Wykład 2 z 21.11.09

Konieczność stosowania gwarancji wiąże się:

1.Na etapie negocjowania umów zagranicznych trudno przewidzieć niektóre okoliczności, trudność przewidzenia wszystkich warunków to w klauzuli wystąpi jakiś okoliczności niebędące przedmiotem umowy

2.Kwestia dochodzenia roszczeń (przewlekłość procedur sądowych dotyczących dochodzenia roszczeń)

3.To, że nawet korzystne orzeczenia przed sądem arbitrażowym nie kończy sprawy, gdyż czasem zobowiązanie z tego typu nie są zaspokajane

Fazy gwarancji obejmują:

- Fazy oceny zdolności płatniczej - ocena zdolności płatniczej konsumenta

- Faza związana z nie wypłacalnością konsumenta

Gwarancja bankowa (poręczenie w formie listu bankowego)

Cele gwarancji banku- nie jest przyjęcie zobowiązania dłużnika, ale ryzyko transakcji, które ponosi wierzyciel, służy do wyrównania beneficjentowi szkody.

Te same klauzule są w gwarancji bankowej i gwarancji ubezpieczeniowej:

1.Warunkowe

2.Bezwarunkowe

Różnice w gwarancji bankowej i gwarancji ubezpieczeniowej sprowadza się do prawa.

W gwarancjach bankowych jest instytucja prawa bankowego, regulowana jest przez prawo bankowe, ustaw bankowa i rozporządzenie NBP.

Gwarancja ubezpieczeniowa jest instytucja praw ubezpieczeń od 1995 r. w załączniku do ustawy ubezpieczeniowej stosowania gwarancji ubezpieczeń.

Gwarancja bankowa (art.81) maja odniesienie do regulacji Międzynarodowej Izby Rozrachunkowej w Paryżu - interpretacja i wydawanie reguł kontraktowych.

Regulacje w gwarancji:

- Jednolite reguły dotyczące gwarancji kontraktowej

- Jednolite reguły dotyczące gwarancji płatnych na żądanie

Reguły te mają

Gwarancji ubezpieczonych nie można utożsamiać z gwarancja cywilną (587, 582), gdyż różni się ona gwarancją rzeczy.

Gwarancja bankowa i gwarancja ubezpieczeniowa- dotyczą wyłącznie gwarancji zobowiązań pieniężnych zakład ubezpieczeniowy pobiera od nas kwoty za udzielenie gwarancji ubezpieczeń.

Bank przyjmuje prowizję za udzielenie gwarancji

Konstrukcje gwarancji:

Gwarancja bankowa i gwarancja ubezpieczeniowa powinna być tak skonstruowana, że z jej treści wynika:

1.Na czyje zleceni i na czyją rzecz została wystawiona (z treści)

2.Jakiego rodzaju umowy i jakich rodzajów zobowiązań wynikających z tej umowy dotyczy?

3.Jakiego rodzaju wierzytelności i w jakiej wysokości bank tą gwarancje zabezpiecza?

4.Jakie są warunki oraz tryb składania roszczeń w ramach gwarancji i dokonania wpłat z tego tytułu?

5.Powinien być określony termin wygaśnięcia gwarancji

To znajduje wyraz w preambule i klauzulach.

Gwarancja bankowa - jest to pisemne zobowiązanie banku do wypłacenia osobie wskazanej w gwarancji, jako beneficjatowi określonej kwoty pieniężnej w przypadku, gdyby zleceniodawca nie wypełnił świadczenia do wykonania, którego były wobec danego beneficjenta zobowiązany.

Gwarancja ubezpieczeniowa polega na tym, że ubezpieczyciel, który jest gwarantem, zobowiązuje się w jej treść zapłaty wymienionej w jej treści kwoty w sytuacji, gdy, np. kredytobiorca nie wywiązuje się ze swojego zobowiązania bankowi.

