1. Tytuł egzekucyjny.

● podstawę prawną do prowadzenia egzekucji administracyjnej nazywa się tytułem egzekucyjnym

● akty, z których wynikają obowiązki podlegające egzekucji administracyjnej:

(a) akty indywidualne właściwych organów (decyzje, postanowienia oraz orzeczenia sądów)

(b) akty generalne (ustawy, rozporządzenia)

Podstawy egzekucji

● samo ustanowienie obowiązku w akcie indywidualnym lub generalnym nie daje podstawy do wdrożenia postępowania egzekucyjnego - podstawą wszczęcia postępowania egzekucyjnego jest dopiero wystawiony przez wierzyciela dokument urzędowy, stwierdzający istnienie i wymagalność obowiązku, czyli tytuł wykonawczy

● jeżeli wierzyciel jest równocześnie organem egzekucyjnym, to tytuł wykonawczy wystawia on, działając jako organ egzekucyjny

● wierzyciel sporządza tytuł wykonawczy

2. Prokurator

- przepisy kpa przyznają prokuratorowi następujące prawa procesowe:

• prawo żądania wszczęcia postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem (art. 182 kpa)

• jeżeli postępowanie w danej sprawie się toczy, prokurator ma prawo udziału w każdym stadium postępowania w celu zapewnienia, aby rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy były zgodne z prawem

• jeżeli postępowanie zostało zakończone, prokuratorowi od decyzji ostatecznej służą dwa środki zaskarżenia:

1. sprzeciw - na drodze administracyjnej - prokuratorowi służy prawo wniesienia sprzeciwu, jeżeli przepisy kpa lub przepisy szczegółowe dopuszczają wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności decyzji, uchylenie lub zmianę decyzji

- organem powołanym do rozpatrzenia sprzeciwu jest organ właściwy do wszczęcia postępowania w danym trybie nadzwyczajnym

b) skarga - na drodze sądowej

Weryfikacja decyzji w trybach nadzwyczajnych.

System nadzwyczajnych trybów postępowania składa się

• Z postępowania w sprawie wznowienia postępowania,

• Postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji,

• Postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji dotkniętej wadami niekwalifikowanymi bądź decyzji prawidłowej.

System trybów nadzwyczajnych oparty jest na zasadzie niekonkurencyjności, tj., że poszczególne tryby nadzwyczajne mają na celu usunięcie wadliwości i nie mogą być stosowane zamiennie. Weryfikacja decyzji w trybach nadzwyczajnych może się odbywać w drodze sądowej oraz w drodze administracyjnej.

Prawomocność orzeczeń NSA a nadzwyczajne tryby postępowania administracyjnego?

Weryfikacja decyzji w drodze sądowej nie wyłącza możliwości wykorzystania nadzwyczajnych trybów postępowania administracyjnego. Prawomocność orzeczeń NSA nie wyklucza zastosowania art. 154, 155 i 161 kpa. (zmiana lub uchylenie decyzji prawnie niewadliwych).Dopuszczalne jest wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną, co, do której sąd oddalił skargę, jeżeli po wyroku sądowym zostaną ujawnione przesłanki wadliwości z art. 145§1 pkt. 1,2,5,7,8 kpa.

1. Postępowanie w sprawie wznowienia postępowania.

Wznowienie postępowania- jest to instytucja procesowa, która stwarza prawną możliwość ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej, zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postępowanie, w którym ona zapadła dotknięte było wadą kwalifikowaną, wyliczoną wyczerpująco w przepisach prawa procesowego. Wznowienie postępowania ma charakter mieszany (występują w niej elementy charakterystyczne jednocześnie dla odwołalności i środka nadzoru). Następuje ono z urzędu lub na żądanie strony.

Przesłanki wznowienia postępowania administracyjnego: (art. 145 kpa)

1. Dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe- fakt sfałszowania dowodu w postępowaniu administracyjnym musi jednak wynikać z orzeczenia sądu lub innego organu;

2. Decyzja wydana została w wyniku przestępstwa - przestępstwo to musi być związane z wydaniem decyzji. Chodzi tutaj o przestępstwo zdefiniowane w k.k.

Musi zaistnieć tutaj fakt popełnienia przestępstwa, stwierdzony prawomocnym wyrokiem sądu lub innego organu, oraz pomiędzy wydaniem decyzji a popełnieniem przestępstwa istniej związek przyczynowy

1. Decyzja została wydana przez pracownika lub przez organ administracji państwowej, podlegający wyłączeniu.

2. Strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu - konieczne jest w tym przypadku spełnienie dwóch przesłanek:

• Strona nie brała udziału w postępowaniu; chodzi jednak o czynności, które mają istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy;

• Brak winy strony; chodzi tu o dwie sytuacje, gdy:

• Strona nie została dopuszczona do udziału w postępowaniu.

