T: Międzynarodowa Integracja Gospodarcza

Integracja - „inergiatto”

Integracja gospodarcza - stan i scalanie w większą całość, silniejsze państwo, może zachodzić na skalę międzynarodową. Podczas integracji zachodzą zmiany gospodarcze , to zmiany dynamiczne, scalanie potencjałów ekonomicznych w jedną całość.

Procesy integracyjne mogą przebiegać na kilku płaszczyznach: kulturalnych, gospodarczych, jednak głównym wymiarem jest płaszczyzna ekonomiczna.

Główne motywy uczestnictwa w procesie integracji, wzrost poziomu produkcji, korzyści ekonomiczne:

• wzrost efektywności gospodarczej - wzrost DN (na osobę), kraje słabo rozwinięte - pobudzenie gospodarki,

• przesłanki polityczne - ujednolicenie ustroju, zbieżność polityki zagranicznej, zaciśnienie obronności krajów, współpracy, współdziałania,

• przesłanki społeczno-ekonomiczne - wzrost tempa wzrostu DN (nie zawsze ten proces przebiega sprawnie !), poprawa życia ludzi, ograniczenie bezrobocia, rozwój handlu, likwidacja barier taryfowych w przepływie towarów i usług. Efektywne wykorzystanie przemysłu, szybki dostęp do surowców i zasobów pracy, międzynarodowa konkurencja lub ścisła współpraca. Nauka - koordynacja rozwoju wspólnych badań naukowych i wyników,

• pozostałe - np. rozwój infrastruktury transportowej, ochrona środowiska.

Warunki MIG :

1. położenie geograficzne - kiedyś podstawowy warunek. Im państwa są bliżej geograficznie, tym lepiej pod względem ekonomicznym (koszty)

2. komplementarna struktura gospodarcza - podstawowy warunek MIG - państwa chronią konsumentów - musi być konkurencja na rynku,

3. odpowiednia infrastruktura - niezbędne warunki techniczne, które umożliwiają prowadzenie współpracy : infrastruktura telekomunikacyjna, drogowa, kolejowa itp.

4. prointegracyjna polityka zagraniczna - wyraża się we wzajemnych preferencjach udzielania taryf, ceł, cen itp. (ograniczenia administracyjne)

Modele IG:

1. model integracji międzynarodowej - zakłada, że wszystkie decyzje integracyjne o charakterze pośrednio lub bezpośrednio oddziałujące na przebieg procesu integracyjnego powinny być podejmowane wyłącznie przez przedsiębiorstwa państw krajów członkowskich. Tutaj rola państwa to utrzymanie praworządności i porządku publicznego, pielęgnuje wolny rynek i wolna konkurencję

2. model integracji ponadnarodowej - w tym przypadku zarówno ugrupowanie integracyjne, jak i państwo uzyskują uprawnienia do oddziaływania na procesy integracyjne. Decyzje tych ośrodków mogą pośrednio oddziaływać na decyzje przedsiębiorstw za pomocą subwencji, ceł, ograniczeń parataryfowych, pozataryfowych polityki kursu walutowego, stopy procentowej i innych, czyli przy pomocy wszystkich dostępnych narzędzi polityki makroekonomicznej. Stanowisko to opiera się na założeniu, że integracja gospodarcza możliwa jest jedynie w momencie skoordynowania, a następnie zunifikowania polityki ekonomicznej określonej grupy państw.

Bariery IG:

1. bariery parataryfowe - wpływają na cenę towaru, ale nie są cłami : opłaty wyrównawcze, subwencje, podatki importowe.

2. bariery pozataryfowe - nie wpływają na cenę towarów, lecz regulują wolumen obrotu. Są to ograniczenia dewizowe, ilościowe i bariery techniczne.

Formy IG :

1. strefa wolnego handlu - najprostsza forma MIG - likwidacja ceł, ograniczeń obrotów. Każde państwo ma własną politykę celna dla krajów spoza unii (krajów trzecich) i niezależną politykę handlową. Strefa dotyczy wszystkich towarów lub ich części , przynosi dwie podstawowe korzyści krajom członkowskim:

• ułatwia dostęp towarów produkowanych przez te kraje na rynek ugrupowania, obniżając ich cenę o wielkość zniesionego cła;

• utrudnia dostęp towarom spoza ugrupowania, wobec którego cło nie ulega zmianie. Stają się one tym samym droższe w porównaniu z towarami ze strefy.

Klauzula pochodzenia towaru - jakie produkty uznaje się za produkowane na terenie unii.