Typy gwarancji ubezpieczeniowej:

Kontraktowe

Cele

Od sprzeniewierzenia

Od rozpoczęcia działalności gospodarczej

Od płacenia czynszu dostawcy

Od dostawy towarów

Układ gwarancji według klauzul podstawowych:

1.Dane informacyjne - zależą od rodzaju gwarancji dotyczące zleceniodawcy beneficjenta, dotyczące rodzaju i wielkości zobowiązań transakcji, której dotyczą.

2.Przedmiot i zakres zobowiązań gwaranta przedmiot gwarancji - określa, co dana gwarancja zabezpiecza, jakiego rodzaju zobowiązanie reprezentuje oraz jaki jest okres zobowiązań banku gwarancji (termin, kwota, okoliczności, w których powinna nastąpić wypłata)

3.Postawa i warunki realizacji

- Bezwarunkowa- płatne są na pierwsze żądanie beneficjenta bez możliwości słuszności czy sprawiedliwości konkretnej transakcji

- Warunkowa- roszczeń i wypłat uzależniona jest od spełnienia określonych w niej warunków (musi być to zapisane, iż dany warunek musi być udokumentowany dokumentem od osoby trzeciej, np. orzeczenie sądu, certyfikat rzeczoznawcy

Klauzule dodatkowe obejmują:

- Klauzula operatywności gwarancji - uzależnia operatywność gwarancji od zaistnienia określonych faktów, np. przygotowanie placu pod budowę, po podpisaniu protokołu zdawczo odbiorczego, z data otwarcia przetargu.

-Klauzula zmniejszenia się zobowiązań gwarancyjnych - kwota gwarancji w Momocie jej wystawienia zmienia się okresie jej trwania np. następuje spłata raty kredytu.

- Klauzula dotycząca cesji praw, z tej gwarancji - przeniesienie praw gwarancji na osobę

Wygaśnięcie gwarancji ma miejsce:

- Po upływie terminu określonego w gwarancji

- Po zaistnieniu określonego faktu lub w czasie po tym fakcie (po upływie czasu dostawcy)

- Po całkowitym wykorzystaniu kwoty gwarancji

- Rezygnacja beneficjenta z gwarancji

Klasyfikacja gwarancji:

1.Z punktu widzenia miejsca wystawienia i osoby, na którą zostały wystawione gwarancje:

Gwarancja Laro- są wystawione przez gwarantów zagranicznych na rzecz beneficjenta w Polsce

Gwarancje nostro - są wystawione przez zobowiąż zawodowców polskich na rzecz zagranicznych podmiotów.

2.Osoba gwaranta

Gwarancje bankowe

Gwarancje ubezpieczeniowe

Gwarancje Skarbu Państwa

Gwarancje innych osób prawnych

3.Formy gwarancji banku i ubezpieczeń

- Trwałość zobowiązania wystawcy gwarancji:

Gwarancje nieodwołalne

Gwarancje odwołalne

- Ze względu na sposób wykonywania gwarancji

Gwarancje bezpośrednie- występuje wówczas, gdy zleceniodawca wnioskuje o wystawienie gwarancji bezpośrednio na beneficjenta

Gwarancje pośrednie - występują wtedy, gdy jeden bank na zlecenie zleceniodawcy zwraca się do innego banku (najczęściej zagranicznego o wystąpienie gwarancji na rzecz beneficjenta mającego siedzibę, gdzie działa drugi bank.

To zabezpieczenia - to kontr - gwarancja (zabezpieczanie zobowiązania banku względem innego banku)

1.Charakter zobowiązania gwarancji

• Bezwarunkowe

• Warunkowe

2.Z punktu roli odgrywającej w procedurze udzielenia gwarancji przez stronę pośredniczącą:

Potwierdzone - przyjmują akredytywę dokumentową

Niepotwierdzone

3.Uprawnienia beneficjenta:

Poniesione

Nieponiesione

4.Możliwość odnawialności gwarancji:

• Odnawialne

• Nieodnawialne

W transakcjach handlowych dotyczą np. eksport i import. Można je podzielić:

• Gwarancja płatnicza

• Gwarancje kontraktowe

• Gwarancje celne

Gwarancje płatnicze - np. gwarancje wpłaty zaliczki- dotyczy transakcji nietypowych, o dłuższym cyklu produkcyjnym, duży koszt rezygnacji, kosztownych towarów.