Nastąpi to w 3 przypadkach:

1. Organ nie zawiadamia pozostałych stron o wszczęciu postępowania na wniosek i prowadzi je bez ich udziału;

2. Organ nie zawiadamia wszystkich stron w sprawie o wszczęciu postępowania;

3. Organ zawiadamia strony o wszczęciu postępowania, ale nie wzywa ich do udziału w czynnościach przygotowawczych lub nie zapewnia im aktywnego udziału w postępowaniu.

• Strona prawidłowo zawiadomiona o wszczęciu postępowania nie mogła wziąć w nim udziału z powodu przeszkód nie do przezwyciężenia.

Wznowienie postępowania nie może nastąpić w tym przypadku z urzędu.

1. Wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję. Przy czym muszą tutaj być spełnione przypadku trzy przesłanki:

• Muszą zachodzić okoliczności n o w e dla sprawy, co oznacza, że okoliczności takie mogły mieć wpływ na rozstrzygnięcie "nowe" okoliczności nie były znane organowi, który wydał decyzję Nowe dowody lub okoliczności, to są te, które zostały nowo odkryte lub po raz pierwszy zgłoszone przez stronę.

• Okoliczności faktyczne i dowody muszą istnieć w dniu wydania ostatecznej decyzji.

• Nowe fakty i dowody nie były znane organowi wydającemu decyzję, co związane jest z zasadą swobodnej oceny dowodów.

1. Wydanie decyzji bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu. Podstawa wznowienia postępowania jest tutaj naruszenie norm prawa procesowego i materialnego. Wznowienie postępowania następuje niezależnie od tego, czy brak współdziałania miał wpływ na treść decyzji.

2. Wstępne zagadnienie zostało rozstrzygnięte przez organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji. Jeżeli pomiędzy rozstrzygnięciem przyjętym przez dany organ a rozstrzygnięciem organu właściwego istnieje różnica w istotnych punktach, to stanowi to przesłankę wznowienia postępowania, ponieważ od rozstrzygnięcia wstępnego zależy treść decyzji.

3. Decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sadu, które następnie zostało uchylone lub zmienione. Decyzja jest tutaj oparta na rozstrzygnięciu kompetentnego w sprawie sądu lub innego organu, a rozstrzygnięcie to wchodzi w skład podstawy prawnej. Uchylenie lub zmiana tej podstawy musi wywrzeć odpowiedni wpływ na moc obowiązującą decyzji i doprowadzić do rozpatrzenia sprawy w nowych warunkach prawnych.

4. Podstawą do wznowienia postępowania jest również orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją. Strona, której sprawa administracyjna została rozpoznana i rozstrzygnięta decyzją (postanowieniem), na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą może żądać wszczęcia wznowienia postępowania. (Art.145a). Wznowienie postępowania nie może w tym przypadku nastąpić z urzędu.

Stadia postępowania w sprawie wznowienia postępowania.

Wszczęcie postępowania w sprawie wznowienia postępowania może nastąpić na wniosek lub z urzędu.

Organ wszczyna postępowanie z urzędu:

• Z własnej inicjatywy;

• Na wniosek organizacji społecznej;

• Na skutek złożenia przez osobę trzecią skargi powszechnej;

• Wskutek sprzeciwu wniesionego przez prokuratora.

W postępowaniu o wznowienie postępowania legitymację do wniesienia wniosku o wznowienie postępowania ma podmiot, który twierdzi, że decyzja dotyczy jego interesu prawnego lub obowiązku, tj. strona. Legitymację posiadają też pozostali uczestnicy postępowania, o ile postępowanie ich dotyczyło. Wniosek o wznowienie postępowania powinien mieć formę podania.

Strona wnosi podanie o wznowienie postępowania w terminie 1 miesiąca od dnia, w którym dowiedziała się o okolicznościach stanowiących podstawę do wznowienia postępowania lub, gdy ona żąda postępowania, gdy bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu. W przypadku żądania wznowienia postępowania na podstawie orzeczenia TK, termin miesięczny liczy się od dnia wejścia w życie orzeczenia TK.

