Choroby lasu0050 jpeg

Infekcje pierwotne (a) i wtórne (b) korzeniowa u sosny i świerka (oryg.)

1 - zrastanie i stykanie się korzeni u świerka, 2 - stykanie się korzeni u sosny

Efekt działalności korzeniowca drobnoporoiuego - 5 mb świerka z hubą w tle

nistycznych oraz ograniczony udział grzybów tworzących ektomikoryzy. Gęsta więźba sadzenia drzewek (dochodząca w przeszłości nawet do 20 tys. sadzo-nek/ha) sprzyjała szybkiemu kontaktowaniu się korzeni w stoisku, zaś często występujące podczas sadzenia, jak i na skutek obecności podeszwy płużnej podwinięcia korzeni były dla drzew dodatkowym stresem. Inny niż na glebach leśnych przebieg systemów korzeniowych sosny, polegający na niewyksztalcaniu korzenia palowego i rozprzestrzenianiu się korzeni bocznych w płaszczyźnie horyzontalnej -podobnie jak u świerka - powoduje, że szybciej i w⁷ większym zakresie są one poddawane niekorzystnemu oddziaływaniu zarówno niskiej temperatury, jak i wysokiej w okresie suszy.

Patogen może zasiedlać i rozkładać jedynie część systemu korzeniowego, prowadząc do chronicznej choroby drzewa, często bez widocznych objawów w koronie i niekoniecznie zakończonej zamarciem drzewa. Zjawiska takie występują w przypadku huby korzeni w drzewostanach świerkowych.

Pierwsze symptomy choroby uwidaczniają się zwykle przy porażeniu ponad 30% masy systemu korzeniowego. U zakażonych drzew zachodzą negatywne zmiany w^r zaopatrywaniu w wmdę i w związki odżywcze oraz w- przebiegu fotosyntezy i aktywności enzymatycznej.

Początkowo choroba powodowana przez II. annosum jest trudna do stwierdzenia, gdyż cechuje ją ukryty dla obserwatora charakter bytowania sprawcy. Symptomy zewnętrzne obserwowane w koronach drzew są niespecyficzne - podobne objawy mogą wywoływać inne czynniki. Igły zakażonych drzew na uprawie na ogól nie różnią się od igieł drzew zdrowych pod względem długości, z wyjątkiem igieł przyrostu ostatniego rocznika, które są zwykle krótsze. Wiosną igły drzew porażonych stają się szarozielone, z czasem żółkną, rudzieją, a w końcu stają się szarobrunatne i opadają. Z pączków nie wytwarzają się pędy tegoroczne lub pędy takie są krótkie i szybko zamierają. Jest to istotna cecha diagnostyczna choroby, choć bez znajomości stopnia uszkodzenia korzeni pozostaje cechą niespecyficzną.

Oczywistym dla oceniającego symptomem obecności patogenu H. annosum jest grzybnia podkorowa i tworzące się w⁷ szyi korzeniowej drzew owocniłd. Pod łuskami martwicy korkowej korzeni i w⁷ szyi korzeniowej drzew widoczne są białe nitki strzępek

101