PODSTAWY MAKROEKONOMII - WYKŁAD 08.03.2009

Wprowadzenie do makroekonomii:

1. Mikroekonomia a makroekonomia - przedmiot badawczy

2. Cele makroekonomiczne (magiczne wielokąty)

3. Sądy pozytywne i normatywne

4. Agregaty - wielkości makroekonomiczne

5. Postać agregatów: zasób, strumień, ratio

6. Agregaty nominalne: ceny bieżące (rynkowe),
   realne: ceny bazowe (stałe)

7. Daflatory

8. Główne nurty teoretyczne i ich wpływ na ocenę procesów makroekonomicznych.

Ad. 1

MIKROEKONOMIA - prawa rządzące zachowaniem podmiotów. Skupia się na konkretnym podmiocie, gdzie każdy podmiot jest traktowany z osobna. Gospodarstwo domowe, przedsiębiorstwo, bank, rynek - traktowane szczegółowo.

MAKROEKONIMIA - skupia się na całości podmiotów, a nie na indywidualnym. Gospodarka gospodarka narodowa traktowana jako całość. Całość to wszystkie podmioty.

Makroekonomia:
- opis gospodarki jako całości - związki, zależności, misje wspólne podmiotów.
- mechanizmy działania jako gospodarki w krótkim i długim okresie.
- mierzenie podstawowych efektów makroekonomicznych.
- poszukiwanie i wyjaśnianie zależności makroekonomicznych

Ad. 2 CELE MAKROEKONOMICZNE:

- wzrost gospodarczy 1
- niska bezrobocie 2 trzy cele dla każdej gospodarki rządu
- niska inflacja 3

Tzw. „trójkąt celów”

W gospodarce Stanów Zjednoczonych wymyślono 4 cele gospodarki:
- wzrost gospodarczy 1
- walka z inflacją 2
- walka z bezrobociem 3
- deficyt bilansu płatniczego 4

W Polsce Kołodko wymyślił „pięciokąt stabilizacji makroekonomicznej”
- wzrost gospodarczy 1
- bezrobocie 2
- index inflacji 3
- wydatki rządu 4
- bilans obrotów w bilansie płatniczym 5

Ad. 3 Sądy pozytywne i normatywne w Makroekonomii:

- zdanie pozytywne : „ jak jest”
np.: „jest bezrobocie”

- zdanie normatywne składa się z 3 członów:

1. „jak jest”
2. „ocena” (sąd wartościujący)
3. „jak być powinno”

Np.: „Inflacja jest zbyt wysoka, aby państwo mogło sobie poradzić i powinno zrobić w sposób….”

Ad. 4

Makroekonomia wymaga posługiwania się wielkościami, które odnoszą się do całej gospodarki a nie do jej części gałęzi)
Wielkościami dotyczącymi gałęzi, branż, sektorów, powiatów, województw nie są wielkościami makroekonomicznymi.

AGREGATY- powstają drogą agregacji, czyli poprzez zsumowanie wielkości mikroekonomicznych. Niewielka grupa agregatów ma postać wskaźników - czyli przedstawione jako „stopa”

Ad. 5 POSTAĆ AGREGATÓW

ZASÓB - informacje na „dzień dzisiejszy” - w dniu zbadane i podane

STRUMIEŃ - informacje w przedziale czasu - w okresie badane od początku do końca - np.: początek i koniec miesiąca.

RATIO - stosunek 2 strumieni

Zasób - taki agregat, który odnosi się do danego okresu czasu, albo wymierzony jest na dany moment.

Strumień - taki agregat, który odnosi się w jakimś przedziale czasu. OD…… DO……. Aby zmierzyć strumień trzeba znać 2 zasoby. Zasób w dniu początkowym i w dniu końcowym przedziału.

Ratio - stosunek 2 strumieni

Ad. 6 AGREGATY NOMINALNE I REALNE

2006	3200	3200
2007	3600	3500
2008	5200	3800

Jeśli agregat obliczany jest w cenach powinien być obliczany w dwojaki sposób. Raz jako agregat nominalny, drugi raz jako agregat realny.

