larsen0325

325

15. Ocena przedoperacyjna i wybór postępowania anestezjologicznego

liwe do przeprowadzenia bez określonego ryzyka, nawet w warunkach najwyższych standardów.

I Przekonanie wielu laików i prawników, a także niektórych anestezjologów, jakoby śmierć pacjenta podczas znieczulenia ogólnego lub inne nieprowadzące do śmierci powikłania znieczulenia ogólnego były spowodowane zawsze błędem lub pomyłką anestezjologa, jest z gruntu błędne.

Przyczyny takiego przekonania leżą w dużej mierze w samej medycynie, ponieważ często przekazuje się pacjentom wyobrażenie o perfekcyjności i doskonałości wdrażanych metod, zapominając przedstawić związane z nimi ryzyko. Według Keatsa ryzyko w anestezjologii nie istnieje tylko wówczas, gdy nie podejmuje się żadnych czynności.

4.1.1 Czynniki ryzyka

Bez wątpienia, stosowane w anestezjologii leki i metody są związane z ryzykiem, które bardzo rzadko, również u skądinąd zdrowych pacjentów poprzez swoje specyficzne działanie mogą prowadzić do zachorowalności i umieralności, mimo że w innym przypadku można byłoby udowodnić absolutne bezpieczeństwo danej metody.

Istnieje podwyższone ryzyko przy znieczuleniu, gdy określone schorzenia łączą się z określonymi operacjami. Często jednak trudno jest określić, który z czynników miał większy udział w wystąpieniu powikłania, ponieważ komplikacje lub śmierć często są spowodowane indywidualnym nałożeniem się tych czynników w określonym czasie. Analiza umieralności spowodowanej przyczynami anestezjologicznymi jest dokonywana wówczas, gdy śmierć nastąpiła nie w sali operacyjnej, lecz dopiero jakiś czas później, na oddziale ogólnym lub intensywnej terapii.

Najważniejsze czynniki zwiększające ryzyko związane ze znieczuleniem i operacją:

-    schorzenia układu krążenia, zwłaszcza choroba niedokrwienna serca i objawowa niewydolność krążenia,

-    choroby płuc,

-    rodzaj operacji; podwyższone ryzyko przy chirurgii jamy brzusznej, chirurgii klatki piersiowej, zabiegi z otwieraniem dwóch jam ciała, zabiegi śródczaszkowe i operacje ze wskazań nagłych,

-    czas trwania operacji, tego czynnika nie można najczęściej oddzielić od rodzaju zabiegu,

-    wiek pacjenta; w podeszłym wieku zwiększone ryzyko wynika z chorób towarzyszących. Dzieci, przede wszystkim poniżej 1 roku życia, są także narażone na większe ryzyko

4.1.2 Częstość zgonów

związanych ze znieczuleniem

Umieralność związana ze znieczuleniem jest trudna do oceny z wielu względów. Ryzyko zgonu wywołanego znieczuleniem jest tak niewielkie, że tylko badania bardzo dużej liczby znieczuleń, pochodzących możliwie z jednej placówki leczniczej, mogą dostarczyć przybliżonych informacji. Możliwość przeprowadzenia takich badań jest jednak mała zarówno z obawy przed konsekwencjami natury medyczno-prawnej, jak i z obawy przed potwierdzeniem opinii, że w znacznej liczbie tego rodzaju zgonów główną rolę odgrywa błąd ludzki.

Umieralność związana ze znieczuleniem jest bardzo niska:

-    0,5-0,9 pacjentów na 10 000 znieczuleń umiera z powodu znieczulenia (0,005-0,009%),

-    1-2 wszystkich zgonów na 10 000 znieczuleń jest po części albo całkowicie związanych ze znieczuleniem (0,01-0,02%),

-    5 zgonów na 10 000 znieczuleń ma bliżej nieokreślony związek ze znieczuleniem (0,05%),

-    łączna umieralność w okresie 6 dni po operacji wynosi 0,6% lub 60 pacjentów na 10 000 znieczuleń; łączna umieralność wszystkich pacjentów w szpitalu, którzy poddani byli znieczuleniu, wynosi 2,19%,

Najczęstsze przyczyny śmierci operowanych pacjentów:

-    zapalenie płuc i oskrzeli,

-    niewydolność krążenia,

-    zawał mięśnia sercowego,

-    zatorowość płucna,

-    niewydolność oddechowa.

Częstość zgonów związanych ze znieczuleniem w zabiegach wykonywanych ambulatoryjnie

jest jeszcze mniejsza i wynosi obecnie ok. 0,012 do 0,029 na 10 000 znieczuleń.

Najczęstszymi przyczynami zgonów wywołanych znieczuleniem są (zob. rozdz. 32):

-    hipoksemia, zwłaszcza spowodowana zaburzeniami oddychania,

-    niestabilność układu krążenia,

-    aspiracja treści żołądkowej do płuc,