mit. germańska inne p, Mitologie


Askn i Embla - pierwsza para ludzi stworzona z gałęzi lub pni drzew przez trójcę bogów - Odyna, Hoenira i Lodura.

Azowie, Asowie, Ansowie - ród dobroczynnych bogów, rządzących światem po pokonaniu Wanów; bogowie, to: Odyn, Thor, Tyr, Baldur, Bragi, Hajmdal, Forseti, Freyr, Loki, boginie (Asyny), to: Frigg, Nanna, Sif (Sof), Idun. Miał się od nich wywodzić ród królewski, od którego wzieli nazwę Hasdingowie, główny odłam Wandalów. Siedzibą Asów był Asgard. Aby utrwalić pokój między dwoma plemionami bogów niektórzy z Asów zamieszkali wśród Wanów i odwrotnie. Według legendy niemal wszyscy Asowie mieli zostać zabici w Ragnarok, kiedy to miało dojść do wielkiej bitwy między zastępami Odyna i siłami Lokiego.

Beowulf - bohater, który zabił dwa potwory wodne. Miał być bratankiem króla Geatów. Jego historia rozgrywa się w Danii. Pewnej nocy w komnacie króla Hrothgara zjawił się straszliwy potwór Grendel i pożarł jednego ze śpiących tam wojowników. Grendel, choć nie można było zranić go bronią, został schwytany przez Beowulfa i tak mocno związany, że mógł się uwolnić jedynie tracąc rękę. Śmiertelnie ranny morski potwór uciekł do swej siedziby w pobliskim głębokim jeziorze i wykrwawił się na śmierć. Uradowany tak wielką odwagą i siłą Hrothgar obsypał Beowulfa podarunkami, bowiem znikła groźba wisząca nad jego królestwem. Nikt bowiem nie pomyślał o matce Grendela, jeszcze bardzie przerażającej i okrutnej. Zaatakowała ona i pożarła innego śpiącego wojownika. Beowulf podążył za nią do jeziora i zanurkował do jej przypominającego jaskinię legowiska. Zwarli się w rozpaczliwej walce, w której Beowulf utracił swój miecz. Na szczęście znalazł w wodzie inną magiczną broń i zabił potwora. Później Beowulf powrócił do Szwecji, gdzie panował jego ojciec. Kiedy jego panowanie dobiegło końca kraj nawiedził smok. Beowulf wraz z 12 towarzyszami podążyli, aby zabić potwora, wkrótce jednak Beowulf został sam, wszyscy inni uciekli. Zdołał wprawdzie zabić smoka, ale stracił życie.

Berserkerzy - wojownik siejący strach i śmierć na polu bitwy. Pogrążony jest w pewnym rodzaju transu. Wśród ludów nordyckich berserkerzy byli swoistą „arystokracją wojowników”. Tajemnicą jest tu sposób osiągania szału, niektóre źródła podają, że berserkerzy potrafili sami wprowadzić się w ten stan, a inne, że korzystali przy tym z substancji narkotycznych. Z całą pewnością można jednak stwierdzić, że ludy Skandynawii znały skutecznie działające substancje psychoaktywne, które były znakomitymi środkami zagrzewającymi do ciężkiej pracy lub walki. Wojownicy po ich zażyciu w stanie całkowitego obłąkania dokonywali czynów wręcz niemożliwych. Niektórzy wpadali w amok do tego stopnia, że zacierało się w nich wszelkie człowieczeństwo. Podczas transu podobni byli bardziej do zwierząt niż do ludzi. Szał berserka doskonale opisuje "Saga o Egilu": „Zaczął nakładać odzież odpowiednią do boju i zbroję; na końcu wziął do ręki miecz i tarczę. Był to olbrzym o nadludzkiej sile. Gdy szedł łąką ku holmowemu boisku, ogarnął go szał berserka, ryczał jak zwierz i gryzł własną tarczę. Póki owa przemiana
trwała był tak mocny, że nikt i nic nie było w stanie mu się przeciwstawić, lecz skoro minęła,
wówczas był zupełnie wyczerpany z sił.”

