0000002 (20)

404 Urazowe uszkodzenia narządu ruchu

odcinek przemieszcza się z reguły ku przodowi (kąt między odłamkami jest otwarty ku stronie dłoniowej).

W obrębie podstawy I kości śródręcza występują złamania pozastawo-we poprzeczne lub skośne i złamania śródstawowe. W najczęstszym typie (Bennetta) dłoniowa % część podstawy pozostaje na miejscu, zaś grzbietowe % ulegają zwichnięciu ku grzbietowej stronie i na zewnątrz. Złamania te powstają przez forsowne dłoniowe zgięcie kciuka. W typie Rolanda podstawa kości ulega rozbiciu (typ „Y”, odwróconego), a przemieszcza się tylko trzon z przynasadą. Złamania te leczy się zachowawczo w opatrunku gipsowym. Kciuk unieruchamia się w wyproście, odwiedzeniu i w opozycji. Jeżeli nastawienie nie jest stabilne, wskazane jest przezskórne zespolenie drutem Kirschnera (sposobem podanym przez Iselina i wsp. w 1948 r.) z następowym unieruchomieniem w pozycji nastawienia, w ciągu ok. 4 tygodni.

Poprzeczne złamania trzonu I kości śródręcza można leczyć zachowawczo po ich dokładnym nastawieniu lub zespolić drutem Kirschnera, przeprowadzonym przez dolną nasadę od jej strony promieniowej, skośnie w górny odłam.

Złamania V kości śródręcza występują najczęściej w obrębie szyjki. Dalszy odłam ustawia się w zgięciu dłoniowym, podczas gdy podstawowy człon palca pociągany przez mięśnie zginacze i glistowate, przebiegające grzbietowo od poprzecznej osi głowy, ustawia się w nadwyproście. Złamanie nastawia się wyciągiem w osi kości śródręcza, za człon podstawowy zgięty pod kątem prostym. Palec unieruchamia się w tym położeniu na listwie aluminiowej wmontowanej w rękawicę gipsową, na 4 tygodnie. Jeżeli nastawienie nie jest stabilne lub opatrunek jest źle znoszony, unieruchamia się odłamki drutem Kirschnera wprowadzonym przezskórnie skośnie przez boczny guzek głowy lub osiowo przez głow^Tę w trzon kości (ryc. 189 i). Po zespoleniu należy ograniczyć unieruchomienie palca do ok. 2 tygodni, ze względu na skłonność stawów⁷ śródręczno-palcowych do przykurczu. W złamaniach trzonu i szyjki II-—IV kości śródręcza z przemieszczeniem zgięciowym, leczenie może być trudne ze względu zarówno na niemożność nastawienia, jak i na skłonność do przykurczu stawów po dłuższym unieruchomieniu.

W każdym przypadku jest wskazana próba nastawienia krytego i jeżeli uda się, unieruchomienie złamanej kości śródręcza i palca na listewce aluminiowej na okres 10—15 dni. Po tym okresie czasu należy uwolnić palec i rozpocząć czynne ruchy w stawie śródręczno-palcowym i w stawach międzypaliczkowych. Jeżeli nastawienie nie jest stabilne, najlepszy wynik daje przezskórne zespolenie drutami Kirschnera w taki sposób, by czynne uruchamianie stawów było możliwe najpóźniej w 2 tygodnie po urazie.

k. Złamania kilku kości śródręcza

Ryc. 190. Zespolenie złamania III kości śródręcza.

W złamaniach kilku kości śródręcza, zazwyczaj z urazu bezpośredniego, skóra, ścięgna i mięśnie są zmiażdżone a złamanie często wieloodłamowe. Jeżeli doraźnym wyciągiem za palce uda się nastawić odłamki, unieruchamia się dłoń łącznie ze złamanym palcem w opatrunku gipsowym, na 2—3 tygodnie.

Jeżeli nastawienie en bloc nie jest zadowalające, albo nastawia się każdą kość śródręcza osobno i zespala ją krytym lub otwartym sposobem, zależnie od typu złamania i stanu tkanek miękkich, albo wykorzystuje się nie złamane kości śródręcza jako podstawę, wobec której unieruchamia się złamania za

Ryc. 191. Sposoby unieruchamiania złamania kilku kości śródręcza (a — f).