Przedmiot badań, zadania i związek z innymi naukami.

Przedmiot badan: zajmuje sie teoretycznymi i praktycznymi problemami przygotowania czlowieka do umiejetnego spozytkowania czasu wolnego. Przedmiotem badan, obok dydaktyki, są uwarunkowania psychofizyczne procesów pedagogicznych w rekreacji i turystyce. Zadania: - dostarczenie zasad stawiania diagnoz dotyczacych rzeczywistosci wychowawczej, a wiec dochodzenia do znajomosci stanu wyjsciowego, warunków oraz osiagniec wychowania. - wychowanie czlowieka do rekreacji i turystyki, kosztaltowanie motywacji dla zachowania zdrowia czlowieka z przyrodą - szczególnym zadaniem jest ksztaltowanie odpowiedzialnosci i swiadome wplywanie kazdej jednostki na zdrowie wlasne, rodziny, a docelowo i narodu;wyksztalcenie w kazdym podmiocie odpowiedzialnosci za stwarzanie wlasciwych warunków do uprawiania kultury fizycznej - stwarzanie nowych zachowan jednostek i grup spolecznych przez dostarczenie godziwej rozrywki Związek z innymi naukami: Odnosi sie to do nauk ktorych przedmiotem jest wychowanie. Naleza do nich: socjologia wychowania (socjologia czasu wolnego),psychologia wychowawcza, filozofia, teologia

Budżet czasu wolnego

Budżet czasu- to zestawienie odcinków czasu przewidzianych na realizację różnych czynności życiowych.

Składniki budżetu czasu:

Wariant I:

1Praca zawodowa lub podstawowe zatrudnienie

2Dodatkowa praca zarobkowa

3Dojazd do pracy

4Zaspokojenie elementarnych potrzeb organizmu

5Obowiązki domowe

6Uczelniane kształcenie się pracujących

7Czas wolny

8Czas na wpół wolny

Wariant II:

9Zaspokojenie potrzeb fizjologicznych

10Praca zawodowa

11Przejazdy (dojazdy, dojścia)

12Wykonywanie prac domowych

13 Zajęcia poza domem

14 Nauka (kształcenie i dokształcanie)

15Czas wolny

Wydzielanie czasu wolnego z budżetu czasu:

ZASADA DOBROWOLNOŚCI- (fundamentalna zasada) jest to przyjęcie z własnej woli konkretnych zobowiązań i realizowanie ich zarówno wtedy, kiedy są przyjemne i wtedy, kiedy są kłopotliwe. Są to działania świadome

BEZINTERESOWNOŚĆ- działania podejmowane są bezinteresownie, w dzisiejszych czasach jest to jednak zjawisko rzadkie, w przeszłości dotyczyło ludzi bogatych.

PRACA ZAWODOWA- stanowi kryterium dość precyzyjnego podziału budżetu czasu na czas wolny i czas zajęty. Czas spędzany w murach zakładów pracy wraz z przerwami i pracą wykonywaną poza zakładem pracy nie jest zaliczany do czasu wolnego.

Zaprawa wczasowa

"Zaprawa wczasowa" - jest to wdrażanie pewnych konwencji do podwyższenia standardu życia i pozwala na prawidłowe wykorzystanie czasu wolnego - czynności. Wg Kamińskiego, im wcześniej ten proces się rozpocznie , tym trwalsze będą jego wyniki. Uzależnione jest to od metodyki wychowania do czasu wolnego. "Wychowanie do wczasów" - planowe działania wychowawcze zmierzające do wyposażenia młodej generacji w umiejętności racjonalnego wykorzystywania czasu wolnego. Wychowawca czasu wolnego - osoba, która świadomie i intencjonalnie stwarza sytuacje wychowawcze, realizując zadania wczasowe. Wychowawca powinien dysponować wiedzą psychopedagogiczną, oraz umiejętnościami diagnozowania potrzeb wolno wczasowych.

ASPEKTY CZASU WOLNEGO

-Aspekt socjologiczny - czas wolny ułatwie kontakty i ptzreżycia społeczne. Dzięki tym kontaktom budza się w dziecku potrzeby współdziałania z innymi pomaga to w socjalizacji.

-A. ekonomiczny - polega na planowym zapewnieniu odpowiedniej ilości czasu wolnego i jego wykorzystaniu

-A. fizjologiczno-zdrowotny - jest zabezpieczeniem dla organizmu przed nadmiernym obciążeniem obowiązkami

-A. psychologiczny - dziecko pragnie samodzielnie poszukiwać interesujących je rzeczy, kształtuje ono swoje zainteresowania

-A. pedagogiczny - polega na przejawianiu własnej inicjatywy i samodzielności w organizowaniu sobie zajęć rekreacyjnych.

