INFLACJA- wzrost ogólnego poziomu cen. Przyczyny inflacji- nadmierna emisja pieniędzy (możliwa tylko w systemie pieniądza dekretowego) nieproporcjonalna do wzrostu gospodarczego, prowadzona poprzez:, niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych (np. surowców energetycznych), który prowadzi do ograniczenia zagregowanej podaży, wzrost zagregowanego popytu w gospodarce, niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu przewyższają wpływy), przeinwestowanie gospodarki (nadmierne rozwinięcie procesu inwestycyjnego finansowanego przez państwo), ingerencja państwa w politykę emisyjną Banku Centralnego, co prowadzi w rezultacie do nadmiernej ilości pieniądza., wadliwa struktura gospodarki, import inflacji (wraz ze wzrostem cen artykułów importowanych przez dany kraj następuje wzrost kosztów produkcji, a co za tym idzie wzrost cen), długookresowe dodatnie saldo bilansu handlowego(nadwyżka eksportu nad importem). Skutki inflacji- Negatywne-1 Realny spadek wartości zobowiązań i wierzytelności, które nie podlegają waloryzacji; w szczególności skutkiem inflacji jest względne zmniejszenie się dochodów osób, których nominalne dochody są stałe - te niekorzystne konsekwencje inflacji można w pewnym stopniu zmniejszyć dokonując odpowiednio często waloryzacji zobowiązań,2 Tzw. koszty zdartych (lub zdzieranych) zelówek - są związane z tym, że w warunkach wysokiej inflacji ludzie dążą do utrzymywania mniejszych zasobów gotówki, co związane jest z pewnymi kosztami, jak np. koszty dojazdu do bankomatu - wraz z rozpowszechnianiem się obrotu bezgotówkowego znaczenie tych kosztów będzie maleć,3 Tzw. koszty zmienianych jadłospisów - są to koszty związane z tym, że w warunkach wysokiej inflacji firmy częściej muszą zmieniać ceny, co wiąże się z dodatkowymi kosztami - przykładowo restauracje muszą częściej zmieniać jadłospisy.Inne skutki- Ponieważ siła nabywcza pieniądza maleje, konsumenci chcą się go pozbyć, zakupując dobra, których wartość nie maleje. Tym samym napędzają te sektory gospodarki, które produkują dobra trwałe (szeroko pojęte maszyny, biżuterię, złoto, Ponieważ rosną ceny dóbr, konsumenci chętniej kupują ich tańsze zamienniki. Na przykład, gdy drożeje szynka z 10 zł/kg do 12 zł/kg, a kiełbasa z 5 zł/kg do 6 zł/kg (oba produkty po 20%), to osoby, których już nie stać na zakup szynki, kupią kiełbasę. Tym samym producenci kiełbas zwiększą dochody, a producenci szynki - zmniejszą., Powyższy skutek wywołuje wzrost (niekoniecznie równomierny) cen innych towarów. Jeżeli wzrasta cena benzyny (także np. przez nakładanie podatków, w tym akcyzy), rosną koszty transportu i ceny wszystkich towarów, które są transportowane. Tym samym wzrost ceny benzyny może spowodować wzrost cen chleba. Rodzaje inflacji- Według kryterium tempa: pełzająca - nie przekracza 5% rocznie,Inflacja umiarkowana(krocząca) - oscyluje w granicach 5-10% rocznie, galopująca - roczny wzrost cen według stopy dwu- lub trzycyfrowej, megainflacja - stan pośredni między inflacją galopującą i hiperinflacją, hiperinflacja - miesięczny wzrost cen przekracza 50%. Według kryterium przyczyny: wewnętrzna,importowana,endogeniczna, egzogeniczna,popytowa,kosztowa,pieniężna, budżetowa,kredytowa,płacowa.Według kryterium przejawiania się oraz skutków-otwarta,tłumiona,jawna,ukryta.
|
Inflacja w Polsce- Stopa wzrostu inflacji w okresie PRL-u, szczególnie w latach 50. i 70. XX wieku oraz przy zmianach władz jest iluzoryczna, nie sposób szacować inflacji, gdy państwo w majestacie prawa przejmowało majątek obywateli (w tym zasoby gotówkowe), reglamentowało towary, planowało produkcję i konsumpcję.Jedną z metod zaniżania inflacji w PRL było wycofywanie produktu z rynku i wprowadzanie nań ponownie - pod inną nazwą i z wyższą ceną. W okresie PRL-u miały miejsce braki w zaopatrzeniu towarów, szczególnie gwałtowne w latach 1988-89.W zestawieniu inflacja liczona od roku 1989 odpowiada pozycji "Inflacja IV - wskaźnik inflacji średniorocznej (średnia inflacji I z ostatnich 12 miesięcy" z tabeli w serwisie finansowym Money.pl (patrz linki zewnętrzne). Patrząc na wskaźniki inflacji średniorocznej od roku 1989 widzimy hiperinflację w roku 1989, która jeszcze była na początku 1990 roku i zawyżyła inflację średnioroczną za rok 1990.Reformy (plan Balcerowicza) ministra finansów Leszka Balcerowicza i premiera Tadeusza Mazowieckiego,spowodowały obniżenie inflacji dopiero w roku 1991. Wtedy też miała miejsce likwidacja PGR-ów i pierwsza fala bezrobocia. Nastąpiła też wtedy znaczna poprawa w zaopatrzeniu rynku w towary. W następnych latach inflacja systematycznie się zmniejszała.Gwałtowny jej spadek nastąpił w roku 2002. Jest to pozytywny efekt reform rządu premiera Jerzego Buzka, ale także spowolnienia gospodarczego na całym świecie. Wtedy w Polsce gwałtownie wzrosło bezrobocie połączone z wielką skalą prywatyzacji i z reformą ZUS-u. W roku 2004 obserwujemy niewielki wzrost inflacji po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.
|
|
|