praca+s.+Estery, Studia PO i PR, starość do lic


Starym ludziom jest przykro, gdy ich uszczęśliwiają

według własnego uznania.

Starzy ludzie uciekają, bo nie chcą im wierzyć,

że można być szczęśliwym, tylko na własny sposób.

Starzy ludzie uśmiechają się, gdy ich nie rozumiemy,

bo wiedzą, że i nas spotka smutna miłość bez wolności.

Starzy, chorzy, zranieni

nie chcą mądrych lekarzy,

Ale czasu, ciszy i serca..

Ks. Alojzy Henel

Wstęp

Znamiennym symptomem współczesnych czasów jest starzenie się społeczeństwa. Gwałtowne przemiany naukowo - techniczne, społeczne, a także polityczne, które dokonują się na naszych oczach, powodują, że starzejący się człowiek jest wobec nich często bezradny, zagubiony, a przy tym czuje się zepchnięty na margines życia społecznego. Często można spotkać się z dużą niechęcią do aktywnego przeżywania starości przez nich samych.

Jednakże życie człowieka jest cennym darem, który należy kochać i którego należy bronić w każdej fazie. Przykazanie „ nie zabijaj” domaga się poszanowania go od początku, aż po naturalny kres. To przykazanie zobowiązuje także w obliczu choroby, niepełnosprawności fizycznej, intelektualnej oraz wówczas, kiedy spadek sił ogranicza zdolność człowieka do autonomii. Jeżeli choroba i spadek sił fizycznych zostają przyjęte z pogodą ducha i w świetle wiary, mogą stać się cenną okazją do lepszego zrozumienia tajemnicy krzyża, która nadaje sens ludzkiemu życiu.

Jan Paweł II w swoim Orędziu zwraca uwagę na poszanowanie życia i godności osób w podeszłym wieku. Jednakże można jego słowa odnieść do wszystkich będących w potrzebie, którzy z różnych powodów są pozbawieni pomocy i zainteresowania ze strony najbliższych. Obserwując współczesny świat zauważa się wzrost zapotrzebowania na pomoc instytucjonalną. Wynika to często z pogoni za dobrobytem czy karierą. Brakuje wówczas czasu i cierpliwości na opiekę nad będącą w podeszłym wieku matką. Często trudności życiowe i niezaradność osób będących w potrzebie zmuszają ludzi do podjęcia starań o zamieszkanie w placówce opiekuńczej np. w domu pomocy społecznej, których jest jeszcze zbyt mało, aby zaspokoić potrzeby społeczeństwa.

Celem domu pomocy społecznej jest realizacja potrzeb bytowych, zdrowotnych, społecznych oraz zapewnienie samorealizacji mieszkańców. Wszystkie podejmowane działania mają na celu jak najlepszą rehabilitację społeczną, psychiczną i fizyczną podopiecznych.

Dom pomocy społecznej stanowi nowe miejsce życia dla człowieka, które wiąże się z oderwaniem od naturalnego środowiska, od najbliższych. Taki dom to nie tylko zmiana miejsca zamieszkania, ale również warunków życia, wiec kadra takiej placówki powinna ułatwić przystosowanie do nowych warunków życia z zachowaniem indywidualnych upodobań i zainteresowań mieszkańców. Każda placówka ma swój specyficzny charakter, w zależności od tego, do kogo jest przeznaczona, jak również, kto ją prowadzi i gdzie jest usytuowana.

Niniejsza praca poświecona jest prezentacji jednej z takich placówek, a mianowicie Domowi Pomocy społecznej Św. Wincentego w Chorzowie.

Rozdział I przedstawia zadania i cele polityki społecznej oraz zagadnienia związane z Domami Pomocy Społecznej w świetle literatury oraz aktów prawnych.

W rozdziale II przedstawiono pomoc społeczną na rzecz osób starszych. Ukazano człowieka starszego w obszarze jego funkcjonowania biologicznego, psychologicznego i społecznego. Przestawiono jego potrzeby oraz możliwości pomocy, jakie oferuje im pomoc społeczna.

Rozdział III to założenia metodologiczne badań własnych, cel badań, metody techniki i narzędzia badawcze oraz teren i organizację badań.

Rozdział IV prezentuje Dom Pomocy Społecznej św. Wincentego w Chorzowie, przedstawia jego historię, zasady działania, charakterystykę mieszkanek i kadry oraz funkcje i zadania zgodne z przeznaczeniem tej placówki.

„ Nie zapominajcie o chorych i starych.

Nie opuszczajcie ich.

Nie usuwajcie ich na margines społeczeństwa,

Gdyż w tych osobach jest zawarta ważna prawda.

Ludzie chorzy, starzy, kalecy, niepełnosprawni, uczą nas,

Że słabość jest twórczym elementem ludzkiego życia....

Jeżeli zabrakłoby wśród was tych osób,

Moglibyście ulec pokusie i myśleć, ze zdrowie fizyczne,

Siła, władza, są jedynymi ważnymi dobrami, o które

Trzeba zabiegać w życiu.

Jednak Chrystusowa mądrość

i moc Chrystusa

ujawnia się w słabości...”

Jan Paweł II, Wielka Brytania, 28 maja 1982

W tym miejscu pragnę złożyć podziękowanie tym wszystkim, którzy umożliwili mi napisanie tej pracy w szczególności dziękuję P. dr Elżbiecie Turskiej za pomoc, życzliwość i cenne wskazówki, które pomogły mi w napisaniu tej pracy.

Rozdziała I: Polityka społeczna jej cele i zadania

    1. Zadania polityki społecznej

Wiele jest definicji wyjaśniających znaczenie polityki społecznej, które odzwierciedlają różne poglądy na jej przedmiot, zakres, cele, sposoby, funkcjonowanie, metody badawcze. Za S. Czajką możemy stwierdzić, że „ polityka społeczna jest to ukierunkowana na człowieka działalność państwa i innych podmiotów ( jednostek, grup społecznych, organizacji, instytucji) w dziedzinie kształtowania warunków życia społeczeństwa, stosunków społecznych i struktury społecznej w celu optymalnego zaspokojenia potrzeb, uwzględniającego społecznie akceptowany system wartości

i współzależności między postępem społecznym a wzrostem gospodarczym”.

Z terminem „polityka społeczna” spotykamy się niemal każdego dnia. Najczęściej gdy rozpoczynają się debaty o reformie ubezpieczeń społecznych, ochronie zdrowia, zasiłkach dla bezrobotnych itp. Wiąże się z nią pomoc społeczna jako reakcja na sytuację gospodarstw domowych, powodzenie lub niepowodzenie w życiu rodzinnym, ilość urodzeń i zgonów, liczebność zawieranych małżeństw. Politykę społeczną możemy też rozumieć jako sferę działania państwa, instytucji publicznych i sił społecznych, która zajmuje się kształtowaniem życia ludności oraz stosunków międzyludzkich w środowisku zamieszkania i pracy.

Wszystkie cele polityki społecznej sprowadzają się do zaspakajania potrzeb szerokich kręgów ludności jak i poszczególnych jednostek. Przedmiot polityki społecznej jest odpowiednikiem katalogu potrzeb uważanych za ważne i wymagające zaspokojenia.

Na gruncie polityki społecznej potrzeby mogą być klasyfikowane w różnych płaszczyznach np.:

1. Potrzeby o znaczeniu ekonomicznym ( do zaspakajania potrzebują środków
materialnych); potrzeby o znaczeniu pozaekonomicznym (psychospołeczne);

2. Potrzeby w ujęciu przedmiotowym (np. ochrona zdrowia) i w ujęciu podmiotowym
(np. potrzeby osób w podeszłym wieku);

3. Potrzeby typowe dla polityki społecznej (zabezpieczenia społeczne) i wychodzące
poza politykę społeczną (np. polityka ludnościowa);

4. Potrzeby związane z wiekiem człowieka (okres przed-, po- i produkcyjny),

z miejsca realizacji (w środowisku pracy, w miejscu zamieszkania), powiązane ze
sposobem realizacji (zbiorowe, indywidualne);

Powyższa klasyfikacja wskazuje na to, że nie można posługiwać się raz na zawsze ustaloną i potwierdzoną wiedzą o stanie ludzkich potrzeb. Za każdym razem, gdy polityka społeczna ma odpowiedzieć na typowe dla nauk praktycznych pytanie:

„Co robić, by przeprowadzić zmianę w jakiejś dziedzinie życia społecznego?” należy zwrócić uwagę na diagnozę stanu i sposobów zaspakajania potrzeb konkretnego społeczeństwa, w określonym momencie historycznym.

Polityka społeczna przyjmuje następujące założenia dotyczące potrzeb:

  1. Społeczeństwo jest źródłem potrzeb w stopniu nie mniejszym niż jednostka.

  2. Potrzeby można uporządkować hierarchicznie ze względu na kryterium
    bezwzględności ich zaspakajania dla istnienia i rozwoju człowieka.

  3. Potrzeby jednostki zmieniają się w cyklu życia.

  4. Każda celowa działalność, a taką jest polityka społeczna, wymaga określenia, co będzie uważane za osiągnięcie jej oczekiwanego efektu. W przypadku zaspokojenia potrzeb oznacza to konieczność określenia norm za pomocą których dokonuje się oceny osiągniętego poziomu zaspokojenia danej potrzeby. Ustala się w tym celu minimalny i optymalny poziom zaspokojenia potrzeby porównując z nim faktycznie uzyskane wartości.

