dr Marek Sołtysik

Publiczne prawo Gospodarcze

12 VI, Test

15 II 2010

1. Podstawowe zagadnienia oddziaływania państwa na gospodarkę

1. uwarunkowania

2. Podstawowe doktryny

2. Prawo gospodarcze publiczne, zarys koncepcji

1. rozwój koncepcji prawa gospodarczego publicznego

2. źródła prawa gospodarczego publicznego

1. prawo wewnętrzne

2. prawo unii europejskiej

3. zasady prawa gospodarczego publicznego

4. prawne aspekty kształtowania ustroju gospodarczego państwa

3. podmioty administracji gospodarczej, charakter prawny i zadania

1. pojęcie i miejsce publicznej administracji gospodarczej w systemie podmiotów czynnych publicznego prawa gospodarczego

2. rządowa administracja gospodarcza

3. zadania samorządu terytorialnego w sferze gospodarczej

4. samorząd gospodarczy i zawodowy

4. Organizacja gospodarki komunalnej

5. System legalizacji i ujawniania działalności gospodarczej

1. formalno-prawne warunki podejmowania działalności gospodarczej

2. systemy rejestracyjne

3. koncesje, zezwolenia na działalność regulowaną

6. Publiczno-prawne elementy funkcjonowania przedsiębiorców

1. przedsiębiorcy jako podmiot działalności gospodarczej

2. rodzaje przedsiębiorców

3. formy zrzeszania się przedsiębiorców

4. pomoc publiczna dla przedsiębiorców

7. Przekształcenia prywatyzacyjne w gospodarce

8. Prawna ochrona konkurencji i konsumentów

1. ochrona konkurencji i jej zakres

1. organizacja

2. środki prawne i procedury

2. ochrona konsumentów

3. zwalczanie nieuczciwej konkurencji i przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom rynkowym

9. Publicznoprawna regulacja organizacji i funkcjonowania instytucji finansowych

1. polityka pieniężna i nadzór bankowy

2. reglamentacja podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej

3. instytucje publicznego obrotu papierami wartościowymi

10. Publicznoprawna regulacja wybranego działu gospodarki

11. Ekologiczne uwarunkowania działalności gospodarczej

Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjno-prawne.

Pod red. Gronkiewicz-Waltz i Wierzbowskiego, wyd. 1, 2009

Kazimierz Strzyczkowski - Prawo Gospodarcze Publiczne, wyd. 5 z 2009r.

Andrzej Powałowski, Sławomir Koroluk - Podejmowanie działalności gospodarczej w świetle regulacji prawnych; 2005 r.

Ciechanowicz McLean, Powałowski - Prawo Gospodarcze publiczne. Zarys Wykładu. - 2003

Cezary Kosikowski - Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej;

Leksykon Prawa Gospodarczego Publicznego pod red. Powałowskiego, 2009

1. Podstawowe zagadnienia oddziaływania państwa na gospodarkę

1. uwarunkowania

Zjawisko występowania państwa jest powszechne. Państwo zawsze jest zaangażowane w sprawy gospodarcze, ale w różnej skali i formach.

Przesłanki ekonomiczne, wymuszają one obiektywnie na każde państwo zaangażowanie w sprawy gospodarcze. Gospodarka jest bazą na której funkcjonuje państwo. Państwo samo nie wytwarza dóbr, musi jest wyprowadzać z działalności gospodarczej

Przesłanki polityczno-społeczne: państwo tworzy się po to aby realizować pewne cele, m.in. cele społeczne, państwo musi posiadać do tego środki materialne. To przesłanki o charakterze obiektywnym (występują w każdym państwie, niezależnie od panującego ustroju)

Różna skala zaangażowania państwa wyraża się w przesłankach:

Przesłanki polityczno-ustrojowe - są wynikiem namysłu nad tym jak powinno funkcjonować państwo; przekonania te ujawniają się w kształcie obowiązującej doktryny

Przesłanki prawne - są konsekwencją przyjęcia określonej doktryny, są wtórne do przesłanek polityczno-ustrojowych, rozwiązania prawne stwarzają prawne możliwości realizacji przyjętej doktryny

2. Podstawowe doktryny

1. Merkantylizm - łac. Merkatus, merkator - handel, kupiec; termin powstał w okresie schyłkowym merkantylizmu i został sformułowany przez Adama Smitha w drodze krytyki merkantylizmu

Doktryna ta jest oparta na polityce (państwo) i ekonomice (gospodarka) - są to dwa elementy ściśle od siebie uzależnione; silne państwo wspiera gospodarkę; gospodarka zapewnia siłę państwa.

Podstawowe, dodatnie cechy merkantylizmu:

- dążenie do ujednolicenia systemu gospodarczego - wychodzenie z rozdrobnienia systemów gospodarczych m.in. przez:

- ujednolicenie systemu podatkowego, miar i wag

- wspólny rynek

- rozbudowa dróg

- zjawisko tezauryzacji - gromadzenie kruszców, które miały stanowić o sile gospodarki

Należało rozbudować administracyjne struktury, które miały oddziaływać na gospodarkę. Tworzy się struktury administracji gospodarczej.

Twórcy merkantylizmu Child, Montehretien, Colbert

2. Liberalizm - koncepcja gospodarcza, która pojawiła się jednocześnie z krytyką państwa absolutnego, dostrzega się potrzeby zmian i potrzeby zrewidowania poglądów na skalę udziału państwa w gospodarce.

a) Poglądy Fizjokratów - początki myśli liberalnej, głosili panowanie przyrody, procesy z przyrody powinny być przeniesione na sposób funkcjonowania społeczeństwa. Państwo nie powinno nadmiernie angażować się w te procesy. Zakładali zdolność systemu gospodarczego do samoregulacji. Za twórcę fizjokratyzmu uznaje się Quesnay. Trzeba pozwolić biec sprawom według ich własnego rytmu. Motorem postępu gospodarczego ma być jednostka, a nie państwo.

3 filary stanowiące podstawę porządku prawnego wg fizjokratów:

-własność

-wolność osobista

-wolność gospodarowania

Zwieńczeniem tych zasad jest porządek prawny gwarantujący możliwość budowania własnego losu przez jednostkę

22 lutego 2010

b) Myśl liberalna wg Wlk. Brytanii - Adam Smith, Ricardo, Mill

Adam Smith (XVIIIw.):

Porządek gospodarczy kształtowany jest przez wolnych i autonomicznych uczestników rynku (najsłuszniejsze decyzje, najlepiej poinformowani). Też samoregulująca rola rynku. Porządek oparty na pełnej swobodzie konkurencji. Pełna wolność jednostki w sferze gospodarki. Obywatele sami powinni brać los w swoje ręce.

Rozdział państwa i gospodarki jako podstawa systemu! Rola państwa ogranicza się do zapewnienia swobody obrotu gospodarczego.

Rola państwa sprowadzała się do bycia nocnym stróżem (reakcji tylko przy niepokojących zdarzeniach), państwo wycofuje się z gospodarki.

3. Koniec XIX w. Koncepcja (doktryna) interwencjonizmu państwa:

Burzliwy (intensywny) rozwój gospodarczy; Kryzysy w Austrii, Niemczech, USA. Ich przyczyną były umowy kartelowe zjawisko monopolizacji gospodarki, zanik konkurencji

Sam rynek nie stwarza zabezpieczeń dla konkurencji.

Istotna rola samoregulującego się rynku! Charakterystyczne dla wszystkich doktryn (etatyzm - jako jedyny odrzucał tą koncepcję)

z punktu widzenia roli państwa, skali i sposobów oddziaływania różnicuje się cechę samoregulacji rynku i roli państwa

Protekcjonizm celny - w krótkiej perspektywie czasu przynosi korzyść

Interwencjonizm państwa - większe zaangażowania państwa w stosunku do liberalizmu Odbudowa sektora państwowego nie miało stanowić negacji w stosunku do sektora prywatnego. Podobna rola do merkantylizmu, czyli równoległe współistnienie sektora prywatnego i państwowego. Oddziaływanie na inwestycje i walka z bezrobociem.

John Keynes XX w. (aktywna działalność)

Wpływ państwa nie może być tylko „od przypadku do przypadku”. Działanie państwa powinno być wyprzedzające - ex post (Działania muszą być wyprzedzające, bo zapobieganie jest tańsze i bardziej skuteczne) system reagowania zdarzenia i system rozpoznawania tych zdarzeń np. kontrola kartelowa.

Państwa: aparat, który reprezentować będzie symptomy niekorzystnych działań a takie „wychwytywać” będzie korzystne zjawiska i będzie je wspierać. Państwo obserwuje gospodarkę - jej zjawisko i wspiera je. Przeciwdziała zjawiskom niekorzystnym. Globalne oddziaływanie państwa na gospodarkę (Keynes - początek globalizmu).

Polityka nowego ładu gospodarczego (lata 30 XX wieku, USA) New Deal - tu: zwiększona czujność państwa - 24 X 1929r. (wielki kryzys).

Wzrost znaczenia państwa stworzył grunt dla rozwoju prawa administracyjnego gospodarczego ingerowanie państwa w bezpośrednich formach prawnych

4. Odwrót od doktryny interwencjonistycznej (Nawiązanie do podstawowych idei i koncepcji z przeszłości):

kierunki Neoliberalizmu:

1) „Szkoła londyńska”

F. Hayek

Podstawa: gospodarka rynkowa oraz potrzeba tworzenia przez państwo ram prawnych m.in. decentralizacja emisji pieniądza (różne źródła emisji pieniądza tworzące konkurencję)

2) Ordo (łac. porządek) liberalizm, nazywany też „szkołą fryburską”, niemiecki ośrodek neoliberalizmu. Opiera się na złożeniu rynku. Gospodarka jest tą płaszczyzną na której ścierają się zbieżne interesy ekonomiczne, polityczne, ideologiczne, kulturowe, indywidualne i publiczne. Ingerencja Państwa polegająca na porządkowaniu: łagodzi skutki negatywne. Państwo chroni uczciwą konkurencję (bardziej współczesny liberalizm) i ingeruje w nią

3) „monetaryzm” zwany też szkołą chicagowską; powiązanie rozmiaru emisji pieniądza ze zmianami wielkości produktu. Zbyt mała ilość pieniądza utrudnia rozwój gospodarczy. Zbyt dużo ilość pieniądza - inflacja. Krytyka interwencjonizmu gospodarczego. Zakłócenie proporcji między ilością pieniądza a towarem przy jednoczesnych wydatkach państwa powoduje inflację.