Gwarancja zabezpieczająca otwarcie akredytywy importowej

Gwarancja zapłaty za towar

Gwarancja spłaty kredytu kupieckiego

Gwarancja kontraktowa:

Gwarancja przetargowa - zastępuje zapłaty wadium przetargowe

Gwarancja właściwego wykonywania kontraktu- ryzyko niewłaściwego, nieterminowego wykonywania kontraktu, ryzyko kar umownych, ryzyko nie wywiązania się z zobowiązań wynikających z gwarancji technicznych. Najczęściej w gwarancji podaje się właściwą kwotę, która stanowi od 5 do 15%

Gwarancja zwrotu zaliczki

Gwarancje celne:

Gwarancja spłaty długu celnego

Gwarancje celne za firmę, którą realizują kontrakty inwestycyjne

Gwarancje dotyczące składów celnych

Gwarancje zabezpieczające należności od towarów przewożonych w tranzycie przez dany obszar celny

Pytania

Przesłanki stosowania gwarancji w obrocie towarowym? Klauzule gwarancyjne? Co to jest warunkowość transakcji? Klasyfikacja gwarancji?

KREDYTY

Przyczyny wywożenia kapitału za granice:

Osiągnięcie wyższej stopy zysku

Dotarcie do surowców

Taniość czynników produkcji

Obejście barier celnych

KREDYT - przeznaczenie środków pieniężnych w zamian za obietnice zwrotu ekwiwalentu.

KREDYT - dostarczenie kontrahentowi dostawy lub usługi w zamian za obietnice zapłaty w terminie późniejszym.

KREDYT - odstąpienie jednej za stron drugiej stronie odstąpienie określonej wartości w towarze lub w pieniądzu drugiej.

Formy kredytu obowiązujące w obrocie gospodarczym:

Kryterium podmiotu udzielającego kredytu

Kredyty handlowe (kupieckie) przedsiębiorstwo, które kredytuje swego partnera

Kredyty bankowe

Kredyty rządowe (państwowy) rząd jednego państwa udziela kredytu rządowi innego państwa

Kredyt instytucji międzynarodowych

Przedmiot kredytu

Kredyty towarowe

Kredyty transakcyjne - finansowanie zakupu

Kredyty finansowe - (określona suma do dyspozycji)

Kredyty mieszane

Okres kredytowania

Kredyty krótkoterminowe ( do 1 roku)

Kredyty średnioterminowe ( od 2-5 lat)

Kredyty długoterminowe (powyżej 5 lat)

Formy techniczne kredytu

Kredyt w rachunku bieżącym

Kredyt w dyskoncie weksli lub strat

Kredyt przez emisje obligacji lub rachunku specjalnym

Sposób spłaty

Kredyt ze spłatą jednorazową

Kredyty spłacane ratalnie

Kredyty z zastosowaniem korelacji

Kredyty bez korelacji

Z punktu widzenia transakcji

Importowe

Eksportowe

Rodzaj towaru będącego rodzajem kredytowania

Kredyt na towary eksploatacyjne

Kredyt na zakup towarów konsumpcyjnych

Kredyty na zakupy inwestycyjne

Sposób pokrywania kosztu kredytu:

Kredyt z zapłatą kosztów kredytowych z dołu

Kredyt z zapłatą kosztów kredytowych z góry

Sposób zabezpieczania

Koszt bez zabezpieczenia

Koszt z zabezpieczeniem

Koszty ubezpieczone

Koszty nieubezpieczone

Koszty handlowe - są to kredyty związane między przedsiębiorstwami zawarte z konkretnymi przedsiębiorstwami dotyczące określonych towarów za zobowiązanie dokonania zapłaty za nie w późniejszym okresie.