  5. W związku z wielką różnorodnością potrzeb i zróżnicowanym poziomem aspiracji nie jest możliwe pełne usatysfakcjonowanie wszystkich członków społeczeństwa.

  6. Potrzeby można badać empirycznie, tzn. obserwując, rejestrując i analizując fakty społeczne .

Polityka społeczna to dziedzina w sposób szczególny związana z człowiekiem; można więc stwierdzić, że występuje on jednocześnie jako cel, przedmiot i podmiot polityki społecznej.

    1. Podmioty polityki społecznej

Omówienie podmiotów polityki społecznej państwa rozpocznę od Konstytucji RP

z dnia 2 kwietnia 1997 roku, w której to znajdują się zapisy o prawach socjalnych obywateli. Konstytucja RP zawiera w sobie zapisy korespondujące z doktryną socjalną Kościoła Katolickiego, w szczególności zaś zapisy o obowiązku solidarności z innymi; zasady dobra wspólnego, pomocniczości i zapis o niezbywalnej wolności człowieka.

Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Zasadę sprawiedliwości urzeczywistnia przestrzeganie praw przez każdy organ władzy publicznej.

Jednym z najważniejszych podmiotów państwowej polityki społecznej jak

i organem wykonawczym Ministra jest Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

W resorcie tym koncentrują się problemy pracy i bezrobocia, prawa pracy, ubezpieczeń społecznych, ludzi niepełnosprawnych, pomocy społecznej, spraw wynagrodzeń oraz od niedawna negocjacji.

Państwo nie jest w stanie skutecznie rozwiązywać problemów socjalnych na szczeblu lokalnym, dlatego też wiele uprawnień państwowych jest w kompetencje samorządów terytorialnych (np. Ustawa o pomocy społecznej). Samorząd terytorialny ma szeroki zakres działania. Do jego zadań należą wszystkie sprawy publiczne

o znaczeniu lokalnym, a w szczególności zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Na szczeblu lokalnym łatwiej jest zdiagnozować potrzeby mieszkańców oraz znaleźć środki zaradcze w celu ich zaspokojenia.

Obowiązek wykonania zadań z zakresu pomocy społecznej spoczywa na organach jednostek samorządu terytorialnego oraz na administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawami. Gmina i powiat zobowiązane są zgodnie z przepisami Ustawy

o pomocy społecznej, do wykonywania zadań z tego zakresu. Nie mogą one odmówić pomocy osobie potrzebującej, pomimo istniejącego obowiązku osób fizycznych lub osób prawnych do zaspokajania jej niezbędnych potrzeb życiowych.

Zadania powiatu z zakresu pomocy społecznej wykonywane są przez powiatowe centra pomocy rodzinie wchodzące w skład powiatowej administracji zespolonej. Starosta przy pomocy powiatowego centrum pomocy rodzinie sprawuje nadzór nad działalnością, a w szczególności w zakresie spraw finansowych i administracyjnych, rodzinnej opieki zastępczej ośrodków adopcyjno - opiekuńczych, jednostek specjalistycznego poradnictwa w tym rodzinnego oraz ośrodków wsparcia, domów pomocy społecznej i placówek opiekuńczo - wychowawczych.

Zadaniami realizowanymi przez powiaty są:

  1. Zapewnienie, organizowanie i prowadzenie usług o określonym standardzie DPS.

  2. Opracowanie powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych.

  3. Udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach.

  4. Organizowanie i prowadzenie specjalistycznego poradnictwa (także rodzinnego) dla rodzin naturalnych i zastępczych oraz dla terapii zajęciowej.

  5. Prowadzenie ośrodka interwencji kryzysowej.

  6. Zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców oraz dzieciom niedostosowanym społecznie,

w szczególności przez prowadzenie ośrodków adopcyjno opiekuńczych,
placówek opiekuńczo - wychowawczych, w tym ognisk wychowawczych,
świetlic i klubów środowiskowych o zasięgu ponadgminnym dla dzieci

i młodzieży oraz tworzenie i wdrażanie programów pomocy dziecku i rodzinie.

  1. Zapewnienie szkolenia i doskonalenia kadr pomocy społecznej z terenu powiatu.

  2. Doradztwo metodyczne dla ośrodków pomocy społecznej i pracowników socjalnych.

  3. Finansowanie powiatowych ośrodków wsparcia.

  4. Pomoc w integracji ze środowiskiem osób opuszczających zakłady karne oraz niektóre rodzaje placówek opiekuńczo - wychowawczych, resocjalizacyjnych, zakłady dla nieletnich i rodziny zastępcze.

    1. Przyznawanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie oraz pokrywanie wydatków związanych z kontynuowaniem nauki osobom opuszczającym placówki opiekuńczo - wychowawcze, schroniska zakłady poprawcze, DPS, rodziny zastępcze;

    2. Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielanie pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych

w nich dzieci;

  1. Podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb.

  2. Realizacje zadań przewidzianych w odrębnych ustawach.

    1. Pomoc społeczna jako instytucja

Każda powołana instytucja zawiera kilka niezbędnych elementów. Są to: zasada naczelna, w której zawarty jest cel instytucji, a która umożliwia organizację działań ludzkich, role społeczne ludzi wykonujących te czynności oraz warunki i cechy konieczne do wykonywania tych ról. Instytucje te dysponują niezbędnymi środkami potrzebnymi do wykonywania swych zadań, jak również sankcji, zarówno do wykonujących czynności jak i do osób, które są przedmiotem tych działań swych. Wszystkie powyższe założenia i elementy związane z funkcjonowaniem instytucji

w ogóle muszą być uwzględnione w warunkach pracy konkretnych placówek zajmujących się opieką, wychowaniem, leczeniem. Polskie prawo ze względu na charakter podejmowanych zadań, wymienia następujące ich rodzaje:

Natomiast A. Kelm kierując się kryterium zakresu opieki, wyróżnia instytucje:

W literaturze przedmiotu spotykamy jeszcze inne podziały, a mianowicie:

Natomiast podział instytucji zajmujących się osobami niepełnosprawnymi, upośledzonymi, przewlekle chorymi według polskiego prawa jest następujący;

Działalność instytucji państwowych w sferze działań na rzecz osób niepełnosprawnych, upośledzonych, przewlekle chorych koordynowania jest przez trzy resorty: Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, Ministerstwo Pracy

i Polityki Socjalnej, Ministerstwo Edukacji.

W koncepcji instytucjonalnej instytucja pomocy społecznej stanowi nieodłączny element życia społecznego, będąc jednocześnie jedną ze społecznie akceptowanych funkcji nowoczesnego państwa. Oznacza to możliwość korzystania z jej zasobów przez każdego, definiującego własną sytuację życiową jako trudną czy problemową. Celem instytucji pomocy społecznej jest promowanie

i podtrzymywanie bezpieczeństwa socjalnego jednostek, rodzin i grup społecznych

i uczynienie ich zdolnymi do pełnienia specyficznych dla nich funkcji. Cele te związane są ściśle z dobrobytem czyli standardem życia i jego jakością. Tym samym cele te dotyczą zarówno poziomu posiadanych przez jednostki zasobów, niezbędnych dla zaspokojenia potrzeb, jak i jakości społecznych interakcji w jakie jednostka wchodzi oraz jej możliwość samorealizacji. Każdy człowiek powinien mieć prawo do wykorzystywania własnych potencjałów zgodnie z własnymi potrzebami na równi z innymi członkami zbiorowości w której żyje. Pomoc społeczna zatem powinna być wsparciem dla samopomocy. Wszelkie cele pomocy społecznej ogniskują się wokół jednostki i jej związków ze środowiskiem w którym żyje.

    1. Domy pomocy społecznej ich cele i zadania

      1. Akty prawne dotyczące działalności Domów Pomocy Społecznej

Ustawa o pomocy społecznej to akt prawny przedstawiający zasady i zadania pomocy społecznej.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby

i możliwości. Pomoc społeczna organizują organy administracji rządowej

i samorządowej, współpracując w tym zakresie na zasadzie partnerstwa

z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Jednym z wielu zadań z zakresu pomocy społecznej realizowanych przez gminę jest: utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników oraz prowadzenie i zapewnienie miejsc

w domu pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki;

Natomiast do zadań z zakresu pomocy społecznej realizowanych przez powiaty należą: prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczenie w nich skierowanych osób z terenu więcej niż jednej gminy oraz powiatowych ośrodków wsparcia, w tym domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, z wyjątkiem środowiskowych domów samopomocy i innych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Domy pomocy społecznej zapewniają całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, która polega na świadczeniu przez całą dobę usług:

1) opiekuńczych zapewniających:

a) udzielanie pomocy w podstawowych czynnościach życiowych,

b) pielęgnację w tym pielęgnację w czasie choroby,

c) opiekę higieniczną,

d) niezbędną pomoc w załatwieniu spraw osobistych,

e) kontakty z otoczeniem,

2) bytowych zapewniających:

    1. miejsce pobytu,

    2. wyżywienie,

    3. utrzymanie czystości.

Opieka w domach pomocy społecznej powinna być zapewniona na poziomie obowiązującego standardu. Domy, które nie osiągnęły jeszcze obowiązującego standardu, są zobowiązane do opracowania i realizacji programu naprawczego do końca 2006 roku. Wydatki związane z zapewnieniem całodobowej opieki nad mieszkańcami oraz zaspokojeniem ich niezbędnych potrzeb bytowych i społecznych w całości pokrywa placówka opiekuńcza, jednocześnie zapewnia mieszkańcom korzystanie

z przysługujących na podstawie odrębnych przepisów świadczeń zdrowotnych oraz pokrywa opłaty ryczałtowe i częściową odpłatność do wysokości limitu ceny, przewidziane w powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

Na prowadzenie DPS zezwolenie lub warunkowe zezwolenie wydaje wojewoda, który prowadzi również wojewódzki rejestr tych domów, podawany do publicznej wiadomości. Może on również cofnąć zezwolenie i skreślić go z rejestru, jeżeli świadczone usługi są na poziomie niższym niż obowiązujący standard.