5. Koncepcje pośrednie (trzecia droga):

Znalezienie złotego środka - Próba powiązania polityki gospodarczej z polityką społeczną. Koncepcje te wprowadzają element przełożenia sukcesu gospodarczego na podniesienie poziomu życia społeczeństwa

6. Doktryna państwa dobrobytu (UK)

1942 - plan opieki socjalnej dla każdego Brytyjczyka

1944 - koncepcja pełnego zatrudnienia

7. Koncepcja społecznej gospodarki rynkowej.

Społeczna gospodarka rynkowa oparta o pewne elementy stanowi podstawę ustroju gospodarczego państwa. Koncepcja ta powstała w czasach powojennych w poczuciu klęski. W programie CDU w 1947r. (program chrześcijańskiej gospodarki) - pojawienie się koncepcji. M(u)ller -Armack, L. Erhard

W warstwie ekonomicznej bliska liberalizmowi + włączenie elementu nowego programu rozwoju gospodarczego Niemiec. Społeczna gospodarka rynkowa w Niemczech (L.Erhard). Założenia, koncepcje społecznej gospodarki rynkowej (3 cele):

1. Osiągnięcie dobrobytu gospodarczego (podstawa) - najpierw trzeba stworzyć warunki szybkiego rozwoju gospodarczego a następnie dzielić między społeczeństwem; powiązanie polityki gospodarczej i społecznej, cel społeczny miał być celem znaczącym; państwo powinno podtrzymywać konkurencję; dążenie do pełnego zatrudnienia; wolność handlu zagranicznego

2. Zabezpieczenie sprawnego systemu finansowego:

- miał powstać niezależny bank centralny, miał pilnować siłę waluty niemieckiej, tworzyć podstawę dobrych warunków w dalekiej perspektywie czasu

- Stabilność budżetu państwa

- Równowaga bilansu płatniczego i równowaga stosunków gospodarczych

3. Osiągnięcie bezpieczeństwa społecznego, sprawiedliwości społecznej i społecznego postępu - rozwinięcie systemu pomocy socjalnej, przełożenie sukcesu państwa na cele społeczne

Społeczna gospodarka rynkowa w Polsce wyraziła się w konstytucji z 1997r,

- oparta na wolności działalności gospodarczej

- oparta na własności prywatnej

- oparta na solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych

8. Etatystyczna gospodarka rynkowa (model radziecki) - wprowadzona w Rosji radzieckiej, na podstawie prac Marksa i Engelsa.

Zlikwidować własność prywatną w gospodarce, najlepiej stworzyć własność państwową

Mechanizm rynkowy prowadzi do marnotrawstwa sił i środków - należało go zastąpić planem centralnym i mechanizmem rozdzielczym (systemem nakazowo-rozdzielczym)

System niespójny społecznie - złe nastroje społeczne

1 marzec 2010

2. Prawo gospodarcze publiczne, zarys koncepcji

1. rozwój koncepcji prawa gospodarczego publicznego

system prawa - zbiór obowiązujących norm prawnych wewnętrznie uporządkowane; nieustannie trwa proces wyodrębniania się nowych dziedzin (gałęzi) systemu prawa - ciągle mnożą się nowe. Wynika to z zapotrzebowania społecznego.

Klasyfikacja służy osiąganiu celów (płaszczyzny):

- naukowo-badawczej

- dydaktycznej

- stanowienia i stosowania prawa

Kryterium przedmiotowe - ze względu na przedmiot którego ranga społeczna rośnie istnieje potrzeba wyodrębnieni nowej gałęzi.

2 sposoby wyodrębniania nowej gałęzi:

- 1 nowa gałąź z 1 starej

- 1 nowa gałąź z dwóch lub więcej starych rys. 1

Koncepcje prawa:

- Kryterium przedmiotowe (sfera stosunków gospodarczych)

Koncepcja kompleksowego prawa gospodarczego - kryterium przedmiotowe decyduje o istnieniu pr. gospodarczego, jest ona niejednolita ze względu na wielość stosunków gospodarczych

- Kryterium metody regulacji - sfera rozwiązań publiczno-prawnych

2. źródła prawa gospodarczego publicznego - źródło prawa jako akt normatywny, powszechnie obowiązujący

Źródła prawa wewnętrznego (krajowego)

1) Konstytucja jako gwarancja trwałości pewnych rozwiązań, wyznacza uprawnienia i obowiązki w sferze gospodarki organów państwowych; uprawnienia i obowiązki obywateli dot. działalności gospodarczej

2) Ustawy - ustawodawstwo gospodarcze, często ulega zmianom, niedoskonałość procesu legislacyjnego jest jedną z przyczyn zmienności ustaw gospodarczych

Publiczne Prawo gospodarczego nie posiada swojego kodeksu, natomiast cechą charakterystyczną ustawodawstwa gospodarczego jest ustawa wiodąca - ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z 2004 r.

3) rozporządzenia - akty wykonawcze wydawane przez organy konstytucyjnie określone; musi być delegacja ustawowa; zakres nie naruszający ustawy

4) Akty kierownictwa wewnętrznego - uchwały RM, zarządzenia PRM lub członków RM - obowiązują one jednostki organizacyjnie podporządkowane organowi wydającemu; nie mogą być podstawą obowiązywania dla ludzi

5) akty prawa miejscowego - wydają je JST i terenowe organy administracji rządowej.

Warunkiem wejścia w życie jest ich ogłoszenie (podobnie jak ustaw i rozporządzeń)

8 marca 2010

źródła prawa zewnętrznego

- umowy międzynarodowe (po ratyfikacji i opublikowaniu) stają się elementem wewnętrznego porządku prawnego. Umowy międzynarodowe ratyfikuje prezydent RP (niekiedy potrzebna jest ustawowa zgoda Sejmu) - w przypadku kolizji mają pierwszeństwo przed ustawami

- prawo europejskie: a) źródła pierwotne - traktaty, umowy międzynarodowe zawarte przez wspólnoty europejskie, niepisane zasady ogólne wynikające z orzecznictwa ETS

b) źródła wtórne - rozporządzenia (zasięg ogólny, charakter wiążący, obowiązywanie bezpośrednie, część systemu prawnego państw członkowskich); dyrektywy (wyznaczają kierunek, cel działania, ale nie określają sposobu realizacji); decyzje (obowiązują konkretnego adresata: rząd państwa członkowskiego, osobę fizyczną, osobą prawną); zalecenia i opinie (wywierają wpływ na funkcjonowanie systemu prawnego, charakter niewiążący)

c) Zasady prawa gospodarczego publicznego

Zasady prawa - podst. wartości spajające cały system prawny, które znajdują odzwierciedlenie w treści wszystkich norm prawnych danego systemu; to idee przewodnie charakteryzujące treść zawartego w systemie prawa materiału normatywnego

Zasady-normy wiążą w sensie prawnym, mogą być wyartykułowane wprost w przepisach prawa, wynikają one także z treści wszystkich norm danego systemu

Zasady-postulaty - pewne wartości których nie można odczytać z obowiązujących norm prawnych, ale których obecność w systemie prawa postuluje się na przyszłość, formułuje je doktryna

Rola zasad prawa:

- wyznaczają kierunek działań prawodawczych, tworząc prawo organy muszą działać w ściśle określonych ramach

- Wskazują kierunki stosowania prawa - rozwiązywanie indywidualnych problemów w odniesieniu do konkretnych podmiotów

- Ukierunkowują sposób korzystania z praw podmiotowych - praw przysługujących określonym podmiotom

Katalog zasad prawa gospodarczego:

I grupa zasad, odnoszą się do podmiotów ale faktycznie tworzą fundamenty całego systemu

1. Zasada wolności gospodarczej - zasada konstytucyjna, zalicza się ją do wolności osobistych, wolność osobista jest ograniczana jedynie sferą wolności osobistej innych osób albo ze względu na interes publiczny

Sfera wolności w ujęciu negatywnym - wskazanie zachowań zakazanych przez prawo

Sfera wolności w ujęciu pozytywnym - wskazanie sfer realizacji tej wolności

Ograniczenie zasady wolności gospodarczej może nastąpić tylko w formie ustawowej i tylko z uwagi na ważny interes publiczny

Ważny interes publiczny: ochrona zdrowia i życia publicznego, ochrona moralności publicznej, bezpieczeństwo państwa, porządek publiczny, ochrona środowiska

2. Zasada wolności finansowej - gwarancja, że przedsiębiorcy mogą swobodnie decydować o wartości dodanej (nadwyżki), ale jednocześnie ponoszą pełną odpowiedzialność ekonomiczną za swoje działanie. Państwo nie naprawia błędów popełnionych przez przedsiębiorców.

3. Równości przedsiębiorców co do prawa - państwo gwarantuje jednakowe warunki podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej; w drodze ustawowej mogą być ustanawiane wyjątki od tej zasady

4. Zasada dobrowolności zrzeszania się przedsiębiorców, pracodawców, pracowników, konsumentów - oznacza ona brak przymusu zrzeszania się, a także prawo do zrzeszania się

II grupa zasad, odnoszą się pozornie do roli państwa w gospodarce, a w rzeczywistości służą one ochronie podmiotów gospodarczych

1. Zasada praworządności ingerencji państwa w sferę gospodarczą - wyklucza dowolność działania państwa

2. Zasada demokracji gospodarczej - w sferze gospodarczej obowiązują reguły takie same jak w innych obszarach funkcjonowania państwa demokratycznego

3. Zasada ochrony gospodarczych interesów publicznych - wskazuje na istnienie w sferze gospodarczej interesów publicznych, w imię tego prawa mogą być ograniczane prawa jednostek

4. Zasada proporcjonalności - zachowanie proporcji między celem a użytymi do jego osiągnięcia środkami

5. Państwowej ochrony stosunków gospodarczych - nakazuje realizować interes publiczny w sposób ograniczający prawa jednostki w jak najmniejszy sposób

6. Zasada subsydiarnej działalności publicznej - działalność publiczna powinna uzupełniać, a nie zastępować inicjatywę prywatną w gospodarce; państwo ma się angażować tam gdzie jest to niezbędne dla interesu ogólnego

d) Prawne aspekty kształtowania ustroju gospodarczego państwa

Prawo gospodarcze publiczne - prawo interwencji państwa w sferze gospodarczej; forma normatywnie uregulowanej dopuszczalności ingerencji państwa w sferę gospodarki; powinno stwarzać normatywne gwarancje prawne przewidywalności zachowań państwa w sferę gospodarki; jest odzwierciedleniem powinności państwa w gospodarkę; reguluje tylko część stosunków gospodarczych. Prawo gospodarcze publiczne obejmuje określenie ustroju gospodarczego państwa oraz zasad jego funkcjonowania i kontroli. Chodzi o oznaczenie systemu gospodarczego w sferze prywatnoprawnej (relacje między podmiotami gospodarczymi) i publicznoprawnej (podmioty reprezentujące państwo w sferze publicznej między aparatem publicznym).