Blot - ofiara w postaci ludzi, zwierząt, płodów rolnych.

Bristlingowie - nie wiadomo dokładnie z jakiego plemienia pochodzili i kim byli. Wiadomo tylko, że byli tajemniczymi właścicielami złotego naszyjnika zwanego Brisingamen, którego gorąco pragnęła bogini płodności Freyja. Ku oburzeniu Odyna spędziła cztery kolejne noce z karłami Alfriggiem, Dwalinem, Berlingiem i Grerem, aby go zdobyć. Kiedy powróciła do Asgardu Odyn oskarżył ja o skalanie boskości, skoro zgodziła się na taką cenę za naszyjnik. Za karę zmusił ją do rozpętania wojny w Midgardzie. Freyja i Odyn podzielili później między sobą poległych na polu walki.

Dietrich - bohater, który wygrał cudowny pierścień od karła Laurina, władcy podziemnego, bajkowego królestwa oświetlanego blaskiem drogich kamieni. Po wielu bitwach i intrygach Dietrich pokonał chytrego karła i zażądał jego magicznego złotego pierścienia oraz pasa mocy, czapki-niewidki, magicznego miecza i bogatego skarbu pierścienia. Pierścień Laurina był w istocie własnością dziadka Dietricha, cesarza Wolfdietricha.

Fulla - towarzyszka Friggi mająca w swej pieczy buty bogini. Czasami funkcjonuje ona jako jej posłaniec.

Gna - była najbliższą i zaufaną służką Friggi, którą bogini posyłała gdy miała do załatwiania jakieś bardzo ważne sprawy.

Groa - wizjonerka, żona Aurwandila, którego zamarzniętą piętę Thor zamienił w gwiazdy, rzucając ją na niebo. Nie wiadomo dokładnie, kim był mąż Groi, być może bogiem płodności związanym z mokradłami. Groa usiłowała za pomocą magicznych zaklęć usunąć z głowy Thora kawałki osełki, jakie utkwiły w niej, gdy walczył z olbrzymem mrozu Hrungnirem. Były to odpryski ostrego, trójkątnego kamienia, który zderzył się w powietrzu z młotem Thora. Groa była tak podniecona wiadomościami przyniesionymi przez Thora o gwieździe i powrocie jej zaginionego męża, że, na nieszczęście, nie zdołała dokończyć czarów i dlatego kilka fragmentów osełki zostało w głowie boga. Pewien czas po śmierci Groi jej syn Swipdrag, wskrzesił ją, aby poradziła mu jak zdobyć miłość pięknej Menglad.

Gudrun - siostra Gunnara, żona Sugurda.

Gulweig, Gullveig - piękna i lśniąca jak złoto wieszczka z rodu Wanów, przyczyna wojny między Wanami i Asami. Trzykrotnie narodzona i po trzykroć spalona dziewica. Asowie próbowali przynieść jej śmierć podczas pierwszej wojny na ziemii ( Wanowie przeciw Asom ), którą ostatecznie wygrali Wanowie.

Harbard - „Siwobrody”. Był grubiańskim przewoźnikiem. Thor, pragnąc pewnego razu przeprawić się przez głęboką rzekę, poprosił Harbarda o przewiezienie go na drugą stronę, ale usłyszał jedynie obelgi. Obraźliwe słowa Harbarda wzbudziły w Thorze gniew, ale przewoźnik pozostawał daleko od brzegu. Ogarnięty wściekłością bóg nie dostrzegł, że Harbard jest w rzeczywistości jego ojcem, Odynem. Spotkanie dwóch bogów ujawniło ich skrajnie różne temperamenty: Odyn był podstępnym, sprawiającym kłopoty pyszałkiem, Thor miał gorący temperament, ale był uczciwy.

Hengist i Horsa - ("Ogier" i "Źrebiec"); dwaj "potomkowie Odyna", legendarni bracia i wodzowie Jutów; wiedli oni Anglów na podbój Wielkiej Brytanii. Około poł. V w. przybyli do Kentu i założyli tam królestwa anglosaskie. To właśnie oni byli protoplastami wielu panujących tam później rodów.