Agregat nominalny obliczany jest w tzw. cenach bieżących (rynkowych), czyli cenach jakie były w danym okresie (miesiąc, rok) na rynku.
cena chleba w każdym roku

Agregat realny obliczany jest w cenach bazowych czyli stałych. Cena bazowa to cena z początku badanego okresu (przedziału).
cena chleba wzięta pod uwagę z jednego roku

Ad. 7

Deflowanie - oczyszczanie agregatu z inflacji. Służy do tego delator.

Deflatory
wartości
x 100%
produkcji
sprzedanej

Np.: 132% inflacja 32%

Deflator - zamiast stopy inflacji pokazuje stopień inflacji.

Jeśli nie ma inflacji, a wynik jest poniżej 100% mamy wtedy do czynienia z deflacją.

Ad. 8

JOHN MAYNARD KEYNES (1883- 1946)
twórca teorii na której się opieramy .

1. Dzieciństwo w Cambridge

2. Edukacja : Eton, King's College, studia w Cambridge
   ( matematyka, ekonomia, filozofia )

3. Praca zawodowa:

- 1906 - 1908 - Urząd ds. Indii
(zagadnienia walutowe i finansowe)

- od 1908 - powrót do Cambridge
(wykładowca ekonomiki)
- redaktor „Economic Journal”

4. 1915 - pracownik ministerstwa skarbu - odpowiedzialny za zagraniczne pożyczki wojenne

5. 1919 - członek Brytyjskiej delegacji na konferencję w Werslau.

6. 1920 - powrót do Cambridge - praca dydaktyczna i naukowa, działalność w sferze kultury:
   malarstwa, muzyki, teatru i baletu.

7. 1921 - rozprawa doktorska - „Traktat o prawdopodobieństwie”

8. „Koło z Cambridge”

9. Twórczość: 1923 - Traktat o reformie matematycznej

1930 - Rozprawa o pieniądzu
1936 - Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza

10. Lata II wojny - czołowy doradca rządu Brytyjskiego

11. Reprezentant rządu Brytyjskiego na konferencji w Bertton Woods.

„ Przypuszczam, że ekonomiści, którzy są bardzo przywiązani do tego, co nazywam „teorią klasyczną”, będą się wahać między przekonaniem, że się zupełnie mylę, a przeświadczeniem, że nie mówię nic nowego”

J.M. KEYNES

MODEL RUCHU OKRĘŻNEGO W GOSPODARCE NARODOWEJ

1. Model - uproszczony obraz rzeczywistości

2. Model gospodarki narodowej - J.M. Keynes'a

3. Założenia I modelu (dwa podmioty , 4 strumienie)

4. Model II - dopływy i odpływy, strumień oszczędności i strumień inwestycji - wzajemne zależności ; strumienie w gospodarce otwartej.

5. Model III - państwo i jego miejsce w ruchu okrężnym w gospodarce narodowej.

I MODEL RUCHU OKRĘŻNEGO

Założenia :

1. W tej gospodarce są tylko 2 grupy podmiotów : przedsiębiorstwo i gospodarstwo domowe.
2. Między tymi grupami przepływają 4 strumienie :
- 2 rzeczowe (wewnętrzne)
- 2 pieniężne (zewnętrzne)
3. W tej gospodarce nie ma żadnych innych podmiotów, a więc nie ma państwa.
4. Gospodarka jest zamknięta (autarkiczna - samowystarczalna ) - żadnej wymiany zagranicznej.
5. W tej gospodarce produkuje się tylko środki konsumpcji, (nie produkuje się środków produkcji).
6. Wg tego modelu zakłada się że może być równowaga gospodarcza

II MODEL RUCHU OKRĘŻNEGO

Założenia :

1. W gospodarce pojawia się nowy strumień. Przedsiębiorstwo - czyli przedsiębiorstwo produkcyjne środki produkcji (budynki, narzędzia, maszyny)

2. Pojawia się pierwszy odpływ w postaci OSZCZĘDNOSCI i pierwszy odpływ w postaci INWESTYCJI.

Jeśli udało by się zrównoważyć w gospodarce te strumienie - jaki odpływ taki dopływ wówczas zostaje spełniony podstawowy warunek równowagi czyli S=I

Podstawowy warunek równowagi gospodarki S = I

Przypadek : S > I → dużo pieniędzy w banku, ale mały popyt na kredyt w tej sytuacji ↓ stopy % (spadek stopy procentowej)