(kredyt importowy, - kiedy importer dokona przedpłaty)

(umieści zaliczkę - kredytuje eksportera)

Występują w różnych formach technicznych, a mianowicie:

1.Kredyt wekslowy

2.Kredyt w rachunku otwartym - występuje w księgach wierzyciela i dłużnika, nie jest zabezpieczony

3.Kredyt brokerski - udzielany przez pośredników handlowych (brokerów)

4.Kredyt bankowy - jest udzielony na podstawie umowy klienta z bankiem, rola tego kredytu wynika z faktu, iż jest udzielony bez bank- instytucje z prestiżem

5.Kredyt rządowy - są one długoterminowe są formą wspierania rodzinnego eksportu

6.Kredyt instytucji międzynarodowych - związane z powstaniem MFW udziela kredytu na równoważenie bilansu płatniczego swoim członkom lub bank inwestycyjny

Ubezpieczenie kredytu jest sprzedawane przez specjalistycznych ubezpieczycieli.

1.Kryterium geograficzne ubezpieczenia kredytu

- Krajowego kredytu kupieckiego- pokrywa się ryzyko braku zapłaty ze strony krajowego odbiorcę

- Eksportowy kredyt kupiecki pokrywa się ryzyko braku zapłaty ze strony ze strony zagranicznego odbiorcy

2.Długość udzielania kredytu

Ubezpieczenie krótkoterminowego kredytu kupieckiego

Ubezpieczenie średnioterminowego kredytu kupieckiego

Ubezpieczenie długoterminowego kredytu kupieckiego

3.Rodzaj zdarzeń będące przyczyną powstania szkody:

Ubezpieczenie ryzyka komercyjnego, handlowego, rynkowego

Ubezpieczenie ryzyka nie handlowego ( niekomercyjnego)

Ryzyko handlowe - brak otrzymania płatności wynika z sytuacji handlowca zależnej.

Ryzyko niehandlowe - brak otrzymania płatności wyniku zajścia zdarzeń od niego nie zależnych.

Ubezpieczenia są prowadzone przez ubezpieczycieli prawnych lub na rachunek rządowy.

Ubezpieczenie prywatne - przyjmują tylko ryzyko handlowe (związane z sytuacją finansową kontrahentów)

Ryzyko niehandlowe - dokonywane na rachunek rządu są to państwa jednostki.

Ubezpieczenie kredytu wymaga nie tylko odpowiednich kadr, ale również odpowiedniego systemu informacyjnego.

Funkcje ubezpieczenia kredytu:

- Funkcja ochronna (kompensacyjna)

- Funkcja doradcza (stymulacyjna, prewencyjna)

- Funkcja usługowa - ubezpieczyciele są dostawcą innych usług, np. usługę wywiadowni gospodarczej usługi windykacyjne, usługi factoringowe i konsortingowe.

- Funkcja wspierania eksportu

Ryzyka ubezpieczeń kredytu:

Handlowe

Polityczne

Społeczne

Kursowe

Produkcji

Inwestycji

Wydatków ponoszone ze stratami związane z poszukiwaniem nowych rynków zbytu

- Katastrof naturalnych

Ubezpieczenia ryzyka katastrofalnego (naturalnych) - jest ona nie zależ na od dłużnika, wynika z uwarunkowania naturalnych np. pożar, tajfun, tsunami… itp.

Reguły ubezpieczenia kredytu:

1.Przedmiotem ubezpieczenia są należności z tytułu kontaktu z podmiotami gospodarności

2.Unikanie negatywnych selekcji - ubezpieczeniem jest cały portfel inwestycyjny a nie tylko jego część

3.Nieprzyjmowanie do ubezpieczenia przedmiotów związanych z wierzycielem nieposiadającym zdolności upadłościowej.

