Zarz Ryz Finans R17U3

17. Pomiar ryzyka odmowy zapłaty i zarządzanie tym ryzykiem 553

pieczenie. Transakcje na pozagiełdowych instrumentach pochodnych wycenia się według bieżącej wartości rynkowej, a zabezpieczenie - w formie zastawu na aktywach - wnosi się zgodnie z bieżącą wielkością ekspozycji.

Umowy dotyczące zabezpieczeń są zwykle dwustronne: od każdej ze stron wymaga się wniesienia zabezpieczenia, jeśli wartość rynkowa kontraktu jest z jej punktu widzenia ujemna. Bywają też jednostronne, kiedy do wniesienia zabezpieczenia jest zobowiązany tylko kontrahent o niższej zdolności kredytowej. Aby zmniejszyć koszty zabezpieczenia, odpowiednie umowy zawierają często klauzule progowe, wymagające wniesienia zabezpieczenia tylko w przypadku zadziałania pewnego „czynnika wyzwalającego”. W praktyce rynku uwzględniano dwa rodzaje takich czynników.

Wartość. Zabezpieczenie wnosi się dopiero wtedy, gdy bieżąca wartość rynkowa transakcji przekracza określony poziom. Aby ułatwić transakcje pomiędzy kontrahentami o różnej zdolności kredytowej, można przyjąć nierówne wartości progowe - tzn. ustalić wartość progową dla kontrahenta o wyższej klasyfikacji kredytowej na wyższym poziomie.

Zdarzenie. Choć częściej przyjmuje się wartości progowe, to jednak umowa może być sformułowana również w taki sposób, że zabezpieczenie staje się wymagane (albo podwyższa się jego poziom) w wypadku, gdy obniża się klasyfikacja kredytowa danego kontrahenta lub jego wskaźniki kapitałowe spadają poniżej określonych wartości.

Udział strony trzeciej

Rozwiązaniem alternatywnym w stosunku do zabezpieczenia jest wsparcie słabszego kontrahenta za pomocą akredytywy lub gwarancji wystawionej przez stronę trzecią. Gwarancji - lub np. „listu popierającego”, stanowiącego jej słabszą wersję - wymaga się często od firmy macierzystej lub filii kontrahenta. Rzadziej zdarza się, że gwarancję wywiązania się kontrahenta ze zobowiązań wynikających z transakcji na instrumentach pochodnych wystawia strona trzecia, w zamian za otrzymaną od niego prowizję.

Rozliczanie w gotówce, rozwiązanie umowy, przeniesienie zobowiązań na stronę trzecią

Zamiast wnosić zabezpieczenie lub poszukiwać wsparcia strony trzeciej, kontrahenci umowy mogą uzgodnić, że gdy ekspozycja osiągnie określony poziom, przeprowadzą restrukturyzację zawartych transakcji w celu zmniejszenia ekspozycji. Można to osiągnąć trzema sposobami.

Po pierwsze, strony mogą na zasadzie porozumienia rozliczyć wszystkie transakcje lub ich część. Jedna z możliwych wersji umowy przewidującej takie