Zapalenie rozcięgna dłoniowego, zwany chorobą Dupuytrena,
charakteryzuje się bliznowaceniem rozcięgna dłoniowego z następczym przykurczeniem zgięciowym palców. Jednostkę chorobową poznano w 1831 roku.
Etiologia
Etiologia omawianej zmiany chorobowej, mimo wielu badań, nie jest jeszcze ustalona. Przyjmuje się obecnie trzy zasadnicze teorie powstawania przykurczu.
Teoria genetycznego uwarunkowania: występowanie rodzinne (25-60%) przykurczu Dupuytrena było znane już w XIX stuleciu i jest obecnie potwierdzane.
Na podstawie wielu obserwacji można stwierdzić niezaprzeczalną rolę czynnika genetycznego w powstawaniu przykurczenia.
Teoria powinowactwa nerwowego: ze względu na częstsze występowanie zmian w obrębie palca małego i serdecznego wielu badaczy zwracało uwagę na powinowactwo z nerwem łokciowym.
Teoria urazowa: wśród zwolenników teorii urazowej przeważa pogląd tzw. urazu zawodowego, a więc narażenia na urazy, przeciążenia i mikrourazy w czasie pracy, co ma powodować drobne wylewy krwawe do rozcięgna i być początkiem procesu włóknienia. Statystycznie w około 60% przypadków udaje się znaleźć związek między przykurczem a rodzajem wykonywanej pracy.
Objawy i przebieg
Zmiany patologiczne w obrębie rozcięgna dłoniowego można podzielić na trzy fazy:
Faza proliferacji. W obrazie przeważają fibroblasty (komórki występujące u zwierząt, będące najliczniejszymi komórkami tkanki łącznej właściwej. ) z dużą tendencją do rozplemu i form nietypowych. W okresie tym zdarzały się rozpoznania histopatologiczne mięsakowłókniaka.
Faza przerostu rozcięgna, zwana również stadium przykurczeń. W tym okresie powstają główne przykurczenia w stawach. W obrazie histopatologicznym przeważają fibrocyty.( spoczynkowe komórki tkanki łącznej, w które po okresie aktywności przekształcają się w fibroblasty.)
Faza końcowa, czyli zbliznowacenia. Przykurcz jest utrwalony i nie wykazuje tendencji do progresji. Obraz histologiczny wykazuje zbite bezkomórkowe pasma włókniste o minimalnym unaczynieniu.
Proces bliznowaty w przebiegu przykurczu Dupuytrena obejmuje nie tylko rozcięgno dłoniowe, ale również wszystkie elementy łącznotkankowe. W związku z powyższym deformacje spowodowane przykurczeniem są zależne od umiejscowienia i rozległości procesu bliznowacenia.
W przebiegu przykurczu Dupuytrena występują często zmiany towarzyszące, jak obniżenie czucia w obrębie opuszek palców, parestezje, zaburzenia ukrwienia. Częściej występują przykurczenia u osób chorych na cukrzycę, padaczkę czy alkoholizm. Występowanie tych dodatkowych objawów lub chorób niekorzystnie rokuje o wynikach leczenia.
Podział przykurczu Dupuytrena, uwzględniający zsumowaną wartość kątową przykurczu oraz problem zajęcia rozcięgna grzbietowego prostowników:
Stadium I - przykurcz w stawie śródręczno-paliczkowym do 30°. Stawy międzypaliczkowe wolne.
Stadium II - wyraźny zgięciowy przykurcz w stawach śródręczno-paliczkowych i międzypaliczkowych bliższych. Suma kątów przykurczu mniejsza niż 90°.
Stadium III - przykurcz obejmuje warstwy głębsze rozcięgna. Suma kątów powyżej 90°. Ręka zwężona, zwykle ograniczenie odwodzenia palców.
Stadium IV - przykurcz jak w stadium III, jednak występują objawy zajęcia procesem bliznowatym co powoduje przerost w stawie międzypaliczkowym dalszym. W stadium tym są najgorsze rokowania, co do wyników leczenia.
Przebieg choroby jest długotrwały i nie zawsze typowy. Przykurcz rozpoczyna się najczęściej w 5. dekadzie życia, częściej u mężczyzn niż u kobiet. Zwykle pojawia się delikatne zgrubienie bądź drobny guzek w obrębie dłoni. W tym stadium rozwój choroby może być zahamowany. Zwykle jednak po pewnym czasie następuje faza szybkiego tworzenia się przykurczeń i w okresie około 6 miesięcy-roku pojawiają się przykurczenia palców, najczęściej serdecznego i małego.
Po okresie dalszym może dojść do zajęcia palców strony promieniowej lub spoidła kciuk-wskaziciel, a czasami proces kończy się przykurczem tylko jednego palca. Długotrwałe utrzymywanie się przykurczu prowadzi stopniowo do utrwalenia zmian w aparacie więzadłowo-stawowym, co może uniemożliwić prawidłowe leczenie.
Leczenie przykurczu Dupuytrena jest przede wszystkim operacyjne. Próby leczenia nieoperacyjnego nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.
LECZENIE:
Masaże (wirowy i podwodny)
Ultradźwięki - Ultradźwięki zaś to fale akustyczne o częstotliwości wyższej niż słyszalność ucha ludzkiego.
Jontoforeza - polega na wprowadzeniu jonów do organizmu
Ćwiczenia bierne
Prądy diadynamiczne - prądy zmienne o małej częstotliwości
Fonoforeza - to zabieg ultradźwiękowy gdzie substancją sprzęgającą jest żel przeciwbólowy lub przeciwzapalny.
Krioterapie- forma zimnolecznictwa z zastosowaniem temperatur poniżej 0 °C. .
Laseroterapie - zabiegi terapeutyczne, w których stosuje się lasery medyczne.
Magnetoterapie - leczenie pulsującym polem magnetycznym niskiej częstotliwości.
Schorzenie musi być leczone operacyjnie możliwie jak najwcześniej, aby nie doszło do przykurczy utrwalonych. Po operacji zakłada się opatrunek uciskowy. Po tym okresie rozpoczyna się ćwiczenia zginania palców, prostowania. Terapia zajęciowa.
Celem zabiegów jest miejscowe rozluźnienie i uelastycznienie tkanek. Zabieg obejmuje miejsce przykurczy jak i napięte mięśnie w otoczeniu rozcięgna dłoniowego. Opracowujemy blizny w celu przyśpieszania jej gojenia się. Poświęcamy temu od 5 do 10 zabiegów. Masaż wykonujemy w obrębie palców, dłoni, stanu nadgarstkowego i przedramienia. Po tym czasie stosujemy:
- rozcierania
-ugniatania podłużne
-wibracje poprzeczną.
Rozcierania poprawiają ruchomość i przywracają sprężystość skórze. Ugniatania poprawiają przepływ krwi i rozluźniają napięcie mięśni. Połączenie tych 3 technik powoduje obniżenie napięcia mięśniowego.