System szkoły tradycyjnej

Zasadniczym celem kształcenia było wyposażenie uczniów w jak największy zasób wiedzy teoretycznej, pojęciowej. Wpojenie jak największej liczby pojęć.

Proces kształtowania pojęć:

Obserwacja-> odzwierciedlenie-> abstrakcja(definicje) zabrakło własnej aktywności ucznia (niezbędnych czynności myślowych, które są niezbędne w procesie kształtowania pojęć)

Budowa lekcji

Herbart- jasność-kojarzenie-system-metoda

T. Ziller-podanie celu-analiza-synteza-kojażenie-system-metoda

W. Rein-podanie celu-przygotowanie-podanie-powiązanie-zewbranie wiedzy-zastosowanie

Zalety:

*systematyczność przekazywanej wiedzy oraz jaj trwałość (zasada systematyczności i trwałości wiedzy uczniów)

*stosowanie w nauczaniu zasady poglądowości

*opracowanie wskazówek metodycznych dla nauczycieli w formie budowy lekcji

*Herbart i jego uczniowie stworzyli podwaliny pedagogiki naukowej(określili przedmiot i metody badań pedagogicznych)

Wady:

*schematyzm

*Rygoryzm

*Werbalizm W nauczaniu (dominacja metod słownych, nauczania pamięciowego „kucie”)

*Dominacja treści humanistycznych, teoretycznych i pojęciowych, a nieuwzględnianie treści praktycznych oraz mat-przyro

*Przestarzałe programy i podręczniki

*Konserwatyzm

*Dogmatyczny sposób myślenia

*Nieuwzględnianie zainteresowań i możliwości oraz indywidualności uczniów

*„urabianie” wszystkich wg. jednego wzoru (typu wojskowego)

*obciążanie intelektu uczniów

*podstawowe pomoce naukowe: tablica i kreda stąd ta dydaktyka nazywa się „dydaktyką pamięci”

*dominacja nauczania nad uczeniem się oraz nieuwzględnianie wychowania

*stosowanie kar nawet cielesnych

*nie rozwijanie myślenia ucznia

*traktowanie ucznia w sposób przedmiotowy, uczeń bierny

*oderwanie procesu nauczanie od życia i potrzeb społecznych

*Jednostkowe, prze teoretyzowane nie przygotowywało do życia.

System szkoły aktywnej

Założenia nowego prądu wychowania

1)nowoczesne wychowanie powinno być przedstawione jako naturalne 3 odmiany naturalizmu:

-środowiskowy- obcowanie z naturą

-psychologiczny- postulował zapewnienie rozwoju indywidualnego, psychicznego dziecka i dostosowanie nauczania do możliwości dziecka

-biogenetyczny- związany z biogenetycznym prawem Hekla, które głosi że ontogeneza jest powtórzeniem filogenezy (w rozwoju osobniczym jednostka przechodzi poszczególne stadia rozwojowe populacji)

2)Założenia odnoszące się do procesu nauczania:

-ograniczenie ilości treści nauczania oraz zmiana ich jakości

- treść nauki nie jest jednakowa wybierana zależnie od zainteresowań i zdolności uczniów

-wprowadzono przedmioty artyst-techniczne (rysunki śpiew taniec)

-wprowadzono nowe metody nauczani oparte na samodzielności, wzbogacane o elementy ruchu i działania fizycznego

-uczenie się jest procesem samodzielnym opartym na twórczym myśleniu

-uczenie dominuje nad nauczaniem

-organizacja pracy w szkole dostosowana jest do potrzeb indywidualnych ucznia

-podział klasowy oparty o kryterium wieku

-cel wychowania oparty jest o rozwój ucznia i wolę

-rola nauczyciela przechodzi na samego ucznia (uczeń badacz)nauczyciel bierny

-nauczyciel był opiekunem, doradcą pielęgniarzem dusz dziecięcych

Budowa lekcji:

1)Odczuwanie trudności

2)Weryfikacja jej i określenie/ sformułowanie problemu

3)Nasuwanie się możliwego rozwiązania/ postawienie hipotezy

4)Weryfikacja logiczna hipotezy

5)Sprawdzenie i stosowanie hipotezy/ działanie zgodne z obraną hipotezą

Pomagają one w przygotowaniu lekcji- nie tak twarde jak u herbartystów

Zalety:

-rozwijanie samodzielności, aktywności myślenia

-uwzględnianie samodzielności uczniów

-rozwijanie zainteresowań

-dostosowanie nauczania do możliwości uczniow

-opracowanie etapów rozwiązywania problemów (Dewey)

-uspołecznianie uczniów współpraca, współdziałanie

-traktowanie uczniów w sposób podmiotowy

Wady:

-wychowanie jednostronne oparte na spontanicznej aktywności uczniów

-przesadny liberalizm w nauczaniu i wychowaniu (za duża swoboda)

-wyposażenie uczniów w wiedzę wycinkową, fragmentaryczną, nieusystematyzowaną

-dominacja treści praktycznych nad teoretycznymi (umysłowymi)

-faworyzowanie uczenia się poprzez badanie

-opieranie nauczania na przypadkowych zainteresowaniach uczniów

Kształcenie jednostronne zbytnio upraktyczniony.

prekursorzy	pestalozzi,komeńsky, sturn, bell, lancaster	ellen key, rousseau, stirner, james,
twórca	john fryderyk herbart	jonn dewey
przedstawiciele	rein ziller	peterson, dawid, cloparede, linke,decroly, freinet, parkhurs, soon, błoński, montessori, washburne, zickinnger
podstawy filozoficzne	sensualizm, empisryzm, racjonalizm	pragmatyzm, uczenie przez działanie, naturalizm
cele kształcenia	ukształtowanie moralnie silnych charakterów. wyposażenie w jak najwięcej wiedzy konkretnej, pojęciowej, głównie z zakresu nauk humanistycznych. kształceni intelektualne.	rozwój zdolności i zainteresowań uczniów, kształcenie umiejętności praktycznych. przystosowanie do życia. współpraca i współdziałanie, uspołecznianie.
treści kształcenia	oderwane od życia często przestarzałe. dominacja humanistycznych (głównie łacina i greka). treści teoretyczne, ogólne i encyklopedyczne. z góry narzucone, jednakowe dla wszystkich, zawarte w programach i podręcznikach	podział na interdyscyplinarne bloki, zróżnicowane, dostosowane do możliwości i zainteresowań uczniów, dominacja matematyczno-przyrodniczych i praktycznych. wprowadzenie historii współczesnej i języków nowożytnych, a także śpiewu i gimnastyki; bliskie dzieciom, swoboda w wyborze
budowa lekcji	stopnie formalne herbarta:1-jasność, 2-kojarzenie, 3-system, 4-metoda	1-odczucie trudności, 2- sformułowanie problemu, 3-przedstawienie hipotezy, 4-weryfikacja logiczna hipotezy, 5-działanie zgodne z obraną hipotezą
zasady nauczania	poglądowość, systematyczność, trwałość wiedzy uczniów	zasada indywidualizacji, aktywności i stopniowania trudności
metody nauczania	podający tok nauczania, metody słowne, podające (pogadanka, wykład, praca z książką), werbalizm	uczenie się przez rozwiązywanie problemów, poszukujący tok nauczania: pogadanka problemowa, dyskusja, pomiar, pokaz, obserwacja, metoda zajęć laboratoryjnych, praktycznych, doświadczenia, zabawy i gry
rola nauczyciela i ucznia	nauczyciel aktywny, bezwzględny autorytet, prezentuje autokratyczny styl pracy, pełni funkcje kierowniczą; uczeń bierny, posłuszny, traktowany w sposób przedmiotowy	nauczyciel pełni rolę obserwatora; uczeń aktywny, samodzielnie zdobywa wiedzę, myślący, badacz. uczeń traktowany w sposób podmiotowy
formy organizacji nauczania	system klasowo-lekcyjny (45 min.)	zerwano z systemem klas-lekc; jednostką nauczania był dzień/tydzień pracy; praca w warsztatach, laboratoriach, ogrodzie, wycieczki, prace społecznie użyteczne, praca na rzecz środowiska
formy organizacji pracy uczniów	praca zbiorowa (równym frontem)	praca zespołowa (grupowa), praca indywidualna
trwałe wartości	system klasowo-lekcyjny. system oceniania w formie stopnia. kierownicza rola nauczyciela. podający tok nauczania. zasada poglądowości, systematyczności i trwałości wiedzy uczniów. programy z góry narzucone. przedmioty humanistyczne. metody słowne, podające. określona struktura lekcji. zbiorowa forma pracy uczniów. promocje z klasy do klasy.	uspołecznienie uczniów, treści matematyczno-przyrodnicze, historia współczesna, języki nowożytne, przedmioty (treści) praktyczne. zasady nauczania: indywidualizacji, aktywności i stopniowania trudności. metody poszukujące: pogadanka problemowa, dyskusja, pomiar, pokaz, obserwacja, metoda zajęć laboratoryjnych, praktycznych, doświadczenia, zabawy i gry dydaktyczne. struktura lekcji problemowej. traktowanie ucznia w sposób podmiotowy.

---