Hreidmar - ojciec Regina, Fafnira i Otra, czarodziej-rolnik. Podczas wyprawy do Midgardu Loki zabił kamieniem śpiącą wydrę. Niosąc martwe zwierzę doszedł z Odynem i Honirem do zagrody, gdzie w zamian za nocleg zaproponował część mięsa. Ku przerażeniu Hreidmara mięso okazało się ciałem Otra. Hreidmar wymówił zaklęcie odbierające siły bogom, a dwaj jego żyjący synowie związali im ręce i nogi. Kiedy Odyn zaczął protestować gospodarz zażądał tyle złota, aby przykryło skórę wydry na zewnątrz i w środku. Zdarta skóra miała moc rozciągania się, więc żadna ilość złota nie starczyła jako zadośćuczynienie. Gospodarz uwolnił Lokiego, aby mógł zebrać wystarczającą ilość złota, zaś Odyn i Honir zostali na farmie. Loki zszedł do podziemnego jeziora i złowił szczupaka. Okazało się, że ryba to w rzeczywistości Andwari, najbogatszy z karłów. Przestraszywszy się gróźb Lokiego Andwari oddał mu swój skarb, w tym magiczny pierścień, z którego co kilka dni powstawały nowe pierścienie. W gniewie karzeł rzucił na pierścień klątwę, która miała sprowadzać nieszczęścia na każdego, kto go nosił. Gdy Loki wrócił na farmę ze złotem, a Odyn i Honir zostali uwolnieni, opowiedział Hreidmarowi o klątwie i oddał całe złoto. W rezultacie gospodarz został wkrótce zamordowany przez swego syna, Fafnira.

Kwasir - staroislandzkie Kvasir - etymologiczny związek z sanskr. kvatha - wywar, spol. kwas - sfermentowany napój. Asowie zabrali potem dzban, a ze śliny uczynili Kwasira. Istota stworzona przez bogów. Według jednej z wersji miała postać krasnoluda. Być może pierwotnie bóg wiedzy lub ubóstwiony bohater kulturowy. Powstał ze śliny Asów i Wanów, zmieszanej w kotle pokoju, podczas zawierania kompromisu po wojnie obu boskich plemion. Kwasir posiadał ogromną wiedzę i mądrość (także na temat upraw i rzemiosł), którą przekazał ludziom (bohater kulturowy). W końcu został zabity przez dwa krasnoludy (Fjalara i Galara), zaś jego krew zmieszano z miodem. Tak powstał magiczny napój wiedzy, mądrości i poezji - Skaldamjod - Miód Skaldów (Kwasir był personifikacją magicznych-poetyckich mocy, drzemiących w rytualnym alkoholu, wytwarzanym przy użyciu śliny, a spożywanym w czasie plemiennych obrzędów).

Lif i Lifthrasir - „Życie” i „Skory do Życia”. Byli to kobieta i mężczyzna, który z nadejściem Ragnarok mieli się ukryć w kosmicznym drzewie Yggdrasill. Ich przeznaczeniem było przeżycie katastrofy i ponowne zaludnienie odrodzonego świata, który miał się wyłonić z oceanu.

Loddfarnir - był człowiekiem, który posiadł mądrość bogów. Przybył do źródła Urd, przy którym codziennie gromadzili się bogowie i zamieszkał w Walhalli. Mit opowiadający o wiedzy, którą tam zdobył, jest ciekawym zlepkiem zdrowo-rozsądkowych porad mówiących o postępowaniu bogów i przesądów wskazujących, jak uniknąć złych czarów.