      1. Domy Pomocy Społecznej jako placówki opiekuńcze i aktywizujące

Szczególną formą pomocy osobą starym i potrzebującym opieki są Domy Pomocy Społecznej o różnym profilu.

O miejsce w domu pomocy społecznej, w myśl art. 19 ustawy o pomocy społecznej z 1990, mogą ubiegać się osoby, które z uwagi na wiek, schorzenia, sytuację życiową, warunki rodzinne i mieszkaniowe oraz materialne są niezdolne do samodzielnej egzystencji. Skierowanie do Domu Pomocy Społecznej może być udzielone na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela, opiekuna, a także urzędu.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 września 2000 roku w sprawie Domów Pomocy Społecznej wprowadziło ich podział. Ze względu na czas pobytu domy dzielą się na stałego i okresowego pobytu, a w zależności od kategorii przeznaczenia dzielą się na domy dla;

Kolejne Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 roku w sprawie Domów Pomocy Społecznej używa już terminu dla osób w podeszłym wieku.

Domy Pomocy Społecznej to organizacja, czyli grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby osiągnąć pewien zestaw celów. Zapewnia on całodobową opiekę i zaspokaja niezbędne potrzeby;

na poziomie obowiązującego standardu.

W ostatnich latach standard domów pomocy społecznej w Polsce znacznie się poprawił. Domy są nowocześniejsze, lepiej wyposażone, dysponują profesjonalnym personelem. Coraz częściej też poszczególne domy starają się wypracować własną indywidualną specyfikę. Najwięcej zamieszkiwane są domy pomocy dla;

  1. dla osób w podeszłym wieku

  2. dla osób przewlekle chorych

  3. dla osób niepełnosprawnych

Domy pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku

Domy te są przeważnie dla osób sprawnych ruchowo. Część znajdujących się tam pokoi powinna jednak spełniać warunki niezbędne mieszkańcom korzystającym ze sprzętu rehabilitacyjnego. Wszystkie pomieszczenia powinny być wyposażone

w urządzenia ułatwiające obsługę. Domy dla osób w podeszłym wieku powinny służyć mieszkańcom zróżnicowaną ofertą w zakresie zajęć aktywizujących i rehabilitacyjnych, a także ofertą usług w zakresie wypoczynku i działalności kulturalnej.

Codzienna aktywność fizyczna i umysłowa jest najlepszą profilaktyką. Zarówno jedna jak i druga, winna być dostosowana do indywidualnych możliwości mieszkańca. Klient domu pomocy powinien mieć możliwość wyboru zajęć aktywizujących. Większość tego typu domów posiada zaplecze w postaci np.; ogrodu umożliwiające spacery na powietrzu, uprawę ogródka lub opiekę nad zwierzętami.

Aby zapobiegać przygnębieniu lub odczuciu apatii, które dotykają ludzi starych, w ramach programów aktywizujących mogą być organizowane imprezy artystyczne, pogadanki, koncerty, wieczorki taneczne, wyjazdy na wycieczki itp. W celu podtrzymania kontaktów towarzyskich domy pomocy oferują sale służące takim spotkaniom jak kawiarenka lub sala telewizyjna. Pensjonariusz powinien mieć zapewnione warunki do spotkań z rodziną i znajomymi. Ważna jest także zorganizowanie odpowiedniej pomocy psychologicznej, np. w formie zajęć psychoterapeutycznych grupowych i indywidualnych, terapii zajęciowej lub muzykoterapii.

Kontakt z lekarzem ma także duże znaczenie nie tylko ze względu na konieczność stałej opieki medycznej, ale także ze względów psychologicznych, gdyż większość starszych ludzi ma często uczucie, że ich dolegliwości są lekceważone.

Domy dla osób przewlekle chorych

Domy te poza ofertą proponowaną przez wszystkie takie placówki, powinny zapewniać swoim pensjonariuszom przede wszystkim całodobową opiekę lekarska

i pielęgniarską. Do głównych zadań tego typu domów należy zapewnienie mieszkańcom rehabilitacji przyłóżkowej, wyżywienia z możliwością zachowania każdej diety, szeroki zakres zajęć rehabilitacyjnych, zabiegi hydrolecznicze itp. Wszystkie pomieszczenia powinny być przystosowane do osób niepełnosprawnych, np. mieć szerokie korytarze wyposażone w poręcze, sanitariaty wyposażone w sprzęt do pielęgnacji osób leżących oraz pojazdy dla wózków inwalidzkich.

Ze względu na konieczność zapewnienia zajęcia osobom leżącym dom powianiem mieć bogato wyposażoną bibliotekę, udostępniać aktualną prasę. Prowadzona terapia zajęciowa winna być dostosowana do schorzeń pensjonariuszy i możliwości prowadzenia przy łóżku np. haft, szydełkowanie. W każdym pokoju dobrze by było radio i telewizor.

Domy pomocy dla osób niepełnosprawnych intelektualnie

Ze względu na często towarzyszącą upośledzeniom umysłowym niepełnosprawność ruchową, domy tego typu powinny być pozbawione barier architektonicznych

i wyposażone w pomieszczenia dla przystosowane dla osób niepełnosprawnych. Powinny zapewniać mieszkańcom fachową opiekę lekarska, pielęgniarską

i psychologiczną. Mieszkańcy powinni korzystać z możliwości częstych wyjazdów do kina, teatru oraz na imprezy artystyczne. W palcówkach tego typu często organizowane są wczasy letnie i zimowiska., Umożliwiające poznawanie kraju i ludzi spoza domu pomocy. Osoby niepełnosprawne powinny być motywowane, do nawiązywania kontaktów ze środowiskiem zewnętrznym, do poznawania przyrody lub opiekowania się zwierzętami.

W skład personelu powinni wchodzić specjaliści prowadzący zajęcia logopedyczne, trening umiejętności społecznych, zajęcia gimnastyczne, terapie zajęciową, muzykoterapie, naukę śpiewu, tańca itp. W domu pomocy dla niepełnosprawnych powinna znajdować się świetlica, warsztaty terapii zajęciowej, sala telewizyjna, sala gimnastyczna oraz pracownia terapeutyczna.

Ważne jest, aby pracujące w domu pomocy dla niepełnosprawnych intelektualnie osłony podmiotowo traktowały mieszkańców i dbały o ich wszechstronną rehabilitację opartą na kompleksowej diagnozie. Wskazana jest szeroko rozumiana współpraca placówki z wieloma instytucjami w zakresie diagnostyki i terapii.

Pomoc mieszkańców domu jest procesem, czyli zespołem czynności działań rozłożonych w czasie opartym na racjonalnych przesłankach. Nie oznacza to jednak, że sformalizowana pomoc powinna być pozbawiona działań emocjonalnych, spontanicznych. Należy łączyć spontaniczne współczucie z dobrze przemyślanym działaniem ukierunkowanym na pomoc czy rozwiązanie problemu klienta.

Domu pomocy społecznej. Szczególną formą pomocy jest aktywizacja mieszkańców.

W procesie aktywizacji każdy mieszkaniec domu pomocy społecznej jest traktowany indywidualnie i podmiotowo, ponieważ podopieczny jest nie tylko biorcą, ale przede wszystkim współautorem i realizatorem procesu aktywacji.

Rozdział II. Pomoc społeczna na rzecz człowieka w podeszłym wieku

  1. 1 Starość jako zjawisko biopsychospołeczne

Według informacji Urzędu Statystycznego z daty 1990r. na 38073 mieszkańców ludzie stanowią 10,2 %, a w 2006 na 38122 stanowią 13,5 %. Lata 60 do 75 lat określa jako wiek podeszły 76 do 90 to wiek starczy a powyżej 90 roku życia mówi się o długowieczności.

Jednak początek starości nie jest jednoznacznie określony. Proces starzenia się rozpoczyna się od momentu urodzenia i trwa aż do śmierci. Z każdym dniem człowiek jest starszy, bo przecież starość jest naturalnym stanem organizmu. Starzenie się nie jest tylko procesem społecznym, ale także indywidualnym.

W wieku 65 lat, umownie zwanym jako wiek progowy demograficznej starości rozróżniamy trzy kategorie posiadanych zasobów zdrowia; osoby zdrowe bez widocznych uszkodzeń narządów stanowią 20 %; 70 % to osoby z osłabieniem sprawności funkcjonalnych w narządach niespełniające kryterium chorób pozostałe 10% to osoby z widocznymi deficytami kwalifikujące się do rozpoznania otępienia.

