OCHŁODZENIE NOWORODKA

Ochłodzenie (Oziębienie) to stan w którym temperatura ciała obniża się gwałtownie w stosunku do prawidłowej wartości, bezpiecznej dla prawidłowego fizjologicznego funkcjonowania organizmu noworodka.

Noworodek ma wykształcone mechanizmy regulujące temperaturę ciała, ale jego zdolność termoregulacji jest mniejsza niż w późniejszych okresach życia. Stwierdzono, że w początkowej fazie snu temperatura dziecka spada o 0,5⁰C. Aby wyprodukować ciepło noworodek spala glukozę zużywając do tego tlen. Przy gwałtownym ochłodzeniu, a zwłaszcza małych zasobów tlenu i glukozy potrzebne są dodatkowe źródła wytwarzania ciepła

Bezpośrednio po urodzeniu temperatura noworodka spada gwałtownie co powoduje włączenie mechanizmów adaptacyjnych

Noworodek-Nazywamy dziecko od chwili urodzenia do czasu odpadnięcia pępowiny co zwykle następuje 10-12 dnia życia
Wcześniak to noworodek urodzony między 28 a 37 tygodniem życia z masą ciała 1.000-2.500 g.

Temperatura ciała noworodka wynosi po urodzeniu przeciętnie 37,8⁰C (37-39⁰C) i jest ok.. 1⁰C wyższa niż temperatura matki.

Zasadniczą cechą tej temperatury jest to, że spada bezpośrednio po urodzeniu i łatwo może osiągnąć zbyt niski poziom, np. Temp. noworodka o masie ciała 1kg. może obniżać się o 1⁰C na minutę.

W jaki sposób noworodek traci ciepło

• Przez przewodzenie - czyli bezpośredni kontakt z innymi przedmiotami

• Przez unoszenie - gdy znajduje się w zimnym pomieszczeniu

• Przez parowanie - gdy jest mokry i traci ciepło wraz z wodą

• Przez promieniowanie - gdy znajduje się w pobliżu dużych zbiorników zimna, np. okno

Ponadto, możemy wywołać znaczne oziębienie dziecka przez masywne podawanie dożylne zimnych płynów lub krwi, oraz zimnego tlenu w terapii oddechowej.

Zabezpieczenie noworodka przed oziębieniem

• Wszystkie czynności pielęgnacyjne, diagnostyczne i leczenie w pierwszych minutach życia muszą odbywać się w ciepłym pomieszczeniu pod promiennikiem podczerwieni

• Noworodek powinien być osuszony ponieważ, utrata ciepła przez parowanie jest tym większa, im szybciej ogrzane dziecko wysycha

• Pierwsze badanie lekarskie powinno ograniczyć się do szybkich oględzin i oceny najważniejszych czynności życiowych (Skala Apgar)

• Kąpiel należy odłożyć do czasu ustabilizowania się temperatury dziecka

• Po ustabilizowaniu tej temperatury przechodzimy do ponownego badania noworodka umieszczonego w ogrzanej przestrzeni ( stół reanimacyjny, inkubator, łóżko z ogrzaniem elektrycznym) nie wolno używać termoforów.

• Zdrowy i donoszony noworodek powinien być ubrany, z głową przykrytą pieluszką i owinięty kocem
  Głowa dziecka nie ma ochronnej warstwy tłuszczu, a praca mózgu wytwarza ciepło łatwo oddawane otoczeniu. Dlatego celowe jest przykrycie jej w pierwszych godzinach życia
  

• Temperatura w salach noworodków powinna wahać się między 23-25⁰C
  oraz powinno unikać się ruchu zimnego powietrza i stawiania łóżek, inkubatorów w pobliżu okien i zimnych ścian.

Utrata ciepła po urodzeniu jest znaczna ze względu na:

• Duże parowanie z mokrej skóry

• Brak zdolności do podwyższenia przemiany metabolicznej bezpośrednio po urodzeniu

Temperatura i wilgotność w inkubatorze oraz kontrola temperatury ciała u noworodków o niższej masie ciała

OBJAWY OZIĘBIENIA

• Trudności w karmieniu( niechęć do ssania, zaleganie pokarmu w żołądku, ulewanie, wzdęcie brzucha)

• słaby płacz

• zredukowana ruchliwość

• obrzęki obwodowe aż do twardzinowych

LECZENIE OZIĘBIENIA

• Polega na umieszczeniu noworodka w inkubatorze o temperaturze od 1⁰C-1,5⁰C wyższej od temperatury dziecka i stopniowym podnoszeniu tej temperatury, pod stałą kontrolą powierzchownej temperatury ciała.

• Możemy również ochłodzone dziecko umieścić pod promiennikiem podczerwieni( UWAGA !!!-należy pamiętać, że zbyt gwałtowne ogrzewanie może doprowadzić do spadku ciśnienia krwi po przez nagłe rozszerzenie naczyń skórnych), podając jednocześnie z 10% glukozy dla przeciwdziałania hipoglikemii

• Należy również zastosować tlenoterapię , dostosowaną do stanu dziecka i wyników badań gazometrycznych krwi tętniczej

• Zasadniczą rzeczą jest również wyrównanie wszystkich odchyleń homeostazy dziecka i leczyć schorzenie zasadnicze.

• Najgroźniejszym wynikiem oziębienia jest hipotermia, przy której konieczna jest kontrola temperatury noworodka ( temperatura powierzchowna dziecka wynosi 36,5⁰C, a głęboka 37⁰C
  

• Temperaturę głęboką mierzy się w odbycie lub pod pachą, a powierzchowną na powierzchni skóry (do pomiaru temp.powierzchownej używamy czujnika,który umieszczany jest na brzuchu lub plecach noworodka).

Jeżeli temp. powierzchowna jest bardziej obniżona niż głęboka to świadczy o początkowym zagrożeniu fizjologicznym noworodka czyli:

> stres z zimna

> wstrząs

> skurcz naczyń

> niedotlenienie

>kwasica

>drgawki

>bladość

Przy zrównaniu obu temperatur może wystąpić:

• wstrząs

• rozszerzenie naczyń

• przegrzanie noworodka

• gorączka

• drgawki

Wcześniak

Krzywa temperatury wcześniaka stanowi sprawdzian jego wilgotności!!!

Ciepłota wcześniaka mierzona w odbytnicy wynosi 36⁰-36,2⁰C w miarę dojrzewania podnosi się do 36,5⁰C-37⁰C

Pomieszczenie , w którym pielęgnujemy wcześniaka, musi mieć równa temperaturę-25⁰C

Oraz stałą temp. wewnątrz łóżeczka w którym leży dziecko (26⁰-30⁰C)

POWIKŁANIA OGÓLNE

Występują jednoznacznie u noworodków jak i u wcześniaków. Częstymi powikłaniami w tej grupie dzieci są:

• wstrząs

• Zapalenie płuc

• Krwotok z płuc

• Martwicze zapalenie jelit

---