Zarz Ryz Finans R050

160 Zarządzanie ryzykiem finansowym

Przykład 5.1

Wykorzystanie danych ze sprawozdań finansowych do oceny wielkości wpływu zmian stóp procentowych na dochody odsetkowe netto banku: metodologia „luki”

Większość instytucji finansowych nadal stosuje metodologię „luki” okresów wymagalności do oceny poziomu ekspozycji na ryzyko zmiany stóp procentowych * . Nazwa bierze się stąd, iż metoda ta pozwala zmierzyć „lukę” między kwotą aktywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych (RSA) a kwotą zobowiązań wrażliwych na zmiany stóp procentowych (RSL), tzn. aktywów i pasywów, których wartości ulegną zmianie w okresie luki:

luka = RSA - RSL

Zmiany stóp procentowych wpływają na instytucje finansowe, zmieniając ich dochód odsetkowy netto (Nil). Jeżeli znana jest wielkość luki, wówczas wpływ zmiany stóp procentowych na firmę można wyrazić następującym wzorem:

ANII = luka X Ar

Aby zobaczyć, jak to działa, spójrzmy na dwa hipotetyczne banki przedstawione poniżej. Bank 1 jest bankiem „standardowym”. Jego aktywa składają się głównie z kredytów hipotecznych oraz kredytów udzielonych podmiotom gospodarczym o okresach spłaty nie krótszych niż rok. Zobowiązania banku to przede wszystkim wkłady płatne na żądanie oraz lokaty terminowe o okresach wymagalności nie przekraczających jednego roku.

Bank 1 (min USD)

Aktywa    Pasywa

(okresy wymagalności) (okresy wymagalności)

3 miesiące lub mniej 100 3 miesiące lub mniej 400

6 miesięcy    100    6 miesięcy    300

12 miesięcy    400    12 miesięcy    200

ponad 12 miesięcy    400    ponad 12 miesięcy    100

1000 1000

W ciągu jednorocznego okresu luki aktywa wrażliwe na zmiany stóp procentowych są następujące: aktywa o okresie wymagalności 3 miesiące lub mniej (100), aktywa o okresie wymagalności 6 miesięcy (100) oraz aktywa o okresie wymagalności 12 miesięcy (400), z czego wynika, że RSA ma wartość 600. W ciągu jednorocznego okresu luki pasywa wrażliwe na zmiany stóp procentowych są następujące: pasywa o okresie wymagalności 3 miesiące lub mniej (400), pasywa o okresie wymagalności 6 miesięcy (300) oraz pasywa o okresie wymagalności 12 miesięcy (200), z czego wynika, że RSA wynosi 600, co daje RSL równe 900. Jak widać, bank 1 wykazuje lukę o ujemnej wartości -300 min USD:

bank 1: luka = RSA - RSL = 600 - 900 = - 300 min USD