Ustrój gospodarczy - elementy charakteryzujące:

- Stosunki własnościowe - Stosunek państwa do własności środków produkcji, ustalenie zasad gospodarowaniem majątkiem publicznym i komunalnym

- Prawne formy prowadzenia działalności gospodarczej

- Zakres i formy państwowej ochrony prawnej mechanizmów gospodarczych

- organizacja i formy prawne ingerencji państwa w stosunki gospodarcze

15 marca 2010

3. podmioty administracji gospodarczej, charakter prawny i zadania

Podział wynikający z zaangażowania państwa w gospodarkę:

podmioty czynne - podmioty które w imieniu państwa oddziałują na sferę gospodarki, prowadzą jedynie działalność o charakterze organizatorskim; prawo gospodarcze publiczne reguluje pomioty czynne

Na prawie publicznym gospodarczym zajmujemy się tylko relacjami między podmiotami czynnymi a biernymi oraz między samymi podmiotami czynnymi

podmioty bierne - przedsiębiorcy, inni uczestnicy rynku; bezpośrednio wykonują działalność gospodarczą; są bierne tylko z punktu widzenia relacji z państwem; w sferze ekonomicznej są jak najbardziej czynne

Kryterium ustrojowe

Administracja gospodarcza w sferze władzy wykonawczej

Administracja gospodarcza - nie jest zdefiniowane w przepisach prawnych, ustawodawca też nie posługuje się tym terminem, to pojęcie funkcjonujące w doktrynie; obejmuje działania władzy wykonawczej w stosunku do gospodarki (ujęcie przedmiotowe)

W ujęciu podmiotowym - interesują nas wszystkie podmioty mieszczące się we władzy wykonawczej i jednocześnie wykonują zadania gospodarcze;

Podmioty administracji gospodarczej to nie tylko organy, ale także inne podmioty o zakresie działania pozwalającym na zaklasyfikowanie jako organ administracji gospodarczej;

Organy administracji publicznej wg Konstytucji

RM i administracja rządowa

Samorząd terytorialny

Podmioty administracji gospodarczej:

- Centralna administracja rządowa (RM, centralne organy administracji publicznej, rządowe agencje, fundacje skarbu państwa)

- Terenowa administracja rządowa (wojewodowie i zespolona administracja terenowa oraz administracja nie zespolona)

- Samorząd terytorialny

- Podmioty wykonujące zadania zlecone z zakresu administracji publicznej (przede wszystkim samorządy gospodarcze i zawodowe)

- Bank centralny

Rada Ministrów - jako organ kolegialny, organ o kompetencji ogólnej, kształtuje politykę gospodarczą i ją wykonuje, koordynuję sferę gospodarki

Zadania wynikające z konstytucji:

- Kieruje administracją rządową oraz koordynuje prace jej organów

- Zapewnia wykonanie ustaw i w tym celu wydaje rozporządzenia

- chroni interesy Skarbu Państwa

- uchwala projekt budżetu państwa, kieruje jego wykonaniem, sporządza sprawozdanie

- sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi

Budżet państwa:

1. plan

2. uchwalany w formie ustawy

3. na 1 rok

4. inicjatywa ustawodawcza tylko dla RM

5. sejm nie może zwiększyć kwotę deficytu budżetowego powyżej tego co ustali RM; sejm może przesuwać wydatki z jednych celów na inne

6. TK ma tylko 2 msc na stwierdzenie zgodności ustawy budżetowej z konstytucją

7. Prezydent nie może zawetować ustawy budżetowej

8. Gdy ust budżetowa trafia do prezydenta z przekroczeniem 4 miesięcznego terminu, prezydent może podjąć decyzję o rozwiązaniu sejmu

Do składu RM obligatoryjnie wchodzą Prezes RM i ministrowie, fakultatywnie powołuje się wiceprezesów i przewodniczących komitetów określonych w ustawach

Tryb powoływania RM, 3 warianty:

1. Prezydent PRM, a ten powołuje członków RM - bezwzględna większość głosów

2. Sejm PRM, a ten powołuje członków RM, a prezydent powołuje RM - bezwzględna większość głosów

3. Prezydent PRM, , a ten powołuje członków RM - zwykła większość głosów

RM - tryb działania:

- posiedzenia

- korespondencyjne uzgadnianie stanowisk (zarządza PRM, nie trzeba szybkiego rozstrzygnięcia)

Członkowie RM:

- inicjowanie i realizowanie polityki rządu na swoim „wycinku”

- reprezentacja RM

RM tworzy ministerstwa, urząd pełnomocnika rządu, powołuje komisje wspólne.

Prezes RM:

- reprezentuje RM

- kieruje jej pracami

- wydaje rozporządzenie i zarządzenia

- zapewnia wykonanie polityki rady ministrów i określa sposoby jej wykonania

- koordynuje i kontroluje pracę ministrów

- nadzór nad samorządem terytorialnym

- może zarządzić korespondencyjne uzgadnianie stanowisk

- może zwoływać lub przewodniczyć komitetom, radom, zespołom

* tworzone w drodze - rozporządzenia PRM

- nadzoruje niektóre organu centralne (np. prezesa UOKiK)

- zakres działania ministrów określa w drodze rozporządzenia

* wskazuje dział lub działy, którymi mają się zajmować poszczególni ministrowie

- powołuje i odwołuje pełnomocników rządu

- premier może pełnić funkcję ministra

Wiceprezesi RM:

- mogą pełnić funkcję ministra

- zastępują PRM

- wykonują zadania powierzone przez PRM

- koordynują działalność pewnej części RM

Ministrowie:

1. działowi - kierujący działami administracji rządowej; zakres działania określa ustawa, a szczegółowo rozporządzenie PRM; mamy 34 działy z czego 19 dotyczy gospodarki; minister może mieć też np. 2 działy, ale są wyjątki np. 3 działy w ręku jednego ministra (budżet, finanse publicznej, instytucje finansowe)

2. bez teki - są członkami RM, którym PRM powierza określone działania nie mieszczące się w ramach działań ustawowo określonych dla innych ministrów

Rozporządzenia i zarządzenia ministrów mogą zostać uchylone przez RM na wniosek PRM

Organy wewnętrzne RM:

1. Rada legislacyjna przez PRM (powoływana obligatoryjnie); PRM w drodze rozporządzenia określa zadania i tryb jej funkcjonowania; rada opiniuje w sprawach techniki prawodawczej

2. Rządowe centrum legislacji - podlega PRM; kieruje nią prezes centrum powoływany i odwoływany przez premiera; premier nadaje jemu statut; to centrum zapewnia obsługę prawną RM i PRM

Współdziała z radą legislacyjną w zakresie zapewnienia spójności rządowych projektów aktów normatywnych z całym systemem prawa; koordynuje uzgodnienia w zakresie rządowych aktów prawnych; redaguje dzienniki urzędowe

3. Kancelaria PRM - tworzona z mocy ustawy, zapewnia ona obsługę premiera, wicepremierów, Rady ministrów jako organu kolegialnego, także obsługuje Radę legislacyjną; może też obsługiwać pełnomocników rządu o ile są tacy powołani, a także wskazane przez premiera organy pomocnicze np. Komisje; Szefa kancelarii powołuje i odwołuje PRM;

22 III 2010

4. Stałe komitety RM - tworzone w celu inicjowania, przygotowywania i uzgadniania rozstrzygnięć przyjmowanych przez RM i premiera; mogą to być komitety nie mające charakteru stałego;

5. Rady i zespoły - mają opiniodawczy charakter, działają na rzecz RM i PRM; tworzone przez premiera, ale mogą być tworzone na wniosek PRM

6. Komisje wspólne przy RM - powstaje jedynie za zgodą zainteresowanych stron, po uzyskaniu zgody na jej utworzenie RM wydaje rozporządzenie tworzące taką komisją np. komisja trójstronna określając jej skład; powinna obradować tak długo aż uzyska rozwiązanie akceptowane przez wszystkie strony

Zadania Kancelarii

- Kontroluje zadań wyznaczone przez PRM

- Dokonuje oceny społeczno-gospodarczych skutków projektów ustaw przygotowywanych przez rząd

- Dokonuje oceny międzynarodowych uwarunkowań i założeń długofalowych polityk państwa

- Dokonuje analizy, prognozy, oceny zlecone przez PRM

- Zajmuje się wydawaniem dzienników urzędowych

- Koordynuje współdziałanie PRM, ministrów a innym najważniejszymi organami w państwie

- Realizuje obsługę informatyczną i prasową PRM

Poza strukturą RM mogą być powoływani:

Pełnomocnicy rządu - działają w imieniu administracji rządowej, nie wchodzą w skład RM; działa tak długo jak istnieje problem; RM ustanawia urząd pełnomocnika w drodze rozporządzenia RM natomiast decyzję personalną podejmuje osobiście premier

Ad.2

Organy centralne administracji publicznej

Rozstrzygnięcia ustawowe gwarantują im autonomię wobec RM; tworzone w drodze ustawy;

a) Zadania, które wykraczają poza poszczególne działy gospodarki i są one podporządkowane PRM

Przykłady:

- Komisja nadzoru finansowego - przewodniczący nie wchodzi w skład RM, ale jest organem centralnym

- Prezes urzędu zamówień publicznych

- Prezes UOKiK

b) powiązane z resortem - mogą być nadzorowane przez ministra który dział dany prowadzi

Prezes urzędu regulacji energetyki podporządkowany jest ministrowi gospodarki

Prezes Urzędu Kom. Elektr. podporządkowany jest ministrowi łączności

Prezes urzędu transportu kolejowego podporządkowany jest ministrowi ds. transportu

Ad. 3

Rządowe agencje:

- Zróżnicowany status prawny

- Wykonują zadania z zakresu administracji gospodarczej

- Zorganizowane w formy prawa publicznego lub prywatnego

Mają poprawić efektywność realizacji zadań gospodarczy państwa poprzez możliwość stosowania takich form prawnych działania które nie są charakterystyczne dla organów państwa

Są wyposażone w osobowość prawną, mogą wykonywać czynności cywilnoprawne, niekiedy mogą wydawać decyzje administracyjne

Większość agencji rządowych powstała na podstawie ustaw, które określają ich status prawny i zakres zadań.

Część agencji rządowych powołana jest w drodze czynności cywilnoprawnych - jako jednoosobowa spółka skarbu państwa.

Zadania agencji rządowych:

1. w zakresie promowania i wspierania różnych inicjatyw i przedsięwzięć - agencja restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa

2. Restrukturyzacja i modernizacja nieruchomości rolnych - Agencja nieruchomości rolnych

3. sprawy o charakterze gospodarczym - Agencja rynku rolnego

4. Nadzór i kontrola nad pewnymi sprawami np. bezpieczeństwa publicznego, ochroną środowiska - Państwowa agencja atomistyki

5. Polska agencja informacji i inwestycji zagranicznych - zajmuje się zwiększaniem napływu inwestycji zagranicznych do polski

Fundacje Skarbu Państwa

- tworzone dla realizacji celów gospodarczych i społecznie użytecznych

- tworzone w celu zagospodarowania środków ze źródeł zagranicznych

- wspieranie konkretnych programów, podmiotów itd.

- zakładają je naczelne lub centralne organy rządowe (fundatorem jest skarb państwa)

- funkcjonują w oparciu o ust. o fundacjach np. fundacja centrum innowacji, fundacja rozwoju rolnictwa i gospodarki żywnościowej

Terenowa administracja rządowa

Dzieli się ją na:

1. wojewoda i tzw. administracja zespolona - podmioty podporządkowane bezpośrednio wojewodzie w terenie; kierownicy służb inspekcji i straży

wojewoda - odpowiada za wykonywanie polityki rządu w terenie; zapewnia współdziałanie organów w terenie, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego; jest reprezentantem skarbu państwa, nadzoruje działalność pod względem legalności JST; w celu realizacji zadań wojewoda wydaje zarządzenia, a niekiedy rozporządzenia porządkowe; może zarządzić prowadzenie w jego imieniu niektórych sprawa samorządom terytorialnym jak również np. samorządom gospodarczym; wojewodę powołuje i odwołuje premier na wniosek ministra ds. administracji publicznej.

