Imm02

2.2

Komórki biorące idzial w odpowiedzi immunouk;k znei

Ostatnie mają wyróżniające się jądro o płatowym nieregularnym kształcie (polimorficznc).

W badaniu mikroskopowym można je podzielić na neutronie, bazonic i cozynofile na podstawie zdolności ich ziarnistości cytoplazmatycznych do różnych typów barwienia. Tc trzy rodzaje komórek mają również, różne funkcje efektorowc. Najliczniejsze są neutrołilc, nazywane również wielojądrzastymi neutrofilami (polymorphonuclear neulrophils, PMNs), które stanowią większość leukocytów (krwinek białych) w krwioobiegu-

Komórki dodatkowe

Poza limfocytami i fagocytami istnieje pewna ilość dodatkowych komórek:

•    Komórki prezentujące antygen (antigen presenting cells, APCs) prezentują antygen komórkom T.

•    Płytki krwi uczestniczą w krzepnięciu krwi i zapaleniu.

•    Komórki tuczne są strukturalnie i czynnościowo podobne do bazo fi ló w.

•    Komórki śródbłonka wykazują ekspresję cząsteczek zdolnych do rozpoznania niektórych ale nie wszystkich limfocytów i w' ten sposób kontrolują krążenie limfocytów i ich rozmieszczenie.

■ LIMFOCYTY

Limfocyty są produkowane w pierwotnych lub centralnych narządach limlatycznych (grasica i szpik u dorosłych) w dużych ilościach (10’ na dzień). Niektóre z tych komórek migrują via krążenie do wtórnych tkanek limfoidalnych (śledziona, węzły chłonne, migdałki i tkanka limfoidalna związana z błoną śluzową). Dorosły człowiek ma średnio około 10¹- limfocytów a tkanka limfoidalna w całości stanowi około 2% całkowitej wagi ciała. Limfocyty wynoszą około 20% populacji leukocytów w krążeniu dorosłego człowieka. Wiele dojrzałych limfocytów jest dłu-go-żyjących i może przetrwać jako komórki pamięci przez kilka lat lub nawet przez całe życie osobnika.

Limfocyty są morfologicznie różnorodne Limfocyty w zwykłych rozmazach krwi wahają się znacznie zarówno w wielkości (6-10 mm średnicy) jak i w morfologii. Różnice są widoczne w stosunku jądra do eyloplazmy (nuclcus : cytoplasm, N:C), kształcie jądra i obecności lub braku ziarnistości azurochłonnych .

Można rozróżnić dwa odrębne morfologicznie typy limfocytów w krążeniu używając mikroskopu świetlnego oraz barwienia hematologicznego, takiego jak wg metody Gicmsa. Pierwsze są względnie małe, są typowo nieziamiste i mają wysoki stosunek N:C. Drugie są większe, mają niższy stosunek N:C, zawierają ziarnistości azurochlonnc wewnątrz cytoplazmy i są znane jako duże, ziarniste limfocyty (large granular lymphocy-tes, LGL). LGL nic powinno się mylić z granulocytami (neutrofilami. eozynofilami i bazofilami) ani z monocytami, które również mają ziarnistości azurochlonnc (Ryc. 2.2).

Spoczynkowe komórki T w krwi - mogą wykazywać jedną z poniższych cech morfologicznych. Większość (>90%) pomocniczych komórek T (Th) i część (>65%) eytotoksycznych komórek T (Tc) są typu małego (nieziamiste, wysoki stosunek N:C). Są one również, nośnikiem struktury cytoplazmatycznej określanej „ciałkiem Galla”, które składa się ze zgrupowania pierwotnych lizosomów z kropelką lipidową. Ciałko Galla łatwo jest wykryć reakcją cytochemiczną na enzymy lizosomalnc i w mikroskopie elektronowym (Ryc. 2.3). Inna cecha morfologiczna występuje u <10% komórek Tu i 35% komórek Tc, które wykazują morfologię LGL z pierwotnymi lizosomami rozproszonymi w cyloplazmie i dobrze rozwiniętym aparatem Golgi'ego (Ryc. 2.4). '

Populacja limfocytów gamma/delta (y6) lub TCR-I+ jest inną podgrupą komórek T z charakterystyką LGL Komórki te wykazują morfologię dcndrytycz.ną w tkankach limfoidalnych (Ryc. 2.5); kiedy hoduje się je in vitro mogą one przylegać do podłoża i wykazywać różnorodne zmiany morfologiczne (Ryc. 2.6).

Ryc. 2.2 Różnorodność morfologiczna limfocytów.

Na lewo: Mały limfocyt bez ziarnistości, ma okrągłe jądro i wysoki stosunek N:C Na prawo: Duży ziarnisty limfocyt o niskim stosunku N:C, wcięte jądro i ziarnistości azurochłonne w cytoplazmie. Barwienie met. Giemsa, x1000.

Ryc. 2.3. Ultrastruktura nieziarnistej komórki T. Elektronogram pokazuje ciałko Galla (G), które jest charakterystyczne dla większości spoczynkowych komórek T. Składa się ono z pierwotnych lizosomów (P) i lipidowej kropelki (L). x10500. Wstawka: Strukturę tą często widać jako pojedynczą „plamkę" w reakcji na nieswoistąesterazę w mikroskopie świetlnym. x400.