DSCF5532

244 W. Budzyński, W. Szempliński

gęstych i długich (3-5 mm) włosków. Plewki dolne są delikatne i zakończone ofc Szypułka kłoskowa łamliwa w środku i część jej pozostaje przy dolnym, a przy górnym ziarnie. Gatunek ten wykazuje odporność na suszę i wiele chorób, ty skali światowej ma małe znaczenie w uprawie.

Owies siewny (Avena sativa) jest podstawowym gatunkiem uprawnym, którym obsiewa się ponad 90% światowej powierzchni uprawy owsa. Jako gatunek jedno, roczny może być formą jarą lub ozimą. W Polsce uprawia się wyłącznie formę jarą.

Owies nagoziamisty (nieoplewiony) (Avena sativa var. nuda) jest hodowany w Polsce i należy do form heksaploidalnych. Rozwój fazowy zbóż przedstawiono w rozdziale 1.3 oraz na rysunku 1.11.

System korzeniowy owsa jest wiązkowy. Tworzą go zazwyczaj 3-4 korzenie zarodkowe oraz liczne korzenie przybyszowe, wyrastające w czasie krzewienia z podziemnych węzłów łodygowych. Główna masa nitkowatych korzeni, mocno rozgałęzionych i rozprzestrzeniających się we wszystkich kierunkach, mieści się w ornej warstwie gleby. Pojedyncze korzenie, zwłaszcza zarodkowe, w gorszych warunkach edaficznych mogą dochodzić na głębokość 150-180 cm.

Źdźbło, potocznie zwane słomą, jest wyprostowane, w kształcie cylindrycznym, wewnątrz puste. Osiąga wysokość 60-120 (150) cm. Podczas krzewienia owies wytwarza źdźbło główne i kilka bocznych, które później są wyraźnie krótsze od pędu głównego. Współczesne odmiany rolnicze owsa odznaczają się niską krzewi-stością. Źdźbło składa się z 4-8 międzywęźli, które w pobliżu węzłów są wyraźnie owłosione.

Liście mają kształt lancetowaty. Od innych zbóż różnią się barwą, ustawieniem, szerokością, owłosieniem oraz skręcalnością blaszek. Blaszki liściowe są ciemnozielone, często szarozielone dzięki obecności woskowego nalotu, mają długość 10-25 cm, szerokość 10-15 mm, czasami bywają owłosione na brzegach, zwłaszcza w dolnej i środkowej części źdźbła, skręcają się w lewo. Liście w pączku są zwinięte, a pochwy liściowe otwarte i nagie. Języczek ma długość 2-3 (4) mm, kształt trójkątny (stożkowaty), brzeg ząbkowany, na szczycie poszarpany. Ostrogi nie występują (rys. 1.7).

Kwiatostanem jest wiecha długości od 10 do 20-30 cm. Oś wiechy stanowi osadka (przedłużenie ostatniego międzywęźla) poprzedzielana węzłami na między-węźla. Z węzłów osadki wyrastają okółkowo rozgałęzienia boczne (gałązki wiechy) zakończone kłoskami (wiecha prosta). Częściej rozgałęzienia boczne są poprzedzielane węzłami na dalsze międzywęźla, z których wyrastają rozgałęzienia I rzędu (wiecha podwójna), a z nich rozgałęzienia II rzędu (wiecha właściwa) zakończone pojedynczymi kłoskami. Wiechy odmian hodowlanych owsa mogą różnić się kształtem, co jest podstawą do wydzielenia dwóch ich typów (rys. 6.2):

•    wiechy chorągiewkowatej - wszystkie gałązki wiechy są zwrócone w jedną stronę i ustawione pod kątem ostrym do osi wiechy (10-25°);

•    wiechy rozpierzchłej - gałązki wiechy w stosunku do osadki są zwrócone w różne strony.