Spory pomiędzy wojewodami, a także spory między wojewodą a członkiem RM lub centralnym organem administracji rządowej rozstrzyga PRM.

2. nie zespolona administracja rządowa - są to organy terenowe podporządkowane ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej np. dyrektorzy Izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy Urzędów morskich;

mogą one stanowić akty prawa miejscowego w granicach upoważnień ustawowych i po uzgodnieniu projektów z wojewodą

Samorząd terytorialny

Struktura trójszczeblowa; mają osobowość prawną, w celu wykonania zadań mogą tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy; mogą też prowadzić działalność gospodarczą w ograniczonym zakresie. Jednostki samorządu terytorialnego prowadzą samodzielną gospodarkę finansową na podstawie budżetu; sprawują kontrolę i nadzór gospodarczy; wspierają rozwój gospodarczy; stosują środki reglamentacji

Organy stanowiące powołują organy wykonawcze (wyjątek w gminie)

Podejmują decyzje w sprawach podatków i opłat

Organy wykonawcze przygotowują projekty uchwał, wykonują uchwały, gospodarują mieniem samorządowym (też zadania z zakresu administracji rządowej)

PRM i wojewoda - organy nadzoru wobec samorządu terytorialnego na podstawie kryterium legalności, rzetelności i gospodarności (w sprawach finansowych - RIO)

Rozwiązanie organów stanowiących przez sejm w drodze uchwały na wniosek PRM

Rozwiązanie organów wykonawczych przez PRM na wniosek wojewody - PRM może zawiesić organy na wniosek ministra i ustalić zarząd komisaryczny (max na 2 lata)

Samorząd gospodarczy i zawodowy

Zadaniem tych samorządów jest reprezentowanie interesów zrzeszonych podmiotów wobec organów państwowych. Zasadą jest dobrowolność zrzeszania się podmiotów np. przedsiębiorców. Do ich zadań należą:

• sprawy związane z etyką zawodową

• popieranie rozwoju gospodarczego

• sądownictwo arbitrażowe

• np. rzemiosło (cechy, izby rzemieślnicze)

izby gospodarcze

organizacje samorządu zawodowego (niektóre mają charakter obligatoryjny) np. izby rolnicze, Polska Izba Ubezpieczeń, samorząd zawodowy odnośnie zawodów zaufania publicznego

29 marca 2010

Partnerzy administracji gospodarczej

Wykonują zadania publiczne w sferze gospodarczej - np. zrzeszenia pracodawców, pracowników i stowarzyszenia konsumenckie; związki te obejmują uczestników rynku;

Interesy zbiorowe pracowników reprezentują związki zawodowe, pracownicy nie są podmiotami administracji gospodarczej, ale są uczestnikami rynku.

Ochroną Konsumentów zajmuje się np. UOKiK, Rzecznik Praw Obywatelskich

Organizacje konsumenckie - działają w oparciu o ustawę prawo o stowarzyszeniach, a także na podstawie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów; współdziałają z rządem, opiniują projekty aktów normatywnych; prowadzą poradnictwo konsumenckie;

Organizacja gospodarki komunalnej (dot. gospodarki samorządu terytorialnego)

Mienie komunalne (samorządu terytorialnego) - JST są formą decentralizacji władzy publicznej, funkcją jest wykonywanie zadań publicznych, bazą na której wykonują swoje zadania jest mienie komunalne, które jest kategorią zbiorcza obejmującą własność i inne prawa majątkowe przysługujące jednostkom samorządu terytorialnego i związkom samorządowym oraz mienie wojewódzkich, powiatowych i gminnych osób prawnych;

Mienie samorządowe jest rodzajem mienia publicznego i służy realizacji zadań publicznych wykonywanych przez JST.

Wykonywanie praw majątkowych przez JST należy do ich organów i przyjmuje się domniemanie że organami właściwymi do wykonywania tych praw są organy wykonawcze chyba że przepisy prawne wyraźnie wskazują inaczej - na uprawnienia organów uchwałodawczych.

Nabycie mienia samorządowego

I. Nabycie pierwotne (w wyniku regulacji ustawowej) - tzw. komunalizacja, oznacza nieodpłatne przekazanie jednostkom samorządu terytorialnego mienia skarbu państwa i innych państwowych osób prawnych na potrzeby realizacji ich zadań. Jest to uwłaszczenie samorządu na mieniu państwowym na podstawie ustawy.

DWA rodzaje nabycia mienia w ramach nabycia pierwotnego:

1. Z mocy ustawy - nabycie mienia skarbu państwa a także mienia będącego we władaniu państwowych osób prawnych przez JST. Przekształcenie tego mienia w samorządową osobę prawną. Wydaje się deklaratoryjną decyzję wojewody.

2. Na wniosek właściwego organu wykonawczego JST na zasadach określonych w ustawie. Musi to być umotywowane wykonywaniem przez dany samorząd jakimiś zadaniami. Wydaje się decyzję mającą charakter konstytutywny (także przez wojewodę)

Organy odwoławcze dla gmin: Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa

Organy odwoławcze dla powiatów i województw: minister skarbu państwa

II. Nabycie wtórne (w wyniku własnej działalności)

Gospodarka komunalna - rozwiązania organizacyjno prawe dotyczące mienia komunalnego (sposobu gospodarowania nim). Polega ona na wykonywaniu przez JST zadań własnych w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie traktuje JST jako przedsiębiorców, ale inne ustawy czasami tak np. w ustawie o ochronie konkurencji.

Działalność komunalna - ma służyć zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców. Nie powinna mieć na celu efektu komercyjnego, dążenie do zysku nie jest jej głównym podstawowym celem.

Zakres gospodarki komunalnej - spór w doktrynie, zwłaszcza na gruncie Polska-UE. Np. w Wlk. Brytanii działalność komunalna w ogóle nie może prowadzić działalności zarobkowej. Prawo wspólnotowe nie ingeruje w te sprawy

Zgodnie z ustawą o gospodarce komunalnej powinna ona obejmować przede wszystkim działania z zakresu użyteczności publicznej. Celem tego rodzaju działalności - w ramach użyteczności publicznej - jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Mogą być one realizowane w różnych formach organizacyjnych nie nastawionych na maksymalizację zysków.

Ustawy o samorządach terytorialnym bezwzględnie zakazują działalności poza obszarem działalności użyteczności publicznej w Polsce dotyczy jedynie powiatów. Gminy i województwa mogą taką działalność prowadzić w zakresie ograniczonym - wyłącznie w zakresie zadań własnych:

1. aktywne przeciwdziałanie bezrobociu

2. posiadać mogą akcje i udziały spółek zajmujących się działalnością doradczą, promocyjną, edukacyjną lub wydawniczą na rzecz samorządu terytorialnego

3. w sytuacjach ważnych dla rozwoju gminy,

4. w zakresie czynności bankowych i ubezpieczeniowych

W województwach, poza sferą użyteczności publicznej, działalność może być prowadzona:

1. w zakresie działalności promocyjnych, edukacyjnych, wydawniczych służących rozwojowi województwa

Co do zasady JST decydują o wyborze formy organizacyjno-prawnej w ogóle prowadzenia gospodarki komunalnej. Przewidziane prawem formy to:

1. Formy zarządu publiczno-prawnego - dzielą się na formy:

1. o charakterze „niesamoistnym” - to jednostki nie wyodrębnione ze struktury danej jednostki samorządu terytorialnego; działają w ramach jej osobowości prawnej; działają na podstawie ustawy o finansach publicznych; są tworzone w drodze uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego; kierownicy tych jednostek działają na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez organ wykonawczy; wybór formy jest uwarunkowany najczęściej specyfiką zadań: np. może to być zakład budżetowy (forma stosowane gdy JST prowadzi gospodarkę komunalną o charakterze odpłatnym, co nie oznacza że o charakterze zarobkowym - np. transport miejski, przedszkola publiczne; zakłady budżetowe prowadzą swoją działalność z dotacji lub własnych zarobków) lub jednostka budżetowa (wszystkie przychody odprowadzane są do budżetu samorządowego i stamtąd bezpośrednio pokrywane są wydatki i dlatego ta forma stosowane jest stosowana z nieodpłatną działalnością np. szkoły podstawowe)

2. o charakterze „samoistnym” - mają swoją osobowość prawną, występują gdy przewidują to ustawy szczególne; są to np. samorządowe instytucje kultury

2. Instytucje w zarządzie prywatno-prawnym (przede wszystkim spółki prawa handlowego) -

Spółki prawa handlowego - dla prowadzenia działalności użyteczności publicznej i działalności wykraczającej poza nią.

Zadania z zakresu użyteczności publicznej mogą być wykonywane przez formy organizacyjne w zakresie zarządu publiczno-prawnego, a dodatkowo przez Spółkę Akcyjną i Sp. z o.o. (formy prywatno-prawne)

W gminach działalność poza sferą działalności publicznej może być prowadzona w formie spółek: S.A., Sp. z o.o., spółki komandytowej w której gmina jest komandytariuszem oraz spółki komandytowo-akcyjnej w której gmina jest akcjonariuszem

W powiecie - nic

W województwach - wyłącznie w formie S.A lub Sp. z o.o.

JST mogą tworzyć 1 osobowe spółki prawa handlowego lub przystępować do nich. Te spółki z udziałem JST które prowadzą działalność z zakresu użyteczności publicznej powinny określić w drodze regulaminu zasady korzystania z usług publicznych oraz obowiązki spółki wobec odbiorców usług. Regulamin zatwierdza organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego

3. Powierzenie wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej jakimś innym podmiotom na podstawie umowy

Decyduje o tym organ stanowiący JST. Są to podmioty zewnętrzne w stosunku do JST, które przyjmują zlecenie na wykonanie zadań na podstawie umowy cywilno-prawnej. W umowie zawiera się rodzaj i zakres działalności i obszar na którym działalność będzie prowadzona, także warunki prowadzenia działalności. Umowa powinna zapewnić ciągłość i dostępność świadczeń na rzecz wspólnoty. Z umowy może wynikać jakie składniki mienia komunalnego zostaną przekazane przez jednostkę samorządu terytorialnego, zasady odpłatności za te przekazane składniki. Warunkiem zawarcia umowy jest uzyskanie przez danego przedsiębiorcę stosowanego uprawnienia, o ile jest ono wymagane.