Konstrukcja prawna wznowienia postępowania nie zawiera elementu dewolucji kompetencji, bo organem właściwym do wznowienia postępowania jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji. Dewolucja nie następuje wtedy, gdy decyzję wydał minister lub, SKO. Jedynym przypadkiem dewolucji kompetencji przy wznowieniu postępowania jest działanie lub zaniechanie, które daje podstawę do wznowienia postępowania-, np. niezastosowanie przepisów o wyłączeniu organu.

O wznowieniu postępowania organ orzeka w formie postanowienia. Odmowa wznowienia postępowania następuje w formie decyzji.

Wznowienie postępowania ma konstrukcję względnie suspensywną, bo wykonanie decyzji nie zostaje wstrzymane z mocy prawa. Organ właściwy w sprawie wznowienia postępowania może wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania decyzji z urzędu lub na żądanie strony, gdy okoliczności sprawy dają powody do przypuszczenia, że decyzja będzie uchylona w wyniku wznowienia postępowania.

Postępowanie rozpoznawcze.

Jego celem jest ustalenie podstaw do wznowienia postępowania i przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego w celu rozstrzygnięcia istoty sprawy, będącej przedmiotem weryfikowanej decyzji ostatecznej.

Podjęcie decyzji.

Postępowanie w sprawie wznowienia postępowania może być zakończone decyzją, w której organ:

• Odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 § 1 kpa

• Uchyla decyzję dotychczasową, gdy stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 § 1, i wydaje nową decyzję rozstrzygającą o istocie sprawy - niedopuszczalne jest w takim przypadku orzeczenie o przekazaniu sprawy organowi niższej instancji do ponownego rozpoznania.

Dopuszczalność uchylenia decyzji jest ograniczona 2 przesłankami:

• Termin- uchylenie nie może nastąpić z przyczyn określonych w art., 145§1 pkt.1, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło 10 lat, zaś z przyczyn określonych w art. 145§1 pkt.3- 8 oraz w art. 145a od dnia ogłoszenia decyzji upłynęło lat 5.

• Decyzja odpowiadająca w swojej istocie decyzji dotychczasowej.

Uchylając decyzję, organ jest zobowiązany nową decyzją rozstrzygnąć o istocie sprawy administracyjnej, będącej przedmiotem weryfikowanej decyzji.

• Wydaje decyzję stwierdzającą niezgodność zaskarżonej decyzji z prawem, w przypadku, gdy nastąpiła 1 z przesłanek niedopuszczalności uchylenia decyzji dotychczasowej. Decyzja stwierdzająca wydanie weryfikowanej decyzji z naruszeniem prawa nie eliminuje wadliwej decyzji z obrotu prawnego.

Wydanie decyzji w ordynacji podatkowej.

Po przeprowadzeniu postępowania rozpoznawczego, organ podatkowy wydaje decyzję:

1. Odmawiającą uchylenia decyzji dotychczasowej, w przypadku, gdy:

• Stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia;

• Od dnia doręczenia decyzji ostatecznej upłynęło 5 lat;

• Została wydana decyzja odpowiadająca w swojej istocie decyzji dotychczasowej;

• Organ nie może wydać nowej decyzji z uwagi na upływ terminów określonych w art. 68 i 70 op. (odpowiednio 3 i 5 lat).

1. Uchylającą w całości lub części decyzję dotychczasową. Tego rodzaju decyzję organ wydaje, gdy stwierdzi, że w uchylonej decyzji występują przesłanki określone w art. 245§1 (upłynęło 5 lat od dnia doręczenia decyzji)

Roszczenie odszkodowawcze.

Dochodzenie odszkodowania przez stronę, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji z naruszeniem art. 145 § 1 kpa albo uchylenia takiej decyzji w wyniku wznowienia postępowania, służy roszczenie o odszkodowanie w zakresie i na zasadach określonych w przepisach Kodeksu cywilnego, którego dochodzenie następuje w postępowaniu przed sądem powszechnym. W ordynacji podatkowej stronie służy odszkodowanie za rzeczywiście poniesiona szkodę. Odszkodowania strona może dochodzić w trybie administracyjno- sądowym i sądowym (przed sądem powszechnym). O odszkodowaniu decyduje organ podatkowy, który uchylił lub odmówił uchylenia decyzji.

 

Wydawanie zaświadczeń

             

              Organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie.

 

Zaświadczenie wydaje się, jeżeli:

 

      urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa,

      osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.

 

              Do wydania zaświadczenia potrzebny jest wniosek, bądź jak określa to k.p.a., żądanie osoby ubiegającej się. Nie można, więc wszcząć tego postępowania z urzędu. Żądanie to może być wniesione na piśmie bądź ustnie do protokołu, chociaż nie wynika to bezpośrednio z powołanego przepisu.

