Łacina strd 65

64

Indicatmis pracs. activi    Indicativus pracs. passivi

1) fero ferimus		feror	ferimur
2) fers fertis		ferris	ferimini
3) fert ferunt		fertur	feruntur
Indicativus imperf.	activi:
ferebam, ferebas,	ferebat
Indicativus futuri I	acdvi:
feram, feres,	feret
Indicativus perfeeti activi:
tuli, tulisti,	tulit
Coniunctivus pracs.	activi:
feram, fer as,	ferat
Coniunctivus pracs.	passivi:
ferar, feraris,	feratur
Coniunctims imperf. acdvi:
ferrem, ferres,	ferret
Coniuncdvus imperf. passivi:
ferrer, ferreris,	ferretur
lmpcrativus pracs.	activi:

2) fer! (nieś) 2) ferte! (nieście)

Inflnitivus pracs. activi:

ferre (nieść)

Ćwiczenia

1.    Utwórz 3 osobę sing. i plur. praesentis activi i passivi, imperfecti activi i passivi od czasowników: superare, credere, occupare, imenire, pro-hibere.

2.    Przetłumacz: Vincat utilltas rei publicae! Qui dedit beneficium, taceat; narret qui accepit. Ne timeamus mortem! Semper bonos amicos amemus! UtTnam Graeci Persas vincant! Utlnam Cicero etiam nunc viveret! Sit tibi terra levis! Ne credas undam placldam non esse profundam! Dum spiramus, speremus! Fortunam citius reperias, quam retineas. Haud facile discemeres utrum Hannibal imperatori, an exercitui carior esset. Donis impii ne placarc audeant deos. Sit venia verbo! Quod felix, faustum fortunatumque sit! Prius quam cxaudias, ne iudlces! Quidquid agis, prudenter agas et respice finem!

Onus, quod acquo animo fertur, levius est. Quod fortuna fcrct, fcrcmus. Vos admiramur, quo animo iam tam diu dolorcs tuleritis.

3.    Przetłumacz na język łaciński: Obyśmy zawsze byli przyjaciółmi! Uczymy się (studeo z dat.) języka łacińskiego! Czego mamy sobie życzyć? Obym był Cezarem! Kochajcie naszą ojczyznę!

4.    Przetłumacz: Pacem huc fertis an arma? Ut nunc has rcs advcrsas fortlter fers, ita postea quoque omnia mała patienter feres. Quod fortuna feret, fercmus. Relata refero. Ferre laborem consuetudo docct. Corpus Alcxandri Alcxandriam translatum est. Tulit Sicilia insula multos et crudclcs tyrannos.

LECTIO SEPTIMA DECIMA Ćwiczenia wstępne

1. Przetłumacz poniższe zdania. 2. Jakie rodzaje zdań podrzędnych występują w ćwiczeniu? Zwróć uwagę na formy czasownika.

Librum tibi do, ut eum legas. In schola sumus, ut discamus. Cacsar imperavit, ut milltes arma caperent. Hostes timent, ne dux milltes c castris educat. Legibus servimus, ut liberi esse possimus. Marcus ita laborabat, ut omnium discipulorum Optimus sit. Milltes tam fessi erant, ut iam pugnarc non possent. Demostenes tam fuit dissertus, ut nemo Atheniensis ci par csset eloquentia. Cacsar, cum Gallos vicisset, Romam redlit. Ariovistus, cum Caesaris postulata cognovisset: „Haec Gallia - inquit - mea provincia est”. Cum Philippus Athenienses apud Chaeroneam vicisset, Graeci libcrtatc privati sunt. Ita vixi, ut non frustra me natum esse existlmem.

Cacsar Galliam in Romanorum potestatem redigit (58-50 a. Chr. n.)

(według Cezara Commentarii de bello Galileo ks. VI)

I

Caesar, postquam consul fuit, in Galliam missus est. Illo tempóre pars Galliae provincia Romana erat, pars liberlatem suam retinebat. Scd Cacsar per decem annos ita res gerebat, ut totam Galliam in Romanorum potestatem redegerit. Nam alias civitates bello superavit, alias pecunia sibi adiunxit.