Ludzie - stworzeni na końcu aktu kreacji (lub tuż przed krasnoludami) przez czterech bogów: Odyn dał im dech, Honir duszę, Wili dał inteligencję i uczucia, a We obdarzył ich zdolnością widzenia i słyszenia. Mężczyzna (Askr) powstał z jesionu, kobieta (Embla) z wiązu. Nauczycielem i prawodawcą ludzkości został Heimdall (w tym przypadku występujący pod imieniem Rig). Ludzie mogli wchodzić w związki z bogami: Gefion ze Skjoldem, Odyn z Rind. Ludzie nie grają zbyt wielkiej roli w mitycznej historii Midgardu przed Ragnarokiem. Sprawiają wrażenie jedynie materiału, z którego mają wyrosnąć bohaterscy einherjarowie, potrzebni Odynowi do ostatecznego boju. Zdaje się, że jednak właśnie do nich należy przyszłość, gdy Ragnarok wyeliminuje olbrzymy, potwory i większość starych bogów.

Mannus - praojciec i twórca ludu Germanów.

Mundilfari - człowiek, który obraził Odyna. Kiedy Odyn wraz z braćmi Wilim i We ukształtowali świat z ciała Ymira rozwiązali problem jego oświetlenia wykorzystując iskry i błyszczące, niewygasłe węgle ze słońca, księżyca i gwiazd. Mundilfari, który mieszkał w Midgardzie, miał tak piękne dzieci, syna i córkę, że jedno z nich nazywało się Słońcem, a drugie Księżycem. Bogowie oburzyli się na takie porównanie. Odyn wygnał rodzeństwo z Midgardu i zamienił oboje w konstelacje, aby prowadzili rzeczywiste ciała niebieskie wędrujące po niebie za dnia i nocą.

Narfi - syn Lokiego zamieniony przez Asów w wilka.

Nibelungi - w eposie Edda nazwa karłów, rycerzy i książąt, którzy strzegą skarbu Zygfryda.

Otr - syn rolnika-czarodzieja Hreidmara. Kiedy Loki zabił go przez pomyłkę, kiedy Otr pozostawał pod postacią wydry, Hreidmar zażądał zadośćuczynienia- tyle złota, ile trzeba do pokrycia skóry zwierzęcia na zewnątrz i wewnątrz. Loki zdobył potrzebną ilość złota zabierając je karłowi Andwariemu, zmusił go tez, do oddania pierścienia, który Andwari usiłował ukryć. Karzeł przeklął zarówno złoto jak i pierścień: każdy, kto wszedł w ich posiadanie miał zostać przez nie zniszczony. Loki założył pierścień na palec i powrócił do Hreidmara ze złotem. Wystarczyło go, do pokrycia całej skóry z wyjątkiem jednego z wąsów. Tak więc Loki musiał oddać także i pierścień i w ten sposób klątwa spadła również na Hreidmara.

Ottar - człowiek, kochanek bogini Freyji, a także potomek Sigurda. Wojownik zwrócił na siebie uwagę bogini składając bogate ofiary. Wybudował kamienny ołtarz i ogrzewając go stale ogniem ofiarnym zmienił w ołtarz szklany. Freyja zamieniła go w dzika, aby móc trzymać cały czas przy sobie w Asgardzie. Nawet dosiadała go, jak wierzchowca. Ottar był prawdopodobnie przywódcą drużyny wojowników. W micie o nim odnajdujemy wskazówkę świadczącą, że należał on do berserkierów, czyli wojowników, którzy „wrzeszcząc i rycząc w szale, siali terror i jak pożar skakali po lądzie i morzu”.

Perachta, Berchta - małżonka Wodana.

Regin - brat Fafnira i Otra, syn Hreidmara. Obaj pod wpływem klątwy rzuconej na pierścień Andwariego zabili Hreidmara, chcąc zagarnąć jego złoto. Fafnir zmienił się w smoka, by pilnować skarbu, natomiast Regin osiadł jako kowal w jednym z majątków króla duńskiego. Tam został wychowawcą młodego Sigurda, którego namówił do zabicia Fafnira, co też ten uczynił. Regin, znajdujący się pod wpływem klątwy, jak i jego brat, zamierzał zabić Sigurda, przeliczył się jednak: Sigurda w porę ostrzegły ptaki, zabił on więc Regina.

Ring - córka króla Billinga i kochanka Odyna, który prześladował ją, przybierając różne postaci. Z ich związku urodził się Wali, który miał pomścić śmierć Baldra. W innej wersji mitu Odyn został złożony z tronu bogów, za to, że zmusił Rind do uległości, aby mieć z nią dziecko.

