NIEWRAŻLIWOŚĆ DOTYKOWA

-Około 75% kory mózgowej to kora czuciowa, sprawność integracji systemu dotykowego odzwierciedla stan S.I. całego ciała, oraz ogólną sprawność mózgu

-Dotykowa inf. sensoryczna jest niezbędna by osiągnąć aktywność mięśniową czy ruchową

-Dzieci z obniżonym poziomem dotykowym to dzieci mające zaburzenia S.I. mają one problemy w:

=rozpoznawaniu przedmiotów dotykiem bez udziału wzroku, np. czy rzecz włożona im do ręki to moneta czy guzik?

=dokładnym określeniu miejsca gdzie zostały dotknięte, np. w palec serdeczny czy wskazujący, w dłoń czy w ramię?

SYMPTOMY

ZABURZENIA PERCEPCJI WZROKOWEJ

-Istota percepcji wzrokowej polega na:

= aktywnym wchodzeniu w integracje z otoczeniem; percepcja przestrzeni i formy jest sumą zintegrowanych inf. wzrokowych i fizycznych doświadczeń senso-motorycznych

=płynnej współpracy dwóch poziomów percepcji wzrokowej:

zachodzącej na poziomie pnia mózgu- nieświadomy zbiór zintegrowanych bodzców z podstawowych systemów zmysłowych;

zachodzącej w półkulach mózgowych- identyfikacja i interpretacja bodzców;

-Przykładowe symptomy zaburzeń percepcji wzrokowej to:

=poczucie zagubienia w nowym miejscu

=trudności z pokonywaniem schodów

=częste potykanie się

=nietrzymanie się liniatury w czasie pisania

=nieumiejętność odwzorowania pisanych, rysowanych kształtów

=zła integracja obustronna

=lustrzane odwracanie liter i cyfr

=trudności w uczeniu się,itp.

PROBLEMY ZWIĄZANE Z PERCEPCJĄ SŁUCHOWĄ, MOWĄ I JĘZYKIEM

-Percepcja słuchowa odbywa się na dwóch poziomach mózgu: w pniu i półkulach mózgowych

-Zachodzi ścisły związek pomiędzy rozwojem percepcji słuchowej i funkcjonowaniem układu przedsionkowego

-Zaburzenia mowy są wynikiem dyspraksji oralnych; dziecko nie potrafi wykonać prawidłowo poleceń takich jak np. wysuń język, szczęknij zębami szybko 3 razy, cmoknij wargami, obliż usta wokoło, zagryź dolną wargę itp.

NADPOBUDLIWOŚC PSYCHORUCHOWA Z DEFICYTEM UWAGI

-Jest to właściwie zespół zaburzeń w postaci nadwrażliwości na bodźce odbierane przez różne receptory; dziecko np. rozprasza się w czasie lekcji, siedzące z drugą osobą w ławce, przez nadmiar światła wpadającego przez okno, chodzenie nauczyciela po sali, po krótkim okresie koncentracji w sprzyjających warunkach, musi wstać przejść się po sali

-Istnieje typ nadpobudliowści wyrażających się głównie deficytem uwagi i trudnościami w organizowaniu pracy bez komponenty nadruchliwości

DYSPRAKSJA ROZWOJOWA- PROBLEMY Z PLANOWANIE MOTORYCZNYM

-Zaburzenia te pojawiają się we wczesnym dzieciństwie i rzutują na dalszy rozwój człowieka

• Jest zewnętrzną, fizyczną manifestacją zaburzeń w pracy mózgu, w odbiorze i przetwarzaniu danych zmysłowych

• Istnieje kilka , różnych typów ruchu, z który korzystamy w czynnościach dnia codziennego:

=reakcje posturalne

=ruchy centralnie zaprogramowane

=nabyte sprawności ruchowe

=planowanie motoryczne

OGÓLNE ZASADY TERAPII

-Terapia S.I. może być prowadzona po wcześniejszych kompleksowych badaniach

-Ayres uważa, że głównym zadaniem tej terapii jest dostarczenie kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych, w taki sposób, że dziecko spontanicznie będzie formułowało reakcje adaptacyjne, poprawiające integrację tych bodźców

-Podczas terapii S.I. relacje zachacę między procesami sensorycznymi i zachowaniem ruchowym podczas specyficznych aktywności kształtują, i poprawiają połączenia synaptyczne w O.U.N.