S < I → duża chęć na kredyty, ale mało pieniędzy z oszczędności. W tej sytuacji
↑ stopy %

PODSTAWY MAKROEKONOMII - WYKŁAD II 22.03.2009

Powtórzenie I wykładu oraz co na teście:

- podany przedmiot badawczy, czym makroekonomia się zajmuje.
- odróżnienie makro od mikro. Gałęzie, sektory, landy, miejscowości - mikro; kraj - makro
- analiza gospodarki jako całości i wielkości makro oraz agregaty:
* zasób (na dzień, na dany moment)
* strumień (w okresie czasu) - musi być początek i koniec przedziału

- zadania pozytywne, normatywne - przebudowa z jednego na drugie.
- agregaty liczone w cenach, zmiana cen. Inflacja, Deflacja.
* słabość agregatu nominalnego
* wady agregatu nominalnego
- deflator - znać wzór i obliczyć
- Keynes, modele ruchu okrężnego, dużo pytań z S I S < I

S > I S = I
+ ruch stopy procentowej

III ZAŁOŻENIE DO MODELU 2

Eksport i import wymaga zapłaty (rys. strzałka w drugą stronę)

III MODEL RUCHU OKRĘŻNEGO W GOSPODARCE NARODOWEJ
(pokazuje tylko jak państwo działa na zmiany strumieni, pamiętajmy że jest: eksport, import, bank, inwestycje i oszczędności)

Interwencjonizm - ingerencja państwa w gospodarkę

1. Podatek bezpośredni (dochody)

2. Podatek pośredni (VAT, akcyza)

3. Podatek dochodowy (od zysku)

4. Transfery płatnicze lub płatności transferowe (emerytury, renty, zasiłki dla bezrobotnych, inne zasiłki, stypendia z budżetu)

5. Subwencja albo dotacja

PAŃSTWO A GOSPODARKA

1. Państwo w dobie przedkapitalistycznej

2. Miejsce państwa w kapitalistycznej gospodarce rynkowej XVIII i XIX wieku

• Tworzenie warunków dla rozwoju wolnej konkurencji
  (prawo, wsparcie finansowe)

• Państwo w roli „nocnego stróża”

• Krystalizowanie się rynku krajowego

3. Problemy makroekonomiczne w gospodarce a zadania państwa (przełom XIX i XX wieku)
   
   * cykliczność rozwoju gospodarki
   * ochrona praw socjalnych: powstanie związków zawodowych
   * protekcjonizm w stosunkach handlowych z zagranicą
   * rozwój spółek akcyjnych i monopolizacja gospodarki
   

4. Wielki kryzys (1921 - 1933) - słabości gospodarki rynkowej

* kryzys nadprodukcji
* praktyczny interwencjonizm (F.D. Roosevelt, A. Hitler)
* program Roosevelta - Nowy Ład (New Deal)
* teoria J.M. Keynes'a 1936r.
(Keynesowska rewolucja w nauce ekonomii, makroekonomia, teoria interwencjonizmu państwowego)

Program F.D. Roosevelta (1882 - 1945)

1. Jako gubernator stanu NY (1928 - 1933)

- reformy społeczne
- ulgi podatkowe dla farmerów
- obniżka cen za usługi publiczne
- mobilizacja władzy stanowej do działań w sferze gospodarczej
- utworzenie pierwszej stanowej administracji ds. pomocy dla osób znajdujących się w trudnym położeniu.

2. Jako prezydent (od 1933r.)

Program Nowego Ładu („interwencjonizm państwowy to jedyny sposób na zdławienie wielkiego kryzysu”)

- prywatna przedsiębiorczość poddana nadzorowi ze strony struktur państwowych
- program pomocy społecznej
- progresywny podatek dochodowy
- zaostrzenie uprawnień robotników
- wspieranie aktywności organizacji związków zawodowych
- rozwój sektora publicznego
- nowe ustawodawstwo w obszarze systemu bankowego i monetarnego
- oddłużenie farmerów i rozpoczęcie subsydiowania - dofinansowania produkcji rolnej
- powołanie Administracji Robót Publicznych - organizacja robót publicznych ( wydatki rządu federalnego - ponad 13 mld dolarów; zatrudnienie - 8,5 mld robotników; efekt programu robót publicznych:
* tysiące zbudowanych dróg
* 100 tysięcy zbudowanych gmachów użyteczności publicznej
* 77 mostów
* 295 lotnisk
* regulacja rzeki Tennessee (wraz z budową zagór i elektrowni wodnej)

