TEMAT: Wybierz jednostkę chorobowa, przyczyny i formę leczenia. Opieka nad chorym leżącym.

Choroba Alzheimera

tak zwane

"Powolne pożegnanie z samym sobą".

To postępująca, degeneracyjna choroba ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzująca się występowaniem otępienia. Nazwa choroby pochodzi od nazwiska niemieckiego psychiatry i neuropatologa Aloisa Alzheimera, który opisał tę chorobę w 1906 roku.

Jest to najczęstsza przyczyna występowania otępienia u osób powyżej 65 roku życia. Ocenia się, że na świecie choruje na chorobę Alzheimera ok. 30 mln osób, w Polsce ok. 200 tys.

Przyczyna choroby nie jest znana i obecnie nie istnieją metody pozwalające na jej wyleczenie. Przypuszcza się, że choroba Alzheimera ma złożoną etiopatogenezę, gdzie rolę odgrywają czynniki genetyczne i środowiskowe, a penetracja czynników genetycznych jest zależna od wieku osoby obciążonej. Na początek wystąpienia objawów i przebieg choroby mają wpływ również czynniki środowiskowe i choroby współistniejące (np. choroby układu krążenia)

W chorobie Alzheimera dochodzi do zaniku kory mózgowej,obserwuje się także

nadmierną agregację białka tau wewnątrz komórek nerwowych mózgu, w postaci splątków neurofibrylarnych (NFT).

W przebiegu tej choroby dochodzi do wystąpienia następujących objawów:

0. zaburzenia pamięci

1. zmiany nastroju

2. zaburzenia funkcji poznawczych

3. zaburzenia osobowości i zachowania

4. depresja

5. zaburzenia snu

6. pobudzenia, halucynacje, urojenia

Dotychczas nie znaleziono leku, cofającego, lub chociaż zatrzymującego postęp choroby. Leczenie farmakologiczne koncentruje się na objawowym leczeniu zaburzeń pamięci i funkcji poznawczych oraz spowolnieniu postępu choroby.

"Procesowi starzenia nie można zapobiec, ale można go spowolnić"

Czynniki mogące obniżyć ryzyko choroby Alzheimera ;

0. Podejmowanie czynności intelektualnych (np. gra w szachy lub rozwiązywanie krzyżówek)

1. Regularne ćwiczenia fizyczne

2. Utrzymywanie regularnych relacji społecznych

3. Dieta śródziemnomorska bogata w warzywa, owoce i z niską zawartością nasyconych tłuszczów uzupełniona w szczególności o: witaminy z grupy B, a zwłaszcza w kwas foliowy, curry, kwasy tłuszczowe omega-3, a w szczególności kwasy dokozaheksaenowe, soki warzywne i owocowe

4. Wysokie dawki witaminy E działającej antyoksydacyjnie (w połączeniu z witaminą C).

5. Umiarkowane spożycie alkoholu (piwo, wino, wódki)

6. Leki obniżające poziom cholesterolu (statyny)

Trzeba otwarcie powiedzieć, że niestety nie ma takich lekarstw, które przywróciłyby zdrowie osobie chorej na chorobę Alzheimera. Jednak niektóre środki farmakologiczne często pozwalają na podwyższenie ogólnej sprawności pacjenta. Chodzi przede wszystkim o tak zwane nootropiki. Zasada tych substancji opiera się przede wszystkim na usprawnieniu przepływu krwi, poprawieniu ukrwienia mózgu i pobudzeniu przemiany materii. Lekarstwa tej grupy, podawane przez dłuższy czas, na sporą grupę chorych wywierają efekt stymulujący. Poziom aktywności i uważności ulega podwyższeniu. Z chorym łatwiej jest się porozumieć, a podczas pielęgnacji napotyka się na mniejsze trudności.Wielu lekarzy za celowe uważa przyjmowanie przez pacjentów z chorobą Alzheimera witaminy E i C. Jak stwierdzono, ich przeciwzapalne działanie pomaga opóźnić postęp schorzenia nawet o ponad pół roku

Pielegnacja chorego:

Chory z czasem postępu choroby staje się mniej samodzielny w zakresie samoobsługi i coraz bardziej bezkrytyczny w stosunku do tego, co robi. Zatem dostosowanie czynności opiekuńczo - pielęgnacyjnych do jego indywidualnych możliwości jest konieczne.

Najlepszym miejscem dla pacjenta z otępieniem jest jego własny dom, urządzony bezpiecznie i przystosowany do pogarszającej się sprawności psychofizycznej.

Musimy przygotowac dom i rodzinę do zmian.