Roskwa - była córką rolnika, później została służką Thora. Kiedy Thor zatrzymał się w domu jej ojca i poprosił o posiłek i schronienie, gospodarze okazali się zbyt ubodzy, aby poczęstować go mięsem, więc Thor ofiarował im swoją własną kozę, pod warunkiem, że kości zwierzęcia nie zostaną połamane. Jednak brat Roskwy, Thialfi, złamał jedną z kości i kiedy Thor przywrócił kozie życie, okazało się, że kuleje na jedną nogę. Rozgniewany bóg uspokoił się nieco dopiero, gdy Roskwa i Thialfi obiecali, że będą jego sługami i podążyli za nim.

Siegmund i Sieglinde - byli rodzeństwem, które wychowało się osobno i musiało pokonać wiele przeciwności losu, zanim przypadek zetknął ich ze sobą i pokochali się nawzajem. Podejrzliwy mąż Sieglinde, Hunding, zamierzał zabić Siegmunda w pojedynku. Kiedy Siegmund zwyciężył, oboje z Sieglinde cieszyli się przez krótki czas miłością, po czym oboje umarli, on na polu bitwy, ona wydając na świat dziecko. Dzieckiem z tego smutnego związku był wielki heros Sigurd.

Sigmund Wolsung - ojciec Sigurda, syn Wolsunga, potomek Odyna. Sigmund Wolsung został bohaterem, kiedy wyciągnął z dębu Branstock magiczny miecz wbity w drzewo przez Odyna. Walcząc tym mieczem zasłynął w całym kraju, ale wzbudził zazdrość swego przyrodniego brata- Siggeira, który postanowił zabić wszystkich Wolsungów. Zostali oni, w liczbie dziesięciu osób, przywiązani do powalonego drzewa w lesie i pozostawieni tam na pożarcie dzikim zwierzętom. Jedynie Sigmund zdołał uciec, odgryzając język wilkowi i pomścił śmierć swoich bliskich.

Sigurd, Zygfryd - był bohaterem wielu mitów oraz legend starogermańskich. Był wychowankiem Regina, kowala, który wysłał go, aby odzyskał pierścień Andwariego. Ojciec Regina jako pierwszy wszedł w posiadanie tego skarbu lecz Regin ze swym bratem Fafnirem zabili ojca aby posiąść pierścień. Fafnir zmieniony w smoka został zabity przez Sigurda, który zyskał złoto i mądrość gdyż Fafnir umiał rozmawiać ze zwierzętami. Kiedy jednak Sigurd dowiedział się, że Regin chce go zgładzić, zabił Regina i odszedł z przeklętym skarbem. Po ożenku z Krymhildą, został zabity z polecenia zazdrosnej Brunhildy. Mit o Zygfrydzie stanowi główną treść „Pieśni o Karłach Nibelungach”.

Sigyn - wierna żona Lokiego i matka jego synów, Narwiego i Waliego. Kiedy bogowie zorientowali się, że tolerując Lokiego pozwolili, aby zło szerzyło się wśród nich, związali go w jaskini. Wzięli najpierw trzy płyty skalne, ustawili je jedna na drugiej i przewiercili przez nie otwór. Potem wykorzystując zamiast sznura jelita jego syna Narwiego, przywiązali nimi boga ognia do kamieni. Kiedy związali ostatni węzeł jelita zrobiły się twarde jak żelazo. Aby Loki bardziej cierpiał Skadi, żona Njorda przywiązała węża do stalaktytu nad głową boga. Loki miał tak oczekiwać do nadejścia Ragnarok. Mimo postępków męża Sigyn pozostała mu wierna i robiła wszystko aby zmniejszyć jego cierpienia. Zbierała w drewniane naczynie jad skapujący z paszczy węża na Lokiego. Kiedy tylko odchodziła by opróżnić naczynie jad kapała na głowę więźnia, który gwałtownie się trząsł. Według wikingów te gwałtowne ruchy boga powodowały trzęsienia ziemi.

