W 4 Kinezyterapia 4.03.2008

Człon -

Para biokinematyczna -

Stopień swobody -

Klasa pary biokinematycznej -

Łańcuch biokinematyczny -

Ruchliwość łańcucha biokinematycznego - liczba stopni swobody względem danej podstawy

Podstawa - ten człon z którym umownie wiążemy układ odniesienia

Ruchy ciała ludzkiego

ogólne	szczegółowe
lokomocyjne	uderzenie
robocze	pchnięcie
obrotowe	rzut
usprawniwjąco-lecznicze	kopnięcie

Parametry

Kinetyczne	Dynamiczne
Czas	Siła
Droga prędkość	Moment
Przyspieszenie	Moc
Tępo	Praca
Rytm

Ruchy ciała względem środowiska o różnych właściwościach

Czynności ...... (pobudzenie i wyzwolenie momentu siły , zmiany długości i odleglości między mm)

Zmiana długości mm (Δl)	Czynność	Warunki wyzwalania siły (F)	Napręzenie (U)	Stosunek momentu mięśniowego (Mm) do zwenętrzengo (Mz)
Brak zmian Δl=0	Statyczne	Statyka	Izometryczne	ΣMz = ΣMm
Skracanie Δl<0	Koncentryczna czyli polaryzacja	Dynamika	Auksotoniczne ......................	ΣMm > ΣMz
Wydłużanie Δl>0	Ekscentryczna ustepująca	dynamika	Auksotoniczne ......................	ΣMm < ΣMz

Kinezyterapia jest ściśle związana z biomechaniką układu ruchu. Biomechaniczna analiza ludzkiego organizmu od str czynników głównie fizycznych. Każda zachodząca w nim pod wpływem ruchu zależność należy rozpatrywać podobnie jak w uprzednim modelu ............

Składa się z 3 podstawowych systemów

• Sterowania - UN i dokrewny

• Zasilania - u oddechowy, pokarmowy, krążenia

• Ruchowy - narząd ruchu (kostny, mm, stawowy, więzadłowy)

Czynniki podlegające terapeutycznemu wpływowi ruchu to współdziałanie między systemami

• zasilania i ruchu

• Sterowania i ruchu (skuteczny sposób wykonywania ruchu)

• Sterowania i zasilania (wpływ na ten narząd ruchu)

Potrzeba kształtowania ruchu - potrzeba wzmożonej aktywności ruchowej człowieka współczesnego

1. Czynnik tworzący, rozluźniający i podtrzymujący stan pozytywnego zdrowia od dzieciństwa przez wiek dojrzały do późnej starości - pozyskanie zdrowego organizmu, zrównoważonego pod względem czynnościowym, odpornego na szereg zmian środowiska zew, zmęczenie i wstrząsy psychiczne.

2. Zespół właściwości psychoruchowych powinien ułatwić przystosowanie organizmu do wymogów pracy zawodowej i warunków życia codziennego - wyrabia umiejętności ruchowe w pracy fizycznej

3. konstrukcja wzorów moralnych ułatwiających dostosowanie się człowieka w pozytywnym sensie do środowiska społecznego z którym współżyje

Narząd ruchu i jego rola

1. utrzymanie postawy ciała

2. przemieszczanie się

3. zmiany ustawienia względem siebie poszczególnych segmentów narządu ruchu z odpowiednią zmianą siły i szybkości w celu wykonania zamierzonej czynności

W układzie narządu ruchu istnieje współzależność w obrębie mięśni, kości i stawów

1. Czynność mięśnia istnieje jeżeli jego skurcz powoduje bolesność w samym mm, w stawie poruszanym przez ten mm lub w kości do której ten mm się przyczepia

2. Brak czynności w narządzie ruchu jest przyczyną stopniowo nasilających się zmian fizjologicznych w mm, stawach poruszanych przez ten mm, w kościach okolicy oraz w obrębie sąsiadujących tkanek

3. Bolesność stawu może powodować różne reakcje mm poruszających ten staw zależnie od patogenezy bólu

4. .............. lub ograniczenie czynności stawu wpływa na ↓ czynności i zaniki mm początkowo odwracalne, po dłuższym czasie stałe