4.Ochronna ubezpieczenia obejmuje tylko pozytywnie zweryfikowanych kredytobiorców, dla niech odpowiedzialność zakładów ubezpieczeniowych jest limitowana

5.Zasada ponoszenia udziału własnego przez ubezpieczającego (od 5- 30%)

6.Zasada współpracy stron

7.Ubezpieczeniem obięte są tylko niesporne należności (przewlekła zwłoka - brak zdolności dłużnika, ogłoszenie sądowe niespłacalności)

Zabezpieczenia przy udzielaniu kredytu lub gwarancji:

- Prawne zabezpieczenie kredytu

- Osobiste - charakteryzuje się odpowiedzialnością osobiste osoby dające zabezpieczenie, a więc całym jej majątkiem

- Rzeczowe - ogranicza odpowiedzialność osoby dające zabezpieczenie do poszczególnych składników, majątku.

Zabezpieczenia osobiste - weksel własny In blanco, poręczenia wekslowe poręczenia według kodeksu cywilnego, rejestrowy, przelew wierzytelności na zobowiązania.

Zabezpieczenia rzeczowe - zastaw (rejestrowy, ogólny) przywłaszczenie na zabezpieczenie, kaucja przelew określonej kwoty na rachunek banków, blokada środków na rachunku bankowych, hipoteka.

Wykład 3 z 19.12.09

Formy rozliczeń w handlu międzynarodowym:

1. Dewizowe

Uwarunkowane

- Akredytywa

- Inkaso

Bezwarunkowe

- Polecenie zapłaty

- Weksel

- Czek

2. Bezdewizowe

Barter (kompensata towarowa)

Clearing (kompensata finansowa)

- Clearing bilateralny

- Clearing multilateralny

Pranie brudnych pieniędzy to:

- Wprowadzenie do obrotu finansowego wartości majątkowych prowadzących z nielegalnych lub nieujemnych źródeł oraz czynności mające na celu ukrycie prawdziwego źródła pochodzenia nielegalnych dochodów

- Proces polega na legalizowaniu dochodów uzyskanych z pełnionych przestępstw

Źródła pochodzenia brudnych pieniędzy:

Handel i produkcja narkotyków

Handel broną i amunicją

Kradzież i przemyt samochodów

Handel żywym towarem

Przemyt nielegalnych imigrantów

Afery gospodarcze i przemytnicze

Korupcja

Oszustwa w systemie papierów wartościowych

Szara strefa gospodarki

Etapy prania brudnych pieniędzy:

Źródła pochodzenia brudnych pieniędzy

I etap

Oddzielenie (wpływy są oddzielone od źródła poprzez tranzakcie finansowe

II etap

Lokowania (dzielone na mniejsze sumy i lokowanie na rynku finansowym

III etap

Połączenie ( ponowne wprowadzenie do systemu finansowego)

Skutki prania brudnych pieniędzy:

Destabilizuje system finansowy państwa

Utrata wiarygodności państwa i jego systemu finansowego bankowego na rynku finansowym

Niestabilność kursów

Metody prania brudnych pieniędzy

1.Związane z przekraczaniem granic

Przewóz pieniądza gotówkowego

Transfer w postaci dóbr konsumpcyjnych

Przemyt

Bezpośrednie przekazy elektroniczne

Kompensacje

2.Związane z umiejscowieniem kapitału

3.Przetwarzanie nielegalnych dochodów

4.„Puszczanie” środków finansowych w obieg

Akty prawne w Polsce przeciwdziałania prania brudnych pieniędzy

Ustawa z dnia 16 listopada 2000 roku o przeciwdziałaniu wprowadzenia do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz przeciwdziałania finansowym terroryzmem

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 września 2001

Kodeks karny

Ustawa z dnia 23 października 2002 roku

Zgodnie z tą ustawą do podmiotów zaangażowanych w walkę z praniem brudnych pieniędzy zalicza się:

Instytucje dewizowe (banki, KDPW S.A., Zakłady ubezpieczeń, SKOK)