Argumenty zwolenników rynku:

1) Państwo zniekształca informacje rynkowe
2) Przyczynić się może do powstanie stanów nierównowagi
3) zmniejsza elastyczność systemu gospodarczego
4) Jest instytucją kosztowną (biurokracja, nieracjonalne decyzje, skutki makroekonomiczne)
5) ograniczenie wolności makroekonomicznej podmiotów

Argumenty zwolenników państwa:

1) niedoskonałość rynku i konkurencji
2) niezbędna rola państwa i instytucji
3) występowanie negatywnych efektów zewnętrznych

4) konieczność istnienia sektora dóbr publicznych
5) istnienie dóbr niekorzystnych lub korzystnych społecznie

6) występowanie zakłóceń w gospodarce rynkowej ( wahania cykliczne, bezrobocie, inflacja, itp.)
7) konieczność opieki nad ludźmi starymi, niedołężnymi, upośledzonymi, itp.
8) konieczność zniwelowania zbyt dużych różnic dochodowych i majątkowych.

5. Funkcje państwa (w świecie teorii interwencjonizmu państwowego):

* funkcja prawna - instytucjonalna (tworzenie norm prawnych, tworzenie instytucji gospodarki rynkowej i zapewnienie ich sprawnego funkcjonowania)

* funkcja alokacyjna - rozdysponowanie środków między: sektory dóbr publicznych, sektor usług i średnich przedsiębiorstw.

* funkcja redystrybucyjna

* funkcja stabilizacyjna

FUNKCJA ALOKACYJNA:

1. Tworzenie warunków niezbędnych dla zdrowej wolnej konkurencji.
   - ustawodawstwo antymonopolowe
   - zwalczanie zmowy cenowej i drapieżnego cenotwórstwa
   - zapobieganie powstawaniu struktur monopolistycznych przez kontrolę fuzji
   - wspieranie sektora MŚP
   - współudział w wydatkach na B&R

- społeczny koszt monopolu (czysta strata dobrobytu)

b) udostępnianie dóbr publicznych

dobro publiczne - może być konsumowane przez wielu naraz, bez uszczerbku dla użyteczności poszczególnych konsumentów, a jednocześnie nikt nie jest wykluczony z udziału w konsumpcji.

Dobra	Przedmiot rywalizacji	Nie będące przedmiotem rywalizacji
Dają się zastrzec	Dobra prywatne	Dobra klubowe
Nie dają się zastrzec	Tragedia wspólnego pastwiska	Dobra publiczne

Dobra publiczne (czyste dobra publiczne) - różnią się od dóbr prywatnych tym że:

- jednocześnie korzysta z nich wiele osób
- konsumpcja dobra przez jedną osobę nie zmniejsza ilości dobra dostępnych dla innych osób
- nikt nie jest wykluczony z korzystania z tego dobra.
- nabywca nie ma motywacji do płacenia za korzystanie z tego dobra
- korzystanie z tego dobra ma wymiar korzyści społecznej

c) ograniczenie (usuwanie) skutków negatywnych efektów zewnętrznych

Efekty zewnętrzne - (pozytywne i negatywne) powstają, kiedy ktoś gospodaruje wpływ na koszty lub użyteczność innych, inaczej niż za pośrednictwem cen.

FUNKCJA REDYSTRYBUCYJNA
- działania zmierzające do niwelowania różnic społecznych (dochodowych, majątkowych)
- ułatwienie dostępu do oświaty, kultury, służby zdrowia, itp.
- działania w zakresie państwa opiekuńczego

FUNKCJA STABILIZACYJNA
- zapewnienie działań sprzyjających wzrostowi gospodarczemu (wysokie tempo wzrostu w długim okresie czasu)
- łagodzenie wahań cyklicznych
- ograniczenie inflacji i bezrobocia
- wykorzystywanie polityki budżetowej i pieniężnej - instrumentem realizacji w/w funkcji.

PODSTAWY MAKROEKONOMII - WYKŁAD III 04.04.2009

RYNEK PRACY

Popyt: podaż na pracę

Popyt - jakie zapotrzebowanie zgłaszają pracodawcy na pracowników

Podaż - wszyscy gotowi do podjęcia pracy.