W aspekcie psychologicznym właściwa starość zaczyna się od momentu wycofywania się z aktywnego życia tj. zaprzestania dotychczasowych działań

i znacznego ograniczenia kontaktów społecznych. Starzeniu się nie musi towarzyszyć brak energii i żywotności. Przesadną i błędną jest opinia, że póki się jest sprawnym, jest się młodym, a starość zaczyna się niedołęstwem. Starości nie można utożsamiać

z wyłącznie z chorobami i cierpieniem. To okres życia, który ma swoje cechy. Człowieka podeszłego wiekiem cechuje w sposób szczególny cierpliwość, która stanowi istotną zaletę w pracy społecznej, kulturalnej, a także w kontaktach interpersonalnych. Proces starzenia się jest wprawdzie powolnym traceniem tak oczywistych wartości jak: zdrowie, praca, zarobki, szerokie kontakty, swoboda poruszania się, ale jednocześnie jest to okres pewnych osiągnięć takich jak: bogactwo doświadczenia życiowego, większa gotowość do poświęceń wobec najbliższych, co wiąże się z większą ilością wolnego czasu. Tak pojęta starość jest dla człowieka darem, ale i zadaniem, podobnie jak wcześniejsze okresy rozwojowe, przez które w swym życiu przechodził.

Starość od jakiegoś czasu znalazła się w szerszym kręgu zainteresowań badaczy ciała i duszy człowieka. Uwaga została podyktowana zapotrzebowaniem społecznym na wiedzę o tym, jak opóźnić proces starzenia oraz uczynić starość satysfakcjonującym okresem życia.

Czas ten obejmuje trzy kategorie:

Zmiany w funkcjonowaniu człowieka starego są wielowymiarowe. Starzenie się często zależy od dotychczasowej historii rozwoju człowieka. Sama starość jest „rekapitulacją” samego siebie.

Ukształtowany w ostatnich dziesięcioleciach obraz starości jest jednostronny, podkreśla negatywne cechy starości. Czasy współczesne zachwiały pozycję człowieka starego w życiu rodzinnym i społecznym. Złożyło szereg przyczyn miedzy innymi;

W społeczeństwach przechodzących gwałtowny proces modernizacji, kształtowano swoisty obraz człowieka starego. Akcentowano głównie cechy niedołęstwa, nieprzydatności zawodowej i ograniczoności potrzeb. To jednostronne spojrzenie pociągnęło za sobą wyłączenie ludzi starych z normalnego życia, i oddzielenie ich od innych oraz organizowanie dla nich szczególnych form pomocy i życia.

Do niedawna w różnorodnych kulturach ludzie starzy mieli wysoką pozycję

w hierarchii społecznej. Ceniono ich mądrość i doświadczenie życiowe, oni często sprawowali władzę zwłaszcza w czasach pokoju. Natomiast we współczesnym świecie naukowo technicznym, gdzie dominuje zasada użyteczności - człowiek jest dobry dopóki jest użyteczny - godzi ona przede wszystkich w ludzi starych. Poczucie niepotrzebności przyspiesza proces starczej degradacji oraz izoluje człowieka od kontaktów z otoczeniem społecznym.

Tam gdzie na pierwszym miejscu stawiana jest przydatność i wydajność człowieka, ludzie starsi są często lekceważeni, a jako rozwiązanie trudnych problemów starości proponuje się im eutanazję. Starość stała się rodzajem wstydliwej dolegliwości. Klucz do dobrej starości, nosimy nie w ciele, lecz w umyśle. Stary jest, bowiem nie ten, kto ma zmarszczki, ale ten, kto doszedł do wniosku, że większość rzeczy, które miały go

w życiu spotkać już go spotkały, zaczyna, więc żyć wspomnieniami i zamyka się

w świecie swojej historii. Człowiek stary często spotyka się z utratą pozycji życiowej, niepowodzeniem obojętnością, niechęcią a nawet odrzuceniem.

Cała ta sytuacja, z którą spotyka się człowiek w podeszłym wieku wywołuje

u niego chęć rozwiązania problemów i dlatego może on przyjąć różne postawy:

  1. Postawa konstruktywna - spotykana jest u ludzi, których dzieciństwo było szczęśliwe, ludzie ci nie zdradzają na starość objawów nerwicowych, są zadowoleni z osiągnięć, pogodzeni z faktem przemijania życia i ewentualną śmiercią. Starają się utrzymać kontakty towarzyskie Nie wykazują wrogości wobec otoczenia, ale raczej tolerancję i szacunek. Optymistycznie patrzą

w przyszłość, cieszą się tym, co ich jeszcze czeka.

  1. Postawa zależności - wykazują ją ludzie z natury ulegli. Mają poczucie własnych możliwości. W stosunku do otoczenia są zwykle podejrzliwi, biernie tolerancyjni i oportunistyczni. Nie należą do ludzi ambitnych

i w momencie zbliżania się do wieku emerytalnego są zadowoleni, że mogą

uwolnić się od wysiłku i odpowiedzialności. Pogrążają się w zaciszu

domowym, licząc na pomoc i oparcie innych.

  1. Postawa obronna - wydaje się być typowa dla ludzi z cechami osobowości kompulsywnej; powściągliwych opanowanych, sztywno przestrzegających zasad i norm, dobrze wypełniających obowiązki zawodowe, często działających społecznie. Przybierają oni w okresie starzenia się postawę obronną, u podłoża, której leży lęk przed zależnością od innych

i bezczynnością. W życiu codziennym są samowystarczalni i odrzucają
pomoc otoczenia. Nie chcą uświadomić sobie swojej starości i nie widzą

w niej żadnej korzyści. Aktywność życiowa zagłusza tu myśli o wieku

starczym.

  1. Postawa wrogości - cechuje się manifestowaniem objawów wrogości, przypisywaniem winy za własne błędy otoczeniu. Wykazują ją ludzie, którzy w dzieciństwie wychowani byli w atmosferze pozbawionej ciepła rodzinnego. Ludzi ci nigdy nie analizowali własnych postaw i motywacji, zawsze szukali wymówek. Również w starości nie potrafią przystosować się do nowej sytuacji.

  2. Postawa wrogości skierowanej na samego siebie - często spotykana u ludzi

z natury pesymistycznych, biernych pozbawionych inicjatywy. Czują się na
starość samotni i niepotrzebni. Zdają sobie sprawę z tego, że się starzeją

i podsumowując życie mają żal do samych siebie.

Prawidłowe podejście do starości pokazuje Ojciec święty Jan Paweł II w Licie do młodych apelując, by traktowali starość wielkodusznie i z miłością. Przypomina, iż najbardziej naturalnym środowiskiem dla ludzi starych jest to, w którym czują się

„u siebie” - wśród krewnych, znajomych, przyjaciół. A jeżeli z jakiś istotnych powodów muszą się znaleźć w Domach Pomocy Społecznej ( specjalistyczna opieka, obecność innych osób), krewni i znajomi powinni utrzymywać z nimi stały kontakt. Papież zachęca ludzi starych, by twórczo przeżyli ten okres życia, pogłębili życie duchowe, dbali o kondycję fizyczną i intelektualną.

Obecność człowieka podeszłego wiekiem w społeczeństwie i rodzinie staje się czynnikiem wzbogacającym owo życie społeczne i rodzinne. Z jednej strony człowiek stary dzieli się swą mądrością życiową zawodową i duchową, a z drugiej społeczeństwo niosąc pomoc ludziom starym i chorym rozwija prawdziwie humanitarną postawę.

Po przekroczeniu progu starości, człowiek ma zazwyczaj dorosłe dzieci, które zdążyły już założyć własne rodziny i w ich życiu pozostaje coraz mniej miejsca dla rodziców. Im człowiek starszy, tym jego szanse na utrzymanie kontaktu z rówieśnikami maleją. Niektórych zabrakło, inni uwikłani we własne troski nie mają siły i ochoty na spotkania towarzyskie. Osamotnienie i samotność występują w każdym okresie życia człowieka. Nasilają się jednak na starość, gdy człowiek ma dużo czasu i często pozostaje sam. Jednak z drugiej strony człowiek stary ma potrzebę kontaktów osobistych, chce być potrzebnym i wartościowym członkiem społeczności zarówno rodzinnej jak i szerszej. Troska o dobro ludzi starych wymaga szerokich działań społecznych.

W trosce o człowieka tworzyły się i tworzą różne organizacje. Postawa wobec człowieka starego, jaka jawi się w społeczeństwie i formy opieki sprawowanej nad nim są wskaźnikiem poziomu duchowego i kulturalnego społeczeństwa.

    1. Pomoc ludziom starym

Obserwując codzienne życie, łatwo zauważyć, że ludzie zachowują się często egoistycznie w sposób pozbawiony troski o innych, zatroskani o własny interes. Pozostają obojętni na ludzką krzywdę i cierpienie. Z drugiej jednak strony człowiek jest gotowy pomagać innym. Świadczą o tym chociażby akcje charytatywne, socjalne, solidarnościowe, pomoc społeczna, rodzinna, sąsiedzka, koleżeńska pracownicza. Obserwuje się, więc dwa odmienne zachowania;

Egoizm i altruizm leżą u podstaw pro społecznych.

Zachowania pro społeczne można podzielić na:

Indywidualne zachowanie pro społeczne charakteryzuje pojedynczego człowieka. Jego przykładem jest pomoc sąsiedzka czy koleżeńska.