5. ↑ uszkodzenia lub dłuższe ograniczenie czynności stawu zarówno mm jak i stawopochodne prowadzi do zaniku beleczek kostnych w nasadach i przy nasadach stawowych

Układ kostno stawowy

Funkcja podporowa, ruchowa oraz ochronna. Budowa i właściwe ustawienie sąsiadujących kości umożliwiają przeciwstawianie się sile ciężkości oraz działaniu innych sił różnych pod względem statycznym i dynamicznym, kierunku działania

• na zgięcie kość jest wytrzymalsza od granitu i odporniejsza od dębu

• najsłabsza jest na rozciąganie

• jest sprężysta

Masa kości osobnika średniego wzrostu i wadze ok. 70 kg stanowi ok. 19% masy ciała

Połączenia kości - stawy pełnią nie tylko funkcję ruchową lecz odgrywają również rolę w warunkach statycznych- zapewniają możliwość plastycznego dopasowania się odcinków ciała do sił działających osiowo oraz przez zmiany ustawienia 2 członów - równomiernego rozkładu obciążeń

Elementy miękkie budujące staw zapewniają pełną ruchomość stawu a ograniczając nadmiar ruchomości działają na staw stabilizująco

Układ mięśniowy

Funkcja - dynamiczny element narządu ruchu pod wpływem odpowiedniego bodźca wprawia w ruch określoną część układu kostnego.

Mięśnie tworzą czynny układ narządu ruchu i posiadają 3 właściwości

1. Zdolność kurczenia się będąca źródłem siły mięśniowej oraz czynnikiem ich reakcji na bodźce nerwowe.

2. Zdolność rozkurczania się i rozciągania które są warunkiem elastyczności mm

3. Zdolność współdziałania z innymi mm w odpowiednim czasie i z odpowiednią siłą zwaną koordynacją kinestetyczną

Koordynacja nerwowo-mięśniowa to dokładne wykonywanie celowego zespołu ruchów wywołane przez kombinację unerwienia. Każda koordynacja jest związana z UN, przy czym woli człowieka nie podlega skurcz poszczególnych mięsnie lecz tylko ruch przez nie wywołany. Tak więc ruchy a nie mm reprezentowane w OUN

Człowiek uczy się wszystkich ruchów .................................. Ruchy połykania, ssania są wrodzone. Pierwszą czynnością nabytą są skoordynowane ruchy gałek ocznych następnie chwyt rąk.

Układ nerwowy

Funkcja - pobudzenie, sterowanie, koordynacja czynności mm. Podstawową funkcją działania całego UN jest odruch czyli reakcja nastająca na bodziec który powoduje przewodzenie impulsu po drodze nerwowej od receptora do efektora. Główną rolę odgrywa proces pobudzenia, przewodnictwa i ........................................... we włóknach komórkowych jak i synapsach - impuls dośrodkowy może słabnąć , wzmacniać się, zanikać lub zmieniać kierunek.

Na ............. czynności nerwowych wpływają procesy torowania i hamowania decydujące o stanie .................... OUN

Torowanie polega na obniżeniu progu pobudliwości określonego miejsca lub miejsc leżących obok i na ............ wielu bodźców submax podprogowych

Procesy torowania odgrywają ważną rolę w regulacji kolejności ruchów oraz ............. aktów ruchowych

W konezyterapii najczęściej stosowanymi bodźcami torującymi są:

• Pozycje w jakich przeprowadza się ćw

• Rozciągnięcie mm poprzedzających ruch

• Opór odpowiednia dawkowany i lokalizowany

• Wykorzystanie synergii mięśniowej

• Wibracje

• Poklepywanie

• Rozcieranie skóry, tk podskórnych i mm

• Stymulacja siłowa i wzrokowa

• Zabiegi fizykanlne

Hamowaniem określamy sytuację w której stan czynny jednego ośrodka nerwowo-ruchowego powoduje osłabienie lub wyeliminowanie czynności innego.

Jest podstawą wielu technik reedukacji nerwowo-mięśniowej . Hamowanie niektórych odruchów stwarza warunki do działania torującego.