1. unia celna - polega na wspólnej zewnętrznej polityce wprowadzania ceł, to rozwój wzajemnej wymiany handlowej państw zrzeszonych, który blokuje dostęp towarów pochodzących z zewnątrz (preferencyjna i dyskryminacyjna)

• znosi bariery celne wewnątrz państw członkowskich

• dyskryminuje kraje trzecie

Strefa wolnego handlu i unii celnej obowiązuje w handlu międzynarodowym.

2. wspólny rynek - oznacza on nie tylko zniesienie ceł we wzajemnych obrotach i wprowadzeniu wspólnej taryfy celnej wobec krajów trzecich, lecz także integrację rynku czynników produkcji, będącej wynikiem eliminacji przeszkód hamujących wolny przepływ tych czynników wewnątrz powstałego mechanizmu wolnej konkurencji. Minimalnym wymogiem takiego rynku jest usunięcie prawnych ograniczeń w dziedzinie swobodnego przepływu czynników produkcji pomiędzy krajami członkowskimi. Aby jednak integracja w tej formie była efektywna konieczne jest przeprowadzenie szeregu działań przystosowawczych, harmonizujących, mających na celu regulację rynku pracy, kapitału, przedsiębiorczości.

CZTERY SWOBODY na rynku wewnętrznym:

_1. swoboda osiedlania się - prawo obywateli do osiedlania się w innym państwie członkowskim w celu samodzielnego wykonywania rzemieślniczej, rolniczej lub wolnej działalności zarobkowej;

_2. swobodny przepływ kapitału - swobodny ruch kapitału między państwami o różnych walutach.

Swobodny przepływ kapitału obejmuje:

• większą swobodę przepływu pieniądza i kapitału

• dążenie do wspólnego rynku usług finansowych

• liberalizację przepływu papierów wartościowych

_3. swobodny przepływ osób - osoby nie zatrudnione posiadają prawo do pracy i życia oraz korzystania ze wszystkich zdobyczy socjalnych w miejscu ich pobytu na takich samych warunkach jak rodzima siła robocza bez ograniczeń ze względu na przynależność państwową.

Swobodny ruch osobowy obejmuje:

• zniesienie kontroli granicznych

• harmonizację ustawodawstwa dotyczącego ruchu granicznego, posiadania broni, zwalczania handlu narkotykami oraz udzielania azylu

• swobodę osiedlania się i podejmowania pracy przez obywateli

• wzmocnienie kontroli wewnętrznej

_4. swobodny przepływ towarów - oprócz usunięcia ceł między państwami oznacza uwolnienie ruchu towarów od wszelkich ograniczeń ilościowych i poza taryfowych, w wyniku czego wspólny rynek uzyskuje charakter rynku wewnętrznego.

Swobodny przepływ towaru obejmuje

• zniesienie kontroli granicznych

• harmonizację lub wzajemną akceptację norm i przepisów

• harmonizację podatków

Swobodny przepływ usług oznacza:

• liberalizację usług finansowych

• harmonizację kontroli banków i ubezpieczeń

• otwarcie rynku usług transportowych i telekomunikacyjnych

2. unię monetarną należy rozpatrywać łącznie z unią gospodarczą (ekonomiczną), bowiem pojawiają się głosy mówiące, iż integracja walutowa jest najważniejszą cechą charakterystyczną integracji gospodarczej. Unia walutowa obejmuje koordynację polityki walutowej prowadzonej przez państwa tworzące ugrupowanie integracyjne. Koordynacji podlegają: ograniczenia wahań kursów walutowych, tworzenie wspólnych rezerw walutowych czy wprowadzenie jednolitej waluty międzynarodowej. O pełnej unii ekonomicznej mówi się wówczas, gdy na obszarze integracyjnym wszystkie ważniejsze, z punktu widzenia funkcjonowania wspólnego rynku, dziedziny polityki ekonomicznej zostały objęte wspólną lub skoordynowaną polityką, gdy wprowadzono wspólną walutę, a władzę ekonomiczną w najważniejszych dziedzinach sprawują organy ponadnarodowe.

3. unia polityczna jest ostatnim stadium integracji. Oznacza ona koordynację, a w zasadzie unifikację polityki wewnętrznej i zagranicznej krajów tworzących ugrupowanie integracyjne. Utworzenie unii politycznej w praktyce oznacza powstanie nowego organizmu politycznego, dlatego też trudno jest jeszcze wskazać na konkretny przykład obrazujący funkcjonowanie takiej unii.

---