Przepis ten jednak nie określa dokładnie grupy organów uprawnionych do ich wydawania. Można, więc stwierdzić, że organami właściwymi są organy w rozumieniu K.P.A. Będą to, więc organy jednostek samorządu terytorialnego oraz centralne organy administracji rządowej.

              Bezspornym jest fakt, iż osoba ubiegająca się o zaświadczenie powinna wykazać swój interes prawny do wydania zaświadczenia o określonej treści (np. wskazać konkretny przepis prawa). Użyty w przepisie zwrot odnoszący się do osoby ubiegającej się o „swój interes prawny” wskazuje na jego charakter indywidualny. Nie może, więc nosić znamion interesu społecznego. Musi natomiast być postrzegany jako możliwa korzyść, która wynika z przedstawienia zaświadczenia oraz gdy potwierdzenie danego faktu ma istotne znaczenie przy rozstrzygnięciu sprawy. Wykazanie owego interesu prawnego przez osobę ubiegająca się o wydanie zaświadczenia stanowi formę pewnej reglamentacji tych czynności. Możliwe jest także wydanie zaświadczenia, którego przedmiotem jest stan prawny występujący w przeszłości np. świadectwo pracy. Ważne jest, aby po wniesieniu żądania osoby ubiegającej się o wydanie zaświadczenia organ zbadał swoją właściwość, a w przypadku jej braku podjąć odpowiednie kroki służące przekazaniu sprawy do organu właściwego. Powinien także dokonać analizy formalnej podania oraz zbadać, czy sprawa może zostać załatwiona poprzez wydanie zaświadczenia czy też wymagane jest rozstrzygnięcie w formie decyzji administracyjnej. Datą wszczęcia postępowania w sprawie wydania zaświadczenia jest data doręczenia żądania właściwemu organowi. Art. 217 § 3 k.p.a. nakazuje załatwienia sprawy bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 7 dni.

  

Odmowa wydania zaświadczenia

 

              Postępowanie w sprawie wydania zaświadczenia może zakończyć się w trojaki sposób: poprzez wydanie zaświadczenia o treści zgodnej z żądaniem osoby ubiegającej się o jego wydanie, poprzez wydanie zaświadczenia o treści odmiennej bądź poprzez odmowę wydania zaświadczenia. W przeważającej większości przypadków organ wydaje zaświadczenie. Obliguje go, bowiem do tego przesłanka z art. 217 § 2 k.p.a., o obligatoryjności jego wydania, gdy wymaga tego przepis prawa bądź osoba wykaże swój interes prawny.

              Odmowa wydania zaświadczenia ma miejsce, gdy występuje brak interesu prawnego osoby ubiegającej się, w przypadku niewłaściwego organu, do którego wniesiono żądanie lub, gdy nie można spełnić żądania odnośnie treści zaświadczenia, wskazanej przez osobę ubiegającą się. Odmowa następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Przy wydawaniu postanowienia stosuje się przepisy postępowania administracyjnego jurysdykcyjnego.

SKARGI I WNIOSKI

Postępowanie w sprawie skarg i wniosków uregulowane zostało w dziale VIII Kodeksu postępowania administracyjnego (art. 221-259 k.p.a.). Prawo do składania skarg i wniosków do organów państwowych i samorządowych przysługuje obywatelom i organizacjom społecznym i jest zagwarantowane w Konstytucji. Skargi i wnioski mogą być składane w interesie własnym, innych osób, a także w interesie społecznym. W postępowaniu tym przyjęto zasadę, że o kwalifikacji danego pisma jako skargi lub wniosku decyduje treść tego pisma, a nie jego nazwa.

Skargi i wnioski są rozpatrywane przez organy państwowe, samorządowe oraz organy organizacji społecznych w granicach ich właściwości. Rozszerzony został zakres pojęcia organu państwowego, gdyż zaliczono do nich także organy przedsiębiorstw państwowych i innych państwowych jednostek organizacyjnych. Znaczenie postępowania w sprawie skarg i wniosków podkreśla przyjęcie regulacji polegającej na ochronie osób wnoszących skargi lub wnioski lub dostarczające materiały do publikacji o znamionach skargi lub wniosku, jeżeli osoby te działają zgodnie z prawem.

Forma skargi i wniosku:

1. Na piśmie;

2. Telegraficznie;

3. Dalekopisem;

4. Ustnie do protokołu

Skarga.

Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub słusznych interesów obywateli, a także przewlekłe biurokratyczne załatwianie spraw.

