Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (73)

74 III. Przedsiębiorstwo turystyczne...

(tabela 7). Przy okazji określimy wydajność pracy,, chociaż w turystyce nie ma ona takiego waloru poznawczego jak w działalności produkcyjnej.

Podstawowym wnioskiem jest to, że udział wybranych kosztów stałych jest zdecydowanie większy w hotelach aniżeli w biurach podróży. Różnice są znaczące i mają ogromny wpływ na strategię firmy.

Najbardziej pocieszającym wnioskiem jest zauważalna tendencja do poprawy efektywności firm i urealnienie kosztów. W ciągu dwóch lat (1995-97) udział amortyzacji w kosztach wzrósł, co świadczyć może o wzroście wartości środków trwałych. Jest to rezultatem inwestycji i unowocześniania firm. Jednocześnie w obu rodzajach firm udział wynagrodzeń w kosztach ogółem znacznie spadł (o ok. 18-20%). Jest to przejawem wzrostu racjonalności firm. Wydajność pracy (biorąc pod uwagę wzrost inflacji w tych 2 latach o około 31-32%) realnie nie ulega zmianie.

To, co najbardziej różni strukturę kosztów hoteli i biur podróży, to usługi obce. Stanowią one połowę kosztów w biurach (tzw, refaktura), a tylko 20% w hotelu.

Uzyskane wyniki, ich analiza i wnioski o charakterze ogólnym umożliwiają sformułowanie różnic między dwoma najważniejszymi podmiotami kształtującymi podaż usług turystycznych: przedsiębiorstwami hotelarskimi i biurami podróży.

Dokonamy tego w następnym rozdziale.