Organy informacji finansowej

Jednostki współpracujące

Przeciwdziałania

Identyfikacja klienta

Rejestracja

Przechowanie dokumentów i dokumentów źródłowych

Analiza doku mętów

Przechowanie rejestrów

Wstrzymywanie rejestrów

Transakcje podejrzane:

Transakcje niejasne

Transakcje nietypowe

Transakcje nadzwyczajne

Transakcje powiązane

Bezwarunkowe formy zapłaty

Polecenie wypłaty - wydaje bankowi jego klient lub bank korespondenta. Polega na wypłaceniu lub zapisaniu na rachunek wskazanej osoby określonej kwoty pieniężnej pochodzących z środków wypłaconych bankowi lub w ciężar rachunku zleceniodawcy jego banku bądź zapisanej na rachunek banku wykonawcy przez bank zlecający zapłatę

Formy:

1.Wychodzące (importowe - za granice) może być realizowana w trybie zwykłym, pilnym i ekspresowym

Zwykłym- data waluty ustalona jest na spot, czyli 2 dni robocze w walutach obcych

Pilnym - data waluty oznacza się je priorytetem „pilny”

Ekspresowym - data waluty ustalana jest na dzień bieżący

2.Przychodzące (eksportowe z zagranicy)

Strony

Zleceniodawca zleca bankowi wypłacanie wskazanej osobie określonej kwoty

Beneficjent - osoba, firma lub instytucja, której kwota ma być wypłacona

Bank zleceniodawcy -bak przyjmujący zlecenie swego klienta

Bank pośredniczący

Bank beneficjenta

Przebieg:

1.Zawarcie umowy

2.Zlecenie bankowi polecenia wypłaty

3.Przekazanie do banku beneficjenta

4.Wykazanie, polecenie wypłaty, czyli uznanie rachunku beneficjenta kwota wskazana u dysponenta

Koszty:

Prowizja za realizacje polecenia wypłaty za granicę

Prowizja za realizacje polecenia wypłaty z zagranicy

Połata za zmianę polecenia wypłaty

Opłata za wysłanie kopi polecenia wypłaty

Opłata za SWIFT

Koszty banku

Korzyści:

1.Niski koszt obsługi

2.Prosta, szybka i bezpieczna forma płatności

3.Eliminacja zagorzeń związanych z płatnościami gotówkowymi

4.Eksporterzy otrzymując polecenie wypłaty od kontrahenta dysponuje środkami pieniężnymi przed wysyłką towaru

5.Importerzy wysyłają polecenie wypłaty na rzecz kontrahenta po dostawie towaru są kredytowani przez eksportera

2.WEKSEL - jest doku mętem sporządzanym w formie przewidzianej przez prawo zawierającym bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie w ustalonym terminie i miejscu przez wystawcę

Cechy weksla:

- Zobowiązanie wekslowe jest samoistne

- Weksel umożliwia przenoszenie przez posiadacza dokumentu praw w nich zawartych na inne osoby

- Zobowiązanie wekslowe łączy się z solidną odpowiedzialnością

- W przypadku odmowy zapłaty weksla w terminie jego posiadacz ma prawo do skorzystania z tzn. rygor wekslowy

Systemy prawa wekslowego

System konwencyjny (genewski)

System anglosaski (w Wielkiej Brytanii i ich byłych krajami)

System amerykański (w USA i krajach obu ameryk)

System konwencyjny (ONZ -towski) - ujednolicenie powyższych systemów

Rodzaje weksla:

Własny (sola, suchy, prosty)

Trasowany (ciągniony i trata)

Ze względu na charakter zobowiązania wekslowego:

Kupieckie

Finansowe

Kupieckie

FUNKCJIE weksla:

Płatnicza - możliwe regulowanie zobowiązań

Kredytowa - udzielenie nabywcy kredytu krótkoterminowego tzn. kupieckiego

Obiegowa - może być przenoszony na inną osobę za pomocą indosu

Gwarancyjna - zabezpieczenie roszczeń występujących w trakcie wykonania umowy

Refinansowa - możliwość złożenia go w banku do dyskonta

Klauzule wekslowe:

