DSCN0587

210 5. Obliczeniu wytrzymałościowe projektowo i sprawdzające

Pola rozrzutu wartości <r_nim na rys. 5.16 sq duże, a wynika to z faktu, że jakość materiału może się różnić w poszczególnych wytopach, w trakcie zaś obróbki kół mogą wystąpić wady, np. miejscowe odwęglenie lub odpuszczenie twardości czy mikropęknięcia hartownicze lub szlifierskie. Aby zawęzić obszary doboru Ofiim, wprowadzono w projekcie ISO/DIS 6336 dodatkową klasyfikację z oznaczeniem ML, MQ, ME. Na rysunku 5.16 linie ML odnoszą się do materiałów, którym nie stawia się wysokich wymagań jakości, a zakres kontroli ogranicza się do prostych, rutynowych badań. Linie MQ odnoszą się do materiałów o średnich wymaganiach i większej kontroli jakości. Linie ME dotyczą materiałów o najwyższych wymaganiach jakościowych, zapewniających duży stopień. niezawodności i przy 100% kontroli wszystkich istotnych cech. Wiąże się to z dużym kosztem i materiały tej klasy powinny być używane tylko w specjalnych zastosowaniach. Szczegółowy zakres kontroli jakościowej dla grup ML, MQ, ME podany jest w pracach [68] i [69].

Tablica 5.15. Współczynnik technologiczny Y_r [N3I]

Rodzaj obróbki	Yr
Kulkowanie strumieniowe, bez szlifowania warstwy umocnionej	1,1 +1,3
Nagniatanie rolką u podstawy zęba, bez szlifowaniu warstwy umocnionej	1,3+I.S
Podstawa zęba szlifowana tarczą szlifierską bez zaokrągleniu	0,75
Podstawa zęba frezowana lub szlifowana zaokrągloną tarczą szlifierską	1

We wzorze (5.110) wyróżnimy następujące trzy grupy współczynników:

Grupa pierwsza, współczynniki K_A, K„ K_Ff i K_Fa, ujmuje wpływ różnych oddziaływań w warunkach eksploatacji na rzeczywiste naprężenia w podstawie zębów. Nazwiemy je umownie współczynnikami eksploatacyjnymi.

Grupa druga, ujmująca wpływ niektórych podstawowych parametrów konstrukcyjnych, to współczynniki Y_r„ Y_So, Y_t i Y_t. Nazwiemy je współczynnikami konstrukcyjnymi.

Grupa trzecia, współczynniki Y_N, y₃, Y_R i Y_x, ujmuje wpływ niektórych parametrów materiałowych, konstrukcyjnych i technologicznych na graniczne naprężenia zginające zęba.

Wartości tych wszystkich współczynników mogą się różnić w różnych szczegółowych rozwiązaniach i w zastosowaniach przekładni.Tutaj zostaną przedstawione zasady ich doboru dla przypadku przekładni ogólnego zastosowania.

Tablica 5.16. Współczynnik postaci cyklu obciążenia Y_w

Cykle obciążeniu	Współczynnik Yw	Obraz cykliczności obciążenia zęba
Jednostronne	1	<V	1 1 1 1 1 1 .
			liczba cykli z mion obciążeń zęba M
Obustronne, np. w kole pośredniczącym	0,7 •	«V	1 1 1 1 1 1
			1 1 I I I I Z
Rcwersyjne, np. w ruchu cyklicz* nie nawrotnym	0,85 iHI! 6 dla 1 < N,tx < 10*. Jeśli Afrcv > 10*. to do wzoru wstawiamy *,cv - I0^6.	<V	III-II!		m-m		lll-lll
				m		ia A/,„ »*-1		N

S.4.4.2. Współczynniki eksploatacyjne: K_A, K„ K,_t i K_r,

Współczynnik zastosowania K_A i współczynnik dynamiczny k„ wyznacza się tak samo jak przy sprawdzaniu naprężeń stykowych (patrz pkt. S.4.3.2).

Kff — współczynnik rozkładu obciążenia gnącego na długości zęba (szerokości wieńca zębatego) uwzględnia wzrost naprężeń gnących wskutek nierównomiernego przylegania zębów pod obciążeniem. Jego wartość obliczamy wzorem:

K_F0 = (K_tif)^Nr,    (5.111)

gdzie jest wartością obliczoną przy sprawdzaniu naprężeń stykowych [wzory (5.69) i (5.70)], a NF — wykładnikiem potęgowym przyjmowanym z wykresu na rys. 5.17 lub obliczonym wzorem:

NF »

(5.112)

Przy obliczaniu stosunku b/h przyjmuje się:

h = 2— dla zębów prostych,    (5.113)

S.

(5.114)

h = 2m„ dla zębów skośnych oraz b — szerokość wieńca węższego współpracujących kół.