T: Czy warto czekać? Inicjacja seksualna.
Cele:
- Przygotowanie uczniów do dokonywania odpowiedzialnych wyborów dotyczących aktywności
seksualnej.
- Pomoc w przemyśleniu argumentów za inicjacją seksualną w małżeństwie.
- Uświadomienie konsekwencji przedwczesnej inicjacji seksualnej.
Metody:
pogadanka, praca w grupach, burza mózgów, praca z tekstem.
Pomoce:
kartki samoprzylepne, arkusz szarego papieru, plakat lub folia z napisem wg wzoru
Przebieg zajęć:
Po podaniu tematu lekcji nauczyciel tłumaczy znaczenie terminu „inicjacja". Podaje również dane statystyczne dotyczące średniego wieku inicjacji w Polsce (np. wg Z. Izdebskiego: > 18 lat dla chłopców, > 19 lat dla dziewcząt). Wyjaśnia, że dane te zadają kłam powszechnemu mniemaniu, że nastolatki w Polsce w większości są aktywne seksualnie. Opinia, że współżycie seksualne piętnastolatków jest sprawą oczywistą i normalną, jest kreowana przez niektóre media (TV, czasopisma młodzieżowe), lecz nie odpowiada prawdzie.
Praca w grupach. Nauczyciel zadaje temat do dyskusji: Dlaczego młodzi ludzie podejmują współżycie seksualne? Jakie są najczęstsze przyczyny? Podawane przez uczniów motywy podjęcia współżycia poleca wpisywać na rozdanych uprzednio grupom kartkach samoprzylepnych, bez odrywania ich z bloczka.
W czasie przeznaczonym na pracę grup (ok. 5 - 7 min.) nauczyciel wiesza arkusz szarego papieru, dzieli go linią na połowę i nad każdą częścią wykonuje nagłówek wg poniższego schematu: PRZYCZYNY POWAŻNE PRZYCZYNY NIEPOWAŻNE
Ogłaszając koniec pracy w grupach, nauczyciel przypomina, że decyzja o podjęciu współżycia jest jedną z najważniejszych decyzji życiowych człowieka.
Prosi teraz, aby przedstawiciele grup odczytywali głośno przyczyny podejmowania tej decyzji przez nastolatki i przyklejali je kolejno po jednej lub drugiej stronie arkusza - decyduje głos grupy (w przypadku rażących błędów oceny nauczyciel prowokuje dyskusję klasy). Prawdopodobnie zdecydowana większość przyczyn zostanie oceniona jako niepoważne.
Pogadanka. Nauczyciel zadaje pytanie: Kiedy, waszym zdaniem, inicjacja jest przedwczesna? (burza mózgów - można notować odpowiedzi na tablicy).
Następnie podaje swoją definicję: Inicjacja jest przedwczesna, kiedy jest decyzją i działaniem niedojrzałym. Teraz wiesza plakat wykonany wg wzoru z załącznika; odczytuje głośno jego treść a następnie komentuje w odniesieniu do działań seksualnych:
Każdy młody człowiek potrafi dokonać aktu seksualnego; warunek pierwszy jest spełniony. - Ze świadomością konsekwencji już nie jest tak dobrze. Na ogół wszyscy wiedzą że akt seksualny może zaowocować poczęciem dziecka, czyli ciążą (warto zwrócić uwagę uczniów na fakt, że wprawdzie teoretycznie o tym wiedzą jednak na ogół niewielu o tym przy podejmowaniu decyzji pamięta...). Wiele osób, choć już zdecydowanie nie wszystkie, wie o możliwości zarażenia się jakąś infekcją przenoszoną drogą płciową, np. AIDS (można zapytać, ile i jakie choroby tego rodzaju uczniowie znają). Dotychczas wspomniane zostały jednak tylko ewentualne konsekwencje biomedyczne. Druga duża grupa to konsekwencje psychologiczne: urazy psychiczne, zranienia emocjonalne, utrwalenie się niedojrzałego modelu przeżycia seksualnego itp. Wiedza młodych ludzi w tym obszarze jest na ogół bardzo niewielka, drugi warunek jest więc przeważnie nie spełniony. Podjęcie pełnej odpowiedzialności za konsekwencje współżycia w wieku kilkunastu lat nie jest możliwe. Nastolatki nie są w stanie podjąć odpowiedzialnie ról rodzicielskich, jeśli dojdzie do poczęcia dziecka; ani psychicznie, ani społecznie (warunki materialne) nie są do tego przygotowani. Nie są także przygotowani do wzięcia odpowiedzialności za los drugiej osoby, z którą się zwiążą; nie są wszak jeszcze samodzielni i tak naprawdę sami potrzebują jeszcze opieki i pomocy ze stron dorosłych. O spełnieniu trzeciego warunku nie może być mowy.
Podsumowując rozważania, nauczyciel wskazuje uczniom, że najlepsze warunki do inicjacji seksualni istnieją w trwałym związku, czyli w małżeństwie. Krótko podaje argumenty (biomedyczne, psychologiczni społeczne i moralne) za inicjacją po ślubie.
Swobodna dyskusja wokół tych pytań kończy lekcję.