0. Jeżeli chory porusza się samodzielnie należy zwrócić uwagę na chodniki i dywany , najlepiej by było całkowicie je usunąć albo przytwierdzić do podłoża.

1. Musimy zmobilizować chorego do wykonywania sememu czynności higienicznych, jesli jest w stanie jeszcze je wykonac!

2. Należy wypowiadać krótkie, jasne instrukcje aby pacjent wiedział co po kolei co ma wykonać.

3. W zależności od stanu podopiecznego pomagamy choremu w myciu się, ubieraniu, goleniu( w wypadku mężczyzn) ,ważne jest aby ubrania nie były zapinane przez drobne elementy (guziki), najlepsza jest prosta odzież zapinana na rzepy, obuwie również zalecenie jest zapinane na rzepy, a nie zawiązywane sznurowadła;mobilizowanie do przygotowywania samodzielnie posiłków (czuwanie nad bezpieczeństwem przy tej czynności),

4. Instruowanie i pomoc jeśli zachodzi taka potrzeba;chorego nie należy całkowicie odsuwać od czynności wykonywanych w gospodarstwie domowym dlatego zachęcamy rodzinę do czestego odwiedzania i obcowania z chorym.

5. Pokój chorego powinien być jasny, dostarczać bodźców wynikających ze zmiany pór dnia, urządzony bezpiecznie, najlepiej z obecnością mebli i przedmiotów znanych wcześniej choremu.

6. Chory powinien mieć wygodny fotel, z poduszką przeciwodleżynową i możliwością wyższego ułożenia nóg w celu profilaktyki przeciwobrzękowej.

7. Kolory ścian powinny być przyjazne i ciepłe.

8. Z myślą o bezpieczeństwie chorego powinno się zabezpieczyć gniazdka wtykowe, okna i drzwi balkonowe, a także brzegi mebli.

9. W przypadku osób leżących, łóżko (nie tapczan!) powinno mieć dostęp z obu stron. Zaleca się zainstalowanie przy nim drabinek i uchwytów zabezpieczających przed upadkiem i ułatwiających samodzielne poruszanie się chorego.

10. Ważna jest również utrwalająca orientację w czasie obecność w pokoju zegara i kalendarza.

11. Ważnym elementem przystosowania domu jest także zabezpieczenie kuchenki gazowej w zawór odłączający dopływ gazu. Zawsze przed wyjściem opiekuna z domu gaz powinien być odcięty.

12. W szczególny sposób zapewniający bezpieczeństwo chorego należy przystosować łazienkę, wyposażyć ją w uchwyty, poręcze i dywaniki przeciwpoślizgowe, a na wannie zainstalować specjalne siedzisko. Droga do łazienki i toalety powinna być wyraźnie, najlepiej kolorowo, oznakowana,

13. Zabezpieczone muszą być wyjścia na schody, a na nich założone podkładki antypoślizogowe. .

Wraz z narastaniem zaburzeń funkcji poznawczych u chorego rośnie rola jego opiekuna, bez którego z czasem chory nie może samodzielnie funkcjonować. Pacjentem może zajmować się wiele osób, ale jedna z nich powinna wziąć na siebie obowiązek bycia głównym opiekunem. Tak intensywna i uciążliwa opieka musi wywierać destrukcyjny wpływ na życie rodzinne, zawodowe i społeczne opiekuna, wywołując wiele następstw przewlekłego stresu, takich jak: bezsenność, rozdrażnienie, złość, wstyd, utrata poczucia własnej wartości, poczucie winy, stany depresyjne. Stąd nieodłącznym elementem postępowania w stosunku do chorego z otępieniem musi być wsparcie psychiczne i materialne jego opiekuna!

Zapewnienie mu pomocy innych osób (członków rodziny czy instytucji, np. ośrodków pomocy społecznej) oraz regularnego odpoczynku. Opiekun ma również możliwość korzystania z porad prawnych, informacji na temat środków pielęgnacyjnych i sprzętu rehabilitacyjnego.
Pacjent powinien przebywać we własnym domu tak długo jak to jest możliwe. W przypadku gdy opieka domowa staje się niemożliwa, konieczne jest umieszczenie chorego w instytucji opiekuńczej. Chorzy z otępieniem mogą korzystać z pomocy półstacjonarnej (domy pobytu dziennego) lub stacjonarnej (głównie domy pomocy społecznej, ale także zakłady opiekuńczo-lecznicze, zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze). Placówki opiekuńcze są także prowadzone przez instytucje pozarządowe (kościół, fundacje, stowarzyszenia, związki wyznaniowe), jak również przez osoby prywatne.