SWScan00016

20 Kontrakty terminowe i opcje

Zamykanie pozycji

Jak już zostało powiedziane w rozdziale pierwszym, transakcja futures stanowi umowę kupna lub sprzedaży walorów za określoną cenę w określonym czasie w przyszłości. Czytający te słowa może być za-skoczony, jeśli dowie się, że zdecydowana większość transakcji futures nie prowadzi do faktycznego przekazania walorów. Wynika to stąd, że większość inwestorów decyduje się na zamknięcie swojej pozycji przed określonym w kontrakcie terminem dostawy. Zarówno dostarczenie, jak i przyjęcie walorów na warunkach podanych w kontrakcie jest często niewygodne, a w wielu wypadkach także bardzo kosztowne. Jest tak nawet w przypadku inwestorów, którzy stosują strategie zabezpieczające i faktycznie dążą do kupienia lub sprzedania walorów związanych z danym kontraktem. Tego rodzaju inwestorzy preferują zwykle zamknięcie pozycji futures, a następnie kupno lub sprzedaż towaru w tradycyjny sposób.

Zamknięcie pozycji związane jest z otwarciem pozycji przeciwnej. Jeśli, na przykład, inwestor kupuje (zajmuje pozycję długą) 6 maja pięć kontraktów futures na kukurydzę z dostawą w lipcu, to może zamknąć tę pozycję na przykład 20 czerwca, sprzedając (zajmując pozycję krótką) owe pięć kontraktów. Podobnie jest w przypadku odwrotnym, to znaczy wtedy, gdy inwestor sprzedaje 6 maja pięć kontraktów futures na kukurydzę z dostawą w lipcu, co oznacza otwarcie pozycji krótkiej. Może on zamknąć tę pozycję na przykład 20 czerwca, kupując pięć kontraktów, co oznacza otwarcie pozycji długiej. W każdej z opisanych powyżej sytuacji całkowity zysk lub strata inwestora są uzależnione od zmiany ceny kontraktów futures na kukurydzę z dostawą w lipcu pomiędzy 6 maja a 20 czerwca.

Chociaż fizyczna dostawa walorów następuje nadzwyczaj rzadko, część tego rozdziału zostanie poświęcona omówieniu specyfikacji kontraktu futures, w tym również warunków dostawy. Jest to związane z faktem, że możliwe jest rzeczywiste przekazanie walorów, które ostatecznie ustala cenę terminową na poziomie ceny gotówkowej. Zrozumienie trybu realizowania dostawy jest zatem niezbędne dla pełnego zrozumienia zależności między ceną kontraktu futures a ceną aktywów pierwotnych.

Określanie warunków kontraktu futures

W tabeli 2.1 podane są giełdy amerykańskie, na których notowane są kontrakty futures. Jeśli na giełdę wprowadzany jest nowy kontrakt, to musi ona szczegółowo określić warunki porozumienia między obiema stronami. Przede wszystkim muszą zostać opisane: aktywa pierwotne, wielkość kontraktu (tzn. ilość aktywów, która ma zostać dostarczona w ramach jednego kontraktu), a także miejsce i termin dostarczenia aktywów. Określenie aktywów lub warunków ich dostawy uwzględnia czasami kilka możliwości. W takich wypadkach stosowana jest zasada umożliwiająca wybór określonego wariantu stronie zajmującej pozycję krótką (tzn. stronie sprzedającej aktywa).

Aktywa

Jeśli podstawą kontraktu jest określony towar, to na rynku jest on zwykle dostępny w wielu odmianach, o różnej jakości. Niezmiernie ważne jest wobec tego określenie przez giełdę gatunku lub klasy towaru, na który opiewa dany kontrakt. Jako przykład weźmy sposób określenia aktywów w kontrakcie futures New York Cotton Exchange na sok pomarańczowy: Gatunek A (w USA), liczba Brixa nie mniejsza niż 57 stopni, stosunek liczby Brixa do stopnia kwaśności (acid ratio) nie mniejszy niż 13 do 1 oraz nie większy niż 19 do 1, ocena koloru i aromatu 37 punktów lub więcej, ocena usterek 19, minimalna całkowita ocena 94.

Innym przykładem może być kontrakt futures Chicago Mercantile Exchange na tarcicę niewymiarową, gdzie aktywa zostały określone w następujący sposób:

Każda dostarczona jednostka powinna zawierać standardowe belki 2"x4" o długości od 8 do 20 stóp, klasa budowlana i standardowa (Construction and Standard). standardowa (Standard) bądź wyższa lub #1 i #2, ale ilość klasy standardowej lub #2 nie może przekroczyć 50 procent. Każda dostarczona jednostka powinna być wyprodukowana w amerykańskich stanach Kalifornia, Idaho, Montana, Newada, Oregon, Waszyngton, Wyoming lub w kanadyjskich prowincjach Alberta lub Kolumbia Brytyjska i powinna zawierać tarcicę wyprodukowaną z następujących gatunków: jodła alpejska, świerk Englemanna, sosna Pinus contorta, lub następujących kombinacji gatunków: H-F, oraz S-P-F \

W przypadku niektórych towarów dopuszczalne jest dostarczenie określonego przedziału klas lub gatunków, ale od wybranego gatunku uzależniona jest rzeczywista cena dostawy. Na przykład kontrakt futures Chicago Board of Trade na kukurydzę określa standardowy gatunek na „Nr 2 Żółty", ale dopuszczalne są inne gatunki, pod warunkiem zmiany ceny na zasadach określonych przez giełdę.

Kontrakty futures na instrumenty finansowe są z reguły dobrze zdefiniowane. Nie ma na przykład potrzeby określania gatunku japońskiego jena. Kilka słów warto tu poświęcić kontraktom futures Chicago Board of Trade na średnio- i długoterminowe obligacje skarbowe. W wypadku kontraktów futures na długoterminowe obligacje skarbowe (treasury bonds) aktywami pierwotnymi są dowolne obligacje długoterminowe emitowane przez Ministerstwo Skarbu USA, o terminie wykupu nie krótszym niż 15 lat i nie podlegające przedterminowemu wykupowi na żądanie emitenta przed upływem 15 lat. Kontrakty futures na średnioterminowe obligacje skarbowe (treasury notes) dotyczą dowolnych średnioterminowych obligacji skarbowych o terminie wykupu nie krótszym niż 6,5 roku i nie dłuższym niż 10 lat, licząc od daty dostawy dla określonego kontraktu. W obu wypadkach w celu obliczenia ceny giełda stosuje odpowiedni wzór, uwzględniający płatności kuponowe oraz datę wykupu danego instrumentu. Powyższe zagadnienia zostaną szerzej omówione w rozdziale piątym.

• Producenci tarcicy używają nazw gatunkowych drzew lub tak zwanych kombinacji gatunków obejmujących od kilku do kilkunastu pojedynczych gatunków. Nazwy kombinacji gatunków pochodzą od najważniejszych gatunków w danej kombmaćji.(przyp. tłum.).

\

II

loo'} 10