zoologia kregowcow krew5

Są (o komórki kuliste, o średnicy 7-15 p.m (u człowieka 9-12 firn). W cytoplazmie komórek znajdują się bardzo drobne ziarnistości (u kota prawic niedostrzegal-ne). U psa i świni ziarnistości te są zasadochlonne; u konia, bydła i człowieka wykazują powinowactwo do barwników zasadowych i kwaśnych, natomiast u ptaków mają postać pałeczek kwasochłonnych. W związku z tym neutrofile ptaków noszą nazwę pseudocozynofilów (tyc. 106). Kwasochlonne ziarnistości występują również w ncutrofilach królika. Z powyższego wynika, że w hematologii weterynaryjnej termin „granułocyty obojętnocblonnc” nie jest zupełnie odpowiedni. Dlatego toż istnieją propozycje określenia omawianych krwinek jako granułocyty ziarniste specjalne lub heterofilne, z pominięciem powinowactwa ich ziarnistości do barwników. Badania przeprowadzone za pomocą mikroskopu elektronowego wykazały, że ziarnistości mają średnicę 0,2-0,5 pm i są utworzone z jednorodnej substancji otoczonej cienką błoną. W stanach zapalnych i podczas fagocy-lozy (patrz dalej) ziarnistości zostają opróżnione, a otaczające je błony zanikają. Poza tym stwierdzono, że zawierają one enzymy hydrolityczne. W związku z tym ziarnistości granulocytów obojętnochłonnych można utożsamiać z lizosomami.

Jądro granulocytów obojętnochłonnych ma różny wygląd, zależny od wieku. W młodych ncutrofilach jądro nic jest jeszcze płatowate, lecz wyglądem przypomina zgiętą pałeczkę. Dopiero później dzieli się ono na płaty, których liczba wzrasta z wiekiem i może dochodzić do pięciu (liczbę płatów w granulocytach obojętnochłonnych człowieka określa wzór Arnetha, według którego granułocyty z jądrem paleczkowatyni stanowią - 12%, z jądrem dwupłatowym - 25%, z trójpłalowym - 46%, z czteropłatowym - 15% i z pięcioplatowym - 2%). Według niektórych autorów kształt jądra nic zależy od wieku komórki, lecz wiąże się z intensywnością jej przemiany materii. U samic w obrębie jądra granulocytów obojętnochłonnych występuje niewielkie skupienie chromatyny (chromatyna płciowa), o średnicy 1-1,5 urn, przylegające do jąderka łub do otoczki jądrowej i mające kształt pałeczki dobosza. Na tej podstawie można określić płeć zwierzęcia. Według niektórych autorów pałeczka dobosza nie jest identyczna z chroma-tyną płciową, lecz jest wyrazem aktywności jądra komórkowego.

Granułocyty obojętnochlonne zawierają enzymy proteolityczne, oksydazę, peroksydazę. fosfatazę zasadową, aminokwasy, ciała tłuszczowe i glikogen. Poza tym mają tnie zdolność czynnego mchu i fpgocytozy. Podążają do miejsc zagrożonych przez drobnoustroje, trawdą jc wydzielanymi enzymami i pożerają, przy czym niejednokrotnie same giną i przekształcają się w tzw. ciałka ropne, które wraz z resztkami obumarłych tkanek wchodzą w skład płynu, zwanego ropą. Na zwiększenie liczby granulocytów obojętnochłonnych wc krwi wpływa ACTH i pewne hormony koty nadnerczy. Występuje ono w niektórych stanach fizjologicznych, jak na przykład ciąża i długotrwała praca mięśni, oraz w stanach chorobowych, np. zakażenia oraz procesy ropne. Procentowy stosunek liczby granulocytów obojętnochłonnych do ogólnej liczby leukocytów podano w tabeli 1 (str. 161).