-Prawidłowa organizacja spontaniczna determinuje właściwe programowanie i przetwarzanie inf. sensorycznych w następnych relacjach jednostki z otoczeniem

-Aby następowała poprawa w organizacji i OUN, podczas terapii są stosowane ćw., które są stymulujące dla mózgu

-Ćwiczenia muszą być dostosowane do poziomu rozwojowego dziecka (nie mogą być zbyt łatwe, ani zbyt trudne)

-Tylko ciągłe balansowanie na granicy możliwości dziecka, poprawia organizację ukł. nerwowego. Wpływa to:

=na zmianę zachowania w sferze motorycznej i emocjonalnej

=poprawę funkcji językowych i poznawczych

=przejawia się większą efektywnością uczenia się

-Terapia S.I. ma postać „naukowej zabawy”, w której dziecko chętnie uczestniczy i ma przekonanie, że kreuje zajęcia razem z terapeutą

-Podczas terapii dziecko nie uczy się konkretnych umiejętności, lecz poprawiając S.I. wzmacnia procesy nerwowe leżące u podstawy tych umiejętności, a one pojawiają się w sposób naturalny, jako konsekwencja poprawy funkcjonowania O.U.N.

-Efekty terapii są stałe (nie ma regresji)

-Zdarza się jednak że w miarę dorastania dziecka zaobserwujemy pewne trudności, które nie zostały przez terapię zmniejszone i może nam się wydawać, że stan dziecka się pogorszył

-Przyczyną tego jest fakt, że niektóre z deficytów można zmniejszyć tylko częściowo, inne w bardzo dużym stopniu

-Najszybciej osiąga się postępy, jeśli terapia odbywa się 2 lub 3 razy w tygodniu, a każda sesja trwa minimum 30 min

-Ważne jest jak najwcześniejsze rozpoznanie i wprowadzenie terapii S.I.

-Wczesna interwencja pozwala uchwycić podstawowe problemy z S.I. we wczesnym stadium, gdy ukł. nerwowy rozwija się i dojrzewa

-Ogromny wpływ na podejmowanie działań ma postawa dziecka

-Rolą terapeuty jest pomóc myśleć dzieciom że potrafią, albo będą potrafiły

-DZIECI MAJĄCE KŁOPOTY ZWIĄZANE Z PRACĄ SYSTEMU PRZEDSIONKOWEGO (LĘK WYSOKOŚCI, LĘK PRZED RUCHEM, BRAK RÓWNOWAGU) CZĘSTO SAME SIĘ OGRANICZAJĄ

- MAJĄ TENDENCJĘ DO MÓWIENIA”NIE” ZANIM SPRÓBUJĄ COŚ ZROBIĆ. LĘK , KTÓRY WYDAJE SIĘ MIEĆ PODŁOŻE EMOCJONALNE, TAK NAPRAWDĘ JEST PROBLEMEM NEUROFIZJOLOGICZNYM, SKONCENTROWANYM W SYSTEMIE PRZEDSIONKOWYM

-SUGERUJE SIĘ ,BY PEWNE MOŻLIWE DO REALIZACJI W KRÓTKIM TERMINIE CELE TERAPEUTYCZNE, USTALIĆ RAZEM Z DZIECKIEM, BY POCZUŁO SIĘ OSOBĄ WAŻNĄ I AKTYWNIE UCZESTNICZYŁO W TERAPII ORAZ KSZTAŁTOWANIU SWEGO ŻYCIA

- PRZYSTĘPUJĄC DO TERAPII NALEŻY ZNAĆ WSZYSTKIE RZECIWSKAZANIA DOTYCZĄCE KAŻDEGO Z UKŁADÓW ZMYSŁOWYCH, ORAZ WSZYSTKICH MECHANIZMÓW MÓZGOWYCH

-BADANIA CELE TERAPII POWINNY BYĆ SKOORDYNOWANE Z DZIAŁANIAMI INNYCH OSÓB PRACUJĄCYCH Z DZIECKIEM: NAUCZYCIELE, LEKARZE, RODZICE. WSPÓLNIE ŁATWIEJ USTALIĆ CZY NIE MA WSKAZAŃ DO PRZEPROWADZENIA DODATKOWYCH BADAŃ LUB FORM TERAPII NP.LOGOPEDYCZNEJ

-ABY EFEKTYWNIE ZAPROGRAMOWAĆ TERAPIĘ NALEŻY PAMIĘTAĆ, ŻE UKŁAD NERWOWY DZIECKA MUSI NAJPIERW NAUCZYĆ SIĘ ROZUMIEĆ I ORGANIZOWAĆ WRAŻENIA NA POZIOMIE ODRUCHOWYM, PODŚWIADOMYM, A PÓŹNIEJ WYŻSZYM, KOROWO-ŚWIADOMYM

KINESTEZJA

TO UŚWIADOMIENIE SOBIE RUCHU I POŁOŻENIA STAWÓW.

