tpn 1 22480201

EUGENIUSZ ROMER: KLIMAT ZIEM POLSKICH 189

100 km, trzy razy powolniej, niż na przestrzeni Jaszberenyi-Kraków.

Mamy przed sobą obraz szerokiego strumienia powietrza oceanicznego, którego siła i wpływ wprawdzie we wnętrzu lądu słabnie, ale porą zimową ogarnia cały niż Polski aż po Karpaty. Dalej ku wschodowi szeroka leszcze fala oceanicznych wpływów doznaje skrętu, co jest widoczne w szerokich językach zimowych izoterm — 2° i — 4° ku zachodowi, a potem za zwrotem rynny Bałtyku ku N doznaje ta fala także nagłego zwężenia, co występuje przedewszystkiem dosadnie we wzroście kontynentalizmu na równoleżniku Petersburga. Szczegół ten opisałem powyżej.

We wschodnich, pogranicznych dziedzinach Polski ujawnia się coraz wyraźniej wpływ morza Czarnego, potężny zwłaszcza, choć te-rytoryalnie ogromnie ograniczony na południku Jałty.

§ 6. Dziedziny¹ klimatyczne: Dziedzina I, Bałtycka,

Rozmieszczenie temperatury na południkach i równoleżnikach, jakoteź niektóre szczegóły przebiegu izoterm, stanowią podstawę do podziału ziem polskich na kilka, wyraźnie zarysowanych dziedzin klimatycznych. Dziedziny te opiszę pokrótce, posługując się wartościami temperatur rzeczywistych, niezredukowanych do poziomu morza. Z tej przyczyny podaję przy każdej stacyi ich rzędne geograficzne; <p (szerok. geogr.j, 1 (dług. geograf, od Greenwich) i h jwys. bezwzględna).

1. Pobrzeże Bałtyckie. Klimat morski. Stacya Hela, położona na cyplu wschodnim mierzei helskiej, ze wszech stron oblana morzem, a Libawa na wybrzeżu Kurlandzkiem, eksponowana doskonale na działanie wiatrów W i SW, są typowemi stacyami tej dziedziny. Roczny ruch temperatury tych stacyi podaję poniżej.

VII

Rok

A nipl.

Hela

54°36'

18°48'

0-7°

5-1°

I7.40

9'0°

7-6°

18-1°

Libawa

56°31'

21°!'

4-1°

16-7°

7-4°

6 3°

18-7°

Łagodny klimat, którego amplituda nawet 19° nie przekracza, jest najważniejszą cechą tego klimatu. Jest to też klimat, nie podlegający na wielkich przestrzeniach żadnym zmianom wyraźnym. Od Rugii (stacya Puttbus) aż do bramy zatoki Fińskiej (stacya Dagerort-ska Lampa) obniża się temperatura stycznia od —07° do —2^-6°, a amplituda waha się w granicach od 17^-8° (Puttbus) do 19‘0° (Cerel-ska Lampa).

¹ Zobacz tablice dziedzin klimatycznych.