabierają coraz większej świadomości na temat kosztów energii oraz tego skąd ta energia się bierze".