Funkcja pracy:

E - R Ó W N O W A G A → popyt = podaż na pracę

popyt na pracę jest większy od ilości chętnych do pracy (NIEDOBÓR)

Podaż na siłę roboczą jest większa niż popyt (NADMIAR)

LUDNOŚĆ W WIEKU PRODUKCYJNYM

- z własnej woli wykluczyli się z siły roboczej ( matki na urlopie
wychowawczym, bezrobotni z woli)

żeby należeć do grupy:
- wiek produkcyjny
- zdolności fiz. I psych. Do
wykonywania pracy
- gotowość do podjęcia pracy
- szukanie pracy

Rejestracja bezrobotnych:
- po przez Urzędy Pracy
- BAEL

RODZAJE BEZROBOCIA:

1. Ze względu na rodzaj bezrobocia
   a) bezrobocie frykcyjne
   b) bezrobocie strukturalne (technologiczne)
   c) bezrobocie cykliczne (koniunkturalne)

2. Źródła bezrobocia ze względu na opinię teoretyków określa się jako:
   a) bezrobocie dobrowolne
   b) bezrobocie przymusowe

3. Stopień jawności zjawiska bezrobocia:
   a) jawne
   b) ukryte

Ad. 1

1. Bezrobocie krótkotrwałe, liczba bezrobocia często się zmienia.
   - wlicza się tych co kończą pracę by zmienić zawód. Wynosi zawsze ono ok. 4% (zmienia miejsce zamieszkania, absolwenci, osoby które się zwalniają by otworzyć własne firmy)

2. Długookresowe; bardzo trudno przekwalifikować bezrobotnych by przywrócić ich na rynek. Tworzą je gałęzie schyłkowe, które kończą swą rolę w gospodarce np.: górnictwo, hutnictwo.
   Nowe technologie również generują to bezrobocie.

3. Koniunktura winna bezrobociu: kryzys

Ad. 2

1. Ludzie przy niższych stawkach nie mają chęci podejmować pracy - kryterium wyższej płacy.

2 instytucje niszczą mechanizm rynkowy na rynku pracy:
- związki zawodowe ( nie pozwala na obniżenie płac )
- państwo ( ustala płacę minimalną )

2. Nazwę wprowadza KEYNE'S. Koniunktura czyni ludzi bezrobotnymi. Dokładnie to agregowany popyt.

I Kiedy AD na rynku dóbr i usług rośnie to przedsiębiorcy wiedzą, że produkcję trzeba zwiększyć. Kiedy produkcja rośnie, rośnie zatrudnienie. Kiedy rośnie zatrudnienie spada bezrobocie.

AD ↑ Produkcja ↑ Zatrudnienie ↑ Bezrobocie ↓

II Kiedy AD ↓ Produkcja ↓ Zatrudnienie ↓ Bezrobocie ↑
rynek dóbr i usług rynek pracy
Koniunktura „stawia” ludzi w przymusie: kryzys, depresja

Przyczyna bezrobocia tworzy się na rynku dóbr i usług a nie na rynku pracy.

KONCEPCJA BEZROBOCIA NATURALNEGO NILTONA FRIEDMANA:

Bezrobocie naturalne = bezrobocie równowagi
Bezrobocia jakie wchodzą w skład bezrobocia naturalnego:
- bezrobocie frykcyjne
- Niewielka część bezrobocia strukturalnego o charakterze sezonowym
( archeolodzy , konserwatorzy )

Wykorzystywana koncepcja również w dzisiejszych czasach w innych teoriach: np.: Artur Okun - badał jaki jest związek pomiędzy wielkością bezrobocia a PKB.

PRAWO PKB:

„Każdy 1% bezrobocia powyżej naturalnego powoduje stratę w PKB rzędu 2,5 →3,0%”

Np.: Oblicz stratę PKB przy 8% bezrobociu
Odp.: powyżej naturalnego to:
4% - naturalne, więc reszta 4% x 2,5 = 10% strata PKB

WG KEYNES'A : Polityka państwa do walki z bezrobociem na rynku pracy.

1. Polityka pasywna - polega na przyznawaniu zasiłków, zapomóg.

2. Polityka aktywna - bank informacji o pracy (wolnych miejscach) i zróżnicowanie ich (informacji) pod względem rodzaju, lokacji pracy.
   