1.Odnoszą sie do stosunków poza wekslowych

Klauzula waluty

Klauzula pokrycia

Klauzula zawiadomienia

Zastrzeżenie „weksel gwarancyjny” lub „weksel kaucyjny”

2. Mają wpływ na zobowiązania wekslowe

Oznaczenie domicylianta (osoba mająca zapłacić)

Zastrzeżenie oprocentowania sumy wekslowej

K. nie na zlecenie

Zwolnienia od protest

Zastrzeżenie zapłaty rzeczywistej w walucie zagranicznej

Przenoszenie praw z weksli:

-Przez indos

-W drodze przelewu wierzycielowi

-Przez dziedziczenie

-Przez samo wręczenie

INDOS - polega na zamieszczeniu na odwrotnej stronie weksla odpowiedniego oświadczenia przez dotychczasowego posiadacza o odstąpieniu weksla i na wręczenie dokumentu posiadaczowi. Osoba, która przenosi weksel przez indos nazywa się indosantem (żyrantem) a sobą, która nabywa prawa z weksla indosatariuszem.

Poręczenie wekslowe (awal) zabezpieczenie weksla

Złożenie podpisu przedniej stronie weksla

Umieszczenie na wekslu wyrażenia „ręczę”, „gwarantuję” poręczyciela

Dyskonto weksli: ·Możliwość przenoszenia praw umożliwia zamianę weksla w banku przed upływem terminu płatności na gotówkę

0=d*t/360 * S/100

3) CZEK - jest pisemnym poleceniem prowadzenie rozliczenia pieniężnego, jest sformalizowanym upoważnieniem dla banku, do zapłaty sumy czekowej oraz upoważnieniem dla posiadacza czeku do obrotu tej sumy, jest to papier wartościowy reprezentujoncym wierzytelność pieniądza, której wysokość i termin płatności są ściśle określone, wystawca czeku poleca bankowi wypłacenie określonej sumy pieniężnej okazicielowi lub wyznaczonej osobie.

Uczestnicy czeku:

Trasant

Trasat

Remitent (beneficjent)

Ustawy

Ustawa prawa czekowego z dnia 28 kwietnia 1936

Ustawa prawo bankowe

UoR

Osobami uprawnionymi w czeku są:

-Legitymowany formalnie posiadacz czeku

-Każdy kto czek wykupił

Osobami zobowiązanymi w czeku są

- Wystawca czeku

- Każdy z indosantów wobec następujących indosatariuszy

- Poręczyciele czekowi

Rodzaje czeku:

1.Wg prawa bankowego wyróżniamy:

Czeki gotówkowe

Czeki rozrachunkowe

2.Wg UoR wyróżniamy:

Własne

Obce

Cechy zobowiązania czekowego:

Zobowiązanie jednostronne

Atrakcyjność

Samodzielność zobowiązań czekowych

Surowa odpowiedzialność surowa i cywilna

FUNKCJIE czeku:

Płatnicza - czeki gotówkowe

Rozliczeniowa - czeki bezgotówkowe

Obiegowa

Gwarancyjna

Kredytowa

Rodzaje czeków:

1.Kryterium wystawcy:

Czek osób fizycznych

Czek osób prawnych

Czeki bankierskie

Czeki skarbowe

Czeki podróżne

2.Kryterium zasięgu:

