Obraz5

86 Gleby słone

profilu jest następująca: Asa-Aasa-Bcnsa/g/-Csa,gg. Występują najczęściej w pobliżu solanek lub zakładów przemysłowych, stąd też najsilniej są zasolone w warstwach powierzchniowych i w miarę głębokości zawartość soli maleje. Po 2 — 3 dniach na odsłoniętych ściankach profilu występują białe naloty soli. Sól często spotykamy w postaci kryształków w całym profilu.

b. Sołonczaki wewnętrzne

Sołonczaki wewnętrzne, zwane niekiedy sołonczakami głęboko zasolonymi, są glebami obecnie uprawianymi, z których nadmiar soli został wypłukany do głębsżych warstw profilu. Zwykle mają następującą budowę profilu: Ap-Bcn-sa-Csa/gg/ca. Stanowią one przejściowe ogniwo w systematyce, łączące gleby słone z glebami innych klas i typów. Najczęściej po wypłukaniu soli i zniszczeniu poziomu salic zalicza się je do innych typów glebowych.

W zależności od warunków hydrologicznych i składu chemicznego wód podziemnych, w obrębie wymienionych podtypów sołonczaków można wyróżnić: siarczanowo-chlorkowe, chlorkowo-siarczanowe, siarczanowe, siarczano-wo-sodowe i sodowe.

VIA2. Gleby sołonczakowate

Gleby sołonczakowate w strefie korzeniowej (do głębokości 1,0 m) zawierają znaczne ilości (0,5—1,5%) soli łatwo rozpuszczalnych. Są one podobne do sołonczaków wewnętrznych, ale w przeciwieństwie do nich nie mają poziomu salic.

W kompleksie sorpcyjnym tych gleb udział sodu wymiennego jest mniejszy niż 15%; jednakże w porównaniu z sołonczakami udział ten jest nieco większy.

W glebach tych obserwujemy duże wahania sezonowe zawartości soli rozpuszczalnych; na ogół w okresach, gdy ilość opadów znacznie przewyższa parowanie (późna jesień, zima, wczesna wiosna) wierzchnie poziomy tych gleb ulegają odsoleniu, a w sytuacji odwrotnej — z powrotem ulegają zasoleniu. Budowę profilu mają podobną do wielu typów glebowych, np. czarnych ziem, gleb murszowatych, mad, gleb torfowych, gleb torfowo-murszowych i innych. Po wypłukaniu soli są one zaliczane do gleb przytoczonych typów.

VIA3. Sołońce

Sołońce należą do gleb sodowych (alkalicznych). Wśród kationów wymiennych sód wysyca kompleks sorpcyjny tych gleb w ponad 15%, a zawartość soli rozpuszczalnych jest na ogół mniejsza niż w sołonczakach. Wykazują one dużą dyspersję frakcji ilastej, dużą lepkość gdy są mokre i znaczny stopień zbitości w stanie suchym. Poniżej poziomu próchnicznego lub uprawnego ich struktura jest zwykle grubopryzmatyczna w poziomie natric. W obrębie tego typu gleb wydziela się dwa podtypy: a) sołońce typowe, b) sołońce sołonczakowate.