   - ograniczenie szkoleń, zmian zawodów
   - Polityka pieniężna - tani kredyt
   - Roboty publiczne

Paradoks zapobiegliwości - oszczędzanie (w krótkim okresie czasu) jest niekorzystne ponieważ jest mniej pieniędzy na rynku wydawane na dobra i usługi co może zniszczyć rynek. Oszczędzanie jest cnotą dla indywidualnej osoby, a dla rynku może być niszczące.

Planowane oszczędności (ex aute)
Planowane inwestycje

Faktyczne oszczędności (ex post)
Faktyczne inwestycje

PODSTAWY MAKROEKONOMII - WYKŁAD IV 10.05.2009

INFLACJA

1. Pojęcie inflacji i definicja

2. Sposoby mierzenia inflacji
   a) Koszyki:
   - CPI (koszyk konsumenta - Consumer Price Index)
   - PPI (koszyk przedsiębiorcy - Producer Price Index )
   b) Deflator

3. Inflacja jako zjawisko :
   a) pieniężne
   b) cenowe

4. Rodzaje inflacji ze względu na tempo

5. Inflacja rzeczywista, oczekiwana i nieoczekiwana

6. Inflacja popytowa ( inflacja a luka inflacyjna ) i podażowa (kosztowa, płacowa,
   wg. J.K. Galbraitha)

7. Negatywne skutki inflacji

8. Kto traci a kto zyskuje na inflacji

9. Zjawisko towarzyszące inflacji

10. Polityka walki z inflacją

Ad. 1

Inflacja - to wzrost ogólnego (przeciętnego) poziomu cen.

Deflacja - to spadek ogólnego (przeciętnego) poziomu cen.

Ad. 2

Consumer Producer
Price Price
Index Index

Index CPI rośnie - oznacza
to że muszę więcej zapłacić za
cały koszyk (poszczególne produkty
mogły zdrożeć a inne stanieć)

CPI =

Stopa inflacji =
x 100

Dezinflacja - obniżenie stopy inflacji (inflacja spada - słabnie , ale nie obniża się poniżej ceny
koszyka t0.)

Ad. 4 RODZAJE INFLACJI ZE WZGLĘDU NA TEMPO:

1. Pełzająca ( do 5% rocznie )

2. Umiarkowana, krocząca (od 5% do 10%)

3. Galopująca ( od 10% do 150%)

4. Hiperinflacja ( powyżej 150% )

Ad. 3 i 6

INFLACJA

Do inflacji pieniężnej:

Formuła J. FISHER'A

V x M = P x Y

V - szybkość obiegu pieniądza (to liczba wliczonych do PKB transakcji obsługiwanych przez jednostkę pieniądza w jednostce czasu)

M - ilość pieniądza znajdującego się w obiegu = nominalna podaż pieniądza

P - poziom cen

Y - realna wartość produkcji (PKB)

Do inflacji cenowej : ( ze względu na wzrost cen )

1. Popytowa (demand - pull inflation)
   Pojawia się wtedy kiedy popyt agregowany rośnie znacznie szybciej niż możliwości agregowanej podaży.

Przesłanki pojawienia się inflacji popytowej:

1. 
   Głęboki deficyt budżetowy państwa

2. Drukowanie „pustego” pieniądza

3. Ekspansywna polityka pieniądza centralnego (zwiększanie ilości pieniądza w obiegu)

4. AD permanentnie przewyższający AS w gospodarce niedoboru

2. Inflacja podażowa (cost-pull inflation, sellers inflation)

• Nagły wzrost kosztó produkcji (jednorazowy skok, ciągły wzrost, inflacja importowana )

• Wzrost płac, gdy nie jest on uzasadniony wzrostem wydajności (wzrost płac szybszy niż wzrost wydajności pracy); zjawisko spirali płacowo - cenowej; inflacja strukturalna

Kocepcja J.K. Galbraitha - połączenie wzrostu kosztów i płac w warunkach dwóch sił monopolistycznych: wielkich korporacji i związków zawodowych.

Ad. 5

Inflacja rzeczywista - zmienia poziom cen, jaka dokonała się w danym roku.

