WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH041 I

lub słowo złamie ’). Nakoniec zdaje się pozornie zwyczajem zupełnie niedorzecznym, jeżeli ojciec, któremu się dziecko urodzi, do łóżka się kładzie i położnicę udaje. Diodor opisuje taki zwyczaj w Korsyce, S trąb o opisuje go pomiędzy hiszpańskiemi Baskami ²), u których się dotąd jeszcze przechował pod nazwiskiem comade ³). Marco Polo przypisuje ten zwyczaj ludności w Zardandam czyli ludziom „ze złotemi zębami,“ których według objaśnień Pauthiers’a na zachód od chińskiego Iiinnau nad górnym Mekonghem szukać należy ⁴), a w nie wielkiej z tamtąd odległości, bo na wyspie Borneo u Dayaków, me wolno jeszcze dotąd ojcu nowourodzonego dziecka przez ośrn dni nic innego jeść prócz ryżu ani też na słońce wychodzić, przed ukończeniem zaś czterech dni się kąpać ⁵). W południowej Ameryce, na wschód od Kor dyle,rów, zauważył Martius u pokoleń Mundrukus 1 Manaos nad brzegami rzeki Amazonek zwyczaj odbywania połogu przez ojca, skąd sięga aż do Karibów ⁶) i ludu Macuszi w Gwinei, u których go Schomburg młodszy ⁷) zauważył, jako też ido Jiwa-rów nad Napo według James’a Ort on ⁸) Tern wyliczeniem nie wyczerpaliśmy jeszcze spisu tych wszystkich ludów, które temu zwyczajowi hołdują ⁹) i dodamy tylko tyle, że w początkach minionego stulecia misyjouarz Zuccb elli znalazł go i u Murzynów w Kassange ¹⁰) Pobieżnie na rzeczy zapatrujący się podróżni nie omieszkali tego zwyczaju jamo niedorzeczność wyśmiać i wyszydzić; gruntowni zaś znawcy wykazali, że trwożliwe urojenie jest jego podstawą. Do b rizho fer, który ten zwyczaj u Abiponów opisuje, wyjaśnia go w ten sposób, że ojcowie tylko dla tego przewiewu unikają i najściślej poszczą, iż muie-

*) Life in tli e Far East. London, 1862. T. I, str 76.

²) Geogr. lib. III, cap. 4. Tauch. edit. T. I, str. 265.

³) Lub bocie, Prehistorie Times, str. 580.

⁴) Marco Polo, lib. II, cap. 41, lub cap. CXIX.

⁵j Spencer St. John, 1. c. T, I, str. 160.

⁶) S p i x und U a r t i u s, Eeise in Brasilien. T. III, str. 1339 i Martius Ethnographie str. 392 i 588.

⁷) Eeisen. T. II, str. 314.

^s) The Audes and the Amazon. London 1870, str. 172.

⁹) Gdy już te słowa zostały odbite (Ausland 1867, str. 1108) wydał Dr P 1 o s s swą rozprawę: O połogu ojców, w 10 sprawozdaniu rocznem Towarzystwa geogr aficznego Lipskiego (Lipsk 1871.str. 33—48,1 zawierającą jeszcze większe bogactwo sz czegółów.

¹⁰) Antonio Zucchelli. Missione di Congo. Yenezial712, VII, 15 ₄ str. 118.

http://rcin.org.pl