Granułocyty kwasochlonne (ryc. 102,103, 104,105,106) są to komórki o średnicy 8-20 pm (u człowieka 12 jtm) i stanowią od 1% u świni do 8% u owcy, a nawet 10% u kota wszystkich białych krwinek. Mają one płatowate jądro, składające się najczęściej z dwóch połączonych ze sobą segmentów na kształt oprawy do okularów, w cytoplazmie zaś znajdują się liczne, grube ziarnistości (0,7-1,3 pm). o silnym powinowactwie do barwników kwaśnych. Ziarnistości te są zbudowane z lipoproteidów oraz zawierają fosfor i żelazo, a także enzymy, biorące udział w procesach oksydoredukcyjnych. Poza tym wykazują one dodatnią reakcję na oksydazę i peroksydazę. Badania przeprowadzone za pomocą mikroskopu elektronowego wykazały, że ziarnistości granulocytów kwasochlonnych mają niejednorodną strukturę, podobną do pewnych kryształów; szczególnie środkowa część ma kształt groniasty i jak gdyby rozdziela ziarnistość na pół. Szczególnie duże ziarnistości występują w cozynofilach konia. W mikroskopie elektronowym można w nich rozróżnić warstwę wewnętrzną i zewnętrzną, z których pierwsza jest bardziej gęsta i zawiera blaszki ułożone wspólśrodkowo. Granułocyty kwasochlonne mają zdolność ruchu, lecz fagocy-tują słabiej niż neutrofile.

Liczba granulocytów kwasochlonnych zwiększa się m.in. w chorobach alergicznych oraz pasożytniczych, jak np. włośnica i robaczyca płuc (u bydła do 40%), co nosi nazwę cozynofilii. Pod wpływem hormonów przysadki (ACTH) i nadnercza (kortyzon) następuje zmniejszenie liczby omawianych komórek (eozynopenia). Podobne zjawisko występuje po usunięciu tarczycy wraz z przytarczycą. W początkowym okresie pewnych chorób cozynofile mogą nawet zupełnie znikać z krwi; podczas zdrowienia liczba ich ulega zwiększeniu. Granułocyty kwasochlonne częściej niż neutrofile przechodzą z krwi do tkanki łącznej, co stwierdza się m.in. w błonie śluzowej układu pokarmowego oraz w gruczole mlekowym. Krwinki te mają praw dopodobnie zdolność unieszkodliwiania białka obcogatunkowcgo oraz. białka rozkładających się obumarłych komórek.

Procentowy stosunek liczby granulocytów kwasochlonnych do ogólnej liczby leukocytów podano w tabeli 1 (str. 161).

Granułocyty zasadochlonne (ryc. 102, 103, 104, 105, 106) są najmniejsze z granulocytów (stosunkowo duże u konia i bydła). Średnica ich wynosi 8-14 pm (u człowieka 9-12 urn). Występują one w najmniejszej liczbie, a mianowicie stanowią zaledwie 0.1-2% (u ptaków 3—1%) wszystkicli granulocytów. Cytoplazma ich zawiera liczne, grube, zasadochlonne ziarnistości (0,8-1 um), łatwo rozpuszczalne w wodzie, które barwią się metachromatycznic, tzn. na inny kolor niż użyty barwnik. W ziarnistościach stwierdzono obecność glikogenu, glikozaminoglika-nów oraz kwasu rybonukleinowego, a w'edtug niektórych autorów także heparyny i histaminy. W związku z tym granułocyty zasadochlonne wykazują podobieństwo do komórek tucznych tkanki łącznej luźnej. Badania przeprowadzone za pomocą mikroskopu elektronowego wykazały, że ziarnistości są tworami o strukturze blaszkowatej, otoczonymi błoną. Jądro bazofilów ma kształt płatowaty i odznacza się małą zawartością chromatyny. Granułocyty te mają bardzo nieznaczną zdolność ruchu i fagocytozy, natomiast wytwarzają enzymy utleniające.

Znaczenie granulocytów zasadochionnych nie jest dostatecznie wyjaśnione. Liczba ich wzrasta przy wprowadzeniu do krwi obcogatunkow-ego białka, przy braku witaminy B„ pod wpływem naświetlania promieniami rentgenowskimi oraz prz>^r różnych zaburzeniach przemiany materii. Zmniejszenie liczby granulocytów zasadochionnych następuje po wprowadzeniu do organizmu adrenaliny i tyroksyny oraz pod wpływem kortyzonu oraz ACTH.

Procentowy stosunek liczby granulocytów zasadochionnych do ogólnej liczby leukocytów' podano w tabeii 1 (str. 161).

171