Etyka 7.11.2008

KANT

2 myśli które się stykają u Kanta:

• Przedłużenie myśli chrześcijańskiej

• Naturalizm oświeceniowy

Kant nie uprawia metafizyki

Elementy absolutystyczne - OBOWIĄZEK - niepodważalny moralnie

Absolutyzm moralny - obowiązek moralny

[Locke - prawa człowieka to element absolutystyczny; utylitaryzm - dobro jest przyjemne (u wszystkich autorów jest element naturalistyczny i absolutystyczny)]

Dobra wola - podmiotowość moralna

• Autonomiczna wobec religii

• Autonomiczna wobec sfery emocjonalnej ( zmysłowości)

Dobra wola:

• Postąpić zgodnie z obowiązkiem - jego tłem musi być nakaz, czyli prawo moralne

• Jak wszyscy potrafimy się zredukować do dobrej woli to wszyscy będziemy spełniać taki sam obowiązek moralny np. oddać pożyczone pieniądze

• Prawo - generowane przez każdego z nas indywidualnie - wg. Kanta jest identyczne dla wszystkich

Czysty rozum:

• Nie skażony zmysłowością

• Pcha nas do działania

Imperatyw kategoryczny (niezależnie od tego do jakiego celu dążymy - „zrób to!” to nie to samo co „zrób to bo coś osiągniesz jeśli to zrobisz!”)

• Nakaz nie jest zależny od tego do czego dążysz i co możesz osiągnąć

• Postępuj według takiej maksymy, jaką chciałbyś aby była powszechnym prawem

• Kant obawiał się że to może przynieść złe skutki więc wymyślił imperatyw praktyczny

Imperatyw praktyczny:

• Traktuj człowieka jako cel a nie jako środek (zarazem jako cel, a nigdy wyłącznie jako środek)

• Nie można traktować ludzi instrumentalnie

• Ważne jest co robisz, jak działasz i czy nikogo nie krzywdzisz (dyskryminacja jest wykluczona)

• Na przykład Marks „Kapitał” - myśl Kantowska - ludzie traktowani instrumentalnie - cel = pieniądz

Jak Kant wyobrażał sobie przyszłe społeczeństwo?

Przewidział wspólnote moralną o wysokim standardzie (trochę jak UE)

Dobra wola - wola bycia moralnym

Kant był idealistą - chciał żebyśmy stworzyli idealną wspólnotę, absolutnie moralnych bytów

Ważny jest podmiot moralny a nie skutki

• Moralny a nie tylko legalny

• Ważne są motywy

Obowiązki:

• Zupełne (zawsze musimy je spełniać)

• Mówienie prawdy

• Zakaz samobójstw

• Dotrzymanie obietnic (to tez forma prawdomówności)

• Niezupełne (zależą od okoliczności i możliwości)

• Pomoc komuś w potrzebie

• Rozwijanie talentów

Ważny jest element wzajemności

Oświecenie:

• Natura ludzka

• Wizja społeczeństwa

• Człowiek jako diachronia

HOBBES

„Lewiatan”, „Elementy filozofii”

Filozof empiryczny - zamiłowanie do precyzyjnego myślenia - wszystko co wiemy o świecie wiemy z doświadczenia

Skrajne poglądy w etyce - etyka środków a nie celów (filozofia strategii)

Natura ludzka - zredukowana do sfery uczuć (strach, nadzieja) i pragnień (samozachowanie, bezpieczeństwo)

Uczucia:

• Proste (behawioryzm)

• Pożądanie/ wstręt

• Przyjemność/ przykrość

• Nadzieja/ strach

• Złożone

• Dobro/ zło - umowne pojęcia wg Hobbesa bo dobrze się nimi operuje przy rozmowie, ale tak naprawdę to ich nie ma

Uczucie czy rozum? Co nami kieruje?

• Kant wybrał rozum

• Hobbes wybrał uczucie (emotywizm)

Diachroniczna struktura myśli oświeceniowej

Stan natury umowa społeczna przyszły ład społeczny

Hobbes

• stan natury - walka wszystkich ze wszystkimi

• umowa społeczna - prawo - system anarchiczny - silna władza, silny suweren

U Hobbesa jest jakaś idea równości

• jesteśmy równi w urodzeniu, trzeba tą zasadę zachować w państwie

• równość - cena, wartość, którą trzeba utrzymać przez silne państwo

---