larsen0186

186 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne

Tabela 8.7 Podział znieczuleń miejscowych

Znieczulenie nasiękowe (infiltracyjne)

a)    pozanaczyniowe

b)    dożylne

Blokada nerwów obwodowych

a)    blokada pojedynczych nerwów

b)    blokada pni nerwowych lub splotów

Centralne blokady nerwów

a)    zewnątrzoponowa

-    lędźwiowa

-    krzyżowa

-    piersiowa

-    szyjna

b)    rdzeniowa

-    wysoka

-    średnio wysoka

-    głęboka

-    siodłowa

Znieczulenie powierzchniowe

-    bupiwakaina 0,25%,

-    etidokaina 0,5%.

W praktyce klinicznej ważne jest:

►    Lidokaina 1% lub mepiwakaina 1% ze

względu na ich zdolność rozprzestrzeniania się powinny być przede wszystkim stosowane do znieczulenia nasiękowego.

►    Jeżeli do blokady potrzebna jest duża objętos'ć, stosuje się 0,5% roztwór lidokainy lub inny odpowiednio rozcieńczony anestetyk.

Szczególną postacią znieczulenia nasiękowego jest dożylne znieczulenie regionalne, przy którym anestetyk wstrzykuje się do żyły kończyny uprzednio uciśniętej mankietem (zob. rozdz. 18).

10.1.2 Blokada nerwów obwodowych

Przy blokadzie pojedynczych nerwów' obwodowych wstrzykuje się małą ilość roztworu środka znieczulającego o małym lub średnim stężeniu w bezpośrednie sąsiedztwo nerwu. Po wniknięciu do nerwu przewodzenie jest przerwane. Działanie występuje szybko, czas działania jest długi.

Przy blokadzie splotu nerwowego przerywa się przewodnictwo w splocie nerwowym, np. w splocie ramiennym lub lędźwiowm-krzyżowym, przez wstrzyknięcie dużej ilości roztworu aneste-tyku lokalnego w bezpośrednie sąsiedztwo pnia nerwowego. W porównaniu z blokadą pojedynczych nerwów efekt występuje bardzo powoli, ale utrzymuje się długo.

Blokady nerwów obwodowych przedstawiono w⁷ rozdz. 18.

10.1.3    Centralne blokady nerwów

Przy znieczuleniu zewnątrzoponowym blokuje się korzenie nerwów rdzeniowych przez wstrzyknięcie środka znieczulającego miejscowo w' przestrzeń zewmątrzoponową w okolicy lędźwiowej, krzyżowej, piersiowej lub szyjnej. Potrzebne do tego celu ilości i stężenia są duże. Działanie pojawia się powoli, czas działania jest średnio długi albo długi (zob. rozdz. 23).

Przy znieczuleniu podpajęczynówkowym blokuje się korzenie nerwów rdzeniowych przez iniekcję środka znieczulającego miejscow'o do przestrzeni podpajęczynówkowej. Potrzebne do tego stężenie jest zwykle bardzo duże (amidy), niezbędna objętość bardzo mała. Działanie występuje już w czasie wstrzykiwania. Czas działania, zależnie od zastosowanego środka, jest średnio długi lub długi.

10.1.4    Znieczulenie powierzchniowe

Przy tym typie anestezji znieczula się błony śluzowe nosa, jamy ustnej, gardła, tchawicy i oskrzeli, przełyku lub narządu płciowego przez bezpośrednie spryskanie lub naniesienie określonych ane-stetyków; służą do tego celu np.:

-    lidokaina - spray 4% roztwór, 2% żel,

-    mepiwakaina 2% żel,

-    tetrakaina 2% roztw'ór.

Maksymalne działanie osiągane jest w ciągu 5 min, czas działania wynosi 15-30 min (lidokaina) lub 60 min (tetrakaina). Anestetyki są bardzo szybko wchłaniane z błony śluzowej, tak że w ciągu kilku minut osiągane są duże stężenia w osoczu.

Plaster EMLA. Jest to plaster, który zawiera krem z mieszaniny 15 mg lidokainy i 25 mg priloka-iny. Krem bywa stosowany jako anestetyk powierzchniowy do punkcji żyły u niemowląt i dzieci. Absorpcja jest powolna, maksymalna głębokość wnikania ok. 5 mm; działanie znieczulające rozpoczyna się mniej więcej po 1 godz. Przy stosowaniu należy przestrzegać dawek maksymalnych.

11 Poszczególne środki znieczulające miejscowo

Stosuje się najczęściej anestetyki o budowie amidowej, a także niektóre związki estrowe, przede