podst pedagogiki przedszkolnej z metodyka2

48 Rozdział 1

mających się warunków otaczającej rzeczywistości¹, w której dziecko uczy się przede wszystkim poprzez działanie. Zdaniem Deweya, przedszkole nie powinno stanowić placówki odizolowanej od innych instytucji oświatowych. Wskazana jest tutaj ciągłość oddziaływań wychowawczo-dydaktycznych pomiędzy ogródkami dziecięcymi - a pierwszym oddziałem szkolnym. We własnej szkole eksperymentalnej utworzył oddział przedszkolny. W tej ekskluzywnej, holistycznej, wysoko płatnej i z ograniczoną liczbą osób uczęszczających - szkole - dzieci wykonywały wiele różnorodnych i ciekawych prac. Charakteryzowała się ona przemyślanymi metodami, zasadami, uwalniała od obcej i niezrozumiałej dziecku symboliki. Żadna czynność nie pochodziła z biernego naśladownictwa gotowych schematów i modeli. Pomysły wychodziły od samej jednostki, a projekt czynności, zajęć i zabaw wynikał z konkretnej sytuacji². Zdaniem J. Deweya, współczesna szkoła nie może być jedynie szkolą zamkniętą w murach budynku, lecz instytucją żywą, radosną, powiązaną z zachodzącymi przemianami społecznymi. Jej zadaniem jest w czasie nauki organizować życie społeczne i kulturalne swoich wychowanków. „Życie dziecka w swoim czasie i w swoich rozmiarach pisał J. Dewey - ma wartość nie mniejszą niż życie dorosłego człowieka. Dziwne byłoby to doprawdy, gdyby rozumne i poważne uwzględnianie obecnych potrzeb dziecka, jego uzdolnienia do bogatego, wartościowego i pełnego życia, miało w jakikolwiek sposób być niezgodne z potrzebami i możliwościami późniejszego życia dorosłego człowieka"³. Jego szkoła, mimo wielu braków rozpowszechniła się zwłaszcza w krajach amerykańskich, a sama oryginalność wywarła również wpływ na wiele koncepcji nauczania łącznego w Europie.

Iir.iorii wychowania przedszkolnego

l i.iii.i Montessori (1870-1952)

Wioska lekarka, pedagog, twór^yni popularnego do dzisiaj n, a,tym świecie systemu pedagOg^iczneS°- założycielka Domów Dziecięcych (1907) - placówek wychowania przedszkolne-(Chs adei Bambini). Dzieła: Donfi dziecięce. Metoda pedagogiki n,mkowej stosowana w wychowaniu fajmłodszych dzieci (1909), La

,, ipeiiu del bambino (1948), The Abs<j!^{bent Mind} (¹⁹⁴⁹)'^inne-I łomy Dziecięce M. Montessori t° środowisko stworzone dla , pokojenia potrzeb najmłodszych ^{które m}ogły )^e przekształ-. „, ćwicząc własne poczucie doskonałości. W placówkach tych „ „ystko było dostosowane do w>™>arów i perspektyw funk-, foliowania dziecka: nie tylko szaf)'- stoły i krzesła, ale również

I-. ilury, dźwięki i architektura⁶⁶.

1,1,.., pedagogicznego dzieła M. Montessori polegała na wpro-,„k oniu zarówno wolności, jak dyscypliny w domach. Przy I yscy pilna nie była narzucani^z zewnątrz, stanowiła raczej wyzwanie, by stać się godnym wieści. Dzieciństwo, według

........ki, jest nie tylko okresem, kt<?Y należy P^rze)ść- by stać się

I, .wiekiem dorosłym, ale zawiera" ^sob>e głębszy sens⁶⁷. Jest to czas, w którym zachodzą»^mianY nadające kształt całej ., nl.owości. Podstawowym waruP^em prawidłowego rozwoju

........ jest uwzględnienie w proo«^e wychowania właściwości

, , łącznych oraz umieszczenie _gl w odpowiednio zorganizo-mym środowisku. Nauczyciel tf^ł zobowiązany do przygo-tego świata i umożliwieni dzieciom pełnego rozwoju.

' .łomach dziecięcych nie ma mief^a na konkurenqę i współza-

• „ l,,„ Iwo, nie stosuje się oceniani- nagród i kar⁶⁸.

\ i Montessori dużą wagę przybywała do bezpośredniego

.......... dziecka z rzeczywistości podkreślała, że szkołę i jej

......zonie powinny ożywiać kwi»T- ^roś'ⁱny- drzewa, krzewy.

|„l,,ln.| rolę spełniały również ze?^wY odpowiednich pomocy

■ M. Montessori,    Bibliografia InternatuP    red. C. Tomar, Roma

mil . !> 10.

M. Montessori, nic Endeckimy des K* ^HamttSX*fⁿ eingelatet wn

Mi Iiamhl mul Guenter Schulz Bcncsch, Fp^rR Barel-Wien 1994, s. 40-43.

......    . ,    ., .. i ,    ,,,/ „.„„iUtlcnrie w iimtczaiiiu inxi>irow<ntc mc

¹ M. >/ukst.i, M MimuIH, W-.pift t‘!>ilr >    ¹

M. Montessori, ( FMiiHh, tt Mdiih ¹ 04

1

   Z. Melosik, Pragmatyzm i edukacja w Stanach Zjednoczonych: między poglądami Deweya a współczesną rzeczywistością, w: Odmiany myślenia o edukacji, red. J. Rutkowiak, Kraków 1995, s. 100.

2

   W. Bobrowska Nowak, Historia wychowania..., d/.. cyt., s. 247.

3

^,,s I Dewey, S kola i spolci .Tiistwo, przekl R. ( /aplińska Mutlermilckowa, Warszawa I'* ' I, a <><>