Wykaz zagadnień egzaminacyjnych
Metrologia wielkości geometrycznych, jej przedmiot i zadania
Definicja pomiaru
Podstawowy postulat metrologii
Elementy statystyki matematycznej - rozkład normalny i Studenta, podstawowe parametry, wyznaczanie przedziałów ufności
Podstawy cyfrowęj techniki pomiarowej - skończoność i ograniczoność zbiorów, kwantowanie, ilość informacji, strumień informacji.
Błędy pomiarów - definicja błędu pomiaru.
Błędy systematyczne - definicja, sposoby wyrażania.
Błędy systematyczne, temperaturowy, od odkształceń sprężystych.
Korekcja błędu systematycznego - wprowadzenie poprawki
Błędy systematyczne w pomiarach metodą pośrednią - prawo przenoszenie błędów.
Błędy obserwacji.
Błędy przypadkowe - definicja, przykłady.
Błędy przypadkowe w pomiarach pośrednich równej dokładności.
Niepewność pomiaru - definicja.
Wartość prawdziwa i umownie prawdziwa.
Wynik surowy i skorygowany.
Niepewność pomiaru a błąd pomiaru.
Niepewność standardowa i rozszerzona.
Wyznaczanie niepewności pomiaru.
Wyznaczanie niepewności pomiaru - podejście tradycyjne
Wyznaczanie niepewności pomiaru wg zaleceń ISO - metody A i B
Niepewność pomiaru złożona.
Podawanie wyników pomiaru
Błędy nadmierne - definicja, sposoby eliminacji.
Klasyfikacja przyrządów pomiarowych i wzorców miar.
Najważniejsze właściwości i charakterystyki przyrządów pomiarowych - zakres pomiarowy, wartość działki elementarnej, rozdzielczość, czułość, błąd podstawowy i dodatkowy, próg pobudliwości, klasa dokładności, warunki użytkowania, odniesienia, graniczne.
Wzorce długości i kąta
Klasyfikacja wzorców miar długości .
Wzorce kreskowe i końcowo-kreskowe..
Noniusz.
Mikroskop odczytowy ze spiralą Archimedesa.
Inkrementalne układy pomiarowe długości.
Wzorce końcowe i definicja i rodzaje.
Płytki wzorcowe - dokładność, zasady składania stosu, materiały.
Wzorce nastawcze.
Wzorce kreskowe kąta.
Wzorce końcowe kąta.
Płytki kątowe.
Kątowniki.
Przyrządy suwmiarkowe - rodzaje, osiągane dokładności, zakres stosowania.
Przyrządy mikrometryczne - rodzaje, osiągane dokładności, zakres stosowania.
Dobór przyrządów pomiarowych - niepewność a tolerancja.
Metody pomiarowe - klasyfikacja, przykłady, równanie pomiaru.
Układ tolerancji wałków i otworów - wymiar, odchyłka, tolerancja, klasa dokładności, odchyłka podstawowa, pasowanie, luzy i wciski, oznaczenia elementów tolerowanych i pasowanych.
Zasady tolerowania - tolerowanie w głąb materiału, zasada stałego otworu i wałka.
Pomiary przyrządami suwmiarkowymi.
Pomiary przyrządami mikrometrycznymi
Pomiary czujnikami - zasady doboru końcówek.
Pomiary kątów i stożków.
Wymiarowanie i tolerowanie kątów i stożków.
Oznaczenia tolerowanych wymiarów kątowych.
Pomiary kątów kątomierzami.
Liniały sinusowe.
Poziomnice - rodzaje.
Pomiary stożków.
Pomiary stożka zewnętrznego mikroskopem pomiarowym.
Pomiary stożka zewnętrznego przy użyciu wałeczków pomiarowych.
Pomiary stożka wewnętrznego przy użyciu kul pomiarowych.
Układ tolerancji i pasowań gwintów metrycznych walcowych.
Opis i parametry postaci geometrycznej gwintu metrycznego walcowego
Układ tolerancji i pasowań gwintów metrycznych walcowych ogólnego przeznaczenia z pasowaniem luźnym.
Pomiary gwintów walcowych zewnętrznych o zarysie symetrycznym.
Pomiar średnicy zewnętrznęj.
Pomiar średnicy wewnętrznej.
Pomiar podziałki.
Pomiary kąta gwintu i kątów boków.
Pomiar średnicy podziałowej za pomocą mikroskopu pomiarowego.
Pomiar średnicy podziałowej sposobem trójwałeczkowym.
Pomiary gwintów walcowych symetrycznych ogólnego przeznaczenia.
Pomiary gwintów zewnętrznych i wewnętrznych.
Średnica podziałowa.
Pomiar kąta gwintu.
Pomiar podziałki.
Pomiar średnicy podziałowej mikroskopem pomiarowym.
Pomiar kąta stożka.
Pomiary gwintów stożkowych o zarysie symetrycznym względem prostopadłej do tworzącej stożka.
Średnica podziałowa.
Pomiar kąta gwintu.
Pomiar podziałki.
Pomiar średnicy podziałowej sposobem trójwałeczkowym.
Pomiary gwintów współrzędnościowymi maszynami pomiarowymi.
Pomiary metodą stykową.
Pomiary metodąoptyczną.
Pomiary kół zębatych.
Parametry opisujące postać konstrukcyjną koła zębatego - moduł, średnice, wysokość zęba, podziałki.
Pomiar grubości zęba - pomiar po łuku, pomiar cięciwy
Pomiar grubości zęba - pomiar długości pomiarowej.
Pomiar grubości zęba- pomiar przez wałeczki lub kulki.
Tematyka zagadnień i zakres oparta o źródła:
1. Materiały wykładowe.
2. W. Jakubiec, J. Malinowski; “Metrologia wielkości geometrycznych” Wydawnictwa Naukowo - Techniczne, Warszawa, 2004.
3. P. Paczyński, “Metrologia techniczna”, Przewodnik do wykładów, ćwiczeń i laboratoriów - Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2003.
Pozycje 2, 3 - wybór jednej.