Zbiorowe zachowania pro społeczne można podzielić na;

Pomoc społeczna instytucjonalna jest zorganizowanym zbiorem zachowań pro społecznych. Podkreśla to wyraźnie ustawa z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej. Celem tej ustawy jest umożliwienie osobom i rodzinom, które tego wymagają, a same nie mogą zadbać:

Podstawowymi przesłankami udzielenia osobom i rodzinom wsparcia w ramach pomocy społecznej jest znalezienie się w trudnej sytuacji życiowej i niemożliwość jej pokonania mimo uprzedniego wykorzystanie własnych środków, możliwości

i uprawnień. Pomoc społeczna działa w sytuacjach, w których zostały zagrożone podstawowe warunki egzystencji osoby lub rodziny, bądź też jakość ich życia obniżyła się poniżej społecznego aktualnego minimum. Pomoc społeczna ma także na celu umożliwienie osobom i rodzinom bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Ustawa o pomocy społecznej wskazuje podmioty odpowiedzialne za organizację pomocy społecznej. Są to organy administracji rządowej, w szczególności minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego i wojewoda oraz organy administracji samorządowej jak: gmina, powiat, samorząd. Nakłada jednocześnie na organy administracji obowiązek współpracy z organizacjami społecznymi, kościołem katolickim i innymi kościołami, związkami wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi w celu realizacji pomocy społecznej.

Niezorganizowane zbiorowe zachowanie pro społeczne cechuje natomiast spontaniczność. Powstają grupy mające na celu świadczenie najczęściej jednorazowej pomocy społecznej. Dzieje się to najczęściej przy klęskach żywiołowych lub nagłej potrzeby środowiska.

Na współczesny model pomocy należy patrzeć jako na komplementarne wobec siebie funkcjonujące w obszarze działań pomocowych. Występują tu;

  1. Rodzina - jako pierwotny system wzajemnych świadczeń oparty na osobistych i emocjonalnych więziach. Rodzina połączona więzami krwi, utrwalonymi przez tradycję, kulturę tworzy naturalne środowisko życia od narodzin - do śmierci. Jeżeli panuje w niej miłość, to jest najlepszym miejscem na ziemi dla starzejących się rodziców

i krewnych.

  1. Grupy samopomocy i wolontariusze - stanowią wtórny system świadczeń wypełnianych w bezpośrednich kontaktach, angażujących

i w różny sposób aktywizujących biorcę i dawcę świadczeń,
różnorodność tu jest duża. Mogą to być stowarzyszenia chorych i ich
rodzin albo stowarzyszenia typu hospicyjnego, pomoc i wsparcie
przyjaciół, znajomych sąsiadów bądź ludzi, którzy mają podobne
problemy i wiedzą jak sobie z nimi radzić, oraz jak ważna jest pomoc

i obecność innych osób.

  1. Pośrednie systemy pomocy - do tej grupy należą inicjatywy pozarządowe, stowarzyszenia i fundacje. Niektóre z nich mogą być skoncentrowane na działaniach na rzecz osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych, zagrożonych utratą zdrowia i życia. Wówczas do ich zadań należeć będzie miedzy innymi;

  1. Formalny system pomocy Społecznej - reprezentowany przez pracowników socjalnych profesjonalnie przygotowanych do świadczeń pomocowych.

  2. Formalny system Pomocy Medycznej, Edukacyjnej

i Ekonomicznej - obejmujący szpitale, domy pomocy społecznej,

ośrodki rehabilitacji itd.

Istotną cechą pomocy jest dążenie do przedmiotowego charakteru świadczeń pomocowych. W efekcie ma to prowadzić do znacznego upodmiotowienia osoby sięgającej po świadczenia. Upodmiotowienie ma polegać na możliwie największej jego aktywizacji. Mnogość zadań związanych z pomocą środowiskową na rzecz ludzi starych wymaga różnorodnych form działania. Obejmuje ona:

Dzięki współdziałaniu wszystkich systemów wspomagania, działania pomocowe

mogą być bardziej optymalne, efektywne i całościowe. Obejmują, bowiem
całość problemów. Brak współdziałania może prowadzić do różnych zagrożeń

w świadczeniach pomocowych w ogóle, oraz pogłębić trudną sytuację biorców

pomocy. Pożądane jest, więc właściwe i komplementarne współdziałanie
wszystkich form pomocy na rzecz ludzi starych i potrzebujących opieki.

Przepisy prawne regulujące wprowadzenie standardów do DPS nakazały wprowadzenie przez Dyrektora zakładu regulaminu organizacyjnego i zatwierdzonego przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego. Zawiera on strukturę organizacyjną

i szczegółowy zakres zadań domu. W regulaminie organizacyjnym określa się nazwę, siedzibę typ domu, organizację i szczegółowe zasady działania. Organizacja domu, zakres i poziom świadczonych usług przez dom powinny uwzględnić w szczególności wolność, intymność , godność i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców domu oraz stopień ich psychicznej i fizycznej sprawności.

Zakres usług świadczonych przez dom zgodnie ze standardem obowiązujących podstawowych usług, zwanym dalej „ standardem usług”, ustala się uwzględniając indywidualne potrzeby i możliwości psychiczne mieszkańca domu.

W celu określenia indywidualnych potrzeb mieszkańca domu oraz zakresu usług dom organizuje zespoły terapeutyczno - opiekuńcze składające się w szczególności

z pracowników domu. Do zadań zespołów należy w szczególności opracowanie indywidualnych planów wspierania mieszkańców oraz wspólna z mieszkańcem domu ich realizacja.

Przed przyjęciem osoby do domu pracownik socjalny tego domu ustala aktualną sytuację socjalno- bytową tej osoby w jej miejscu zamieszkania lub pobytu i udziela jej informacji o zasadach pobytu i sposobie funkcjonowania domu.

Mieszkaniec domu korzysta z usług, których zakres i rodzaj wynika

z indywidualnego planu wspierania mieszkańca, opracowanego z jego udziałem, jeżeli udział ten jest możliwy ze względu na stan zdrowia mieszkańca.

Działania wynikające z indywidualnego planu wspierania mieszkańca koordynuje pracownik domu, zwany „ pracownikiem pierwszego kontaktu”, wskazany przez mieszkańca domu, jeżeli wybór ten jest możliwy ze względu na stan zdrowia mieszkańca i organizację pracy domu. Pracownicy pierwszego kontaktu działają

w ramach zespołów terapeutyczno-opiekuńczych.

Ważną rolę w funkcjonowaniu domu odgrywa realizacja usług opiekuńczych

i wspomagających, które muszą spełniać warunki zawarte w Rozporządzeniu. Warunki te dotyczą liczby specjalistów zatrudnionych w DPS, wskaźnikach zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno- opiekuńczego, czasu pracy z uwzględnieniem potrzeb mieszkańców.

2.3. Funkcje i zadania pracownika pierwszego kontaktu w DPS

Pracownik pierwszego kontaktu (PPK) jest członkiem personelu zajmującego się „specjalnie” określonymi mieszkańcami (im mniejsza grupa tym lepsza), którego celem jest całkowita, intensywna i indywidualna pomoc i opieka. Chodzi o to, by był postrzegany jako „osobisty opiekun”. Związek taki powinno cechować zaufanie, okazywanie zaufania i partnerstwo.

Pracownik ten powinien charakteryzować się wrażliwością na potrzeby mieszkańców, gotowością wspierania ich w rozwiązywaniu problemów i posiadać odpowiednie predyspozycje w tym zakresie. W placówkach opiekuńczych PPK odgrywa bardzo ważną rolę, gdyż mieszkańcy liczą na pomoc i troskę z jego strony.

Wybór PPK następuje przy obopólnej akceptacji. Jeżeli mieszkaniec ze względu na stan zdrowia nie jest w stanie podjąć decyzji, PPK proponuje zespół terapeutyczno - opiekuńczy.

PPK powinien:

Pracownik pierwszego kontaktu zobowiązany jest:

z wykonywaniem swoich obowiązków

w zajęciach terapeutycznych

Natomiast do zakresu zadań PPK należy:

PPK obok obowiązków ma też prawo do:

sprawa dotyczy mieszkańca obiętego jego opieką.

Moim zdanie funkcja PPK w domu pomocy społecznej jest bardzo potrzebna, gdyż jest on ważną osobą dla podopiecznych. Zajmuje się on kilkoma mieszkańcami dzięki czemu może być głębszy kontakt między nim a mieszkańcem, ma większą możliwość poznania potrzeb, upodobań podopiecznego i ich zaspokojenia. Również zyskuje na tym sam mieszkaniec, ponieważ człowiek

w podeszłym wieku jak i dziecko upośledzone potrzebuje często kogoś „ tylko dla siebie”. Czuje się wtedy bezpiecznie i wie, że jest ktoś na kogo można zawsze liczyć i kto pomoże. Główną zasadą jaką powinien kierować się PPK jest bezwzględne dobro mieszkańca, jego rozwój, aktywizacja, rehabilitacja i integracja.

Pragnę teraz wyjaśnić przytoczone powyżej pojęcia aktywizacji, rehabilitacji

i integracji. Nie będę zajmowała się wspieraniem, gdyż pokrótce jest ono
wyjaśnione w podrozdziale 1.4.2 w mojej pracy.

Natomiast:

Aktywizacja to pobudzenie inicjatywy do działania, np. aktywizacja mieszkańca do współdziałania z zespołem opiekującym się (T-0), pobudzanie do samodzielności;

Rehabilitacja to przyprawianie sprawności fizycznej, psychicznej i społecznej, utraconej w skutek schorzeń i urazów, przez stosowanie działań usprawniających

i terapeutycznych.

Integracja wyraża się w takim wzajemnym stosunku osób pełno-

i niepełnosprawnych, w których respektowane są te sama prawa i w których stwarzane są dla obu grup identyczne warunki maksymalnego i wszechstronnego rozwoju.

