WSP J POLN254249

JĘZYK POLSKI NA WSCHODZIE

JANUSZ RIEGER

Polar.’ na Wschodzie. - Rodowód i dzieje- polszczyzny na Kresach. - Wick XX. - Polszczyzna na Kresach dziś. - Polszczyzna kresowa. - Dialekt południowokresowy - Dialekt pót-nocnokresowy. - Bibliografia

Nie sposób mówić o polszczyźnie za wschodni.] granicą Polski, pomijając jej genezę, zewnętrzne warunki rozwoju, ekspansje i regres, trwanie i odradzanie się, związki i różnorodne kontakty z językiem ogólnopolskim.

Polacy na Wschodzie

Nie wiadomo dokładnie, ilu Polaków zamieszkuje rozległe obszary na wschód od dzisiejszych granic Rzeczypospolitej. Różne źródła rozmaicie szacują ich liczbę: od 1 130 00C do 2 000 000, a nawet więcej osób. Według statystyk radzieckich z 1989 r. spośród ogółu Polaków żyjących na tych terenach 37% mieszka na Białorusi, 23% na Litwie, 19% na Ukrainie, 9% w Rosji. Różnice w ocenie liczby Polaków dotyczą również poszczególnych regionów i miast, np. w Moskwie według danych oficjalnych mieszka 7000 Polaków, według obliczeń miejscowych Polaków jest ich ok. 20 000. Różnice w ocenie mają kilka przyczyn. Od początku lat trzydziestych bardzo często zarówno podczas spisów ludności, jak przy wystawianiu dowodów osobistych - wbrew deklaracjom zainteresowanych - wpisywano narodowość niepolską. Część osób musiała ukrywać swe polskie pochodzenie z obawy przed wywiezieniem, aresztowaniem czy innymi szykanami i represjami. Wszystkie te wydarzenia i okoliczności spowodowały, żc stan zachowania języka i świadomości narodowej jest. u naszych rodaków bardzo różny.