NEUROINFEKCJE

Zakażenia układu nerwowego:

Dotyczą wszystkich części układu nerwowego:

• Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

• Zapalenie mózgu

• Zapalenie rdzenia kręgowego

• Zapalenie nerwów obwodowych.

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu:

Z anatomii: opona twarda, opona pajęcza i opona miękka.

Podział ze względu na etiologię:

1. Bakteryjne:

1. Ropne,

2. Swoiste (prątki, krętki - leptospine, borelia, treponema)

2. wirusowe (ECHO, Corackie A i B, świnka, odra, ospa, różyczka, EBV, CMV)

3. grzybicze.

Zapalenie ropne:

• najczęstsze czynniki etiologiczne:

• neisseria meningitides,

• streptococcus pneumoniae,

• haemophilus influenzie,

• dzieci do 2-go miesiąca życia:

• bakterie Gram(-), E. Coli, Proteus,

• dzieci do 10-go roku życia:

Źródła zakażenia:

• charakter endogenny:

• ropne zapalenie ucha środkowego,

• zapalenie zatok bocznych nosa,

• zapalenie migdałów podniebiennych,

• zmiany zapalne zębów,

• bakteryjne zapalenie zastawek serca,

• ognisko bakteryjne w płucach,

• ognisko bakteryjne w jamie brzusznej.

• Charakter egzogenny:

• Droga kropelkowa,

• Kontakt bezpośredni przez blaszkę sitową do jamy czaszki,

• Bezpośrednie wniknięcie patogenu do krwi.

Objawy:

1. ogólne objawy infekcyjne:

1. okres wylęgania 1-5 dni,

2. nagły początek z szybkim narastaniem temperatury do 40°C,

3. dreszcze,

4. objawy grypopodobne.

2. objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych:

1. silne bóle głowy,

2. bóle karku,

3. nudności, wymioty,

4. światłowstręt,

5. nadwrażliwość na bodźce słuchowe,

6. przeczulica skóry,

7. objawy oponowe (po 2-3 dniach):

1. sztywność karku,

2. objaw Kerniga górny i dolny,

3. objaw Brudzińskiego karkowy i łonowy.

8. U dzieci dodatkowo:

1. Objaw Amosa,

2. Objaw całowania kolan,

3. Objaw Flatana (do 1-go roku życia) karkowo-mediatryczny.

3. objawy mózgowe:

1. apatia, senność, majaczenie,

2. zaburzenia świadomości,

3. pobudzenie psychoruchowe,

4. uogólnione napady drgawek kloniczno-tonicznych,

5. porażenie nerwu czaszkowego,

6. afazja ruchowa, czuciowa

Noworodki	Niemowlęta
niechęć do jedzenia, ulewanie, płaczliwość, niewielki przyrost masy ciała, zaburzenia snu, zaburzenia napięcia mięśniowego, wzrost obwodu głowy, napięte i tętniące ciemiączko, gorączka.	nie przyjmowanie pokarmu, wymioty,

Rozpoznanie:

• objawy kliniczne i badanie fizykalne,

• potwierdzenie badaniem płynu mózgowo-rdzeniowego,

• badania dodatkowe.

Inne przyczyny zespołu oponowego:

• podrażnienie opon mózgowo-rdzeniowych toksynami bakterii zagnieżdżonymi poza OUN (meningismus),

• krwotok podpajęczynówkowy,

• wylew krwi do przestrzeni płynowych,

• zmiana zwyrodnienia szyjnego odcinka kręgosłupa.

Nakłucie lędźwiowe.

Wskazania:

• podejrzenie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,

• uporczywy ból głowy o nieznanej przyczynie,

• utrata przytomności w wywiadzie o nieznanej przyczynie,

• napad drgawek w wywiadzie o nieznanej przyczynie.

Przeciwwskazania:

• brak zgody pacjenta,

• nadciśnienie śródczaszkowe (przed punkcją badanie dna oka),

• ropne zmiany na skórze w okolicy lędźwiowej,

• skaza krwotoczna,

• ciężkie skrzywienie kręgosłupa.

Miejsce nakłucia - przestrzeń międzykręgowa L3-L4 (poziom talerzy kości biodrowych), L4-L5, L5-S1.

Płyn pobiera się do dwóch próbówek:

1. 25 kropli do badania ogólnego

Powikłania:

1. zespół popunkcyjny:

1. bóle głowy,

2. bóle okolicy lędźwiowej,

3. nudności, wymioty,

4. nasilenie objawów oponowych.

2. profilaktyka - reżim łóżkowy przez 24 godziny (leżenie na plecach).

Prawidłowy płyn mózgowo-rdzeniowy:

• przejrzysty, wodojasny,

• wypływa pod ciśnieniem 15-20cmH₂O,

• pleocytoza = liczba komórek w 1mm³ 3-4/1mm³,

• poziom białka do 400mg%,

• poziom glukozy do 60-70mg% (50-75% poziomu we krwi),

• poziom kwasu mlekowego do 12-18mg%,

Płyn wodojasny:

• podrażnienie opon mózgowo-rdzeniowych,

• limfocytarne (wirusowe) zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Płyn mętny i ropny:

• ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Płyn krwisty:

• przypadkowe skrwawienie płynu podczas punkcji,

• wylew, krwotok podpajęczynówkowy.

Postępowanie w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych:

• ocena ABC,

• podstawy objawowe w zależności od stanu pacjenta,

• transport do szpitala - oddział chorób zakaźnych lub neurologii.

Leczenie szpitalne:

1. przyczynowe - antybiotykoterapia:

• ampicylina,

• benzylopenicylina,

• karbonicylina,

• amikacyna,

• chloramfenikol,

• cefalosporyny III generacji (fortum, rocephin, cefuroxym),

• metronidazol.

2. objawowe:

• leczenie przeciwobrzękowe:

• mannitol,

• furosemid,

• kortykosterydy (dexaven) - przy współistniejącym wstrząsie, w postaciach z dużą komponentą mózgową,

• leczenie przeciwdrgawkowe:

• relanium,

• luminal,

• leczenie przeciwgorączkowe:

• ochładzanie fizykalne,

• salicylany,

• immunoterapia bierna;

• gamma-venin,

• bioglobina,

• żywienie:

• odpowiednia podaż płynów i elektrolitów,

• dostarczanie wysokokalorycznego i bogatego w witaminy pożywienia u chorych nieprzytomnych przez zgłębnik żołądkowy, żywienie pozajelitowe.

leczenie powikłań:

• leczenie wstrząsu,

• leczenie niewydolności oddechowej:

• Tlenoterapia,

• intubacja,

• wentylacja mechaniczna.

• wczesna rehabilitacja.

Ratownictwo Medyczne W1 7.10.03

3

---