(mierzona zawsze jest po upływie przyjętego okresu, przy pomocy np.: CPI, PPI oraz delatora PKB)

- Inflacja oczekiwana - to inflacja jakiej społeczeństwo oczekiwało na początku okresu minionego i stopniowo wkalkulowywało jej poziom w podejmowane decyzje np.: w zakresie płac, cen, stóp procentowych.

- Inflacja nieoczekiwana - to różnica pomiędzy inflacją oczekiwaną a rzeczywistą

( np.: oczekiwana 12% podczas gdy rzeczywista osiągnęła 30% )

Ad. 7

Negatywne skutki inflacji:

1. Utrudnia rachunek ekonomiczny

2. Utrudnia decyzje inwestycyjne

3. Utrudnia równoważenie S i I

4. Utrudnia eksport

5. Utrudnia kalkulację kosztów i przychodów

6. Zniekształca realną wartość oszczędności

Ad. 8

Na inflacji tracą:

1. Ci którzy otrzymują stałe dochody

2. Ci którzy mają słabą pozycję negocjacyjną (np.: w negocjacji płacowej)

3. Ci którzy oszczędzają

4. Ci którzy na skutek inflacji i wzrostu płacy nominalnej „przesuwają się” do następnego progu podatkowego (zjawisko dźwigni podatkowej)

5. Pracownicy, którzy nie otrzymują podwyżki płac nominalnych w tempie równym inflacji

6. Ci , którzy zakupili obligacje nie podlegające indeksowaniu

Na inflacji zyskują:

1. Ci którzy, biorą pożyczki o stałym oprocentowaniu

2. Ci którzy, posiadają realny majątek (np.: nieruchomości)

3. Ci którzy, szybko i skutecznie mogą wynegocjować podwyżki płac

Ad. 10

Kontrola płac i cen - polityka walki z inflacją

- kontrola płac i cen za pomocą ulg i kar podatkowych (tax - based income policy) - koncepcja H. Wallich'a , S. Weintraub'a i A. Okun'd.

- zamrożenie płac i cen

- polityka twardego (ciasnego) pieniądza

* Nadmierna kontrola płac - prowadzi do wzrostu szarej strefy

* Nadmierna kontrola cen - prowadzi do wzrostu czarnego rynku

Ad. 9

1. Zjawisko dźwigni podatkowej

2. Koszt zdzieranych zelówek (aby utrzymać konsumpcję na dotychczasowym poziomie konsument częściej musi odwiedzać bank i podejmować gotówkę)

3. Koszt reetykietyzacji towarów (częsta zmiana metek cenowych)

4. Denominacja pieniądza (wymiana pieniądza wraz z podwyższaniem jego siły nabywczej)

GOSPODARSTWO
DOMOWE

PRZEDSIĘBIORSTWO

3. Wydatki na zakup dóbr i usług

4. Dobra i usługi

1. Usługi z czynników produkcji
( K, Z, P )

2. Dochody z tytułu usług czynników produkcji
(zysk, wypłata, dywidenda, opłata za czynsz)

GOSPODARSTWO
DOMOWE

PRZEDSIĘBIORSTWO

3. Wydatki na zakup dóbr i usług

4. Dobra i usługi

1. Usługi z czynników produkcji
( K, Z, P )

2. Dochody z tytułu usług czynników produkcji
(zysk, wypłata, dywidenda, opłata za czynsz)

BANK

I

S

GOSPODARSTWO
DOMOWE

PRZEDSIĘBIORSTWO

PAŃSTWO

E

Podaż pracy

Popyt na pracę

Popyt na pracę
i podaż na pracę

Cena siły roboczej
- stawka płac

Aktywni zawodowo
Zsr (zasoby siły roboczej)

Bierni zawodowo

ZATRUDNIENI

BEZROBOTNI

0%

4%

1%

2%

3%

4%

5%

2,5%

2,5%

2,5%

2,5%

2,5%

naturalne

Od tond się liczy

Strata PKB

B

E

Z

R

O

B

O

C

I

E

Koszyk producenta
PPI

Koszyk konsumenta
CPI

popytowa

podażowa

PIENIĘŻNA

CENOWA

Wg. Galbraitha

płacowa

kosztowa

Poziom cen

Y Y'
produkcja

AS

AD'

AD

AS

Poziom cen

Y' Y

AS'

AS

Y'” Y” Y' Y

---