page0117

84 Owady: Motyle (Sówki).

nia na cienkich gałązkach drzew liściastych. Zimują jajka. Gąsienice (do 55 mm) pstro pasiaste, porosłe cieniutkie-mi włoskami; objadają liście i pączki drzew owocowych, bardzo szkodliwe. Poczwarka niebieskawo brunatna, w gęstym oprzędzie, zawieszonym między liśćmi.

Tab. 25 fig. 7. Źagnica mniszka

(Psilura monacha), wielk. śred. (siąg 40—50 mm), z trąbką słabo rozwiniętą; samice z pokładełkiem. Pospolitą w borach w czerwcu i lipcu; lata o zmierzchu; jajka składa kupkami po 20 - 50 pod łuszczki kory; jajka te zimują. Gąsienice (dł. do 50 mm) bru-natno-zielonkawe, z barwnemi kosmate-mi brodawkami; bardzo szkodliwe, niszczą nieraz całe bory; napadają także na drzewa liściaste. Poczwarka brunatno-czerwonawa, z połyskiem; w luźnym oprzędzie, przytwierdzona do pni lub igieł.

Tab. 25 fig. 8. Towarzyszka wędrowna cz. dębówka (Cnethocampa processionea), nieduża (siąg 30 — 40 mm), bez trąbki; samice z wełnistemi włoskami na kuprze. W sierpniu i wrześniu; składa ajka kupkami po 150 — 200 pod korę dębów; jajka zimują. Gąsienice (dł. do 30 mm) ciemno-szare z odcieniem niebieskawym ,lub zielonkawym, z długowłosistemi brodawkami; żyją towarzysko na dębach w gniazdach z oprzędu, dochodzących wielkością głowy dziecka; na żer chodzą w nocy szeregami; bardzo szkodliwe. Włoski, pokrywające ich ciało, łamią się łatwo i są bardzo piekące; dlatego należy starannie uważać, żeby się nie dostały do oczu lub ust. Poczwarki żółto brunatne, każda w^T osobnym, ścisłym oprzędzie, zebrane razem we wspólnem gnieździe, w którem żyły gąsienice.

Tab. 26 fig. 1. Widłogonka siwica

(Harpyia vinula), duża ćma (siąg 60 — 75 mm), z krótką trąbką. Pospolita w maju i czerwcu, lata w nocy. Gąsienice 14-nogie, nagie, zielone, charakterystycznej postaci, z 2 rurkami na końcu odwłoka (fig. 1&); w lecie na wierzbach i topolach; objadają liście, ale szkód większych nie zrządzają. W jesieni sporządzają sobie oprzęd z nici i pogryzionych części kory oraz drewna; w oprzędzie tym zimują poczwarki, przytulone do pni drzewnych.

4 Podrząd. Sówki cz. Nocówki (Noctuae).

gatunków, z tego 1030 w Europie; dużo szkodliwych.

Rye. 43. Skrzydło sówki z charakterystycznym deseoiem: 1—prążka przy nasadzie, 2— prążka środkowa wewnętrzna, 3—środkowa zewnętrzna, 4 —plamka okrągła, 5—nerkowata, 6—czopowata, 7—pasek środkowy, 8—prążka (linja) falista.

Ciało grube, z kosmatą głową o dużych oczach; włoski na plecach tworzą czuby, kaptury i t. p., nadające głowie wygląd sowi; odwłok gruby, zwykle zwężony na końcu (czopowaty); rożki dość długie, przeważnie szczecinowate; trąbka dobrze rozwinięta; skrzydła mocne, w spoczynku daszkowate:    przednie przeważnie szarawe

lub brunatnawe, w charakterystyczny deseń, złożony z plamek i prążek (iig. 43); tylne bez desenia, często jaskrawe. Wszystkie są nocne; dzień spędzają na pniach, gdzie je trudno zauważyć z powodu ubarwienia podobnego do kory. Gąsienice 16-nogie, rzadziej 14 lub 12-nogie, nagie lub z rzadkiemi włoskami;, żerują przeważnie w nocy na ziołach. Poczwarki smukłe, zwykle bez oprzędu, w ziemi. Przeszło 2500