Analiza3 jpeg

Metody oceny efektywności projektów inwestycy]nych

Zarówno w teorii, jak i praktyce gospodarczej istnieją różne definicje inwestycji. Najczęściej przez inwestycje rozumie się takie wydatkowanie środków, które ma na celu zwiększenie dochodów firmy w przyszłości. Innymi słowy, inwestycje w wyniku użycia środków finansowych tworzą lub powiększają aktywa rzeczowe, finansowe i wartości niematerialne firmy'. Wybór najbardziej opłacalnej koncepcji inwestycji nra dla każdej firmy podstawowe znaczenie.

Inwestowanie^{1 2} to podstawowy czynnik wzrostu i rozwoju gospodarczego. Inwestycje to wydawanie środków Finansowych w celu nabycia innych aktywów, których posiadanie lub eksploatacja zapewni podmiotowi w przyszłości określo ne korzyści finansowe. Wyróżnia się inwestycje:

—    rzeczowe-polegają na zakupie nowych lub modernizacji już posiadanych środków trwałych;

—    finansowe — związane z ryzykiem finansowym, zakup akcji, obligacji itd.;

—    niematerialne — nakłady na szkolenia kadr, badanie i rozwój. ■

W warunkach gospodarki polskiej największy udział w inwestycjach podmiotów gospodarczych mają inwestycje rzeczowe, które powiększają ich potencjał rozwojowy, powodują wzrost wartości majątku.

Do oceny efektywności projektów inwestycyjnych zasadniczo stosuje się dwie grupy metod. Pierwszą stanowią metody statyczne (uiedyskontowe), które służą przede wszystkim do wstępnej oceny i selekcji ogólnie zarysowanych wariantów przedsięwzięć. Innymi słowy, metody te pozwalają w początkowej fazie wykluczyć warianty zdecydowanie gorsze. Metody statyczne nie wymagają znajomości wiedzy ekonomicznej do ich interpretacji, dokładnych informacji o projekcie czy wielu obliczeń pomocniczych. W związku z tym mogą być stosowane przez szerokie grono praktyków. Do drugiej grupy zalicza się metody dynamiczne (dyskontowe), które wykorzystuje się do ostatecznej selekcji wariantów przedsięwzięć. W przeciwieństwie do metod niedyskontowych, interpretacja metod dynamicznych wymaga znajomości określonej wiedzy ekonomicznej Ponadto metody dyskontowe wymagają wieki obliczeń pomocniczych oraz znajomości różnych dodatkowych informacji, np. właściwego kosztu kapitału.

Aby wybrać względnie najlepsze rozwiązania dla firmy, należy stosować różne metody oceny efektywności projektów inwestycyjnych, ponieważ każda z metod dostarcza innych składników informacji.

5.1. Statyczne (niedyskontowe) metody oceny projektów inwestycyjnych

Statyczne metody oceny projektów inwestycyjnych wyróżniają się tym, że nie uwzględniają rachunku dyskontowego. Oznacza to, że wpływy i wydatki uzyskiwane w różnych okresach realizacji projektu są traktowane równo; zędnic.

Do najczęściej stosowanych w praktyce niedyskontowych metod oceny projektów inwestycyjnych zalicza się:

—    okres zwrotu nakładów {Playback Period - PP),

-    księgową stopę zwrotu {Accounting Ratę of Return - ARR).

5.1.1. Okres zwrotu nakładów

Jedną z najprostszych niedyskontowych metod oceny projektów inwestycyjnych jest okres zwrotu nakładów, który interpretuje się jako czas niezbędny do odzyskania pierwotnego nakładu inwestycyjnego. Innymi słowy, jest to liczba lat, po upływie których suma przepływów (strumieni) pieniężnych osiągnie wartość dodatnią:

m

(5.1)    Z CF, > 0,

1-0

gdzie CF,- strumień pieniężny {cash Jlow) - różnica między wpływami i wydatkami w Mym okresie (roku) trwania inwestycji. Przepływ pieniężny w zerowym roku jest ujemny, bo w roku tym występują tylko nakłady niezbędne do uruchomienia danej inwestycji.

Wynikający z analiz}' okres zwrotujmjest porównywany z określonym przez inwestora granicznym okresem zwrotyjjąkladówtAfjDauy projekt inwestycyjny przyjmuje się do realizacji, jeżeli m < N. SpośródUóslępnych projektów wybiera się ten, który' charakteryzuje sięnSj Krótszym okresem zwrotu, umożliwia najszybsze ód zyskanie zainwestowanych środków pieniężnych.

Jeżeli.wpływy pieniężne są jednakowe w każdym roku trwania projektu inwestycyjnego, to okres zwrotu nakładów oblicza się jako stosunek łącznej sumy nakładów do wartości rocznego wpływu pieniężnego:

1

   H. Gawron, Ocena efektywności inwestycji, Wyd. AE, Poznań i 997, 5. 13,

2

   Rachunkowość, T. Ccbrowska (red.), Wyd. AE, Wrocław 2003, s. 215.