OSOBY Z DYSFUNKCJĄ SI ORAZ Z PROBLEMEM ORGANIZACJI PROPRIOCEPTYWNEJ MUSZĄ KONTROLOWAĆ CO ROBIĄ WZROKIEM. POTRZEBUJĄ WIĘCEJ CZASU NA PRZEMYŚLENIE I ZAPLANOWANIE RUCHU

DYSPRAKSJA

DEFICYT PLANOWANIA RUCHOWEGO, OBJAWIAĆ SIĘ MOŻE W RUCHACH PRECYZYJNYCH NP. UBIERANIE SIĘ, PISANIE, PRZEŻUWANIE POKARMU ITP.BĄDZ W DUŻEJ MOTORYCE - SKAKANIE, GRY SPORTOWE.

RECEPTORY WZROKU I SŁUCHU

ZDOLNOŚĆ WIDZENIA I SŁYSZENIA TO BARDZO ISTOTNE CZYNNIKI W ROZWOJU I UCZENIU SIĘ . DZIECKO DZIECKO MOŻE MIEĆ DOSKONAŁY WZROK I MIMO TO MYLIĆ LITERY B I D, M I W. TO,CO WIDZI JEST ZNIEKSZTAŁCANE GDZIEŚ W TRAKCIE PROCESÓW INTEGRACJI.

-WIELE Z TESTÓW OCENY PERCEPCJI POZWALA OCENIĆ JEJ DEFICYT (NP. KSZTAŁTU, TŁA , INTEGRACJI WZROKOWO-RUCHOWEJ)

- U PODSTAWY ROZWOJU KOORDYNACJI WZROKOWO-RUCHOWEJ LEŻY ODRUCH TONICZNY SZYJNY.

- DLA OPTYMALNEGO WIDZENI A NIEZBĘDNA JEST DOBRA KOMUNIKACJA I KOORDYNACJA PRACY OBU PÓŁKUL MÓZGU

UKŁAD LIMBICZNY (PŁATY CZOŁOWE MÓZGU)

-MA ZWIĄZEK Z NASZYMI UCZUCIAMI I ZACHOWANIEM. JEST TZW.MÓZGIEM EMOCJONALNYM

UNERWIANY PRZEZ I NERW CZASZKOWY-WĘCHOWY

- ZAPACHY MOGĄ WYWOŁYWAĆ NAJSZYBSZE I NAJINTENSYWNIEJSZE REAKCJE EMOCJONALNE NP.POBUDZANIE PAMIĘCI PRZEZ ZAPACHY U GERIATRYKÓW, AUTYSTYKÓW, BĘDĄCYCH W ŚPIĄCZCE.

PRZYWRÓCENIE MOWY W TERAPII WĘCHOWEJ.

A ZAPACHY CZOSNKU, CYTRYNY, MUSZTARDY MIAŁY POBUDZAJĄCY WPŁYW NA PACJENTÓW W ŚPIĄCZCE I Z OBJAWAMI WIOTKOŚCI.

DO UKŁADU LIMBICZNEGO NALEŻĄ:

-SKLEPIENIE

-PODWZGÓRZE(HIPOKAMP)

-JĄDRO MIGDAŁOWATE

-ODPOWIADAJĄ MIN. ZA PAMIĘĆ DŁUGĄ I KTÓTKOTRWAŁĄ.

-WYPUSTKI NERWU WĘCHOWEGO ŁĄCZĄ SIĘ Z NAJWYŻSZYMI OŚRODKAMI KOROWYMI , JAK I NAJNIŻSZYMI POZIOMAMI PNIA MÓZGU.

-UKŁAD LIMBICZNY NADAJE ZABARWIENIE EMOCJONALNE WSZYSTKIEMU, CO ROBIMY. MA WPŁYW NA POPĘDY: ZASPOKAJANIE GŁODU, REPRODUKCJĘ I WALKĘ.

WSPÓŁODPOWIADA ZA STAN GOTOWOŚCI DO DZIAŁANIA.

