BAKTERIE GRAM UJEMNE
ROSNĄCE TLENOWO I / LUB WZGLĘDNIE BEZTLENOWO
PAŁECZKI GRAM UJEMNE
I Enterobacteriaceae (pałeczki jelitowe)
Rodzaj: Salmonella
Gatunki: S.enterica ponad 2500serotypów (serowarów) , ważniejsze z nich to:
S.Enteritidis
S.Typhimurium
S.Hadar
S.Infantis
S.Virchof
S.Choleraesuis
S.Typhi
S.Paratyphi
S.bongori
Salmonella enterica serotyp Enteritidis oraz Salmonella enterica serotyp Typhimurium - powoduje salmonellozy, zakażenia i zatrucia pokarmowe. Są to serotypy odzwierzece np. dla S.enterica serotyp Enteritidis rezerwuarem jest drób , zwłaszcza kaczki. Choroba dotyczy przewodu pokarmowego (powinowactwo bakterii do tkanki limfatycznej ) , niekiedy może ulec uogólnieniu. Bardzo częsta na całym świecie , w Polsce 20-30 tysięcy zachorowań rocznie. Serotypy Salmonella zwyczajowo noszą nazwy najczęściej związane z pierwotnym miejscem wychodowania bakterii, a jeszcze wcześniej związane z chorobotwórczością lub żywicielem zwierzęcym.
Salmonella enterica serotyp Typhi - pałeczka duru brzusznego. Dur brzuszny jest chorobą szerzącą się drogą pokarmową, ale dotyczącą całego ustroju. Żywicielem S.entrica serotyp Typhi jest tylko człowiek, do zakażenia wystarczy spożycie ok. 100 bakterii. Może występować długotrwałe nosicielstwo. W Polsce poniżej 100 przypadków rocznie.
Salmonella enterica serotyp Paratyphi - pałeczka paraduru - choroba klinicznie podobna do duru brzusznego, w Polsce występuje jeszcze rzadziej niż dur brzuszny.
2. Rodzaj: Shigella
Gatunki: S.dysenteriae
S.flexneri
S.boydii
S.sonnei
W Polsce występują tylko 2 gatunki S.flexneri i S.sonnei. ponad 95% przypadków spowodowanych jest u nas , podobnie jak w innych krajach Europy oraz USA przez S.sonnei. Rocznie w Polsce notuje się kilkaset przypadków czerwonki bakteryjnej.
3.Rodzaj: Escherichia
Gatunek: E.coli
Stanowi składnik prawidłowej mikroflory jelita grubego. Występuje u około 100% populacji. Istnieja szczepy o podwyższonej chorobotwórczości lub wręcz chorobotwórcze. Najczęściej powoduje zakażenia układu moczowego (pęcherza i nerek), są to najczęściej szczepy ureopatogenne (UPEC)
Może powodować różnego typu zakażenia w obrębie jamy brzusznej, zapalenie otrzewnej, po wydostaniu się na zewnątrz jelita. Może to mieć miejsce np. po operacjach brzusznych, ale nie tylko E.coli może powodować również zakażenia ran, posocznice, zakażenia innych układów, w tym układu oddechowego. Mogą również zarażać noworodki w trakcie porodu.
Wśród szczepów E.coli wyróżnia się szczepy chorobotwórcze dla przewodu pokarmowego.
Szczepy te powodują biegunki. Mogą to być biegunki niemowląt, biegunki podróżnych oraz inne . należą tu następujące grupy:
ETEC (enterotoksynogenne E.coli)
EPEC (enteropatogenne E.coli)
EIEC (enteroinwazyjne E.coli)
EHEC (entrokrwotoczne E.coli) i prawdopodobnie inne
Rodzaje
4.Klebsiella
5.Enterobacter
6.Serratia
7.Citrobacter
8.Proteus
inne
Różne zakażenia , zakażenia układu moczowego, zakażenia uogólnione, zakażenia ran, zakażenia w obrębie jamy brzusznej. Mogą wchodzić w skład prawidłowej mikroflory jelita.