Moim zdaniem integracja ma duże znaczenie w placówkach opiekuńczych,

a w szczególności w domu, o którym traktuje ta praca, ponieważ dom ten jest przeznaczony dla osób starych, jak i dla dzieci ze świetlicy środowiskowej także prowadzonej przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia, które prowadzi prezentowaną przeze mnie jednostkę. Obecnie zaczyna się dużo dziać, aby więzi między mieszkańcami naszego domu były silniejsze, m.in.: zabawy integracyjne, spacery, bajkoterapia („ dorośli- dzieciom”). Obecny program terapeutyczny dla dzieci zawiera wiele elementów integracji mieszkanek z dziećmi co w konsekwencji mobilizuje mieszkanki do aktywnego działania. Mimo, iż świetlica nie jest integralną częścią Domu pomocy Społecznej w Chorzowie nie sposób nie ukazać jej roli w funkcjonowaniu placówki. Dlatego w rozdziale czwartym przedstawię zarówno w części historycznej jak i organizacyjnej tę jednostkę.

Rozdział III: Założenia metodologiczne badań własnych

3.1. Przedmiot i cel badań

Przedmiotem badań niniejszej pracy jest Dom Pomocy Społecznej św. Wincentego w Chorzowie.

Zanim określę cel pracy pragnę przybliżyć pojęcia celu zewnętrznego

i wewnętrznego poznania naukowego. Cele zewnętrzne wynikają z funkcji jakie pełni nauka w społeczeństwie, w życiu ludzi a więc na zewnątrz, gdy jest stosowana do realizacji pewnych zadań teoretycznych lub praktycznych. Cele zewnętrzne to cele jakie sobie uczony zwykle stawia bezpośrednio w swojej pracy badawczej, cele czysto poznawcze. Należy stwierdzić, że cele wewnętrzne są podporządkowane celom zewnętrznym. Są one środkami realizacji celów zewnętrznych. Tak więc celem zewnętrznym jest poznanie specyfiki DPS w systemie pomocy, celem wewnętrznym poznanie i przedstawienie DPS św. Wincentego w Chorzowie.

3.2. Problemy badawcze

W literaturze metodologicznej problem badawczy rozumiany jest jako pytanie lub grupa pytań. S. Nowak stwierdza, że problem badawczy to tyle co pewne pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie.

Natomiast H. Muszyński określa go jako logiczne ujęcie przeżywanej niewiedzy oraz jako potrzeba wiedzy. Powstanie problemu jest nieodzownym elementem każdej pracy. J. Pieter uznał, że problem jako swoiste pytanie określające jakość i rozmiar pewnej niewiedzy to jest pewnego braku w dotychczasowej wiedzy, określa cel

i granice, że w każdej jest rzeczywiście potrzebny. Takie rozumienie problemu

i analiza literatury przedmiotu pozwala określić ogólny problem badawczy.

Treść głównego problemu badawczego w niniejszej pracy jest następująca: w jaki sposób przebiega realizacja założonych funkcji przez Dom Pomocy Społecznej św. Wincentego w Chorzowie. Aby poznać odpowiedź na to pytanie należy sformułować szczegółowe pytania. W mojej pracy przybierają one formę następujących pytań:

  1. W jaki sposób realizowane są zadania Domu Pomocy Społecznej?

  2. Czy kadra zatrudniona w Domu Pomocy Społecznej posiada odpowiednie

i pełne przygotowanie do wykonywanych zadań?

  1. Jakiego rodzaju schorzeń i dolegliwości mają mieszkańcy DPS?

  2. W jaki sposób realizowana jest funkcja opiekuńcza wobec mieszkańców DPS?

  3. W jaki sposób realizowana jest funkcja lecznicza i rehabilitacyjna ?

  4. W jaki sposób realizowana jest funkcja aktywizująca mieszkańców Domu?

    1. Metody, techniki, narzędzia badawcze

W celu uzyskania odpowiedzi na powyższe pytania i problemy niezbędne jest zastosowanie odpowiednich narzędzi.

W opracowaniach metodologicznych można spotkać się z różnymi podziałami

i klasyfikacjami metod i technik badawczych. Różnice te są tak istotne, że to co dla niektórych jest metodą dla innych jest techniką i odwrotnie. Według T. Kotarbińskego metoda, czyli system postępowania jest to sposób wykonania czynu złożonego, polegający na określonym dobrze i układzie jego działań składowych, a przy tym uplanowiony i nadający się do wielokrotnego zastosowania S. Nowak natomiast definiuje metody badań jako typowe i powtarzalne sposoby zabierania, opracowywania, analizy i interpretacji danych empirycznych służące do uzyskania maksymalnie lub optymalnie uzasadnionych odpowiedzi na stawiane pytania.

W pedagogice najczęściej metodę definiuje się jako zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących całość postępowania badacza, zmierzających do rozważenia określonego problemu naukowego, określony

i powtarzalny sposób rozwiązywania problemu. W metodologii pedagogiki społecznej wymienia się następujące metody badań:

Technikę badań Z. Skorny określa jako zespół konkretnych czynności wykonywanych przy posługiwaniu się daną metodą. M. Łobocki natomiast ujmuje techniki badawcze jako bliżej skonkretyzowane sposoby realizowania zamierzonych zadań. Do najczęściej stosowanych technik należą: wywiad, obserwacja, ankietowanie, badanie dokumentów, techniki socjometryczne. Badania prowadzi się

z zastosowaniem określonych narzędzi. Narzędzia to przedmioty, za pomocą których zbiera się informację. Do nich zaliczamy m.in.: kwestionariusze, ankiety, arkusze obserwacji, testy socjometryczne, testy dydaktyczne, testy do określania inteligencji, do oceny sprawności fizycznej itd.

W niniejszej pracy zastosowano metodę monografii pedagogicznej. Według słownika języka polskiego, monografia to rozprawa naukowa poświęcona jednemu zagadnieniu, jednemu działowi jakiejś nauki, jednej osobie, miejscowości, epoce itd

Niezależnie od dyscypliny naukowej przedmiotem monografii jest fakt, zagadnienie czy instytucja. Na gruncie pedagogiki S. Kamiński proponuje ograniczenie zakresu monografii pedagogicznej do instytucji społecznych w rozumieniu ich jako organizacje społeczne T. Pilch biorąc pod uwagę powyższe założenia nazywa monografie metodą badań, której przedmiotem są instytucje wychowawcze w rozumieniu placówki lub instytucjonalne fory działalności wychowawczej, prowadzą do gruntownego rozpoznania struktury instytucji, zasad i efektywności działań wychowawczych oraz opracowania koncepcji ulepszeń i prognoz rozwojowych. Zaletą tej metody jest „wejście w głąb” wybranej instytucji i gruntownego wielokrotnego wejrzenia w jej funkcjonowanie zarówno jako systemu społecznego jak i związanego ze sobą zbioru osób. Monografia prowadzi do rozpoznania struktury i efektywności działań wychowawczych, pozwala na postawienie diagnozy ewentualnych niedomogów

i opracowania koncepcji.

Za Z. Zborowskim można stwierdzić, że monografia polega na naukowo przeprowadzonej swoistej wizytacji danej instytucji, wizytacji mającej służyć dokonywanym przez badacza rozpoznaniom, prognozom i koncepcjom ulepszeń, praktycznym potrzebom danej instytucji.

Do podstawowych technik stosowanych w tej metodzie należy analiza dokumentów, obserwacja, ankieta, wywiad, które to także wykorzystano w tej pracy.

Badanie dokumentów jest techniką badawczą służącą do gromadzenia wstępnych, opisowych także ilościowych informacji o badanej instytucji czy zjawisku wychowawczym. Jest także ono techniką poznania biografii jednostek i opinii wyrażonych w dokumentach. Technika ta czyni przedmiotem swoich rozważań nie przebieg działań w wyniku, których powstaje określony dokument, ale sam produkt, jako bezpośredni rezultat wykonywanych działań.

Według W. Zaczyńskiego dokumentem jest każda rzecz mogąca stanowić źródło informacji, na podstawie, której można wydać uzasadnione sądy o przedmiotach, ludziach i procesach.

W badaniach przeprowadzonych w Domu Pomocy Społecznej św. Wincentego w Chorzowie analizie poddano następujące dokumenty:

Kolejną techniką wykorzystaną w pracy był wywiad. W. Zaczyński definiuje go jako zdobywanie informacji przez bezpośrednie postawienie pytań tym wybranym osobom, które mogą upewnić pewnej sumy informacji. Wywiad przeprowadza się

w oparciu o opracowane wcześniej dyspozycje lub specjalny kwestionariusz. Służy on do poznania faktów, opinii oraz postaw danej zbiorowości. Dla badań środowiskowych najlepiej służą rozmowy według wcześniej przygotowanych pytań, które można w jej trakcie ukierunkować. Wywiad ze względu na sposób przygotowania dzieli się na skategoryzowany i nieskategoryzowany. Ten drugi daje możliwość swobody

w formułowaniu pytań i zmienianiu ich kolejności oraz pogłębiania problemu przez dodatkowe pytania. Ze względu na jawność i brak jawności dzieli się na jawny ukryty

i jawny nieformalny, który charakteryzuje się tym, że badany jest poinformowany

o fakcie wywiadu, ale nie został poinformowany o jego przedmiocie. Natomiast ze względu na liczbę osób biorących udział w wywiadzie wyróżnia się wywiady indywidualne i zbiorowe.