Czeki krajowe

Czeki zagraniczne

3.Kryterium formy płatniczej

Czeki gotówkowe

Czeki rozrachunkowe

4.Kryterium stopnia personalizacji

Czeki imienne

Czeki na zlecenie

Czeki na okaziciela

5.Kryterium swobody realizacji

Czeki zwykłe

Czeki zakreślone

6.Kryterium możliwości transferu należności czeku

Nieprzenoszalne

Przenoszalne

7.Ze względu na oznaczenie miejsca płatności

Czeki miejscowe

Czeki zamiejscowe

8.Ze względu na formę praw ucieleśnionych w roku

Czeki imienne

Czeki na zlecenie

Czeki na okaziciela

9.Szczególne relacje czeków

Czek zakreślony

Czek potwierdzony

Czek gwarantowany

Czek In blanco

10.Ze względu na formę zapłaty

Gotówkowe

Rozrachunkowe

Realizacja czeku rozrachunkowego

Tryb natychmiastowy

Skup czeku - gotówka

Tryb wydłużony

Inkaso czeku

Gotówka

Przenoszenie (indos czeku) - przenoszenie praw

Odpowiedzialność czekowa

Czek w rozliczeniach zagranicznych

4. INKASO - jest usługą bankową i warunkowaną forma rozliczeń, należy do powszechnie stosowanych sposobów rozliczeń w obrotach zagranicznych. Polega na zainkasowaniu (pobrania przez instytucje inkasującą np. bank określa należność od kującego.

W zależności od przedmiotu dokumentów wyróżnia się:

- Inkaso finansowane zwane też prostym, którego przedmiotem są dokumenty finansowe: weksle, traty i czeki

- Inkaso dokumentowe, - którego przedmiotem są dokumenty handlowe takie jak np. faktury, listy przewozowe, certyfikaty.

Uczestnicy:

Zleceniobiorca (sprzedający)

Bank przekazujący (bank zleceniobiorcy)

Bank ukazujący (bak pośredniczący)

Płatnik kupujący

Rodzaje w zależności od kierunku transakcji:

Inkaso eksportowe (Sprzedane towary)

Importowe (zakupione towary)

Z punktu widzenia sposobu zapłaty za dokumenty inkasowe

Inkaso płatne a Vista

Inkaso terminowe

Inkaso mieszany sposób płatności

Typy inkasa dokumentowego:

Gotówkowe

Akceptacyjne

Z akceptem po zapłacie

W zamian za list zobowiązujący

Gwarantowane

Korzyści dla eksportera przedstawia inkaso:

1.Daje możliwość kontroli nad towarem do momentu zapłaty lub akceptu weksla

2.Pomoc banku ze uwzględnieniem zapłaty

3.Możliwość zdyskontowania weksla w swoim banku

4.Poprawia płatność

Korzyści dla importera:

- Brak konieczności angażowania z góry środków finansowych

- Mniejsza czasochłonność w porównaniu z otwartą akredytywą

- Unikanie procedur z otwarciem akredytywy

AKREDYTYWA - jest pisemnym zobowiązaniem banku, którzy ją utworzył na zlecenie i zgodnie z instrukcjami zleceniodawcy (importera)do zapłacenia lub zabezpieczenia zapłaty beneficjentowi akredytywy określonej sumy, pod warunkiem udowodnienia przez beneficjenta za pośrednictwem przełożonych przezeń dokumentów, że zostały spełnione wszystkie warunki, od których akredytywa uzależnia zapłatę oraz pod warunkiem przedstawienia tych dokumentów w terminie wartości akredytywy.

Cechy akredytywy:

- Autonomiczny charakter

- Imienne wskazanie beneficjenta

- Zapłata jest przedmiotem zobowiązania banku

- Warunki stawiane beneficjentowi Udokumentowanie wykonania akredytywy

Klasyfikacja:

Ze względu na potwierdzenie akredytywy

1.Akredytywa potwierdzona

2.Akredytywa niepotwierdzona

- Negocjowana

-Awizowana

Rodzaj zobowiązań

Gotówkowa

Dyskontowa

Akceptacyjna

Gwarancyjna

Uprawnienia beneficjenta

Przenośna

Nieprzenośna

Trwałość zobowiązania

Odwołalne

Nieodwołalne

Stopień realizacji wpłaty z akredytywy

Pokryta z góry

Pokryta z dołu

Rembursowa

Określone cechy szczególne

Typu listu kredytowego

Rewolwingowa

Typu back - to - back

Zaliczkowa, Z czerwoną, z zieloną klauzulą

---