5. System legalizacji i ujawniania działalności gospodarczej

A. formalno-prawne warunki podejmowania działalności gospodarczej

Obowiązki związane z podejmowaniem działalności:

1. powszechne (rejestracyjne) - nie ograniczają one wolności gospodarczej, ale służą bezpieczeństwu obrotu gospodarczego,

2. szczególne - związane z systemem reglamentacji gospodarczej - trzeba uzyskać dodatkową zgodę odpowiedniego organu - koncesje, zezwolenia oraz działalność regulowana

12 kwietnia 2010

Obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej:

1. ochrona określonych wartości: istotnych (uniwersalnych) np. ochrona życia i zdrowia ludzkiego, ochrona moralności i ochrony środowiska oraz ochrona wartości związanych z uczestnictwem w rynku np. uczciwa konkurencja, poszanowanie dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów

2. Przestrzeganie przepisów o kwalifikacji - Obowiązek zapewnienia aby czynności były wykonywane przez osoby legitymujące się uprawnieniem, kwalifikacjami

3. Posługiwanie się numerem identyfikacji podatkowej w obrocie gospodarczym tylko pisma do określonych organów i instytucji, nie do wszystkich

4. Obowiązek wiążący się z wprowadzeniem towaru do obrotu na terytorium RP (informacje dotyczące przedsiębiorcy i towaru, zarówno tego z Polski jak i zza granicy)

5. Obowiązek dokonywania i przyjmowania płatności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej za pomocą rachunku bankowego. Gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca oraz jeśli jednorazowo wartość transakcji przekracza równowartość 15 tys. Euro

Przedsiębiorca - podmiot wykonujący działalność gospodarczą, wspólnicy s.c.

Obowiązki rejestracyjne

systemy rejestracyjne o charakterze powszechnym, obejmujące większość przedsiębiorców:

1. rejestr przedsiębiorców w KRS - obejmuje on osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (pierwotnie miały do niego być wpisywane także osoby fizyczne); prowadzony przez sądy rejestrowe

2. ewidencja działalności gospodarczej - obejmuje ona osoby fizyczne, wspólnicy s.c. - Organy prowadzące ewidencje to organy wykonawcze gminy, właściwość ze względu na miejsce zamieszkania; są to zadania zlecone z zakresu administracji rządowej; dla osób zamieszkałych za granicą rozstrzyga miejsce głównego prowadzenia działalności gospodarczej na terenie RP;

Cele ewidencji:

1. legalizacja prowadzenia działalności gospodarczej

2. jest zbiorem informacji o charakterze jawnym

• w ewidencji znajdują się: oznaczenie przedsiębiorcy, PESEL, NIP (o ile posiada), określenie przedmiotu działalność wg PKSD, wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej, telefon kontaktowy, email

• zasada jednego okienka, załatwia organ wykonawczy gminy - REGON, zgłoszenie płatnika składek albo zmiany w tym zakresie; przekazuje odpowiednim organom

• Wpis niezwłocznie po złożeniu wniosku, z urzędu otrzymuje się zaświadczenie o złożeniu wniosku. Dla wniosku wymagana jest forma pisemna, można wysłać listem poleconym, ewentualnie w formie elektronicznej (w zależności od gminy).

We wniosku musi się znaleźć: oznaczenie przedsiębiorcy i jego PESEL, NIP (o ile go posiada), miejsce zamieszkania, określenie przedmiotu działalności wg Polskiej Klasyfikacji Działalności, wskazanie daty rozpoczęcia działalności, tel. Kontaktowy, email

• Wnioski o wpis nie podlegają opłatom

• Wpis to czynność materialno - techniczna, nie ma tu decyzji

• Odmowa wpisu tylko w przypadkach wyraźnie określonych w ustawie (w formie decyzji): gdy wniosek dot. działalności nieobjętej przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, jeśli zgłoszenie zawiera braki formalne które mimo wezwania organu ewidencyjnego nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie, prawomocne orzeczenie zakazu wykonywania przez przedsiębiorcę działalności którą zamierza wykonywać.

• Wykreślenie: gdy złoży się wniosek o to, następuje w drodze decyzji administracyjnej; z urzędu o ile wystąpią okoliczności, gdy wpisana do ewidencji działalność nie jest objęta przepisami o swobodzie działalności gospodarczej; jeśli prawomocnie określono zakaz prowadzenia danej działalności przez przedsiębiorcę; w przypadku zmiany miejsca zamieszkania; nie zgłoszenie informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej przed upływem 24 miesięcy (po upływie tego terminu organ ewidencyjny daje jeszcze przedsiębiorcy 30 dni, po upływie tego terminu następuje wykreślenie); w wyniku otrzymanej informacji z KRS o wpisaniu do rejestru przedsiębiorców spółki handlowej powstałej w wyniku przekształcenia spółki cywilnej; dokonanie wpisu przez organ ewidencyjny z naruszeniem prawa lub na podstawie dowodów które okazały się fałszywe; jeśli wpis zawiera dane niezgodne ze stanem prawnym

Zawieszenie:

• na podstawie wniosku przedsiębiorcy

• przysługuje tylko przedsiębiorcom nie zatrudniającym pracowników w okresie od 1 do 24 miesięcy

• wznowienie prowadzenia działalności należy zgłosić

• w okresie zawieszenia przedsiębiorca nie może osiągać bieżących przychodów z działalności gospodarczej

• W przypadku s.c. zawieszenie jest możliwe w przypadku zawieszenia działalności przez każdego ze wspólnika

c) Centralna ewidencja i informacja o działalności gospodarczej

Będzie prowadzona przez min. ds. gospodarki. Wniosek będzie albo tradycyjny lub elektroniczny. Przedsiębiorca będzie składał we wniosku jeszcze więcej informacji np. REGON, informacje o obywatelstwie, o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej, informacje o zawarciu umowy spółki cywilnej, dane dot. pełnomocnika w przypadku udzielenia ogólnego pełnomocnictwa. Z urzędu będą przesyłane dane z innych urzędów publicznych np. dane dot. utraty lub ograniczenia zdolności do czynności prawnych, dane dot. ogłoszenia upadłości, wszczęcia postęp. Naprawczego, informacja dot. prawomocnego orzeczenia zakazującego prowadzenia określonej działalności.

Procedura wpisowa: a)elektronicznie (wniosek kierowany bezpośrednio do systemu elektronicznego, wnioskodawca na swój email otrzyma potwierdzenie złożenia wniosku) b)tradycyjnie (poprzez Gminę, która nie będzie już ewidencyjna a tylko pośrednikiem; gmina tradycyjną metodę przekształci w elektroniczną i wyśle ją do elektronicznego rejestru; gmina po przyjęciu wniosku od razu sprawdzi wniosek pod względem formalnym, gdy będą braki wniosek odda wnioskodawcy pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania (obecnie mamy wydawaną decyzję). Dla wniosków składanych tą drogą nie będzie już obowiązywać „rejonizacja”

Wykreślenie (w drodze decyzji min. ds. gospodarki, będzie wykreślał z ewidencji):

1. na wniosek -gdy kończyć się będzie działalność;

2. z urzędu:

1. gdy wydano orzeczenie o zakazie prowadzenia działalności

2. gdy nie został złożony wniosek o wpis w informacji o wznowienie działalności

3. gdy organ ewidencyjny uzyska informacje o trwałym zaniechaniu działalności Gospodarczej

4. gdy cudzoziemiec lub przedsiębiorca zagraniczny utraci uprawnienia do prowadzenia działalności Gospodarczej w Polsce

5. gdy wpis zostanie dokonany z naruszeniem prawa

6. Także minister wykreśli gdy będzie niezgodność danych z rzeczywistością (tu będzie decyzja o wykreśleniu lub postanowienie o dokonaniu korekty).

19 kwietnia 2010

Wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej przez osoby fizyczne

- wpis dokona (informacje o przedsiębiorcy zostaną elektronicznie zapisane) się jeśli będzie wniosek poprawny i złożony przez odpowiednią osobę

- Konsekwencje prawne złożenia wniosku niepoprawnego

• W przypadku formy elektronicznej złożenie wniosku niepoprawnego skutkować będzie nie wszczęciem postępowania administracyjnego o wpis; system teleinformatyczny prześle wnioskodawcy drogą elektroniczną informację o przyczynach niepoprawności

• W przypadku tradycyjnego wniosku, organem właściwym jest organ wykonawczy, wezwie on do niezwłocznego skorygowania lub uzupełnienia wniosku niepoprawnego wskazując uchybienia

- w obu przypadkach będzie można poprawić wniosek pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

- Wnioski będą zwolnione z opłat oraz obowiązywać będzie zasada jednego okienka (wpis do kilku rejestrów w jednym miejscu), tak jak obecnie

- Wpis będzie podlegać wykreśleniu na wniosek przedsiębiorcy. Wniosek będzie mógł być wykreślony również z urzędu w przyszłości w drodze ministra ds. gospodarki. Będzie to mogło nastąpić w przypadku:

• prawomocnego zakazu wykonywania określonej e wpisie działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę

• stwierdzenia trwałem zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej

• nie złożenie wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej po upływie 24 msc od jej zawieszenia; organ ewidencyjny po upływie dodatkowego 30 dniowego terminu wykreśli danego przedsiębiorcę

• utrata przez przedsiębiorcę uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej przewidzianych dla osób zagranicznych i cudzoziemców

• kiedy wpis dokonany został z naruszeniem prawa

• minister ds. gospodarki będzie mógł wykreślić albo sprostować z urzędu wpis zawierający dane niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy; przepisy przewidują że organ ewidencyjny powinien najpierw wezwać do złożenia wyjaśnień zanim wykreśli przedsiębiorcę z urzędu. Minister Będzie mógł zgłosić się do organu gminy aby ten wydał postanowienie, które będzie niejako opinią o przedsiębiorcy. Minister będzie wykreślać wpis w drodze decyzji albo wyda postanowienie o sprostowaniu wpisu. Informacje o wszelkich zmianach organ ewidencyjny będzie zobowiązany przekazywać do trzech rejestrów: statystyczny, podatkowy i ubezpieczeniowy.

- Dane z centralnej ewidencji będą miały charakter jawny

Rejestr przedsiębiorców w KRS

Organy prowadzące rejestr - wyznaczone sądy rejonowe, które jako sądy rejestrowe obejmują swoją działalności obszar województwa lub części województwa. Rejestr jest prowadzony w systemie informatycznym, a podstawowe zadania są podobne jak w przypadku ewidencji, czyli:

• kreowanie podmiotowości prawnej przedsiębiorców (legalizacja)

• prowadzenie zbioru informacji i jej udostępnianie

KRS jest także co do zasady rejestrem jawnym. Wydawanie odpisów, wyciągów, zaświadczeń jest odpłatne, mają one moc dokumentów urzędowych.

Podmioty wpisywane do KRS:

- Osoby prawne

- Jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej

Centralna informacja przy KRS działa przy ministrze sprawiedliwości, a oddziały tej informacji przy sądach rejestrowych.