PODSTAWOWE POJECIA PEDAG

- Wychowanie do TiR - działania mające na celu rozwinięcie w człowieku potrzeb dot. uczestnictwa w rekreacji i tur.

- Wych ukierunkowujące do TiR - dążenia do interakcji wychowawcy z młodzieżą by kształtować i nakłaniać do uczestnictwa w TiR.

- Samowychowaie do TiR - by jednostka sama zainteresowana jakąś formą TiR podejmuje i uczestniczy w TiR w toku swego życia.

POTRZEBY CZASU WOLNEGO SKURZYŃSKI

- p. regeneracji, odnowy sił fiz i psych

- udziału w rozrywce i zabawie

- uczestnictwa w wartościach i kulturze

- otrzymywania i wymiany informacji

- refleksji i kontemplacji

Potrzeby zbiorowe

- p. uczestnictwa w zyciu małej grupy

- uczestnictwa w życiu rodziny

- potrzeby w życiu społ lokalnej

- potrzeby w życiu publicznym regionu, kraaju

- po za krajem

ŚRODOWISKO SPOŁ

- to zestaw osób oraz grup oddziałujących na człowieka. Środowisko społ kształtuje każdą osobę podczas jej rozwoju częściowo dterminując jej poglądu zachowania i możliwości.

DEF RODZINY

- Rodzina mała grupa pierwotna złozona z osób które łączy stosunek małżeński i rodzicielski oraz silna więź miedzyosobowa

- Strukturę rodziny określa liczba i jakość członków rodzin, układ ich pozycji i ról

Cechy rodziny:

- stałość na przestrzeni wieków model rodziny uległ niewielkim zianą

- cielesność uwidacznia się ona gł w prokreacji, zaspokojeniu potrzeb bezpieczeństwa i czułości

- unikatowość polega na odmiennym sposobie wartościowania i analizowania poszczególnych cech członków rodziny

- świadomość wychowawczych oczekiwań towarzyszy często wszelkiego typu poczynaniom rodziców

- sfera uczuć i refleksji - wyrażanie uczuć w sposób spontaniczny i zminimalizowanie kontroli intelektualnej we wzajemnych refleksjach

TYPY RODZINY

- R. monogamiczna - 1 mężczyzna 1 kobieta

- R. poligamiczna - wiecej nież 2 partnerów

- R. endogamiczna - wybór małżonka w ramach własnej zbiorowości etnicznej, religijnej, klasowej, terytorialnej

F. BIOPSYCHICZNE RODZINY

- f. prokreacyjna - polega na powoływaniu do życia nowych członków rodziny

- f. seksualna - zaspokajanie potrzeb seksualnych współmałżmnoków

F. EKONOMICZNE

- f. materialno-ekonomiczna - dzięki niej możliwe jest zaspokojenie potrzeb materialnych. Składa się z 4 składników: produkcyjna, zarobkowa, gospodarcza, usługowo-konsumpcyjna

-f. opiekuńczo-zabespieczająca - polega na materialnym i fizycznym zabezpieczeniu członów rodziny: pomoc materialna, fizyczna, psychiczne wsparcie

F. SOCJOPSYCHOLOGICZNE

- f. socjalizacyjno-wychowawcza - polega na wprowadzaniu dziecka w swiat kultury i społeczeństwa

- f. kulturowa - polega na zapoznaniu z dziejami kultury oraz jej trwałymi pomnikami, na wpojeniu norm i skali wartości

-f. religijna - polega na wych potomstwa w duchu religijnym

-f. rekreacyjno-towarzyska - dom rodzinny to miejsce wypoczynku i odprężenia psychicznego

- f. emocjonalno-ekspresyjna - znajdują swój wyraz najistotniejsze emocjonalne potrzeby członków rodziny oraz potrzeba wyrażania swojej osobowości.

GRÓPA RÓWIEŚCICZA

- pewna liczba osób

Potrzeby zaspokajane w ramach życia rodzinnego:

• akceptacji - takim jakim się jest, niezależnie od posiadanych wad i braków; zaspokajanie tej więzi stanowi konieczny warunek do zaspokajania prawidłowych więzi między członkami rodziny;

• bezpieczeństwa - zachowanie stanu nienaruszalności cenionych wartości związanych bezpośrednio z własną osoba (życie, zdrowie, wolność osobista, itp.) oraz z osobami najbliższymi (ich życie i zdrowie, pomyślność życiowa, zgodne współżycie, itp.).

