1.Za niezbędne dla roślin składniki pokarmowe uważa się, gdy:

- bez ich obecności roślina nie może przejść całego cyklu rozwojowego wegetatywnego i generatywnego

- ich działanie jest specyficzne i nie może być w całości zastąpione innymi pierwiastkami

- wywierają bezpośredni wpływ na rośliny, jako składniki pokarmowe a nie pośrednio poprzez poprawę właściwości gleby.

Najważniejsze pierwiastki:

- skł. Pokarmowe pobierane przez rośliny uprawne z zasobów naturalnych środowiska: węgiel, wodór, tlen.

- skł. Pokarmowe pobierane przez rośliny uprawne z nawozów i zasobów naturalnych środowiska: N, P, S, Cl, K, Ca, Mg.

- skł. Pokarmowe pobierane przez rośliny uprawne głównie z zasobów naturalnych środowiska glebowego a czasami w przypadku niedoborów również z nawozów: Na, Fe, Mn, Cu, Zn, Mo, B.

Pobieranie skł. Pokarmowych

Czynniki wpływające na szybkość pobierania:

-Stężenie jonów w roztworze glebowym

-Konkurencja jonów

-Zaw. Kwasów huminowych w glebie

-Wiek rośliny

-Czynniki środowiska (temp. Wilgotność, pH, natlenienie)

Do mikroelementów zalicza się: jod, żelazo, fluor, bor, kobalt, miedź, chrom, cynk, mangan, molibden, selen

Do makroelementów zalicza się: fosfor, wapń, magnez, chlor, potas, sód, siarka, azot, wodór, tlen, węgiel.

2.Głównym źródłem azotu w glebie są resztki roślinne.

Azot występuje w formach organicznych reprezentowanych przez:

- swoiste związki próchnicze

- aminokwasy

- aminocukry

- kwasy nukleinowe

Ponadto niewielkie ilości azotu występują w glebie w postaci glicerofosforanów, amin, witamin i pestycydów oraz produktów ich rozkładu.

Związki azotowe w glebach ulegają ciągłym przemianom. Mineralne związki azotowe przechodzą w organiczne i odwrotnie.

O przemianach tych decydują procesy mineralizacji i immobilizacji:

Proces unieruchamiania prowadzi do czasowego włączania N w biomasę mikroorganizmów (zbiałczenie N). Po pewnym czasie większość tej formy N powróci do form mineralnych w wyniku procesu mineralizacji, a część N zostanie wbudowana w stałe związki próchnicze. W wyniku rozkładu resztek roślinnych i zwierzęcych przez mikroorganizmy uwalniane są formy mineralne azotu (NH₄⁺, NO₂^- i NO₃^-). Część z nich jest włączana w biomasę drobnoustrojów. Część próchnicy glebowej jest rozkładana w azot pochodzący z jej rozkładu również jest wbudowany w białka mikroorganizmów przemiany zachodzące pod wpływem procesów mineralizacji i unieruchamiania prowadzą do włączania azotu w nowopowstałe związki próchnicze. Związki te mogą powstawać również w wyniku reakcji częściowo rozłożonych pochodnych ligninyze3 związkami azotowymi.

W skład przemian form mineralnych azotu wchodzą trzy zasadnicze procesy:

- amonifikacja

- nitryfikacja

- denitryfikacja

3.Nawozy fosforowe

Surowce do produkcji apatyty [Ca₅(PO₄)₃F fluoroapatyt, Ca₅ (PO₄)₃Cl chloro apatyt, Ca₅ (PO₄)₃OH hydroapatyt] i fosforyty a także kości zwierząt wszystkie są stosowane przedsiewnie

Ca(h2Po4)2

Superfosfat pojedynczy pylisty(8,3)

Superfosfat pojedynczy granulowany(8,7)

Superfosfat pojedynczy magnezowy pylisty(6,5)

Superfosfat pojedynczy granulowany magnezowy(6,1)

Superfosfat pojedynczy granulowany borowany(8,7)

Superfosfat pojedynczy z cynkiem(8,7)

Superfosfat pojedynczygranulowany z miedzią(8,7)

Superfosfat potrójny granulowany(17,4)

Fosmag pylisty(6,1)

Fosmag granulowany(6,5)

Ca3(PO4)2

Mączka fosforytowa(12,6)

Mączka kostna bębnowa(4,2)

Mączka kostna odklejona(13,1)

Produkcja:

Superfosfat prosty - 2 Ca₅(PO₄)₃F + 7H₂SO₄+ 3H₂O -> 3Ca₅(H₂Po₄)*H₂O+7CaSO₄+2HF

Superfosfat potrójny - I Ca₅(PO₄)₂+3H₂SO₄ -> 2H₃PO₄+3CaSO

II Ca₅(PO₄ )₂+4H₃PO₄ -> 3Ca(H₂PO₄)₂

Nawozy rozpuszczalne w wodzie ulegają w glebie sorpcji chemicznej, kierunek tej sorpcji zależy przede wszystkim od pH gleby i jej aktywności biologicznej w środowisku alkaicznym i w glebach świeżo zwapniowanych składnik nawozu przechodzi w trudnej rozpuszczalne - wodorofosforany i fosforany wapnia . W środowisku kwaśnym w obecności jonów glinu względnie żelaza tworzą się z tymi metalami nierozpuszczalne fosforany (AlPO_4­^- FePO₄^-). Składniki superfosforatów przechodzą też w związki nieprzyswajalne dla roślin tzn. ulegają uwstecznianiu. Rozpuszczalne wodorofosforany mogą też ulegać tzw. sorpcji niespecyficznej, fosforany są sorbowane niespecyficznie przez koloidalne wodorotlenki glinu i żelaza związki te przy niskim pH mogą przyłączać protony H⁺ i uzyskują ładunek dodatni mogą sorbować niewielkie ilości anionów.

4.Obornik:otrzymywanie przemiany C:N w czasie,przechowywania ,właściwości,stosowanie na gleby i rośliny.

Obornik -przefermentowana mieszanka kału i moczu oraz ściółki. Otrzymywany jako produkt uboczny produkcji zwierzęcej.

Przemiany N:Hydroliza białek do aminokwasów pod wpływem enzymów z gr.peptydaz dezaminacja aminokwasów, która może być procesem:

- hydroktycznym -RCHNH2COOH+H2ORCHOHCOOH+NH3

-oksydacyjnym-RCHNH2COOH+O2RCOCOOH+NH3

-redukcyjnym-RCHNH2COOH+H2RCH2COOH+NH3

-Nitryfikacja-mikrobiologiczne utlenianie amoniaku do azotanów zachodzące w warunkach tlenowych NH3NO2- NO3-

Przemiany C: w warunkach dobrego dostępu tlenu [C6H12O6]n+[6O2]n[6H2O]n

-w warunkach beztlenowych [C6H12O6]n[3CO2]n+[3CH4]n

Korzystne oddziaływanie obornika na właściwości gleby obserwuje się przez kilka lat. W okresie 3 lat rośliny mogą wykorzystać około 50%N wniesionego z obornika, przy czym w 1 roku jest to 30% w 2 roku 12%,a w 3 roku 8%.

Termin stosowania: jesienią, wiosną -stosuje się pod rośliny okopowe (burak cukrowy),pastewne (ziemniak).

---