Procedura wpisu

Stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym. Wpis do rejestru dokonywany jest przede wszystkim na wniosek, wpisy dot. np. wykreślenia, zmiany danych dokonywane są z urzędu. Wniosek składany jest na formularzu sądowym wraz z opłata sądową. Nie prawidłowo wypełniony formularz podlega zwrotowi na podstawie zarządzenia sądu. Sąd bada czy dane we wniosku są prawdziwe, czy dołączone dokumentu są zgodne z prawem. Wpis polega na wprowadzeniu danych do systemu informatycznego. Dane te zawarte są w postanowieniu sądu. Wprowadzenie do systemu powinno nastąpić niezwłocznie po wydaniu postanowienia przez sąd. Wraz z wnioskiem o wpis wnioskodawca składa wniosek oraz zgłoszenia do trzech innych rejestrów (podatkowego, ubezpieczeniowego, statystycznego), a sąd przesyła te wnioski do właściwych urzędów (zasada jednego okienka także obowiązuje).

Wykreślenie następuje z urzędu jeśli jest niezgodny z prawem.

Za uchybienia formalne sąd może zastosować sankcje

Grzywna, wykreślenie wpisu z urzędu, rozwiązanie spółki osobowej, ustanowienie kuratora

Wpisy do rejestru podlegają ogłoszeniu w monitorze sądowym. Od dnia ogłoszenia nikt nie może zasłaniać się nieznajomością wpisów. Istnieje domniemanie że dane wpisane do rejestru są prawdziwe.

KRS składa się z trzech rejestrów:

1. Rejestr przedsiębiorców

Wpisowi do niego podlegają:

• podmioty które ustawodawca uznał ex lege za przedsiębiorców (konkretne formy organizacyjno-prawne które podejmując działalność gospodarczą muszą uzyskać wpis do rejestru przedsiębiorców, są to ogólnie osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Konkretnie są to wszystkie spółki prawa handlowego, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo-rozwojowe, instytucje gospodarki budżetowej, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, główne oddziały zagranicznych towarzystw ubezpieczeń, przedsiębiorstwa zagraniczne drobnej wytwórczości, oddziały przedsiębiorców zagranicznych działające na terenie RP, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych (nie są rejestrowane w rejestrze przedsiębiorców), Europejskie zgrupowania interesów gospodarczych, spółki europejskie, spółdzielnie europejskie,

• podmioty z drugiego rejestru pod warunkiem uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców

Rejestr przedsiębiorców składa się z 6 działów:

I dział - dane dot. samego przedsiębiorcy jako podmiotu prawa publicznego: nazwa lub firma, forma prawna, siedziba i adres, poprzedni nr rejestru sądowego lub ewidencji działalności gospodarczej; dane dot. informacji o sposobie powstania przedsiębiorcy jeżeli powstał w wyniku połączenia lub przekształcenia jakiejś wcześniej istniejącej struktury, informacje dot. nr i daty decyzji prezesa UOKiK, numer identyfikacji podatkowej,

II dział - dane dot. reprezentacji przedsiębiorcy (organ uprawniony do reprezentowania przedsiębiorcy i skład tego organu); dane dot. organów nadzoru funkcjonujących w strukturze przedsiębiorcy, dane dot. prokurentów i rodzaju prokury, dane dot. pełnomocników, informacja o zawieszeniu członków tych organów;

III dział - przedmiot działalności wg polskiej klasyfikacji działalności, informacje o złożeniu sprawozdań finansowych, ich oceny i zatwierdzenia, a także innych sprawozdań jeśli przepisy szczególne tego wymagają

IV dział - zaległe zobowiązania o charakterze publiczno-prawnym jak i wobec innych wierzycieli;

V dział - informacje dot. powołania i odwołania kuratora

VI dział - likwidacja, ustanowienie zarządu i zarządu komisarycznego; informacja o rozwiązaniu lub unieważnieniu spółki, połączenie z innymi podmiotami lub o innej formie przekształcenia; informacja o zawieszeniu lub wznowieniu prowadzenia działalności gospodarczej

2. Rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej - z tej grupy przez sam wpis nie stają się przedsiębiorcami, ale mogą się nimi stać;

3. Rejestr dłużników niewypłacalnych

Statystyczny rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej (REGON) - prowadzony przez prezesa głównego urzędu statystycznego, sam rejestr jest zbiorem informacji o wszystkich podmiotach gospodarki narodowej, prowadzony jest w systemie informatycznym w postaci centralnej bazy danych i terenowych baz danych; Każdy przedsiębiorca ma obowiązek rejestracji; rejestr ten jest jawny; podmioty zobowiązane do tego uaktualniają dane w terminie 14 dni; wpis dokonywany jest na podstawie wniosku, dokonywany jest wpis do rejestru i nadawany jest nr REGON - obywa się to przy wpisie do rejestru przedsiębiorców (zasada jednego okienka).

Krajowa ewidencja podatników - system ogólnokrajowy prowadzony przez ministra ds. finansów publicznych; nr NIP nadaje naczelnik urzędu skarbowego; wszyscy przedsiębiorcy podlegają temu systemowi. Składane jest zgłoszenie (a nie wniosek) do US, który wprowadza dane do systemu. Zgłoszenie identyfikacyjne jest wówczas gdy podmiot zgłaszający nie posiada jeszcze nr NIP. Podatnicy mają obowiązek aktualizowania danych (w okresie 30 dni) np. osoba posiadająca już NIP zgłasza że podejmuje działalność gospodarczą. NIP otrzymuje się raz na zawsze.

Centralny rejestr płatników składek z tytułu ubezpieczenia społecznego - podmiot podejmujący działalność gospodarczą jest płatnikiem składek, składa zgłoszenie płatnika składek do ZUSu i ZUS na podstawie zgłoszenia nadaje numer ubezpieczenia społecznego.

Reglamentacja Działalności gospodarczej (koncesje, zezwolenia),

- Koncesja - jest najcięższą formą ingerencji państwa w działalność gospodarczą; doktryna przyjmuje następującą definicję koncesji - przejaw prawnej reglamentacji działalności gospodarczej polegającej na wyrażeniu przez właściwy organ zgody na podjęcie i wykonywanie w określonej dziedzinie działalności gospodarczej w zakresie i na warunkach określonych w koncesji i w odrębnych przepisach.

- Zezwolenia - są mniej uciążliwe.

- działalność regulowana to najłagodniejsza forma ingerowania państwa w działalność gospodarczą; Spór w doktrynie czy działalność regulowana zalicza się do reglamentacji działalności gospodarczej

26 kwietnia 2010

Koncesja

Zakres przedmiotowy: Zakres ciągle się zmniejsza. Obecnie 6 rodzajów (kiedyś nawet 20) działalności gospodarczej objętych jest systemem koncesjonowania. Koncesje są dla ochrony ważnych interesów z punktu widzenia społeczeństwa, które nie są możliwe do zabezpieczenia przez np. zezwolenia.

Podstawa prawna dla systemu koncesjonowania stanowią różne przepisy ustawowe. Przepisy o charakterze ogólnym są w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Wprowadzenie nowego rodzaju koncesji (w ustawach szczegółowych) powinno skutkować zmianą ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Zakres przedmiotowy objęte systemem koncesjonowania:

1. Poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż i kopalin. Wydobywanie kopalin ze złóż. Bezzbiornikowe wydobywanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze w tym podziemnych wyrobiskach górniczych.

2. Wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym.

3. Wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót paliwami i energią.

4. Ochrona osób i mienia.

5. rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych

6. przewozy lotnicze

Organy koncesyjne:

Właściwym dla udzielania koncesji jest zgodnie z u.s.d.g. min. właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej, chyba że przepisy szczególne mówią inaczej.

Są to generalnie: Min. Ds. środowiska, min spraw wewnętrznych i administracji, przewodniczący KRRiTV

Forma prawna (udzielenie, zmiana, cofnięcie itd.) następuje w drodze decyzji mające charakter uznaniowy.

Procedura koncesyjna:

Organ koncesyjny może wprowadzić szczególne warunki (dodatkowe) wykonywania koncesji ponad warunki określone ogólnie w ustawach. Musi niezwłocznie poinformować o dodatkowych wymaganiach wszystkich zainteresowanych przedsiębiorców o wprowadzeniu dodatkowych warunków.

Rodzaje warunków:

- Warunki określone normatywnie - ogólne warunki z ustaw

- Warunki określone w decyzji o wydaniu koncesji - niespełnienie tych warunków są przesłanką do nie udzielenia koncesji lub do otrzymania koncesji w ograniczonym wymiarze.

Postępowanie koncesyjne zaczyna się toczyć na wniosek przedsiębiorcy. Wniosek musi zawierać określone informacje. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej przewiduje uprawnienie organu koncesyjnego do wezwania wnioskodawcy (jeszcze przed wydaniem decyzji) do uzupełnienia w wyznaczonym terminie dokumentacji poświadczających spełnianie wymaganych warunków. Ma też upoważnienie do sprawdzania faktów podanych we wniosku i w dokumentacji.

Ustawa przewiduje także postępowanie w przypadku ograniczonej liczby koncesji. Wówczas informuje o tym potencjalnych zainteresowanych i ogłasza przetarg kiedy ilość złożonych wniosków przekracza liczbę przewidzianych do udzielenia koncesji.

Treść Przetargu umieszcza się w Monitorze Polskim. Podstawowym kryterium wyboru oferty w przypadku przetargu jest wysokość opłat zadeklarowanych za koncesję.

Koncesje udziela się na czas oznaczony w przedziale od 5 do 50 lat. Sam przedsiębiorca może jednak wnioskować o koncesję na czas krótszy niż 5 lat.

Przesłanki odmowy udzielenia koncesji:

- gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków określonych normatywnie jak i w samej koncesji.

- ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli

- jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy lub innym przedsiębiorcom gdy jest więcej wnioskodawców niż przewidzianych do udzielenia koncesji

- sytuacje przewidziane w przepisach szczególnych

Organ koncesyjny może wstrzymać proces koncesyjny ze względu na zagrożenie bezpieczeństwa, obronności państwa lub obywateli.

Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności (już po udzieleniu koncesji). Przesłanki, kryteria przeprowadzenia kontroli to:

- zgodność prowadzenia działalności zgodnie z koncesją

- przestrzeganie warunków wykonywania

Organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia wykrytych w trybie kontroli nieprawidłowości w oznaczonym terminie. Jeśli termin nie zostanie zachowany organ koncesyjny może nawet cofnąć koncesję.

3 możliwości cofnięcia koncesji:

1. obligatoryjne cofnięcie koncesji gdy wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją oraz kiedy przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją.

2. Organ koncesyjny musi obligatoryjnie cofnąć albo zmienić zakres koncesji na skutek rażącego naruszenia warunków określonych w przepisach lub w koncesji lub nie usunięcie w wyznaczonym terminie zaistniałych uchybień.

3. Możliwość (organ nie musi) cofnięcia lub zmiany zakresu koncesji - ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa, bezpieczeństwa obywateli a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.

Przedsiębiorca musi zgłaszać organu koncesyjnemu wszelkie zmiany w informacjach umieszczonych we wniosku.