9.Rodzaj:Plesiomonas - zakażenia układu pokarmowego.
10.Rodzaj: Yersinia
Gatunki: Y.pestis - pałeczka dżumy, w Polsce obecnie nie występuje
Y.enterocolitca - powoduje choroby biegunkowe
Y.pseu.dotuberculosis- pałeczka rodencjozy
II. PAŁECZKI NIEFERMENTUJĄCE
1.Rodzaj:Pseudomonas
Gatunek:P.aureginosa
Rodzaje:
2.Stenotrophomonas
3.Burkholderia
4.Acinetobacter
5.inne
Pałeczki niefermentujące występują w środowisku np. w wodzie , mogą niekiedy kolonizować ludzi (przewód pokarmowy). Szczególnie chorobotwórcze są dla ludzi z obniżoną odpornością. Mogą zakażać rany (często poparzeniowe). P.aureginosa jest groźny w zakażeniach oka, ponadto odgrywa szczególną rolę w zakażeniach u ludzi z mukowiscydozą.
Pałeczki niefermentujące są przyczyną zakażeń szpitalnych ponieważ charakteryzują się często dużą odpornością na antybiotyki i inne czynniki przeciwbakteryjne (środki dezynfekcyjne). Łatwo namnażają sią w środowisku wilgotnym (krany, umywalki, wazony z kwiatami).Szczególnie niebezpieczny w oddziałach intensywnej terapii.
III. Inne pałeczki
1.Rodzaj: Haemophilus
Gatunek: H.influenzae - zakażenia ucha, zatok, oskrzeli, zapalenie nagłośni, zapalenie
spojówek, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
2.Moraxella- zapalenia ucha, zatok, oskrzeli,spojówek
3.Bordetella pertusis - krztusiec
4.Brucella bovis - brucelloza- choroba odzwierzęca
5.Francisella tularensis - tularemia - choroba odzwierzęca
6.Legionella pneumophila - legionelloza, zapalenie płuc
7.Aeromonas - zakażenia układu pokarmowego i pozapokarmowe
PRZECINKOWCE
1.Rodzaj: Vibro
Gatunek: V.cholerae - cholera
V.parahaemolyticus - zakażenia układu pokarmowego
2.Rodzaj: Campylobacter
Gatunek: C.jejuni - zakażenia układu pokarmowego
3.Rodzaj: Helicobacter
Gatunek: H.pylori - zapalenie błony śluzowej żołądka, choroba wrzodowa zwłaszcza
dwunastnicy
KRĘTKI
1. Rodzaj: Treponema
Gatunek: T.pallidum - krętek blady - kiła
2.Rodzaj: Leptospira
Gatunek: L.interrogans - leptospirozy, choroby odzwierzęce
3.Rodzaj: Borriela
Gatunek: B.burgdorferi - borelioza z Lyme -choroba odzwierzęca przenoszona przez
kleszcze, rezerwuarem są gryzonie i inne ssaki
B.recurrentis - dur powrotny - przenoszony przez wszy ludzkie, rezerwuarem
jest człowiek
ZIARENKOWCE GRAM UJEMNE
1. Rodzaj: Neisseria
Gatunek: N.meningitidis -dwoinka zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych
N.gonorrhoea- dwoinka rzeżączki
2.Rodzaj:Branhamella
Gatunek: B.catarrhalis - zapalenie dolnych i górnych dróg oddechowych
ROSNĄCE BEZWZGLĘDNIE BEZTLENOWO
PAŁECZKI GRAM-UJEMNE
Rodzaje: Bacterioides
Porphyromonas
Prevotella
Fusobacterium
Wszystkie te rodzaje stanowią składnik normalnej mikroflory, ale mogą również powodować zakażenia, najczęściej o pochodzeniu endogennym
ZIARENKOWCE GRAM-UJEMNE
Rodzaj: Veillonella
Normalna mikroflora, rzadko udział w zakażeniach mieszanych.