Dla potrzeb niniejszej pracy została przeprowadzona techniką wywiadu rozmowa

z dyrektorem domu, siostrami miłosierdzia pracującymi w tym domu, oraz personelem świeckim. Pytania były skategoryzowane w stosunku do zatrudnionych pracowników

i opiekunów domu pomocy społecznej, uwzględniono w nim następujące aspekty: wykształcenie, czas pracy, motywy podjęcia pracy, wypełnienie obowiązków związanych z zakresem pracy, interpersonalne stosunki z podopiecznymi, rodzaje trudności z jakimi najczęściej spotykają się w pracy. Wywiady z siostrami zakonnymi miały na celu rozpoznanie, czy placówka spełnia założone funkcje w stosunku do mieszkańców.

3.4 Organizacja i przebieg badań

T. Nowacki określa procedurę badań jako tok postępowania badawczego, system kolejnych czynności składających się na zabiegi przygotowawcze, operacje badawcze, jak również manipulacje uzyskanym materiałem. Procedura natomiast jest to system czynności uporządkowanych ze względu na sytuację wyjściową i założony cel.

Problematyka związana z niniejszą pracą została zrealizowana w kilku etapach.

Pierwszy etap polegał na przestudiowaniu literatury przedmiotu. Następnie została wybrana metoda i związane z nią techniki.

Kolejnym etapem były badania, które zostały przeprowadzone w Domu Pomocy Społecznej. Końcowy etap polegał na opracowaniu i analizie zebranego materiału.

Badania rozpoczęto od przeprowadzenia rozmowy z Siostrą Dyrektor Domu Pomocy Społecznej św. Wincentego w Chorzowie, która w sposób bardzo otwarty podeszła do problemu i udzieliła cennych informacji na temat obecnego stanu placówki. Kolejnym krokiem były wywiady przeprowadzone z siostrami zakonnymi, które

w tymże domu pełnią głównie role liderów grup i są odpowiedzialne za poszczególne odcinki (oddziały) i które ułatwiły dostęp do poznania działalności i funkcjonowania poszczególnych oddziałów. Ponadto rozmowy przeprowadzono z mieszkańcami

i pracownikami badanego domu. Zasadniczą kwestią w wywiadach było zbadanie czy Dom Pomocy Społecznej św. Wincentego w Chorzowie w pełni realizuje założone funkcje.

Moje pierwsze zetknięcie z tą placówką miało miejsce kilka lat temu kiedy to rozpoczynałam swoją pracę na I oddziale. Chociaż te kontakty nie były ukierunkowane na pisanie pracy dyplomowej, to jednak w dużej mierze przyczyniły się do podjęcia wyzwania jakim jest przeprowadzenie badań i napisanie monografii tej placówki. Obecnie jestem pracownikiem administracji, ale od 1999 do lutego 2006 pracowałam na oddziale jako opiekunka i ten fakt stałego kontaktu z domem oraz z jego mieszkankami pozwolił mi na głębsze poznanie działalności tej instytucji oraz ułatwił realizację założonego w niniejszej pracy celu. Obecnie pracuję w dziale administracyjnym tego Domu.

Wszystkim podjętym badaniom towarzyszyła życzliwość i serdeczność. Należy podkreślić, że wszyscy respondenci z zainteresowaniem obserwowali przebieg badań

i chętnie w nich uczestniczyli. Zapewniono badanym, że informacje udzielane podczas wywiadu będą prezentowane anonimowo z zapewnieniem całkowitej dyskrecji.

Rozdział IV: Funkcjonowanie Domu Pomocy Społecznej św. Wincentego w Chorzowie

4.1 Rys historyczny

Pierwsze zapisy dotyczące przyjazdu Sióstr Miłosierdzia do Chorzowa sięgają 1926 roku. Wcześniej Zakład Najświętszego Serca Jezusa prowadziły siostry ze Zgromadzenia Sióstr Służebnic Serca Jezusa z Wiednia. Na skutek zmiany ustroju politycznego Śląska po przeprowadzonym Plebiscycie w 1921 roku Siostry Najświętszego Serca Jezusa, związane narodowościowo z Niemcami przeszły do Bytomia administracyjnie przyznanego Niemcom, natomiast Siostry Miłosierdzia przeszły z Bytomia do Chorzowa przy ul. Powstańców 45. Wówczas miasto nazywało się Królewska Huta a ulica Gimnazjalna. Do zarządu Domem prowincja wyznaczyła S. Edler Jadwigę, która przybyła z Bytomia.

Początkowo Szarytki przejęły dzieła prowadzone przez Sercanki. Były to:

i parlament

Od 1927 roku siostry podjęły również opiekę nad dwoma żłobkami a od 1931 roku wykonywały pracę „ Sióstr Miejskich w Opiece Społecznej.

Wybuch II wojny światowej sprawił, iż Siostry zmuszono do zamknięcia dzieł. Całe wyposażenie Bawialni dla dzieci zarekwirowano a następnie z początkiem roku starano się zaadoptować dom dla niemieckiej młodzieży. Gdy nie doszło do tego zaproponowano przełożonej przejęcie zakładu dla kobiet. Wobec powyższej sytuacji przyjęto początkowo 50 kobiet, lecz w miarę upływu czasu było ich już sto.

Siostry przeniosły się na poddasze. Od 23.12.1941 roku domem kierowała s. Gehrman Maria. Wyzwolenie Chorzowa w 1945 roku sprawiło, iż Dom przeszedł pod pomoc społeczną jako dom Opieki przeznaczony dla Kobiet. W dniu 30 kwietnia 1946 roku mianowano Dyrektorem Domu S. Marię Bielecką , która kierowała dziełami do 5 czerwca 1959 roku i zastąpiła ją S. Sieracka Ludwika. Następnie do 5 stycznia 1966 mianowano s. Klarę Graban przełożoną i dyrektorem Domu. Kolejnymi dyrektorkami były s. S. Ryszarda Podlaszewska od 04.11.1971,Tomaszewska Janina od 19.02.1973, S. Zyta Pająk od 31.01.1976, S. Jadwiga Lubocka od 20.06.1982; S. Teresa Tomala od 23.02.1989; S. Halina Wiczling 28.09.2001a obowiązki dyrektora pełniła S. Helena Kuchmistrz; S. Zofia Ogórek od 05.02.2006 a posługę Dyrektora S. Halina Gałczyńska. Od 1951 - 1990 roku Podlegał zrzeszeniu „Caritas” z zarządem głównym

w Warszawie. W dniu 19 lipca 1990 roku została zawarta umowa pomiędzy ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej a Zgromadzeniem Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo - odtąd Dom Funkcjonował pod nazwą Dom Pomocy Społecznej dla Dorosłych prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego

a Paulo. Od roku 1995 Dom Działał w oparciu o umowę zawartą miedzy Zgromadzeniem Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo w Chełmnie a wojewodą Katowickim zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15.11.1994 r.

w sprawie wykazu zadań państwowych, które mogą być zlecone jednostkom niepaństwowym. Oraz Paragraf 30 ust. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13.07.1995 w sprawie zlecenia zadań państwowych jednostkom niepaństwowym.

W roku 2001 zmienił się typ domu z Domy dla osób psychicznie chorych na Dom dla osób w podeszłym wieku oraz zmieniła się nazwa domu na Dom Pomocy społecznej św. Wincentego prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego

a Paulo.

Podstawę prawną funkcjonowania DPS stanowi Ustawa z dnia 17.05.1989 r.

o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej.

Aktualnie funkcjonowanie Domu zapewnione jest dzięki współpracy z władzami samorządowymi miasta Chorzowa na podstawie ustawy kompensacyjnej Ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa. Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego mogą zlecać zadanie

w drodze umowy organizacjom społecznym, Kościołowi Katolickiemu, innym wyznaniom, związkom wyznaniowym, fundacjom i stowarzyszeniom. Obecnie obowiązującą umową jest Umowa z dnia 13 lipca 1999 roku miedzy Miastem Chorzów a Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo w Chełmnie

Zakład posiada warunkowe zezwolenie na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej dla osób starych z dnia 05.10.2001 r.

Ustawa o pomocy społecznej zobligowała zakład do przygotowania i realizacji programu naprawczego, który przedstawiał zakres działań, aby osiągnąć standard usług na poziomie porównywalnym ze standardami obowiązującymi w krajach Unii Europejskiej. Zakład realizuje program do końca 2006 roku i obecnie złożył wniosek

o zarejestrowanie do wojewody Katowickiego.

W związku z przemianami politycznymi w Polsce pojawiły się nowe formy ubóstwa, na które Zgromadzenie starało się odpowiadać. W ten sposób na potrzeby środowiska siostry wróciły do prowadzenia w 1990 r. ochronki, zamkniętej przez władze komunistyczne w 1952 r. Początkowo przychodziły tylko dzieci z Parafii św. Jadwigi. Działalność ta była do 2004 całkowicie oparta na wolontariacie. Środki na utrzymanie dzieła pochodziły wyłącznie z darowizn. W roku 2005 na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie Miasto Chorzów zawarło ze Zgromadzeniem umowę na organizowanie pomocy opiekuńczo -wychowawczej i socjoterapeutycznej dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych i o niskim statusie materialnym, w szczególności dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej oraz zagrożonych demoralizacją w formie świetlicy środowiskowej.

4.2 Organizacja i realizacja celów DPS

Dom Pomocy Społecznej św. Wincentego w Chorzowie jest ponadlokalną całodobową placówką dla osób w podeszłym wieku: kobiet. Obecnie Dom dysponuje 76 miejscami statutowymi. Obiekty i grunty są własnością Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia.

Organem założycielskim DPS jest Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo, prowincja Chełmińsko- Poznańska z siedzibą w Chełmnie, reprezentowaną przez Przełożoną Prowincjalną - Wizytatorkę Organem nadzorującym

i kontrolującym jest Urząd Wojewódzki w Katowicach. Organem dotującym jest Urząd Miejski w Chorzowie oraz Urzędy miast i gmin, z których przebywają mieszkanki.