Obietnica otrzymania koncesji - Promesy udziela się na okres nie krótszy niż 6 msc, górny pułap nie jest określony. W promesie uzależnia się udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności Gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji. W sensie prawnym wprowadzenie instytucji promesy dzieli proces koncesjonowania na 2 etapy: I etap - obejmuje podjęcie decyzji tymczasowej o ograniczonym okresie ważności nie krótszym niż 6 miesięcy

II etap - obejmuje podjęcie definitywnej decyzji koncesyjnej.

W każdym przypadku przyrzeczenie koncesji, w okresie jego ważności, oznacza niemożność odmówienia wydania koncesji na wykonywanie dział. Gosp. określonej w promesie koncesji

Zezwolenia - nie ma ogólnej procedury wydawania zezwoleń w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Zasady znajdują się tylko w ustawach szczegółowych.

Istota zezwolenia polega na uchyleniu ogólnego zakazu na podjęcie działalności gospodarczej przy czym zakłada się że organ udzielający zezwolenia powinien udzielać zezwolenia po spełnieniu określonych warunków.

Rodzaje zezwoleń:

1. licencja

2. zgoda

Zakres przedmiotowy - znajduje się w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej np. zezwoleniami jest objęta działalność mająca na celu utrzymaniu porządku i czystości w gminach, w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę, odprowadzania ścieków, gospodarki odpadami, wykonywania działalności bankowej

Działalność regulowana jest formą pośrednią między wolną działalnością a działalnością reglamentowaną.

Działalność regulowana to taka działalność gospodarcza której wykonywania wymaga spełnienia szczególnych warunków określonych przepisami odrębnych ustaw.

Przedsiębiorca może wykonywać działalność regulowaną jeżeli spełnia szczególne warunki określone w odrębnych ustawach i po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej.

Wpis do rejestru działalności regulowanej: Wpis podlega opłacie skarbowej. Wnioskodawca dołącza oświadczenie o spełnieniu wymaganych prawem warunków. Oświadczenie na piśmie. Organ rejestrowy powinien dokonać wpisu w terminie 7 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku. Jeśli wpisu nie dokona, a upłynie dodatkowo 7 dni przedsiębiorca może po zawiadomieniu organu rejestrowego na piśmie może rozpocząć działalność gospodarczą. Organ prowadzący rejestr wydaje z urzędu zaświadczenie o dokonaniu wpisu. Organ rejestrowy nie ma obowiązku weryfikacji danych przed dokonaniem wpisu. Ma natomiast uprawnienia kontrolne z których powinien skorzystać po rozpoczęciu działalności przez przedsiębiorcę. Rejestr działalności regulowanej jest jawny.

Odmowa wpisu następuje w drodze decyzji. Przesłanki odmowy wpisu:

1. wydanie prawomocnego orzeczenia zakazującego przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem

2. gdy nie upłynęły trzy lata od wykreślenia z rejestru na podstawie decyzji o wykreśleniu z urzędu

Przykłady działalności regulowanej (ok. 20):

1. prowadzenie indywidualnej lub grupowej praktyki lekarskiej także pielęgniarskiej i położniczej

2. prowadzenie stacji kontroli pojazdów

3. organizowanie imprez turystycznych

4. prowadzenie przedsiębiorstwa składowego

5. działalność kantorowa

6. usługi detektywistyczne

7. wyrób wyrobów spirytusowych

SAMORZĄD GOSPODARCZY

Sam.gosp-od str. Mater. Treścią sam.gosp. winno być wykonywanie zad. Publ. na rzecz prywatnej gospodarki. Samorządy nie mogą Naruszać wolnosci wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania dział.gosp. Zadania sam.gosp.:koncentrują się one Wokół reprezentacji interesów przedsiębiorców wobec organów p. i innych instytucji o charakterze publiczno-pr i zarazem popierania przez samych przedsiębiorców rozwoju gospodarki.

Sam.gosp. rzemiosła- grupuje os. Posiadające status rzemieślinka. Rzemiosłem Jest wykonywanie zawodowe dział. Gosp. przez os. Fiz., z udziałem kwalifikowanej pracy własnej, w imieniu własnym tej os. i na jej rachunek, przy zatrudnieniu do 50 pracowników. Rzemieślnik jest obowiązany przestrzegać zasad etyki i godności zawodowej.

Organizacyjno-prawnymi formami sam.gos.rzemiosła są:a)cechy-to org. sam.gosp. rzemiosła zrzeszającymi rzemieślników wg kryterium teryt. lub wg rodz. Dział. Gosp. Podstawowym zad. Cechu jest utrwalanie więzi środowiskowych, postaw zgodnych z zasadami etyki , a także prowadzenie na rzecz członków działalności społeczno-organizacyjnej b)izby rzemiślnicze-są organizacjami sam. Gosp. Rzemiosła zrzeszającymi cechy, spółdzielnie rzemieślnicze, rzemieślników nienależnych do cechów, a także inne jednostki organizacyjne o ile ich celem jest wspieranie rozwoju gosp. rzemiosła. c)Związek rzemiosła polskiego-tworzony z inicjatywy co najmniej 10 izb Rzemieślniczych oraz cechów ogólnopolskich.

Sam. Zawodowy niektórych przedsięb.-grupuje podmioty wykonujące dział. W zakresię handlu, gastronomii i usług oraz transportu

Izby gospodarcze-reprezentują interesy zrzeszonych w nich podmiotów w zakresie dział. Wytwórczej, handlowej, budowlanej lub usługowej. Ich zadaniem jest kształtowanie i upowszechnianie zasad etyki w dział. Gosp. w znaczeniu rzetelnego postępowania w obrocie gospodarczym. Szczególnym zad. Izb jest tworzenie sądownictwa polubownego oraz wydawanie opinii o istniejących zwyczajach dot. dział. Gosp. Izby uzyskują osobowość pr. z chwilą wpisu do KRS.

Sam. Rolniczy -podst. jego formą są izby rolnicze. Izby rolnicze działają na rzecz rozwiązywania problemów rolnictwa i reprezentują interesy zrzeszonych w nich podmiotów. Przynależność do izb ma charakter przymusowy. Jednostk. Organizacyjnymi sam.rol. są działające na obszarze województw izby rolnicze, które tworzą Krajową Radę Izb Rolniczych.

Sam. Zawodowy-można tworzyć w drodze ustawy sam. Zawod., reprezentujące os. Wykonujące zawody zaufania publ. i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów.

Zawód zauf. Publ.-jest nim ten rodzaj zawodu regulowanego, dla którego tworzy się w drodze ustawy samorząd zawodowy. Do atrybutów takiego zawodu należą takie wartości jak szczególne znaczenie dla społ. Usług świadczonych przez osoby wykonujące taki zawód; występowanie sformalizowanych zasad etyki i deontologii zawodowej; posiadanie wysokich kwalifikacji, stale doskonalonych

Charakter pr. samorządu zawodowego-publiczno prawny charakter sam.zaw. sprawia, że organy sam. Zawodowego nie mogą mocą własnej uchwały odmówić wykonywania zadań powierzonych im w drodze ustawy; nie mogą też wprowadzić nowych obowiązków, które nie zostały przewidziane przepisami ustawowymi

Działalność gosp- to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, usługowa, handlowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły (art. 2 u.s.d.g.) cechy negat. Dział. Gosp.-działalność wytwórcza w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaż posiłków omowych i świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usułg związanych z pobytem turystów(art.3 u.s.d.g) Przedsiębiorcą w rozumieniu u.s.d.g jest os. Fiz., os. pr. i jedn. Org. niebędąca os. Prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność

Prawną - wykonująca we własnym imieniu dział. Gosp

Dział.gosp. os. Zagranicznych. Os.zagraniczne-tj.os.fiz. nieposiadające Obywat.PL, os pr. z siedzibą za granicą, jedn. Org niebędące os. Pr, posiadające zdolność pr, z siedzibą za granicą z p. człon. UE i p. człon. Europejskiego Porozumienie o wolnym Handlu oraz os. Zagr. Z p. niebędących stronami um o Europejskim obszarze Gosp., które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podst. um. Zawartych przez te p. ze Wspólnotą Europejską i jej p. członko. Mogą podejmować i wykonywać dział.gosp. na takich samych zasadach jak obywatele polscy.

Oddział-jest wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie częścią dział. Gosp., wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub gł. miejscem wykonywania dział. Oddział przeds. Zagranicznego nie ma osobowości prawnej. Oddział nie ma zdolności upadłościowej i układowej,

Ma zdolność likwidacyjną. Oddział musi używać nazwy przedsiębiorcy zagranicznego w j. P. jego siedziby oraz przetłumaczonej Na j. Pol nazwy formy prawnej przedsiębiorcy wraz z dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”.

Likwidacja oddziału:w drodze Kompetencji min. Ds. gospodarki do podejmowania decyzji o zakazie wykonywania dział. Gosp. przez przedsiębiorcę zagr., co ma Miejsce w przypadku rażącego naruszania przez oddział pr. polskiego lub np. niewykonywania obowiązku ochrony bezpieczeństwa i obronności państwa. Druga metoda likwidacji oddziału jest rezultatem nałożonego obowiązku odpowiedniego stosowania do likwidacji oddziałów przepisów Kodeksu Spółek handlowych o likwidacji spółki z o.o.

Przedstawicielstwo-jego działania dot. Działalności reklamowej i promocyjnej. Nie wykonują one na tereni RP dział. Gosp. Przedstawicielstwo nie ma zdolności prawnej, Sądowej, upadłościowej i układowej. Nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Wymaga natomiast wpisu do rejestru Przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, prowadzonego przez min. Ds. gospodarki. Przedstawicielstwo musi używać nazwy przedsiębiorcy zagranicznego w j. P. jego siedziby oraz przetłumaczonej Na j. Pol nazwy formy prawnej przedsiębiorcy wraz z dodaniem wyrazów „przedstawicielstwo w Polsce”. Likwidacja-w drodze dec. Min. Ds. gosp. zakazującej wykonywania działalności przez przedstawicielstwo, gdy naruszało ono rażąco prawo lub nie wykonuje obowiązku zgłoszenia właściwemu min. Ds. gosp. wszelkich zmian stanu faktycznego i prawnego w zakresie danych określonych przez przepisy prawne o utracie przez Przedsiębiorcę zagranicznego prawa wykonywania dział. Gosp.

Mikroprzedsiębiorca- to przedsiębiorcy którzy w co najmniej Jednym z dwóch ostatnich lat zatrudniali średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągali roczne przychody netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług w wysokości nieprzekraczającej równowartości w złotych 2 mln euro.

Mały przedsiębiorca Uważa się za niego przedsiębiorcę, który w poprzednim roku obrotowym: a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz b) osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 mln euro lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych 10 mln euro

Średni przedsiębiorca-uważa się za niego przedsiębiorcę niebędącego małym przedsiębiorcą, który w poprzednim oku obrotowym: a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz b)osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 mln euro lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych 43 mln euro

17 V 2010

POMOC PUBLICZNA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

Forma wspierania gospodarki przez państwo (subwencje, zwolnienia, ulgi podatkowe itp.)