-ZMYSŁ SMAKU JEST WAŻNYM CZYNNIKIEM STYMULUJĄCYM DLA PACJENTÓW WYMAGAJĄCYCH AKTYWACJI MIĘŚNI ORALNYCH PRZEZ SSANIE, GRYZIENIE I ŻUCIE. SĄ BARDZO FUNKCJE GDYŻ:

-ZDROWE ŻY WIENIE TO PODSTAWOWY WARUNEK PRAWIDŁOWEGO ROZWOJU FIZYCZNEGO, EMOCJONALNEGO I PSYCHICZNEGO

-WSPOMAGA MOTYWACJĘ DO SAMOOBSŁUGI W CZASIE JEDZENIA

-WSPOMAGA ROZWÓJ MOWY-TE SAME MIĘŚNIE ARTYKULUJĄ DŹWIĘKI.

Diagnostyka w zaburzeniach intergacji sensorycznej

OBSERWACJA

*Obserwacje należy zaczac już od momentu wejscia dziecka do pokoju.Zwraca się uwage na:

-wyglad

-sposób poruszania się

-chodzenia

-czy i jak patrzy na zabawki i terapeute

-jak reaguje na nowe otoczenie

-jakie sa jego relacje z rodzicami

-czy mowi

-na jakim poziomie jest jego mowa itp.

*Wielu informacji na temat funkcjonowania dziecka dostarcza obserwacja jego zabawy

-jak się bawi i jakimi zabawkami

*Tym sposobem można już dostrzec

-dyspraksje

-zaburzenia koordynacji

-nadwrazliwosc na dotyk

-czy ma problemy z odbiorem dzialania sily grawitacji

*Zawsze trzeba mieć na uwadze podstawowa diagnoze dziecka(C.P.,autyzm ,uposledzenie umyslowe itp.)i oceny dokonywac w odniesieniu do niej

OBSERWACJA KLINICZNA DOTYCZY

*Napiecia miesniowego-dziecko przy wszelkich probach skarzy się na zmeczenie np.przy staniu z wyciagnietymi rekami

*Przetrwalych odruchow

-Toniczny Odruch Blednikowy(TOB)mierzymy czas w jakim dziecko jest w stanie utrzymac pozycje lezenia przodem z uniesionymi KK i glowa(6 latek ok.. 20 sek.)

-Asymetryczny Toniczny Odruch Szyjny(ATOS)pozycja-klek podparty,terapeuta rotuje glowe dziecka 4-krotnie z utrzymaniem przez 5 sek.w pozycjach skrajnych,ocenia się stopien ugiecia stwow lokciowych do 30do 60,powyzej 60 stopni,czy bark się opuszcza i czy tulow kieruje się w strone ugietego lokcia

*Ruchow galek ocznych

-wodzenie wzrokiem za przedmiotem w roznych kierunkach i z rozna predkoscia

-zwraca się uwage na plynnosc ruchu,szczególnie przy przekraczaniu linii srodkowej ciala

-konwergencja galek przy zblizaniu przedmiotu do nosa dziecka w osi strzalkowej

-utrzymanie fiksacji wzroku w czasie bujania na hustawce,turlania

*Planowanie ruchu

-polecenie prostych czynnosci np.podskoki naprzemienne

-praksje oralne np.oblizanie dolnej wargi,wydecie lewego policzka

-reakcje rownowazne np.stanie na 1 nodze

-kokontrakcja-np.dziecko siedzi z ugietymi lokciami,terapeuta stara się zmienic polozenie przedramion,dziecko ma utrzymac pozycje

-lateralizacja-np.na polecenie dotkniecia prawego ucha lewa reka,dziecko z zaburzeniem dotknie reka ucha po tej samej stronie

-choreoatetozy-mimowolne ruchy palcow-np.przy staniu z ramionami w przod przy zamknietych oczach

-orientacja w przestrzeni-rozroznianie pojec gora-dol,w przod,na, za,pod, lewo,prawo

-adiadochokineza-np.pozycja siedzaca,dlon na udzie dziecko wykonuje szybkie ruchy rotacji przedramienia z naprzemiennym uderzaniem w udo strona dloniowa i grzbietowa reki,ocenia się dokladnosc i ilosc ruchow w okreslonym czasie

POZA OBSERWACJA KLINICZNA PRZEPROWADZA SIĘ STANDARYZOWANE TESTY S.I.-NAJOBIEKTYWNIEJSZE S.A. TESTY OPRACOWANE PREZ AYRES.OTO NIEKTÓRE Z NICH:

*Southern California Sensory Integration Test(SCSIT)

*The Sensory Integracion And Praxis(SIPT)

*Southern California Postrotary Nystagmus Test(SCPNT)

*Southern California Motor Accuracy Test(SCMAT)

*The Touch Inventory For Elementary- School- Aged Children(TIE)

*Test Of Sensory Functions Inafntants(TSFI)

*Infant/Toddler Symptom Checklist

---