Skirnir - „Świecący”. Sługa Freyra. Gdy Freyr zapragnął poślubić olbrzymkę Gerdę, obiecał Skirnirowi swojego konia i miecz i wysłał do Jotunheimu. Skirnir miał jednak pewne trudności ze skłonieniem Gerdy do małżeństwa. Nie skusiło jej nawet 11 magicznych jabłek, owoców utrzymujących bogów w stanie wiecznej młodości. Odrzuciła także jeden z naramienników Odyna. Nie zlękła się, kiedy Skirnir zagroził jej obcięciem głowy, ale wpadła w panikę, kiedy zaczął recytować potężne zaklęcie. Miało ono odebrać jej wszelką radość i namiętność, a piękna olbrzymka miała zamienić się w pozbawionego miłości wyrzutka, towarzyszkę „niegodnych zmarłych”. Czując się zagrożona tą klątwą, Gerda zgodziła się w końcu na spotkanie z Freyrem, i tak Skirnir zdobył przyrzeczoną nagrodę. Innym razem Skirnir pełnił rolę wysłańca Odyna do karłów, przybywającego z zamówieniem na magiczne pęta, którymi Odyn zamierzał spętać Fenrira.

Thialfi - syn rolnika, brat Roskwy, później został sługą Thora. Kiedy Thor zatrzymał się w domu jego ojca i poprosił o posiłek i schronienie, gospodarze okazali się zbyt ubodzy, aby poczęstować go mięsem, więc Thor ofiarował im swoją własną kozę, pod warunkiem, że kości zwierzęcia nie zostaną połamane. Jednak Thialfi złamał jedną z kości i kiedy Thor przywrócił kozie życie, okazało się, że kuleje na jedną nogę. Rozgniewany bóg uspokoił się nieco dopiero, gdy Roskwa i Thialfi obiecali, że będą jego sługami i podążyli za nim. Wprawdzie Thialfi przegrał wyścig z Hugim, kiedy razem z Thorem przybyli do Utgardu, ale i jego pan został pokonany w kilku pojedynkach za sprawą magii.

Volva - skandynawska wieszczka przepowiadająca przyszłość.

Wanowie - starsza grupa bogów w porównaniu do Asów. Mieszkali w Wanaheimie, daleko od Asgardu. Mity opowiadają o walce dwóch grup bogów i o ich późniejszym rozejmie. Aby udowodnić pokojowe nastawienie grupa Asów zamieszkała wśród Wanów i odwrotnie. Asowie którzy zamieszkali w siedzibie Wanów to m.in.: Honir, Mimir. W większości Wanowie były to bóstwa wegetacji i płodności, najbardziej znane z nich to: Njord i jego dwoje dzieci, bliźnięta Freyr i Freyja. To właśnie oni zamieszkali wśród Asów.

Wany - najdawniejszy ród bogów, panujący w złotym wieku. Mieszkają w głębi ziemi i mórz.

Wolsung - wojownik ze skandynawskiej mitologii, syn Rerira i wnuk boga Odyna. Wolsung był ojcem Sigmunda.

2



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
mit. germańska boginie, Mitologie
mit. germańska miejsca, Mitologie
mit. germańska bogowie, Mitologie
Mit o Dedalu i Ikarze, Mitologia
mit. oceanii i indonezji, Mitologie
ameryka poł inne, Mitologie
mit. perska(irańska), Mitologie
MIT O DEDALU I IKARZE, Mitologia
18 Mit mityzacja mitologie wsp Nieznany (2)
Mitologia Germańska (Edda starsza Edda Młodsza i powstanie świata)
mit. buddyjska, Mitologie
Mit Syzyfa - A. Camus, inne
18 Mit mityzacja mitologie wspólczesne
Mit o Tezeuszu streszczenie, Szkoła, Mitologia grecka
Motywy mitologiczne we współczesnej poezji (mit o?dalu i Ikarze)
[Bogowie i inne byty wg mitologii słowiańskiej]
mit. sumeryjska i babilońska zagadnienia, Mitologie

więcej podobnych podstron