Cel: pobudzenie opóźnionych sektorów, pomoc dla rozwoju regionalnego, pomoc dla gałęzi, które są nośnikami postępu technicznego. Rozwiązuje problemy gospodarcze oraz społeczne.

Pomoc publiczna może prowadzić do zniekształcenia konkurencji. Jest istotnym elementem wspólnego rynku w prawie europejskim, jest przestrzegana zasada nie zakłócania konkurencji.

Podstawa prawna w zakresie możliwości udzielania pomocy publicznej w prawie wspólnotowym jest zarówno w Traktatach jak i w prawie wtórnym (rozporządzenia Rady i Komisji Europejskiej) a także w soft law (wytyczne dotyczące pomocy publicznej).

Prawo krajowe: ustawa z 2004 roku o postępowaniu ws. dotyczących pomocy publicznej (nie zawiera norm materialno-prawnych), odnosi się do postępowania krajowego w sprawie notyfikacji(przekazanie KE projektu udzielania pomocy publicznej w celu oceny zgodności projektu z prawem wspólnotowym) Komisji Europejskiej, ustawa określa również zasady i tryb zwrotu pomocy udzielonej nielegalnie.

Definicja pomocy publicznej: każde przysporzenie przedsiębiorstwa pochodzące ze źródeł publicznych i mające charakter selektywny (kierowane jest do określonych przedsiębiorstw, dająca jakąś przewagę ze względu na to, że jest ono wspomagane środkami publicznymi).

Formy prawne pomocy publicznej:

- akt normatywny

- decyzja administracyjna

- umowa cywilnoprawna

- czynność faktyczna

Forma prawna nie ma wpływu na udzielenie pomocy publicznej.

Cztery grupy form udzielania pomocy publicznej:

I. Zaniechanie poboru opłat, umorzenie kar itp.

II. Zaangażowanie w formie publicznego udziału kapitałowego w przedsiębiorstwie

III. Pośrednie transfery kapitału publicznego np. pożyczki i kredyty preferencyjne, dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych, rozłożenie na raty płatności podatku lub zaległości podatkowych.

IV. Poręczenie i gwarancje

Dopuszczalność udzielenie pomocy publicznej: co do zasady zakazana jest pomoc publiczna, która powoduje lub zagraża zakłóceniem konkurencji i wywiera wpływ na handel wewnątrz wspólnotowy. Takiego skutku nie wywiera pomoc nie przekraczające reguł bagatelności tzw. pomoc de mini mis (pomoc niewielka), nie wymaga on notyfikacji gdy nie przekracza 200 tys. euro w ciągu 3 lat.

Prawo wspólnotowe przewiduje także inne odstępstwa od zakazu dzielenia pomocy publicznej:

1. Z mocy norm traktatowych mogą być stosowane tzw. wyłączenia automatyczne spod ogólnego zakazu - nie zwalniają one państwa członkowskiego z obowiązku notyfikacji, obejmują 3 kategorie pomocy publicznej: 1) środki o charakterze socjalnym (udzielana przedsiębiorstwom, ale ostatecznym beneficjentem są konsumenci np. dofinansowanie barów mlecznych; 2) środki służące naprawieniu szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi nadzwyczajnymi wydarzeniami, które uzasadniają udzielenie pomocy; 3) pomoc na rzecz wschodnich landów RFN, w zakresie niezbędnym w celu wyrównania poziomu życia w związku z podziałem Niemiec.

2. Przypadki potencjalnie dopuszczalnej pomocy w formie aktów prawnych KE lub Rady (wyłączenia fakultatywne) - niektóra pomoc może być uznana za zgodną z prawem wspólnotowym dzięki aktom wydawanym przez KE, nie jest to pomoc dowolna (obowiązują zasady proporcjonalności, przejrzystości itp.) Kategorie fakultatywnej pomocy: 1) pomoc regionalna - pomoc konieczna do pobudzenia długookresowego rozwoju regionów słabo rozwiniętych gdzie występuje niski poziom życia itp., taka pomoc nie może wpływać na wymianę handlową w sposób sprzeczny z interesem wspólnoty, przyznawana jest zgodnie z mapą pomocy regionalnej zatwierdzoną dla danego państwa członkowskiego, w ramach tej pomocy inwestycja musi być utrzymana w regionie co najmniej przez 5 lat od zakończenia inwestycji, z pewnym wyjątkiem dla małych i średnich przedsiębiorstw (termin 3 letni). 2) pomoc sektorowa - przeznaczona jest na ułatwiane rozwoju pewnych dziedzin gospodarki np. przemysł stoczniowy, węglowy. Taka pomoc nie może prowadzić do zmiany warunków wymiany handlowej sprzecznej z interesem Wspólnoty. 3) pomoc horyzontalna - pomoc udzielana przedsiębiorstwom niezależnie od regionu i sektora, taka pomoc zgodnie z rozporządzeniem Rady może być udzielana na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw w zakresie badań i rozwoju, ochrony środowiska, zatrudnienia i szkoleń, pomoc de mini mis. Jest to także pomoc na ratowanie i restrukturyzacje konkretnego przedsiębiorstwa, ale muszą być spełnione pewne warunki: trwała poprawa efektywności funkcjonowania przedsiębiorstwa i musi być ograniczona do niezbędnego minimum. 4) pomoc rozwojowa - pomoc dla wspierania ważnych przedsięwzięc podejmowanych we wspólnych interesie europejskim a także mająca na celu zaradzenie poważnym zadłużeniom gospodarek państwa członkowskich np. pomoc na rzecz ochroy kultury, pomoc na rzecz walki z kryzysem gospodarczym, pomoc na rzecz przedsiębiorstwa świadczącym usługi w ważnym interesie gospodarczym.

Zgodnie z prawem wspólnotowym nadzór nad pomocą publiczną wykonuje KE oraz wyjątkowo także Rada. Kompetencje nadzorcze polegają na decydowania o zgodności pomocy publicznej ze wspólnym rynkiem. Działania KE: przegląd pomocy już istniejącej tzn. pomocy która już wcześniej była autoryzowana przez Komisję, KE może wydawać decyzje w sprawach nowej pomocy lub zmienionej pomocy, podejmuje rozstrzygnięcia w sprawie pomocy udzielonej nielegalnie. Państwa członkowskie mają obowiązek notyfikowania pomocy publicznej KE, obowiązek notyfikacji może być uchylony jeżeli z rozporządzenia wynika zwolnienie z obowiązku. Obowiązkowi notyfikacji towarzyszy powstrzymanie się państwa członkowskiego z udzieleniem pomocy publicznej do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia KE.

Programy pomocowe - jest to akt o charakterze ogólnym i abstrakcyjnym, określa on warunki przyznawania pomocy i jest zatwierdzany przez KE. Określane są w takim programie: krąg beneficjentów, organy udzielające pomocy w kraju członkowskim, wielkość pomocy i forma, przeznaczenie, czas trwania programu. Na podstawie takiego programu udzielna jest pomoc konkretnym przedsiębiorstwom i nie podlega notyfikacji, chyba że komisja zażąda dodatkowej notyfikacji w decyzji zatwierdzającej program.

Pomoc indywidualna - pomoc udzielania bez programu pomocowego, każdy takie projekt wymaga notyfikacji albo na podstawie programu ale z obowiązkiem odrębnej notyfikacji.

Przebieg postępowania notyfikacyjnego - takie postępowanie kończy decyzja KE stwierdzająca, że albo projekt nie mieści się w kategoriach pomocy publicznej, albo stwierdza ze jest to forma pomocy publicznej zgodna ze wspólnym rynkiem. Gdy taka pomoc istnieje to KE nadzoruje taką pomoc, gdy uzna że jest ona niezgodna ze wspólnym rynkiem, to przekłada państw. Członkowi rekomendacji w celu zmiany zastosowanych środków pomocowych, w przypadku odmowy uwzględnienia takich rekomendacji, wszczyna się postępowanie w celu udzielenia nowej notyfikacji. W przypadku pomocy nielegalnej (naruszony został obowiązek notyfikacji, pomoc naruszająca decyzję o niezgodności ze wspólnym rynkiem), KE może podjąć decyzję nakazująca zwrot pomocy, a w sytuacji odmowy KE może wnieść powództwo do TS. Do Ke należy stałe monitorowania udzielonej pomocy na podstawie obligatoryjnie przedstawionych raportów dot. udzielonej pomocy.

Rozwiązania obowiązujące w Polsce: kompetencje w zakresie opiniowania pomocy publicznej i przekazywanie KE projektów pomocy publicznej, kompetencje w zakresie reprezentacji rządu polskiego przed KE i sądami wspólnotowymi oraz monitorowanie udzielania pomocy publicznej należy do Prezesa UOKiK. W sprawach pomocy dla rolnictwa i rybołówstwa takie uprawnienia ma minister wł. do spraw rolnictwa. Projekty udzielania pomocy publicznej wymagają uzyskania opinii prezesa/ministra do spraw rolnictwa, opinia ta dotyczy przesłanek zastosowania pomocy zgodnych z prawem wspólnotowym. W przypadku niezgodności właściwy organ (prezes, minister) ma obowiązek wskazać odpowiednie rozwiązanie jeżeli propozycja jest niezgodna z prawem wspólnotowym. Prezes/minister zajmuje także określone stanowisko w zakresie notyfikacji projektu pomocy publicznej, wskazuje konsekwencje jakie mogą wyniknąć z udzielonej pomocy. Z wnioskiem o udzielenie opinii właściwego organu występuje organ administracji publicznej, który opracowuje program pomocowy albo podmiot udzielającej pomocy indywidualnej, a także podmiot ubiegający się o pomoc na restrukturyzację. Notyfikacji projektu pomocy dokonuje prezes/minister, notyfikacja programu pomocowej wymaga uprzedniej zgody Rady Ministrów. Do kompetencji Prezesa należy wnoszenie w imieniu rządu polskiego do TS-u odwołań od decyzji KE. Prezes ma obowiązek monitorowania pomocy publicznej (gromadzi i przechowuje informacje w tym zakresie), a podmioty udzielające pomocy przekazują mu sprawozdania, na ich podstawie prezes sporządza coroczny raport i przekłada go Radzie Ministrów, a z kolei RM - Sejmowi.

17 V 2010

PRZEKSZTAŁCENIA PRYWATYZACYJNE W PRZEDSIĘBIORSTWACH

Prywatyzacja - jest to rezygnacja państwa z wykonywania określonych zadań połączona z przeniesieniem własności państwowej lub komunalnej na podmioty prywatne. Celem prywatyzacji jest wzrost efektywności w sensie ekonomicznym, poprzez ograniczenie świadczeń publicznych, które kształtują się pod wpływem nacisków politycznych i społecznych a nie wymogów efektywnej ekonomiczności.

Prywatyzacja w Polsce - wiąże się przemianami ustrojowymi, ustawa z 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji. Podstawa prawna prywatyzacji mienia publicznego to także: ustawa z 1991 rok o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi SP oraz ustawa z 1997 roku o gospodarce nieruchomościami.

3

---