tpn 1 22481001

EUGENIUSZ ROMER: KLIMAT ZIEM POLSKICH 197

wpływy tak, jak to już obserwowaliśmy w małym stopniu na płytach pojezierza Bałtyckiego (III dziedzina), a w wielkim stopniu na krawędziach płyt źródłowych (IV dziedzina). Wpływ północnej krawędzi Podola możemy jednak, dzięki gęstszej sieci stacyi, lepiej obserwować. Wystarcza porównać Ożydów i Złoczów, położone u stóp krawędzi, dostępne jeszcze wpływom atlantyckim, z pobliskim Tarnopolem, położonym już na płycie.

Temperatura I. Różnica na 100 kra. odległości

2-29°

Ożydów i Złoczów Śred. 44 “

Tarnopol    57°

Tak bezprzykładnie wielki jest klimatyczny kontrast Nadbużań-skiego niżu i Podola. Ale na płytach Podola i wiążącej się z niem terenowo płyty Ukraińskiej panuje monotonia klimatu, zaostrzającego się bardzo powoli, przechodzącego w typ kontynentalizmu stepowego. Jak ku E zwolna ten typ się zaostrza, tak ku W zwolna też bardzo łagodnieje, aż wreszcie grzbiet Przemyślański stanowi zachodni kres tej pontyjskiej krainy klimatycznej.

Klimatyczne cechy tej krainy są następujące: Roczna amplituda, równie wielka jak w dziedzinie płyt źródłowych, jest jednak następstwem nie jednostronnie potęgujących się ku E mrozów zimowych, lecz mrozów rosnących łagodnie, a w równej mierze rosnących skwarów lata ku E. Jeszcze wybitniej jak ku E rosną temperatury lata ku S. O ile więc zimy są raczej łagodne w tej dziedzinie, o tyle lata są względnie anormalnie ciepłe, tak, że wysoka temperatura lata jest przedewszystkiem dla tej dziedziny znamienną. Równie znamienną jest wysoka temperatura wiosny, bez porównania wyższa niż w obszarze płyt źródłowych, a wraz z pospolitą tu nadwyżką temperatury wiosny nad temperaturą jesieni, otrzymujemy obraz wszechstronnie typowo rozwiniętego klimatu kontynentalnego.

Różnice temperatury obliczone z trzech par stacyi, położonych na tym samym południku, a należących do dziedziny płyt źródłowych i pontyjskich, wykażą istotne różnice owych dziedzin. Różnice temperatury na 100 km. ku S, średnio ze stacyi (Psków -j- Górki -|- Moskwa podzielone przez trzy, mniej Kiszyniew-j- Kijów -f- Charków podzielone przez trzy) wynoszą:

I: _J_0*411 IV:-f 069° VR: + 0'46° X:-|-057⁰

Rozmiary wzrostu temperatury ku S są w zimie i w lecie na płycie pontyjskiej równie wielkie. We wzroście temperatury ku S