Bodźce hamujące to:

• Odpowiednia pozycja ułożeniowa

• Poklepywanie

• Pobudzenie antagonistów

• Niektóre odruchy

• Masaż rozluźniający

• Odpowiednie zabiegi fizykalne

Hamowanie i torowanie zawsze współdziałają i współistnieją ze sobą

Stawy

Zespół tk zapewniających połączenie stykających się ze sobą kości dla uniknięcia ruchów między nimi.

Podział stawów:

1. Pełne (połączenia ścisłe kości)

2. Jamowe (połączenia wolne kości)

Stawy pełne charakteryzują się:

• Brakiem jamy

• Ograniczoną ruchomością

• Stykające się kości połączone są ze sobą ciągle (połączenia ciągłe)

W zależności od rodzaju połączenia........... rozróżnia się:

1. Kościozrost - w tym stanie kości łączy tk kostna która ogranicza wszystkie ruchy (K. Krzyżowa)

2. Chrząstkozrost - stykające się końce kości łączy chrząstka włóknista. Ruchomość w obrębie chrząstkozrostu jest ograniczona i zależy od elastyczności chrząstki (spojenia łonowe)

3. Więzozrost - elemęty kostne łączy tk włóknista i sprzężysta. W więzozrostach zwykłych tk kostna ............ ciągnące się między sąsiednimi kośćmi.

4. Więzozrost sprężysty - tworzy tk którą cechuje duży stopień elastyczności i rozciągliwości

5. Szwy - które występują między kośćmi płaskimi czaszki. Wyróżniamy kilka rodzajów szwów.

• Płaski - obie kości przylegają do siebie powierzchniami

• Piłowaty - obie kości wklinowują się wzajemnie

• Łuskowaty - brzegi jednej kości nakładają się na drugą (kość skroniowa)

Wszystkie szwy mają tendencję do przeistaczania się w kościozrost.

Stawy Jamowe

Rozwijają się w ustroju gdzie zachodzi konieczność zwiększonej ruchliwości między poszczególnymi częściami i gdzie na połączenie oddziałuje wielka ilość mm. W stawie tym między stykającymi się końcami kości wyróżnia się jamę stawową, którą otacza od zew torebka stawowa. Torebka stawowa układająca się na kształt cylindra składa się z 2 warstw:

• zew - zbudowana z tk łącznej włóknistej zwanej błoną włóknistą

• wew - cieńszej zwana błoną maziową

Torebka stawowa nie jest jednakowo gruba w miejscach ruchów stawowych jest cienka natomiast w tzw. Punktach martwych które podczas ruchów nie podlegają wyciągnięciu znacznie grubieje tworząc przerosty włókniste zwane więzadłami.

Więzadła są bardzo wytrzymałe; mało rozciągliwe, rozciągliwość jest większa u dzieci i osób ruchowo sprawnych.

Pow wew torebki włóknistej pokrywa cienka biała maziowa wydzielina tzw maź która pokrywa stykające się kości ułatwiając ich przesuwanie się. Błona maziowa zaopatrzona zaopatrzona w cienkie naczynia krwionośne oraz zakończenia czuciowe zwane ciałkami Purkiniego które informują o stanie napięcia torebki podczas wykonywania ruchów.

Jamę stawową ściśle zamkniętą torebką w niektórych stawach dzieli krążek stawowy na 2 jamy wtórne. Swym obwodem przyczepia się do torebki stawowej i tworzy rodzaj przegrody wew stawu.

Stykające się powierzchnie pokrywa szklista chrząstka stawowa, która dzięki swej plastyczności ............ dopasowuje się do powierzchni stawowych kości.

W zależności od ukształtowania powierzchni wchodzących w skład stawów jamowych wyróżniamy wyróżniamu 1,2 ;lub kilka płaszczyzn w stosunku do 1,2 lub kilku osi.

Ruchomość stawu i płaszczyzny w jakiej 2 kości mogą się poruszać względem siebie zależą przede wszystkim od kształtu powierzchni stawowych. W stawach o powierzchniach stawowych płaskich ruchy są bardzo ograniczone i jedna kość porusza się względem drugiej nieznacznym ruchem ślizgowym (stawy wyrostków kolczystych w kręgosłupie). W stawach o powierzchniach stawowych wypukłych gzie koniec jednej koci jest wypukły (głowa) a drugiej wklęsły (panewka) zachodzą ruchy do okoła kilku osi w wielu płaszczyznach.

3

---