Skarga uregulowana w omawianym postępowaniu powinna spełniać dwie przesłanki:

• Nie może mieć cech innego środka prawnego uregulowanego w k.p.a. Lub innej ustawie,

• Zawiera zarzut wadliwej działalności organu lub jego pracownika.

Ze skargi musi, zatem wynikać niezadowolenie strony lub innej osoby z działania organu administracyjnego.

Postępowanie wszczęte na skutek skargi jest rodzajem uproszczonego postępowania administracyjnego.

Organy właściwe do rozpatrzenia skargi wymienione zostały w art. 229 k.p.a. Są nimi:

1) rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa - wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa,

2) organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego w sprawach należących do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej - wojewoda,

3) zarządu gminy oraz wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) i kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2 - rada gminy,

4) zarządu powiatu oraz starosty, a także kierowników powiatowych służb, inspekcji, straży i innych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2 - rada powiatu,

5) zarządu i marszałka województwa, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2 - sejmik województwa,

6) wojewody w sprawach podlegających rozpatrzeniu według kodeksu - właściwy minister, a w innych sprawach - Prezes Rady Ministrów,

7) innego organu administracji rządowej, organu przedsiębiorstwa państwowego lub innej państwowej jednostki organizacyjnej - organ wyższego stopnia lub sprawujący bezpośredni nadzór,

8) ministra - Prezes Rady Ministrów,

9) organu centralnego i jego kierownika - organ, któremu podlega.

W przypadku organizacji społecznych organem właściwym do rozpatrzenia skargi na działalność tej organizacji jest organ bezpośrednio wyższego stopnia, a w stosunku do organu naczelnego organizacji - naczelny organ administracji państwowej sprawujący nadzór nad działalnością tej organizacji.

Skarga w sprawie indywidualnej, która nie jest i nie była przedmiotem postępowania administracyjnego, powoduje wszczęcie postępowania, jeżeli złożona została przez stronę. Skarga wniesiona przez inną osobę może spowodować wszczęcie postępowania administracyjnego z urzędu, chyba, że ustawa wymaga żądania strony.

Natomiast w sprawie, w której toczy się już postępowanie administracyjne wniesienie skargi może odnieść dwojaki skutek w zależności od osoby ją składającej. Skarga wniesiona przez stronę podlega rozpatrzeniu w toku postępowania, zaś skarga wniesiona przez inne osoby stanowi materiał, który organ prowadzący postępowanie powinien rozpatrzyć z urzędu.

Skargę, która wniesiona została w sprawie zakończonej decyzją ostateczną uważa się zależnie od jej treści za żądanie wznowienia postępowania, żądanie stwierdzenia nieważności decyzji albo jej uchylenia lub zmiany z urzędu.

Skarga powinna być załatwiona bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca od jej wniesienia. Organ prowadzący postępowanie zawiadamia o sposobie załatwienia skargi. Zawiadomienie takie powinno zawierać następujące dane: oznaczenie organu, od którego pochodzi, wskazanie sposobu, w jaki sposób skarga została załatwiona oraz podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego osoby upoważnionej do załatwienia skarg. Zawiadomienie o odmownym załatwieniu skargi powinno zawierać ponadto uzasadnienie faktyczne i prawne. Zawiadomienie jest czynnością materialno- techniczną i wywoływać może następujące skutki:

• Kończy postępowanie, którego przedmiotem była skarga,

• Może spowodować wniesienie ponownej skargi na niekorzystne dla strony załatwienie skargi,

• Może spowodować zastosowanie środków przewidzianych w art. 239 kpa badanie wstępne, czy ponowna skarga zawiera nowe okoliczności, a w razie ich braku podtrzymanie poprzedniego stanowiska i powiadomienie o tym organu wyższego stopnia (dla kontroli)

Wniosek

Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienie praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności społecznej, lepszego zaspokajania potrzeb ludności. W odróżnieniu od skargi nie tutaj znamienia niezadowolenia z działania organu lub jego pracownika. Wniosek składa się do organu właściwego ze względu na przedmiot wniosku.

Wnioskodawcy niezadowolonemu ze sposobu załatwienia skargi służy prawo wniesienia skargi w trybie określonym w przepisach k.p.a.

Do postępowania w sprawie wniosków mają zastosowanie niektóre przepisy odnośnie skarg.

Skarga powszechna- wynika z art. 63 Konstytucji- „Każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej”. Tryb rozpatrywania petycji, wniosków i skarg jest określony w kpa.  Petycje, skargi i wnioski mogą być składane do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Petycje, skargi i wnioski mogą być składane w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą.

---