Ogólnym dokumentem stanowiącym formalną podstawę istnienia

i funkcjonowania domu jest statut, który zawiera najistotniejsze, ogólne wskazania dotyczące organizacji Domu Pomocy. Statut określa cel i zadania oraz przedmiot

i adresatów działania. Ujmuje również prawa i obowiązki mieszkańca, oraz gospodarkę finansową placówki. Statut DPS został nadany i zatwierdzony przez organ założycielski placówki.

Bardziej szczegółowym aktem prawnym, będącym podstawą funkcjonowania Domu jest regulamin organizacyjny, określający charakter placówki, zasady działania Domu, administrację Domu, oraz organizację pracy. Regulamin DPS jest nadany

i zatwierdzony przez organ założycielski.

Struktura organizacyjna Domu określa podział pracy i niezbędne powiązania pomiędzy różnymi funkcjami i czynnościami, aby osiągnąć postawiony sobie cel, jakim jest zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych, opiekuńczych i wspomagających mieszkańców. Struktura organizacyjna Domu Pomocy społecznej kształtuje podział władzy i porządkuje hierarchicznie składniki tej organizacji, ustanawiając układ odpowiedzialności.

W organizacji Domu można wyróżnić trzy podstawowe działy: dział opiekuńczo - terapeutyczny, dział administracyjno - księgowy, dział gospodarczy. Podlegają one bezpośrednio dyrektorowi Domu.

Dom Pomocy Społecznej św. Wincentego usytuowany jest w centrum miasta Chorzowa w pobliżu przystanku tramwajowego oraz Kościoła Parafialnego pod wezwaniem św. Jadwigi. W skład Domu wchodzą cztery obiekty, przeznaczone do mieszkańców: budynek główny wielokondygnacyjny z podpiwniczeniem. W piwnicach budynku głównego znajduje się kotłownia, kuchnia i magazyny. Na parterze znajduje się i oddział, na którym jest 11 pokoi mieszkalnych, jedno, dwu i trzy osobowych,

z których dwa pokoje mają swoją łazienkę, świetlica, dyżurka pielęgniarska, kuchenka i łazienki wspólne. I piętro, na którym znajduje się II oddział ma podobny układ. Na drugim piętrze domu znajduje się kaplica pod wezwanie Najświętszego Serca Pana Jezusa. Trzecie piętro budynku przeznaczone jest na terapię i rehabilitację. Budynek nie posiada barier architektonicznych i z prawej strony budynku dobudowana jest winda. Tuż za nią w ciągu budynków znajduje się tzw. „Stary dom”, w którym znajdują się pokoje gościnne i administracja budynku. Z drugie strony budynku głównego dobudowane zostały w stronę ogrodu dwa budynki gospodarcze, później zaadoptowane na I piętrze pokoje mieszkalne natomiast parter przeznaczony jest na pralnię, szwalnię oraz magazyny. Budynki te są połączone z budynkiem głównym i między sobą.

W połączeniu z tymi budynkami jest jeszcze budynek piętrowy nie podpiwniczony, w którym znajduje się świetlica dla dzieci. Łączna powierzchnia zabudowy wynosi 1.074.42 m2, powierzchnia użytkowa 2227.26 m2 , powierzchnia całkowita wynosi 2902,62 m2 , kubatura 13528,49 m2 . Budynki wyposażone są

w instalacje, wodno - kanalizacyjną, gazową, elektryczną, telefoniczną, TV i kablową, następnie instalację wentylacyjną, spalinową , C.O. i C. W, instalację Oświetlenia nocnego i awaryjnego oraz instalację systemu szybkiego wykrywania pożaru we wszystkich pomieszczeniach budynku.

Do budynku przylega ogród zagospodarowany zielenią oraz alejkami spacerowymi. W ogrodzie znajduje się letnia altanka. Ogród wyposażony jest w stoły, krzesła i ławki ogrodowe. Z tyłu ogrodu jest plac zabaw dla dzieci ze świetlicy przylegający do budynku świetlicy. Całe obejście jest przestronne, bezpieczne zaciszne i umożliwia mieszkańcom kontakt z naturą oraz wypoczynek w ciszy i na łonie natury.

Dom posiada 2 samochody marki Volkswagen, przeznaczone do przewozu osób niepełnosprawnych, które pozostają do dyspozycji mieszkańców oraz jeden samochód marki Volkswagen Caddy do transportu towaru.

Podstawową misją Domu jest stworzenie dla mieszkańców domu rodzinnego, którego zostali pozbawieni. To znaczy stworzenie wspólnoty ludzi, którzy swoje relacje opierają na szacunku, wzajemnej życzliwości pomocy i zaufaniu.

Motywem działania jest realizacja nadrzędnych wartości jak: godność, wolność, bezpieczeństwo, intymność i realizacja osobistych potrzeb. Respektowana jest indywidualność każdego mieszkańca wnoszącego do domu własne niepowtarzalne wartości.

Celem Domu Pomocy jest zapewnienie całodobowej opieki osobom wymagającym troski i pomocy, z powodu choroby lub wieku, oraz wszechstronne

i indywidualne wspieranie mieszkańców we wszystkich sferach ich życia - bytowych, emocjonalnych, społecznych, kulturalnych i religijnych.

Realizacja tego celu przebiega zgodnie z zasadami etyki chrześcijańskiej,

w duchu chrześcijańskiej wizji człowieka i opieki nad nim. Bezpośrednim celem realizowanym w placówce jest wszechstronna i indywidualna pomoc mieszkańcom

w czynnościach codziennego życia, w zachowaniu samodzielności, umożliwieniu rozwoju osobowości, utrzymaniu kontaktów z rodziną i otoczeniem oraz aktywizacja mieszkańców w zależności od ich możliwości.

Do świadczeń udzielanych w naszym Domu należą:

Zakres usług świadczonych przez Dom Pomocy ustala się uwzględniając indywidualne potrzeby i możliwości psychofizyczne mieszkańca. Do obowiązków mieszkańców należy współdziałanie z personelem placówki, dbanie o higienę osobistą oraz porządek śród swoich rzeczy, przestrzegania norm i zasad współżycia określonych w „Karcie praw i obowiązków mieszkańca” oraz dbać o mienie Domu i ponoszenie opłat za pobyt w nim.

Realizacja programu opieki Domu Pomocy Społecznej, oprócz fizycznie
odczuwalnego spełnienia usług zdrowotnych, pielęgnacyjnych, rehabilitacyjnych, terapeutycznych, socjalnych i religijnych, ma przede wszystkim znaczenie dla sfery psychicznej mieszkańca. Dlatego w Domu działają zespoły opiekuńczo- terapeutyczne, które opracowują indywidualne plany opieki dla każdego mieszkańca sposoby ich realizacji. Osobą reprezentującą interesy mieszkańca, służącą mu wsparciem i pomocą jest pracownik pierwszego kontaktu. Najważniejszym efektem pracy indywidualnej z mieszkańcami jest to, że zostaje nawiązana więź emocjonalna miedzy mieszkańcem, a pracownikiem pierwszego kontaktu. Dzięki temu mieszkańcy mają zapewnioną podstawową potrzebę bezpieczeństwa i akceptacji.

Drugą placówką prowadzoną przez Zgromadzenie jest świetlica środowiskowa. Dysponuje ona 50 miejscami dla dzieci. Mieści się w oddzielnym budynku należącym do Zgromadzenia.

Świetlica czynna jest we wszystkie dni roku szkolnego (łącznie z feriami zimowymi i letnimi ), od poniedziałku do piątku 4 - 5 godzin dziennie z wyłączeniem wyjazdów kolonijnych letnich i zimowych.

Wychowankowie podzieleni są na około 10 osobowe grupy wychowawcze, zasadniczo wiekowe. Mogą być tworzone grupy wychowawcze według innego kryterium, np. ze względu na łączenie rodzeństwa.

Dzieci mogą być przyjmowane do Świetlicy:

Na przyjęcie wychowanka na jego prośbę lub wniosek osoby fizycznej lub instytucji wymagana jest zgoda rodziców lub opiekuna prawnego.

„Zasadniczym celem Świetlicy jest praca z dziećmi we wszystkich wymiarach: biosu, etosu i agosu, realizowana przez wychowanie, kształcenie, nauczanie i „spotkanie” nakierowane probalistycznie na model porządnego, uczciwego, realizującego się czynnie i wszechstronnie człowieka; obywatela i osoby wierzącej”.

Podmiotem działania świetlicy są dzieci:

Świetlica na rzecz dziecka przy ściśle integrującej współpracy ze szkołą organizuje agos realizowany przez opiekuńcze prowadzenie jednostki, stosownie metod zespołowego i zindywidualizowanego oddziaływania socjoterapeutycznego, adaptacyjnego, stymulującego, korekcyjnego mający na celu zmiany poglądów, postaw i zachowań w relacjach:

Przysposabianie domu do pozytywnego agosu - zmiany wartościowania, właściwego miejsca w domu, a szczególnie tworzenie w rodzinie właściwego klimatu wychowawczego.

Dziecko jako podmiot świetlicy podlega następującym działaniom:

    1. wychowanie w aspektach opiekuńczych:

i korekcyjnych, niwelowanie i likwidowanie dysfunkcji mowy,

analizatorów somatyczno ruchowych,

i modelowanie celów, ideałów.