• przynależności i miłości - spełnienie tej potrzeby, niesie poczucie, ze jest się lubianym, kochanym przez najbliższe otoczenie; jest się uznawanym za kogoś niezastąpionego, którego obecność niesie radość, a oddalenie - smutek; wzajemność tych uczuć;

• pozytywnego oddźwięku psychicznego - chcemy aby otoczenie rozumiało i podzielało pobudki naszych działań, dążeń, pragnień oraz radości i niepokojów, a także odczuwanie naszych stanów psychicznych; dążenie do zrodzenia się poczucia wspólnoty duchowej, aby nic co nasze nie było obce pozostałym członkom rodziny;

• uznania - dla wszystkich konstruktywnych poczynań, zaangażowania, wysiłku, twórczej inicjatywy, osiągnięć w różnych dziedzinach działalności i w rozwijaniu osobowościowym; poczucie uznania daje satysfakcję, dodatnią samoocenę i dobrą perspektywę co staje się czynnikiem do dalszego samodoskonalenia.

• wyłączności - posiadanie swego niepodzielnego „miejsca w sercach” najbliższych, ale także w znaczeniu bycia tą jedyną osobą w myślach i uczuciach, na których nam zależy, a to stanowi element egoizmu i zazdrości;

• ekspresji emocjonalnej - konieczność dzielenia się z bliskimi swoimi stanami emocjonalnymi, uczuciami, dzielenia się z nimi radościami, rozterkami i troskami dla osiągnięcia stanu uspokojenia, równowagi psychicznej, zrzucenia z siebie „ciężaru”;

• pomocy i oparcia - w chorobie, trudnych chwilach i niepowodzeniach; również wtedy gdy doznamy krzywdy i niesprawiedliwości oraz jesteśmy w stanie załamania psychicznego; bezinteresowna i w pełni zaangażowana pomoc w osiąganiu niełatwych celów

• intymności i rozluźnienia - rozwinięcie czysto osobistej sfery życia; zażyłość i pełne zbliżenie z otoczeniem; polega również na zwierzaniu się z pełnym zaufaniem, wyzbyciu się skrępowania, zniwelowanie stresów; ta funkcja wiąże się z poczuciem posiadania własnego azylu w rodzinie;

• stabilizacji - nastawienie na pewna stałość i niezmienność najbliższego otoczenia, niezakłóconego nagłymi zmianami trwania w określonej strukturze i kształcie osób, zjawisk; ciągłe jej zaspokajanie niesie poczucie bezpieczeństwa, równowagi, pewności jutra; stanowi mocne oparcie wobec szybkich zmian w otoczeniu.

• dobrej perspektywy - oczekiwanie przez dziecko pomyślności życiowej na dalszych etapach życia (ukończenie dobrej szkoły, zdobycie wybranego zawodu, zabezpieczenie ze strony rodziców, itd.); zaspokojenie tej potrzeby prowadzi nie tylko do dobrego samopoczucia i optymizmu, ale także do usamodzielnienia się.

GRÓPA RÓWIEŚNICZA

- pewna liczba osób min 3, której członkowie znajdują się w podobnym stadium rozwoju osobowościowego, grupa posiada określony system postępowania, kontroli i wspólny cel.

- gr. Pierwotne, często spontaniczne, więci osobowe i powszechna znajomość osobista. Poczucie prznalezności i odrębności wobec innych. Umowny system sankcji i kontroli. Przywudzto wynika z cech osobowych i aprobaty grupy.

- gr. Wtórne - formalna rekrutacja, dominują więzi rzeczowe i stosunki organizacyjne, struktura sformalizowana, hierarchiczna,

RODZAJE GRÓP RÓWIEŚNICZYCH

- mogą być 3 rodzaje: formalne, półformalne, nieformalne

-formalne- grupy dzieci i młodzieży zorganizowane świadomie dla realizacji danego celu

- półformalne - pod względem struktury posiadają istotne cechy grupy nieformalnej , ale funkcjonują na zasadzie samorządności pod kontrolą dorosłych

- nieformalne- małe, powstałe spontanicznie, w rezultacie wspólnych działań dążących do zaspokojenia potrzeb

ŚRODOWISKO LOKALNE

- obok rodziny najważniejszy czynnik socjalizacji, nieodłączny i nieuchronny element otoczenia życia jednostki, system instytucji służących organizacji życia, ma sens terytorialny, demograficzny, zamieszkiwany przez społeczności posiadające wspólne, wartości, kulturę tradycje.

---