Zarz Ryz Finans R17U9

17. Pomiar ryzyka odmowy zapłaty i zarzqdzanie tym ryzykiem 559

mi i walutowymi wynoszą - średnio biorąc - odpowiednio 0,65 mld USD i 1,9 mld USD. Przeprowadzony w kwietniu 1992 r. przez Bank Rozliczeń Międzynarodowych sondaż wśród banków centralnych na temat aktywności na rynkach walutowych wykazał natomiast, że szacunkowy globalny obrót netto na rynkach kursowych transakcji natychmiastowych i forward wynosił odpowiednio 400 mld USD i 420 mld USD.

Zarządzanie ryzykiem w praktyce

Ryzyko rozliczenia w pozagiełdowych transakcjach na instrumentach pochodnych

Ronald D. Watson

Wśród użytkowników instrumentów pochodnych ryzyko kredytowe i rynkowe zajmują czołowe miejsca na liście trosk - i słusznie! Na uwagę zasługuje jednak również ryzyko rozliczenia, zwłaszcza w przypadku strategii opartych na tych transakcjach na instrumentach pochodnych, które są rozliczane w obrocie pozagiełdowym. „Rozliczenie” jest to zdarzenie fizyczne lub elektroniczne polegające na wymianie finansowej oraz wywiązaniu się obu stron ze zobowiązań wynikłych z warunków kontraktu. Wiarygodne, terminowe rozliczanie kontraktów jest dla inżynierii finansowej odpowiednikiem instalacji hydraulicznych i elektrycznych. Nie ma w nich nic powabnego, lecz nieodpowiednie ich zaprojektowanie czy niewłaściwa konserwacja mogą spowodować olbrzymie koszty.

Najlepszą formę rozliczania transakcji zapewnia bezpieczny, elektroniczny system wymiany, w którym rozliczenia są natychmiastowe i gwarantowane przez bank centralny. Elektroniczny system transferu Systemu Rezerwy Federalnej jest idealnym narzędziem rozliczania transakcji wymagających jednorazowego transferu płatności. Przyjęty w nim system księgowy dla papierów skarbowych zapewnia równoczesną wymianę papierów' i gotówki (deliver versus payment, DVP). Każde odejście od tego modelu stwarza ryzyko dla stron transakcji.

Z chwilą, gdy dochodzi do rozliczenia, pojawiają się trzy źródła ryzyka. Pierwszym jest odmowa jednej ze stron dostarczenia w terminie rozliczenia wymaganych aktywów - gotówki, waluty, towaru czy papierów wartościowych. Innym jest niebezpieczeństwo, że podmiot, którego zadaniem jest przeprowadzić rozliczenie (bank, izba rozrachunkowa czy giełda, które powinny dokonać transferu), nie wywiąże się z niego. Istnieje wreszcie ryzyko, że na rynkach